Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016

Η εμπορική οικογένεια του Γεωργίου Σίνα από την Μοσχόπολη


Θυρεός οικογενείας Σίνα
Η εμπορική οικογένεια του Γεωργίου Σίνα προερχόμενη από την Μοσχόπολη κατά τα μέσα του 18ου αιώνα ήδη διεξάγει εμπόριο με την πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας την Βιέννη. Μετά την καταστροφή της Μοσχόπολης οι ενδιάμεσες πόλεις που φιλοξενούν τους Σίνα δεν είναι γνωστές και ο τόπος γέννησης του Σίμωνος Σίνα πιθανολογείται να είναι μεταξύ των πόλεων Μοναστήρι, Νίσσα, και Βουδαπέστη το 1753. 

Ο Σίμων Σίνας παντρεμένος με την Ειρήνη Τύρκα αποκτά στην πόλη Νίσσα στις 20 Νοεμβρίου 1783 τον Γεώργιο Σίνα. Δυστυχώς η σύζυγός του πεθαίνει σε μικρό χρονικό διάστημα μετά τη γέννα. Λίγο αργότερα ο Σίμων Σίνας καταστρέφεται οικονομικά και μεταβαίνει στις Σέρρες στην αδερφή της συζύγου του, Μαρία Βρέττα Τζαχάνη, όπου της αφήνει το γιό του και ο ίδιος επιστρέφει στην Μπίτωλα και έπειτα στην Βιέννη. Εκεί επανακάμπτει ασχολούμενος με το εμπόριο και από το 1802 αρχίζει ο εμπορικός οίκος Σίνα να λειτουργεί αυτοτελώς.
Το 1791, ο Σίμων Σίνας καλεί τον οκτάχρονο γιό του Γεώργιο στην Βιέννη προκειμένου να λάβει τη σωστή μόρφωση δίπλα στον λόγιο Δημήτρη Δάρβαρη, και ταυτόχρονα να βοηθήσει στις εργασίες τον πατέρα του. Μόλις ενηλικιώθηκε ο πατέρας του τον έκανε συνέταιρο και μαζί στην ουσία ξεκίνησαν τον μεγάλο εμπορικό οίκο των Σίνα.

Γεώργιος Σίνας
(1783, Νις - 1856, Βιέννη)
Ο Γεώργιος ταυτοχρόνως εκτός από την ελληνική παιδεία και την γερμανική μαθαίνει κι άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες που θα τον βοηθήσουν να καταστεί δεινός έμπορος και τραπεζίτης. Στις 9 Μαρτίου 1811 ο Γεώργιος Σίνας αποκτά την αυστριακή υπηκοότητα και έτσι απολαμβάνει τα προνόμια των μεγάλων αυστριακών εμπόρων. Παράλληλα ο πατέρας του διατηρεί την Οθωμανική υπηκοότητα και έτσι απολαμβάνουν και τα προνόμια που ισχύουν από τις συνθήκες μεταξύ Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και Αυστροουγγαρίας. 
Εν τω μεταξύ ο πατέρας του έχει παντρευτεί την Αικατερίνη Γύρα και έχει αποκτήσει έναν ακόμη γιό τον Ιωάννη Σίνα. 

Στις 3 Αυγούστου 1882 ο Σίμων Σίνας πεθαίνει δεν αφήνει γραπτή διαθήκη και τον κληρονομούν ο πρωτότοκος Γεώργιος, ο ετεροθαλής αδελφός Ιωάννης και η σύζυγός του Αικατερίνη. Ιδρύουν πολλές εταιρείες και φτάνουν στο σημείο να κάνουν εισαγωγές βάμβακος από την Ινδία για να αξιοποιήσουν τα εργοστάσια τους. Μεταξύ των άλλων ιδρύουν μετοχική εταιρεία για την μεταφορά εμπορευμάτων μέσω Δουνάβεως, ενώ κατασκευάζουν και σιδηροδρομική γραμμή. Με προτροπή του φίλου του, μεταρρυθμιστή Scechenyi χρηματοδοτεί την κατασκευή της πρώτης πέτρινης γέφυρας στον Δούναβη, την Γέφυρα της Αλυσίδας. Το 1832 οι αδελφοί Σίνα, Γεώργιος και Ιωάννης,κάνουν αίτηση για να αποκτήσουν τον τίτλο του Βαρόνου και τον ίδιο χρόνο ο Αυτοκράτορας Φραγκίσκος ο Α' τους τον απονέμει. Μετά την καταστροφή της Πέστης από την πλημμύρα του Δούναβη το 1838, που είχε ως αποτέλεσμα την ολοκληρωτική καταστροφή του κέντρου, ο Γεώργιος Σίνας παραχωρεί χαμηλότοκα δάνεια πολλών εκατομμυρίων στον δήμο και προσφέρει βοήθεια που φτάνει τα 40.000 φιορίνια. Γι' αυτό τον λόγο του δίνεται ο τίτλος του επιτίμου δημότη της Πέστης, του Σέγκετ και του Arad.

