Ο Μπράνισλαβ Νούσιτς (Бранислав Нушић) ήταν σπουδαίος Σέρβος πεζογράφος και κωμωδιογράφος, δημοσιογράφος, διπλωμάτης, διευθυντής θεάτρων στο Βελιγράδι, τα Σκόπια, το Σεράγεβο και μια δυναμική προσωπικότητα που άφησε ισχυρό αποτύπωμα στη ζωή του Βελιγραδίου στα τέλη του 19ου και το πρώτο μισό του 20ου αι.
Γεννήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 1864 στο Βελιγράδι και του δόθηκε το ελληνικό όνομα Αλκιβιάδης. Είχε τρεις αδελφούς και μια αδελφή την Anka, παντρεμένη με τον Ζιβαντίνοβιτς. Η μητέρα του Ljubica ήταν σερβικής καταγωγής. Ο πατέρας του Γεώργιος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και σε μικρή ηλικία μετοίκησε με την μητέρα του στη Σερβία[1]. Δεδομένου ότι, από την γέννηση του δεν είχε κληρονομήσει το πατρικό επώνυμο, πήρε το επώνυμο του εμπόρου Γεράσιμου Νούσα (Gerasim Nusa), πιθανώς από την Κλεισούρα Καστοριάς, στον οποίον εργαζόταν, ως ένδειξη σεβασμού λόγω του ότι είχε αναλάβει την φροντίδα του σαν να ήταν δικό του παιδί. Ο Μπράνισλαβ Νούσιτς προσπάθησε, ανεπιτυχώς, να διερευνήσει την εκ πατρός καταγωγή του και ταξίδεψε στη δυτική Μακεδονία (στην ευρύτερη περιοχή της λίμνης Πρέσπας) όπου είχε γεννηθεί η γιαγιά του. Όπως όμως ο ίδιος έγραψε, δεν μπόρεσε τελικά να εξακριβώσει την καταγωγή των προγόνων του[2].
Ο πατέρας του Γεώργιος Νούσας ήταν γνωστός έμπορος σιτηρών που έχασε την περιουσία του λίγο μετά τη γέννηση του γιου του οπότε αναγκάστηκε να μετακομίσει με την οικογένειά του στο Σμεντέρεβο, όπου πήγε ο μικρός Αλκιβιάδης δημοτικό σχολείο και στις δύο πρώτες βαθμίδες της μέσης εκπαίδευσης. Κατά την εφηβεία του, ο Νούσας επέστρεψε πίσω στο Βελιγράδι όπου και αποφοίτησε από τη μέση εκπαίδευση. Μετά την ηλικία των 18 ετών, θα αλλάξει νόμιμα το όνομά του εκσερβίζοντάς το[3] σε Μπράνισλαβ Νούσιτς. Το 1884, αποφοίτησε από το τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου και συνέχισε τις σπουδές του για ένα χρόνο στο Γκρατς της Αυστροουγγαρίας[4].
Έγραψε μυθιστορήματα, δοκίμια και θεατρικά έργα. Αγαπήθηκε ιδιαίτερα από το θεατρόφιλο κοινό για τις κωμωδίες χαρακτήρων. Τα έργα του παίζονται μέχρι σήμερα.
Πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια, αλλά κατάφερε να πάρει το πτυχίο της Νομικής. Πολέμησε στο σερβο - βουλγαρικό πόλεμο (1885) μετά το τέλος του οποίου φυλακίστηκε για 2 χρόνια επειδή δημοσίευσε ένα ποίημά του που γελοιοποιούσε τη σερβική μοναρχία. Μέσα στη φυλακή, παρά τις αντίξοες συνθήκες, κατάφερε να γράψει την κωμωδία «Προστασία». Από το 1889, υπηρέτησε σε διάφορες θέσεις υπουργείων, ενώ διατέλεσε και επικεφαλής του Εθνικού Θεάτρου στο Βελιγράδι. Το 1905, άφησε τη θέση του και εργάστηκε ως δημοσιογράφος. Το 1913 ίδρυσε ένα θέατρο στα Σκόπια όπου έζησε έως το 1915. Μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, διορίστηκε επικεφαλής του τμήματος Τέχνης του υπουργείου Παιδείας. Παρέμεινε σε αυτήν τη θέση έως το 1923. Κατόπιν, διορίστηκε ως προϊστάμενος στο Εθνικό Θέατρο του Σαράγεβο. Το 1927 επέστρεψε στο Βελιγράδι.
Πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια, αλλά κατάφερε να πάρει το πτυχίο της Νομικής. Πολέμησε στο σερβο - βουλγαρικό πόλεμο (1885) μετά το τέλος του οποίου φυλακίστηκε για 2 χρόνια επειδή δημοσίευσε ένα ποίημά του που γελοιοποιούσε τη σερβική μοναρχία. Μέσα στη φυλακή, παρά τις αντίξοες συνθήκες, κατάφερε να γράψει την κωμωδία «Προστασία». Από το 1889, υπηρέτησε σε διάφορες θέσεις υπουργείων, ενώ διατέλεσε και επικεφαλής του Εθνικού Θεάτρου στο Βελιγράδι. Το 1905, άφησε τη θέση του και εργάστηκε ως δημοσιογράφος. Το 1913 ίδρυσε ένα θέατρο στα Σκόπια όπου έζησε έως το 1915. Μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, διορίστηκε επικεφαλής του τμήματος Τέχνης του υπουργείου Παιδείας. Παρέμεινε σε αυτήν τη θέση έως το 1923. Κατόπιν, διορίστηκε ως προϊστάμενος στο Εθνικό Θέατρο του Σαράγεβο. Το 1927 επέστρεψε στο Βελιγράδι.
Η πένα του Νούσιτς ξεναγεί τον αναγνώστη στις απόκρυφες γωνιές της ψυχής του ανθρώπου και της κοινωνίας, με σκοπό να τις αποκαλύψει, από τη θέση του γελοιογράφου. Ένα από τα καλύτερα έργα του, που γράφτηκε το 1924, είναι η «Αυτοβιογραφία» του.[5]
Στη μνήμη του πατέρα της, η κόρη του Gita Nušić-Predić προίκισε το Μουσείο της πόλης του Βελιγραδίου με προσωπικά αντικείμενα του όπως έργα του, χειρόγραφα, συλλογή σκίτσων, φωτογραφίες, έγγραφα, διπλώματα, προσωπικά αντικείμενα κ.α. Το Μουσείο της πόλης του Βελιγραδίου δημοσιοποίησε την κληρονομιά του Branislav Nušić το 1988. Στη συνέχεια παρατίθενται ορισμένα από τα προσωπικά του αντικείμενα που συμπεριλαμβάνονται σ αυτή τη συλλογή[6]:
Branislav Nušić
Βελιγράδι, περίπου στα 1901.
Φωτογραφικό χαρτί, ασπρόμαυρη φωτογραφία
10.8х16.4cm
Η φωτογραφία χρονολογείται από την περίοδο που ο Νούσιτς άφησε τις
διπλωματικές του υπηρεσίες για να γίνει ο Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας
και στη συνέχεια δραματουργός και αναπληρωτής διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου
στο Βελιγράδι. Υπήρξε, επίσης, εκδότης του περιοδικού POZORIŠNI LIST.
Ο Branislav Nušić με επίσημο ένδυμα
διακοσμημένο με παράσημα και μετάλλια.
Φωτογραφία 18.4х25.1cm
Το 1924 οργανώθηκε μια σειρά εκδηλώσεων στο Βελιγράδι για να γιορτάσουν τα
60α γενέθλια του Μπράνισλαβ Νούσιτς και τα 40 χρόνια του λογοτεχνικού και θεατρικού
του έργου. Για τον διάσημο συγγραφέα υπήρξε μόνο ένα μικρό διάλειμμα:
αμέσως μετά δέχτηκε την θέση του Διευθυντή στο Θέατρο του Σεράγεβο.
Το εσωτερικό του χώρου μελέτης του Branislav Nušić, 1936.
