Οι Έλληνες ως ''άλλοι'' στη Ρουμανία
Η εσωτερική οικοδόμηση του ρουμανικού έθνους-κράτους κατά τον 19ο αιώνα και οι Έλληνες.
Συγγραφέας Στεφάν Πετρέσκου, εκδόσεις ‘Επίκεντρο’, Θεσσαλονίκη 2014.
Γράφει ο Γιάννης Τσιαμήτρος
Ο συγγραφέας Στεφάν Πετρέσκου, ο οποίος είναι πτυχιούχος του ΑΠΘ και διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών στο νέο βιβλίο του με τον τίτλο «Οι Έλληνες ως ‘Άλλοι’ στη Ρουμανία» εκδόσεις Επίκεντρο, Θεσ/νίκη 2014, μας υπενθυμίζει ότι
«…η ενεργός παρουσία και συμβολή του ελληνισμού στον δημόσιο βίο των ρουμανικών χωρών δεν τερματίζεται με το τέλος της εποχής των Φαναριωτών το 1821. Αντίθετα, κατά τη διάρκεια του δεκάτου ενάτου αιώνα ο ελληνισμός της Ρουμανίας εξακολουθεί να αυξάνεται να οργανώνεται και να μετέχει στο δημόσιο βίο της χώρας, συντελώντας στην εσωτερική οικοδόμηση του ρουμανικού εθνικού κράτους.
Η εργασία χαρακτηρίζεται από την πληρότητα της έρευνας και τη σφαιρικότητα της προσέγγισης. Ο συγγραφέας συνδιαλέγεται με τις ιστοριογραφικές παραδόσεις και τις ιδεολογικές αναζητήσεις που διαμόρφωσαν την ιστορική φυσιογνωμία της ρουμανικής πολιτικής κοινωνίας κατά την εποχή του ρομαντικού εθνικισμού και που αποτέλεσαν το περίγραμμα για την οργανωμένη παρουσία και συμμετοχή των ελληνικών κοινοτήτων στην εθνική ζωή της Ρουμανίας. Εξετάζει όμως και τα πραγματικά ιστορικά δεδομένα της ύπαρξης των Ελλήνων υπό τους θεσμούς της ρουμανικής εθνικής εκκλησίας, τα σχολεία, ο τύπος, οι σύλλογοι των Ελλήνων της Ρουμανίας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αποκατάσταση της πολιτικής προσωπογραφίας του ελληνισμού της Ρουμανίας με τη σκιαγραφία των μεγάλων μορφών, μεταξύ άλλων του Μιχαήλ Σούτσου, του Αποστόλου Αρσάκη, του Ευαγγέλου Ζάππα, που άφησαν τη σφραγίδα τους στο δημόσιο βίο της θετής τους πατρίδας.
Η μελέτη δεν είναι άλλη μια μονογραφία, η οποία εξιστορεί τα πραγματικά περιστατικά μιας περίπτωσης της ελληνικής διασποράς. Διεκπεραιώνει με μεγάλη επιτυχία αυτό το έργο, αλλά αποτελεί συγχρόνως και μελέτη πολιτικής επιστήμης. Η διάσταση αυτή του έργου κατοπτρίζεται ιδίως στον προβληματισμό που αναπτύσσει ο συγγραφέας για την αντίληψη της ιδιότητας του πολίτη, όπως αναδύεται από την ιστορική εμπειρία του ρουμανικού κράτους. Η πλευρά αυτή των αναλύσεων του προσδίδει γενικότερο θεωρητικό ενδιαφέρον στο έργο του, πέραν της ειδικής συμβολής του στη προαγωγή της γνώσης του συγκεκριμένου θέματος που ερευνά.
Ο Στέφανος Πετρέσκου πραγματικά ανήκει στους κόλπους των μελετητών της κοινής ιστορίας των λαών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης…».
Αυτά μας λέει στον πρόλογο του εν λόγω βιβλίου ο Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών, ενώ ο Στέφανος Πετρέσκου στον δικό του πρόλογο γράφει μεταξύ άλλων τα εξής:
«…Ο μακρύς δέκατος ένατος αιώνας είναι η εποχή συγκροτήσεως των εθνών-κρατών… Η παρουσία του «άλλου» δημιουργεί πάντοτε προβληματισμό γύρω από τα θέματα της εθνοτικής συμβίωσης… Η αναφορά στους Έλληνες δεν γίνεται τυχαία. Η παρουσία τους στο ρουμανικό χώρο ανάγεται στα βυζαντινά χρόνια… Κατά τα μέσα του δέκατου ένατου αιώνα, η Ορθόδοξη πίστη και η ελληνική παιδεία, συνεκτικά στοιχεία της βυζαντινής κληρονομιάς των λαών της νοτιοανατολικής Ευρώπης, άρχισαν να αποτελούν πεδίο συγκρούσεων και ιδεολογικών αντιπαραθέσεων…. Οι Έλληνες αποτελούσαν μια συγκροτημένη εγγράμματη κοινωνία, με εμφανή κοινωνική και οικονομική δύναμη, ανταγωνιστική προς την κυρίαρχη κοινωνία των Ρουμάνων… Σήμερα, μετά από αρκετά χρόνια ηθικής και κοινωνικής κρίσης, το όραμα της Ευρώπης, που είχε εμπνεύσει τους ιδρυτές της Ρουμανίας στα μέσα του δέκατου ένατου αιώνα, πραγματοποιήθηκε με την πλήρη ένταξή του έθνους-κράτους στην ευρωπαϊκή οικογένεια… Η λογική πρυτανεύει έναντι των ιδεολογικών ακροτήτων και εθνικισμών του παρελθόντος…..».
Καθώς διαβάζει κανείς το βιβλίο, διαπιστώνει ότι η έρευνα του συγγραφέα βασίζεται σε πλούσιο αρχειακό και έντυπο υλικό από την Ελλάδα και τη Ρουμανία, σε εκθέσεις Ελλήνων διπλωματών στη Ρουμανία, σε εκθέσεις και αναφορές των αρμοδίων Ρουμάνων υπουργών, σε αρθρογραφία στον ρουμανικό και ελληνόγλωσσο Τύπο και σε άλλες μαρτυρίες που φωτίζουν άγνωστες πτυχές της κοινωνικής και πνευματικής δράσεις των Ελλήνων στη σύγχρονη Ρουμανία.
Είναι προφανές ότι το βιβλίο γράφτηκε με επιστημονικές προδιαγραφές και επιστημονική δεοντολογία και αποτελεί μια από τις σύγχρονες μελέτες επάνω σε θέματα που αφορούν γενικά στην πολιτική επιστήμη και σκέψη, στις θεωρίες του εθνικισμού κλπ και ειδικότερα στις ελληνορουμανικές σχέσεις (κατά τον 19ο αιώνα). Αξίζει κανείς να το διαβάσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.