Ο Σίμων Σίνας και η σύζυγός
του Ιφιγένεια Γκίκα, καταγόμενη
από οικογένεια της Μοσχόπολης
Ο Γεώργιος Σίνας δεν ξεχνά ποτέ την πατρίδα του και το 1841 προτρέπει τους ομογενείς κεφαλαιούχους να ενισχύσουν την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, κάνει ευεργεσίες στην Μοσχόπολη, προσφέρει για την ανοικοδόμηση του Μητροπολιτικού Ναού της Αθήνας, ενισχύει οικονομικά το Πανεπιστήμιο, το Οφθαλμιατρείο, το Αρσάκειο, την Αρχαιολογική Εταιρεία και το Αμαλίειο Ορφανοτροφείο. Η μεγαλύτερη όμως δωρεά του είναι η ίδρυση, η κατασσκευή και ο εφοδιασμός του Αστεροσκοπείου Αθηνών με τα τελειότερα μηχανήματα της εποχής του. 

Μετά τον θάνατο του στις 18 Μαϊου του 1856 σε ηλικία 73 ετών, ο γιός του Σίμων θα συνεχίσει το έργο του πατέρα του. Ο Σίμων Σίνας ο νεότερος γεννήθηκε το 1810 στην Βιέννη μετά τον γάμο του πατέρα του Γεωργίου με την Αικατερίνη Δέρρα *, Ελληνίδα της Ουγγαρίας. Τελειώνει τις σπουδές του στην οικονομία, ιστορία και φιλοσοφία στην Βιέννη. Μαζί με τον μέντορά του Έλληνα έμπορο και λόγιο Ζηνόβιο Πώπ ταξιδεύει στην Ιταλία, Γαλλία και Αγγλία. Μαθαίνει ελληνικά, γερμανικά, ουγγρικά, αγγλικά και γαλλικά. Το 1835 αναλαμβάνει από τον πατέρα του την διεύθυνση του εμπορικού οίκου, τον οποίο θα διατηρήσει, ενώ θα αυξήσει την οικονομική και κοινωνική εμβέλεια της πατρικής περιουσίας. Παράλληλα, είναι κάτοχος λόγω κληρονομικότητας του τίτλου του Βαρόνου, ενώ διορίζεται γενικός πρόξενος της Ελλάδος στην Αυστρία, Βαυαρία και Πρωσία. 

Το 1858 πολιτογραφείται Έλληνας μαζί με τον Απόστολο Αρσάκη και τον Δημήτρη Βερναρδάκη. Συνεχίζοντας το έργο του πατρός του δωρίζει στην Ουγγρική Ακαδημία Επιστημών για την δημιουργία κτηρίου 80000 χρυσά φιορίνια.

~ Φωτο: Οι αναμηστικές πλάκες που τοποθέτησε η Ακαδημία για τον Σίμωνα Σίνα και τον Szechenyi Istvan.

Η επιστολή που έστειλε ο Βαρόνος Σίμων Σίνας προς την Ακαδημία Επιστημών της Βουδαπέστης με την χορηγία 80000 φιορινίων για την ίδρυσή της:


Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ακαδημίας για την αναγνώριση της προσφοράς του, το 1858 τον εκλέγει μέλος του Δ.Σ της Ακαδημίας. Επίσης συνεισφέρει στην ανέγερση του Εθνικού Θεάτρου, της Βασιλικής του Αγ. Στεφάνου και της Ακαδημίας Τεχνών. Παρ' όλο που είναι χριστιανός ορθόδοξος θα προσφέρει 2000 φιορίνια για την ανέγερση της Καθολικής Βασιλικής στην συνοικία του Λεοπόλδου, ενώ βοηθά την Λουθηρανική και Καλβινιστική Εκκλησία ακόμη και όταν δοκιμάζει προσωπικές πίκρες, κυρίως όταν ο καθολικός ιερέας της εκκλησίας του Codollo, του αρνείται να τελέσει μνημόσυνο στη μνήμη του πατέρα του επειδή ήταν αλλόδοξος. Καταφέρεται με σκληρά λόγια προς τον ιερέα, όπως γράφεις ο ίδιος: ''εξ' αιτίας του μνημόσυνου ο καλόκαρδος βαρόνος αναστατώθηκε τόσο πολύ που δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει μπροστά μου βαρύτατες εκφράσεις, λέγοντας πως εμείς οι καθολικοί βλέπουμε τους αλλόδοξους σαν κτήνη και τους στέλνουμε στην κόλαση''.

