Η ελληνοβλαχική κοινότητα της Νιζόπολης βρίσκεται 8 xλμ νότια του Μοναστηρίου στις υπώρειες του όρους Περιστέρι.
Το ελληνικό σχολείο της Νιζόπολης χτίστηκε το 1870. Η κτητορική επιγραφή στο αέτωμα του κτηρίου αναφέρει:
«ενδελεχεί μερίμνη και αγρύπνω επιστασία Μητροπολίτου Πελαγωνείας ΑΜΒΡΟΣΙΟΥ ανηγέρθη η σχολή αύτη χορηγούντος ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Δ. ΜΠΕΜΠΗ».
Ο ευεργέτης της κοινότητας Κωνσταντίνος Μπέμπης διατηρούσε την εποχή εκείνη επιχειρήσεις στο Ρουχτσούκ της Ρουμανίας. Το λαμπρό σχολικό συγκρότημα στέγασε αρρεναγωγείο, παρθεναγωγείο και νηπιαγωγείο.
Σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, το 1908 φοιτούσαν στα τρία παραπάνω σχολεία 173 μαθητές, μαθήτριες και νήπια με πέντε δασκάλους και δασκάλες. Αυτοί ήταν οι: Ιωάννης Καρόζης, Ευφροσύνη Ρόμπη, Α. Σατραπέλλη, Ιωάννης Παπαμιχαήλ, Α. Ζιώγας. Από το 1902 έως και το 1907 δίδαξε η Αναστασία Χατζηδημητρίου, κατόπιν δε από το 1908 έως και το 1914, χρονιά που έκλεισαν οι σερβικές αρχές το σχολείο, δίδαξε η Ευδοκία Πέτρου τελειόφοιτη του παρθεναγωγείου Μοναστηρίου. Επίσης κατά καιρούς δίδαξαν οι δασκάλες Ιουλία Ρούφου και Ασπασία Πάνου. Τέλος κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα δίδαξε ο καθηγητής και ποιητής του Μοναστηρίου Πέτρος Κυριαζής. Καθήκοντα σχολικών εφόρων με πλούσια δράση ανέπτυξαν οι Θεόδωρος Νάκας και Νικόλαος Κούσιος.
Στη Νιζόπολη, τη δύσκολη περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα ονομαστές οικογένειες προκρίτων όπως του Ζήση και Νάκα Στέρπου, του Πάπου Χρυσικού, του Στέργιου Νάστου, του Δημήτρη Γιαννώτα, του Γούλη Ψαρίκου, του Δημήτρη Σέρρου, του Δημήτρη Παπαζήση, του Θεόδωρου Αδάμ καθώς και η οικογένεια Σέμπη ανέπτυξαν πλούσια πολιτιστική, φιλεκπαιδευτική και εθνική δράση.
Οι Νιζοπολίτες διερμηνεύοντας τη βαθειά τους πίστη προς την Ορθοδοξία και το Πατριαρχείο αντιτάχθηκαν σθεναρά στην κάθε είδους εθνικιστική προπαγάνδα του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα, και ιδιαίτερα αυτής της ρουμανικής. Έτσι συνέταξαν στις 14 Ιουνίου 1907 «Διαμαρτυρία» την οποία απέστειλαν προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο μαζί με την ταυτόχρονη έκθεση του μητροπολίτη Πελαγωνείας η οποία περιείχε
«…τέσσαρας αναφοράς των βλαχοφώνων κοινοτήτων της Επαρχίας Πελαγωνείας (Μοναστηρίου, Τυρνόβου, Μεγαρόβου και Νιζόπολης) διακηρυττουσών την αφοσίωσιν αυτών προς την ορθόδοξον Μ. Εκκλησίαν και το Ελληνικό Γένος, αποκηρυττουσών δε την ρουμανικήν ιδέαν και προπαγάνδαν…».
«…τέσσαρας αναφοράς των βλαχοφώνων κοινοτήτων της Επαρχίας Πελαγωνείας (Μοναστηρίου, Τυρνόβου, Μεγαρόβου και Νιζόπολης) διακηρυττουσών την αφοσίωσιν αυτών προς την ορθόδοξον Μ. Εκκλησίαν και το Ελληνικό Γένος, αποκηρυττουσών δε την ρουμανικήν ιδέαν και προπαγάνδαν…».
[π.β Εδώ]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.