Αυτά, που γράφονται παρακάτω, τα μεταφέρουμε αυτούσια από βιβλίο ειδικού γλωσσολόγου - διαλεκτολόγου, καθηγητή (*1) του Πανεπιστημίου Αθηνών και όχι από ομιλία, μελέτημα ή βιβλίο ενός απλού μη ειδικού. Εμείς μόνο μεταφέρουμε (όχι επιλεκτικά) τις απόψεις του εν λόγω καθηγητή. Θα αναφέρουμε στο μέλλον και τις απόψεις άλλων γλωσσολόγων για να φωτίσουμε το θέμα, όχι όμως επιλεκτικά (όπως κάνουν κάποιοι με ελαφριά καρδιά) για να διαπιστωθεί ότι και μεταξύ των γλωσσολόγων επιστημόνων υπάρχουν διαφορές και ότι το θέμα δεν είναι τόσο απλό, ώστε να το διαπραγματεύονται δημόσια άνθρωποι μη ειδικοί, να δημιουργούν εντυπώσεις και να αποσκοπούν σε άσκηση πολιτικής πίεσης σε φορείς και θεσμούς κλπ. Εμείς απλά λέμε τις απόψεις των ειδικών και τα συμπεράσματα στον αναγνώστη:
«Είναι τα κοινώς «βλάχικα», το λατινογενές ιδίωμα που μιλούν χιλιάδες διγλώσσων τώρα πια ατόμων («βλάχικα» και ελληνικά) στην Πίνδο (με κέντρο το Μέτσοβο) και τον Γράμμο (με κέντρο τη Σαμαρίνα), στην ΒΔ Θεσσαλία (με κέντρο την Κουτσούφλιανη), στα νότια του Ολύμπου (με κέντρο το χωριό Λιβάδι), δε μερικά χωριά της Πιερίας (π.χ. το Δίον), της Βέροιας και της Φλώρινας, σε ορισμένες αλβανικές περιοχές (μεταξύ Αυλώνα και Δυρραχίου και στα δυτικά της Κορυτσάς με κέντρο την Μοσχόπολη) καθώς και σε μερικά χωριά δυτικά και βορειοδυτικά από το Μοναστήρι της τέως Γιουγκοσλαβίας. Συνολικά οι ομιλητές της αρωμουνικής σ’όλες τις βαλκανικές χώρες είναι 300 (κατ’ άλλους 600) χιλιάδες άτομα. Τα αρωμουνικά δεν είναι διάλεκτος της ρουμανικής γλώσσας, όπως τα θέλουν μερικοί γλωσσολόγοι και μη, αλλά ένα νεολατινικό ιδίωμα που διαμορφώθηκε στην Πίνδο στα χρόνια της Ρωμαιοκρατίας. Μοιάζουν με την ρουμανική, αφού και οι δυο αυτές γλώσσες ανήκουν στη βαλκανο-ρομανική νεολατινική γλωσσική ομάδα, έχουν όμως σημαντικές διαφορές μεταξύ τους. Η συγγένεια αρωμουνικής και μεγλενιτικής είναι στενή.
Η αρωμουνική έχει επτά φωνήεντα, τα ίδια που έχει και η ρουμανική. Έχει 30 σύμφωνα, στα οποία περιλαμβάνονται και τα γ, θ, δ, που τα γνωρίζουν η ελληνική και η αλβανική σύνοικές της, αλλά τα αγνοεί η ρουμανική, καθώς και παραλλαγές (αλλόφωνα) συμφώνων. Γνωρίζει την στένωση και την αποβολή άτονων φωνηέντων, περίπου όπως τα βόρεια ιδιώματα της ελληνικής. Τα γένη των ονομάτων είναι τρία, υπάρχουν πτωτικές καταλήξεις, το οριστικό άρθρο επιτάσσεται του ονόματος (συνάπτεται δηλ. σ’αυτό ως επίθημα), όπως στα ρουμανικά, τα βουλγαρικά, τα αλβανικά και τις σκανδιναβικές γλώσσες.
Οι τύποι του άρθρου είναι οι εξής:
ονομαστ. -αιτιατ. αρσεν. -la ή –le, θηλ. -a, ουδ. -lu στον ενικό
« « « -li « la « - le στον πληθυντικό
Στη γενική - δοτική πτώση μπαίνει η πρόθεση a μπροστά από το όνομα και το άρθρο.-επίθημα μετά από αυτό, π.χ. a ficolui = του παιδιού, στο παιδί. Τα κύρια ονόματα έχουν προτασσόμενο άρθρο (αρσ. alu, θηλ. ale) και αυτό μόνο στην γενική-δοτική πτώση, π.χ. ''alu Miha, ale Marie''.
(συνέχεια σε επόμενο δημοσίευμα).
(Πηγή, Γλώσσες και Διάλεκτοι της Ευρώπης, (*1) Νικ. Γ. Κοντοσόπουλου, εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα 1998,σελ. 569-570) .
Τσιαμήτρος Γιάννης
εκπ/κός - χοροδιδάσκαλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.