Στην πατρίδα του εκτός των άλλων δωρεών και οικονομικών ενισχύσεων, είναι χαρακτηριστική η επιστολή του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδος Ιωάννη Καποδίστρια που τον Μάιο του 1830 εκφράζει την ευγνωμοσύνη της Ελληνικής Πολιτείας προς τον Σίμωνα Σίνα και τους Γκραικό-Βλάχους της Βιέννης για τις μεγάλες δωρεές προς το έθνος.


Συνεχίζοντας, κάνει δωρεά το μέγαρο της Ακαδημίας Αθηνών. Στις 9 Φεβρουαρίου 1859, ο Σίνας γράφει στον Αλέξανδρο Ρίζο-Ραγκαβή: ''Εν πάση περιπτώσει, σας υπόσχομαι να παραστώ εις την κατάθεσιν του θεμελίου λίθου της Ακαδημίας των Επιστημών, την οποίαν έχω την ευτυχίαν να προσφέρω εις τας Αυτών Μεγαλειότητας και εις την ένδοξον Πατρίδα μας. Τούτο θα είναι δι' εμέ διπλή εορτή και η ωραιοτέρα στιγμή της ζωής μου.'' 

~ Φωτο: Ο Ιδρυτής της Ακαδημίας Αθηνών (2/8/1859). Βλάχος, Μοσχοπολίτης εθνικός ευεργέτης Σίμων Γεωργίου Σίνας (1810-1876) - Προσωπογραφία του ως Πρεσβευτού της Ελλάδας στη Βιέννη (1859). Πηγή: εδώ.

Τελικά ο Σίμων Σίνας δεν επισκέφθηκε ποτέ την Αθήνα, όπως και αρκετοί άλλοι Εθνικοί Ευεργέτες. Η κατάθεση του θεμελίου λίθου της Ακαδημίας έγινε με κάθε μεγαλοπρέπεια την Κυριακή 2 Αυγούστου 1859 παρουσία του Όθωνος και της Αμαλίας με εθνικές στολές, των μελών της κυβερνήσεως και πολλών επισήμων. Ο Σίμων Σίνας αν και είχε εκφράσει την επιθυμία να παρίσταται δεν το κατόρθωσε λόγω της μακράς ασθενείας της κόρης του Ειρήνης. 
Κατά την κατάθεση του θεμελίου λίθου της Ακαδημίας Αθηνών ο βασιλιάς Όθων δηλώνει: ''Άσμενος καταβάλω τον θεμέλιον λίθον της Ακαδημίας ταύτης, ομολογών χάριτας τω φιλοπατρίδι ιδρυτή Σίνα, όστις εγείρων ναόν εις την επιστήμη, κοσμεί άμα την πρωτεύουσαν του Βασιλείου με περικαλλέστατον οικοδόμημα. Εύχομαι δε, ίνα η Ακαδημία αύτη συντελέση προς ανύψωσιν της Ελλάδος εις την αρχαίαν αυτης επιστημονική δόξαν.''

Στις 15 Απριλίου 1876 πεθαίνει ο Σίμων Σίνας και την ολοκλήρωση του έργου του ανέλαβε η σύζυγός του Ιφιγένεια. Έτσι δεν μπόρεσε ποτέ να επισκεφτεί την Ελλάδα και να δει τα έργα τα οποία χάρισε στους Έλληνες. Πέντε χρόνια μετά τον θάνατο του ο εμπορικός και τραπεζικός οίκος Σίνα διαλύεται.

Η οικία της οικογένειας Δέρρα στην Πέστη
* Η οικογένεια Δέρρα είναι από τις πλουσιότερες οικογένειες της Πέστης και στάθηκε αρρωγός στις μεταρρυθμιστικές ιδέες του Σέτσενι. Λαμβάνουν τίτλο ευγενείας το 1820 σε αντάλλαγμα για το άτοκο δάνειο 10000 φιορινιών που χορήγησαν στο Δήμο το 1805. Όταν ο Γεώργιος Σίνας παντρεύεται την Καταλίν Ντέρα [Αικατερίνη Δέρρα], ενώνονται οι τεράστιες οικογενειακές περιουσίες τους. Ο εγγονός τους Κωνσταντίνος λαμβάνει μέρος στον αγώνα του 1848 ως υπολοχαγός του Εθνικού Στρατού και μετά την ήττα της επαναστάσεως διαφεύγει στο εξωτερικό.


Πηγή: Ελληνική κληρονομιά. Η ελληνική ορθόδοξος διασπορά στην Ουγγαρία (17ος-19ος αι.), Επιμέλεια ύλης: Βασίλειος Σταματόπουλος, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα 2011.


Σχετικές αναρτήσεις:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.