Στο παρόν μας σημείωμά μας συνεχίζουμε να παραθέτουμε την πλειάδα των ντοκουμέντων, των μαρτυριών και των στοιχείων, όπου διαπιστώνεται ότι οι βλαχόφωνοι προτιμούσαν περισσότερο την ελληνική γλώσσα στα δημοτικά τους τραγούδια. Είναι φυσιολογικό να υπήρχαν τραγούδια και στα βλάχικα, ωστόσο δεν έχουμε μαρτυρίες τέτοιων γραπτών δημοτικών τραγουδιών από το απώτερο παρελθόν.
Ο Γρηγόριος Βέλκος στην έκδοσή του ‘Τα δημοτικά τραγούδια της Σαμαρίνας', έκδοση Α. Φουστάνου, Ελασσόνα 1975, 6’ διαπιστώνει ότι: οι 'κουτσόβλαχοι χρησιμοποιούν την ελληνικήν γλώσσαν στα τραγούδια τους’, ο δε Κ. Κούμας, ο πρώτος νεοέλληνας ιστορικός στις αρχές του 19ου μας λέει:
‘Δεν είναι βλάχος, εάν εξαιρέσει κανείς γυναίκας τινάς, όστις δεν ομιλεί την γραικικήν’ (Κ.Μ. Κούμας, Ιστορίαι των ανθρωπίνων πράξεων, 12, Βιέννη 1832, 531).
Ο καθηγητής Σπυρίδων Λάμπρος στις αρχές του 20ου αιώνα αντέκρουσε την προσπάθεια του προσεταιρισμού των αρμάνων-βλάχων της Βορείου Ηπείρου στους ρουμανικούς μεγαλοϊδεατισμούς της εποχής εκείνης (Ρουμάνος διπλωμάτης N.Burileanu). Σε άρθρο του δε, που δημοσιεύει το Δεκέμβριο του 1913 με τίτλο ‘Ηπειρωτικά’, αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής:
«Ρωμάνος περιηγητής, ο Κ.Ν. Μποριλεάνου, ού αι μαρτυρίαι προεκάλεσαν την διαμαρτυρίαν αυτών των αλβανόφιλων της Ιταλίας, καίπερ προσπαθήσας να ελαττώση την σημασίαν του ελληνισμού εν τη κωμοπόλη ταύτη, ησθάνθη ουχ ήττον την υποχρέωσιν να ομολογήση ότι τα επιχώρια άσματα είνε μόνο ελληνικά, όπερ είνε το ενδεικτικωτάτων επιχειρημάτων, προς απόδειξιν του ελληνικού χαρακτήρος της χώρας».
Ο Αβέρωφ Τοσίτσας γράφει:
«Αν η Ρουμανική προσπάθεια πρόσεξε ιδιαίτερα ωρισμένα βασικά ζητήματα (εκπαιδευτική πολιτική, εξαγορές συνειδήσεων κ.α.) δεν αμέλησε και τις λεπτομέρειες. Θα αναφέρω ένα παράδειγμα μιας χαρακτηριστκής λεπτομέρειας, των ‘λαϊκών κουτσοβλαχικών τραγουδιών’, που κατασκευάζονταν στην Ρουμανία και διαδίδονταν ύστερα στις κουτσοβλαχικές περιοχές, όπου οι μη ενήμεροι τα θεωρούσαν αργότερα ως τοπικά τραγούδια. Πολλά από αυτά είχαν θέματα της καθημερινής ζωής, αλλά ανέφεραν με πολλή τέχνη την ‘όμορφη που περιμένει περ’ απ’τη Μαύρη Θάλασσα’, την ειδυλλιακή ζωή και την τύχη ‘του αδελφού βρίσκεται στον μεγάλο κάμπο της Βλαχιάς’ και άλλες ανάλογες εικόνες.....». Άλλα τραγούδια γεννούσαν και σαφείς πολιτικές σκέψεις, όπως το:
«Κ’ντι φούμλου ατσέλου γριτσέσκλου (= γιατί από εκείνο τον ελληνικό καπνό)
Ντουνικάτ ι μίντι αλόρου» (= σκοτισμένο είναι το μυαλό τους)
(Η πολιτική πλευρά του Κουτσοβλαχικού Ζητήματος, Ε. Αβέρωφ Τοσίτσας, Αθήνα 1948 σελ. 72).
Επίσης αποκάλυψη νόθου αρμάνικου δημοτικού τραγουδιού γίνεται και από τον ίδιο τον Weigand. O δε καθηγητής του ΑΠΘ Ν. Κατσάνης ως σχολιαστής της ελληνικής έκδοσης του βιβλίου ‘οι Νομάδες των Βαλκανίων' των Alan J.B. Wace -Maurice J Thompson σημειώνει ότι πολλά αρμάνικα-βλάχικα τραγούδια αποτελούν μετάφραση από ελληνικά.
Επιπλέον, σύμφωνα με τον ακαδημαϊκό P.Papahaghi οι αρμάνοι-βλάχοι εγνώριζαν μόνο το ελληνικό αλφάβητο και επομένως τραγούδια, είτε δημοτικά είτε λόγια με λατινικό αλφάβητο, τα οποία είχαν αρχίσει να κυκλοφορούν μετά την έναρξη της στροφής της πολιτικής των παραδουνάβιων ηγεμονιών προς τον βορειοελλαδικό χώρο, δεν έγιναν ποτέ ανάγνωσμα των αρμάνων-βλάχων (T.Papahaghi, Αromani Grai. Folklor. Ethnografie cu o introducere istorica. Curs universitar litografiat {Bucurest} 1932, 28 και 130-131).
Του Τσιαμήτρου Γιάννη
εκπ/κου-χοροδιδασκάλου
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα
ΛΑΟΣ Βέροιας 22-10-2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.