Η Κουτσοβλαχική - άποψη Ν. Κατσάνη

Στο προηγούμενα σημείωμα μας είπαμε ότι θα πούμε όλες τις απόψεις των ειδικών. Αναφέραμε τις απόψεις του πανεπιστημιακού γλωσσολόγου και διαλεκτολόγου Κοντοσόπουλου (Αθήνα) και σήμερα καταθέτουμε τις απόψεις του πανεπιστημιακού γλωσσολόγου Ν. Κατσάνη (Θεσ/νίκη). Έτσι, ο αναγνώστης θα μπορέσει να σχηματίσει γνώμη, αβίαστα, βλέποντας όλες τις απόψεις. Δεν είμαστε θανατοποινίτες ή καταδικασμένοι για να μας δοθεί τέλος περίοδος χάριτος. Ελεύθεροι απλοί πολίτες είμαστε, έχουμε το θάρρος της γνώμης και της ελεύθερης έκφρασης, χωρίς να προσβάλλουμε κανένα και ούτε αναφερθήκαμε σε κανένα. Ο σοφός λαός λέει την παροιμία ''όποιος έχει τη μύγα μυγιάζεται''. Ιδού, λοιπόν, τι αυτολεξεί μας λέει ο κ. Κατσάνης: (παραθέτουμε τις παραγράφους αυτούσιες με συνεχή ροή λόγου, στο μέλλον, επίσης, θα αναφέρουμε αυτούσια και άλλες του απόψεις, όπως και απόψεις άλλων).

«Αν ρωτήσεις ένα Βλάχο τι είναι τα βλάχικα; γλώσσα ή διάλεκτος; θα τον φέρεις σε δύσκολη θέση. Η άγνοια που συντηρήθηκε από την ελληνική πολιτεία και από υπερπατριώτες Βλάχους και μη, συνήθως άσχετους με την επιστήμη και την ιστορία, προκάλεσε το αντίθετο αποτέλεσμα από το επιδιωκόμενο: Θα σπεύσει να σου απαντήσει διάλεκτος, με το ανιστόρητο επιχείρημα ότι αν παραδεχτεί ότι είναι γλώσσα τότε και αυτός ανήκει σε μια εθνότητα διαφορετική. Αν τον ρωτήσεις στη συνέχεια ποιας γλώσσας είναι διάλεκτος τα βλάχικα; τότε η θέση του γίνεται δυσκολότερη γιατί αγνοεί ότι μια διάλεκτος προέρχεται από μια γλώσσα-μητέρα-και αυτή, στην περίπτωση μας, θα πρέπει να είναι η ρουμανική μια και δεν υπάρχει άλλη νεολατινική γλώσσα στα Βαλκάνια.

Επίσης δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι είναι διάλεκτος της λατινικής, γιατί γνωρίζουμε ποιες ήταν οι λατινικές διάλεκτοι και η Κουτσοβλαχική, στην σημερινή της μορφή, τόσο σε φωνητικό όσο και σε μορφοσυντακτικό επίπεδο δεν ταυτίζεται με την λατινική. Έτσι έχουμε το αντίθετο αποτέλεσμα από το επιδιοκώμενο.

Τα βλάχικα ή η αρουμανική όπως καθιερώθηκε στην επίσημη βιβλιογραφία, είναι γλώσσα νεολατινική, αυτόνομη, ισότιμη με την Ρουμανική, την ιταλική, γαλλική κλπ που προήλθε από την λαϊκή προφορική της βαλκανικής λατινικής (Latinum balcanicum), δεν είναι διάλεκτος της Ρουμανικής αλλά είναι κόρη της λατινικής όπως είναι και η Ρουμανική, Ιταλική, Ισπανική *και χωρίς κρατική υπόσταση και χωρίς γραπτή παράδοση, όπως και τόσες άλλες γλώσσες στον κόσμο και χωρίς αυτό να σημαίνει ότι εθνολογικά είναι κάτι άλλο οι Βλάχοι, μιας και η γλώσσα δεν αποτελεί απαραίτητο στοιχείο εθνικού προσδιορισμού και μάλιστα στα βαλκάνια.* Π.χ. οι Μεξικανοί δεν είναι Ισπανοί, ούτε Γάλλοι οι Αφρικανοί που μιλούν Γαλλικά. Ας επιχειρήσουμε μια αναδρομή στην ιστορία για να αποκαταστήσουμε ορισμένες αλήθειες που καταταλαιπώρησαν τους βλάχους από τα μέσα του 19ου αιώνα

Ας προσέξουμε το σημείο μέσα σε αστερίσκους *…* όπου ο κ. Κατσάνης λέει ότι η βλάχικη γλώσσα είναι ……….. * και χωρίς κρατική υπόσταση και γραπτό λόγο, όπως τόσες άλλες γλώσσες στον κόσμο και χωρίς αυτό να σημαίνει ότι εθνολογικά είναι κάτι άλλο οι Βλάχοι, μιας και η γλώσσα δεν αποτελεί απαραίτητο στοιχείο εθνικού προσδιορισμού και μάλιστα στα Βαλκάνια *. 

Τα τελευταία γεγονότα όμως, φέτος 15 Αύγουστου (2010) το καλοκαίρι στην Μοσχόπολη της Αλβανίας, στην Αντάμωση Βλάχων από την Ρουμανία, τη Βουλγαρία, την FYROM, την Γαλλία, την Γερμανία και την Αλβανία, μας λένε παραπάνω πράγματα για τους Βλάχους.

Συγκεκριμένα στο ψήφισμά τους (άρθρο τρία), το Συμβούλιο των Αρμάνων εκφράζει την απαίτηση, ότι όλα τα κράτη των Βαλκανίων, όπου ζούνε Αρμάνοι / Βλάχοι οφείλουν να πάρουν κάποια απόφαση, όπως την ορίζει η έννοια του νόμου της ευρωπαϊκής και διεθνούς νομοθεσίας, ώστε να εξασφαλισθούν τα δικαιώματα που αναλογούν στους Βλάχους - Αρμάνους σαν ξεχωριστή εθνότητα. Αυτό σε καμιά περίπτωση δεν υποβαθμίζει την άποψη του εν λόγω καθηγητή, ο οποίος δεν είναι πολιτικός, αλλά ένας απλός επιστήμονας που αναλύει το θέμα από επιστημονική πλευρά. Τα συμπεράσματα στον αναγνώστη.

(Όσα βρίσκονται σε εισαγωγικά «…» είναι απόψεις του κ.Νίκου Α. Κατσάνη από το βιβλίο του ''Οι Βλάχοι, σελίδες από την ιστορία τη γλώσσα και την παράδοση'', έκδοση UNIVERSITY STUDIO PRESS Θες/νίκη 2010 ,σελ. 93-95).

                                                                                                   Τσιαμήτρος Γιάννης

                                                                                                εκπ/κός-χοροδιδάσκαλος