Φωτογραφικό χαρτί, ασπρόμαυρη φωτογραφία - 22.3х17cm
Η φωτογραφία τραβήχτηκε στο σπίτι του Νούσιτς στην οδό Rozalija Morton
(σημ. οδός Šekspirova). Μετά από πολλές αλλαγές κατοικίας ο συγγραφέας
αγόρασε ένα αγροτεμάχιο στην περιοχή Dedinje του Βελιγραδίου και έχτισε
εκεί ένα σπίτι. Μετακόμισε σ' αυτό στις 15 Σεπτεμβρίου 1936. Ένας
ολόκληρος τοίχος του χώρου μελέτης του είναι καλυμμένος με
καρικατούρες που φτιάχτηκαν προς τιμήν του το 1924.
Εσωτερικό δωματίου διακοσμημένο σε ανατολίτικο στυλ.
Φωτογραφικό χαρτί, ασπρόμαυρη φωτογραφία - 22.5х17.4cm
Τα έπιπλα του συγκεκριμένου δωματίου αγοράστηκαν από το Σαράγεβο
όπου ο Νούσιτς υπήρξε Διευθυντής του Θεάτρου μεταξύ 1925 και 1928.
Τα έπιπλα φτιάχτηκαν στη Βοσνία, από σκαλισμένο ξύλο καρυδιάς, διακοσμημένα
και χαραγμένα με μάργαρο (mother-of-pearl). Η φωτογραφία τραβήχτηκε
στο σπίτι της συζύγου του συγγραφέα Darinka, στην οδό Novembra
No. 9 29 στο Βελιγράδι (σημ. οδός Boulevard Despota Stefana
Lazarevića), μετά το θάνατο του Μπράνισλαβ Νούσιτς το 1938.
Η σφραγίδα κεριού του Branislav Nušić - αρχές 20ου αι.
Ασημένια, χαραγμένη, κοκκίδωση -Ύψος: 8,2 εκ.
Αυτή η μικρή σφραγίδα κεριού [Βουλοκέρι] είναι απλή στη μορφή της. Για την ένωση της
σφραγίδας με την λαβή υπάρχει μια σειρά από ασημένιους κόκκους.
Η σφραγίδα διαθέτει τα τυποποιημένα αρχικά ''BN''. Ανήκε στον Branislav Nušić.
Branislav Nušić, ταμπακιέρα, 1901
Ασήμι, σμάλτο, χαραγμένη - 9.6x7.8x1.5 cm
Αυτή η ταμπακιέρα που κάποτε ανήκε στον Μπράνισλαβ Νούσιτς είναι σχεδιασμένη
σε Art Nouveau. Το πάνω μέρος της δείχνει μια παράσταση από σμάλτο:
το κεφάλι ενός κοριτσιού σε προφίλ. Δίπλα από αυτή την παράσταση
υπάρχουν χαραγμένες δυο αφιερώσεις: ''Pučina'' και ''BGN 29.XI 1901''.
Στο κάτω μέρος της ταμπακιέρας υπάρχουν χαραγμένες 12 υπογραφές.
Παραπομπές
[1] Ιωάννης Α. Παπαδριανός - Από τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη / Κ. Βακαλόπουλου - Η οικονομική άνοδος του ελληνισμού της Μακεδονίας και οι αποδημίες του / Γεώργιος Μόδης - Εξελληνισμός του Βελιγραδίου από Δυτικομακεδόνες τον 18ο και 19ο αι. / Βαλκάνιος Πραματευτής: Οι δρόμοι του Ελληνισμού στα Βαλκάνια
[2] Музеј града Београда: Нушић и Београду, аутор: Момчило Милошевић, часопис: Годишњак, Београд (1958), стр. 317-338, бр.: V, приступ: 7. 4. 2014. / srpskaenciklopedija.org - Бранислав Нушић
[6] Ιστοσελίδα Μουσείου Βελιγραδίου, Έκθεση προσωπικών αντικειμένων Μπράνισλαβ Νούσιτς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.