Τετάρτη 11 Απριλίου 2018

Στη μνήμη του καθηγητή Αντώνιου Αιμίλιου Ταχιάου


Eνας αυτοβιογραφικός περίπατος του καθηγητή του ΑΠΘ, που έζησε (αλλά και πέρασε) πολλά 
Αρθρο «δημοκρατίας» Β. Ελλάδος,  
12.04.2017

Από την
Ελένη Σκάρπου

Ανάκληση αναμνήσεων»: Δεν είναι ακόμη ένα σύγγραμμα που γράφτηκε απλά για να γραφτεί... Είναι μια σειρά από προσωπικές μαρτυρίες, ένας αυτοβιογραφικός περίπατος που ξεκινά από το οικογενειακό παρελθόν του συγγραφέα Αντώνιου - Αιμίλιου Ταχιάου και τον Mακεδονικό Aγώνα, για να περάσει από την προπολεμική εποχή, τον Eλληνοϊταλικό Πόλεμο, τη γερμανική κατοχή, τον Εμφύλιο, τη δικτατορία και να καταλήξει λίγο πριν από το σήμερα.

Είναι σίγουρα πολλοί οι λόγοι που ένα τέτοιο λογοτεχνικό δημιούργημα πρέπει να βρει θέση στα ράφια μιας σύγχρονης βιβλιοθήκης, αλλά ο κυριότερος είναι η επαφή με πτυχές της Ιστορίας που δεν γνωρίσαμε από πρώτο χέρι και τις οποίες κάποιοι είχαν την τύχη -και την ατυχία μαζί- να βιώσουν, ώστε να μας τις παραδώσουν ατόφιες και αυθεντικές, σαν φυλαχτό, για τα επόμενα χρόνια.

Στα σημερινά Σκόπια

Εχοντας κλείσει τα 85 χρόνια του, ο κ. Ταχιάος εξιστορεί με λεπτομέρεια τα πάντα: «Ο πατέρας μου γεννήθηκε στο Κρούσοβο, στα σημερινά Σκόπια. Εκεί ζούσαν Ελληνες βλαχόφωνοι. Ο πατέρας μου και ο αδερφός του υπήρξαν αντιπρόσωποι για όλη την ευρωπαϊκή Τουρκία της εταιρίας που είχε και τον “Τιτανικό”, και έστελναν μετανάστες στην Αμερική, για τους οποίους λογοδοτούσαν... αν έχουν προσηλυτιστεί από τους Βουλγάρους. Η μητέρα μου γεννήθηκε στους Πύργους Εορδαίας, στην Κοζάνη. Ο αδερφός της, ο Γρηγόρης Νικολαΐδης, είχε μεγάλη δράση. Στη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα είχαν φιλοξενήσει τον καπετάν Γαρέφη με 12 αντάρτες στο σπίτι τους. Επειτα μετακόμισαν στο Αμύνταιο, όπου το 1912 ο Ελευθέριος Βενιζέλος τον διόρισε δήμαρχο Αμυνταίου» αναφέρει ο συγγραφέας, περιγράφοντας το πρώτο κεφάλαιο, στο οποίο γίνεται αναφορά και στη σύζυγό του, ο προπάππους της οποίας ονομαζόταν Γενναίος Σκούρας και ήταν βαφτισμένος από τον γιο του Κολοκοτρώνη.

Οσα έχω βιώσει

«Στα επόμενα κεφάλαια γράφω για όσα έχω ζήσει. Η προπολεμική εποχή ήταν μια ωραία εποχή. Στη γειτονιά μου στην ανατολική Θεσσαλονίκη, στη λεωφόρο Βασιλίσσης Ολγας, είχαμε μια ωραία παρέα. Οι παιδικοί φίλοι μου δεν ήταν μόνο Ελληνες. Είχα και έναν Εβραίο και έναν Αρμένιο και δύο Ιταλούς. Ο ένας Ιταλός, ο Τζίνο, ήταν εγγονός του αρχιτέκτονα Πιέρο Αριγκόνι, ο οποίος επηρεάστηκε τόσο πολύ από την παρέα μας που από ρωμαιοκαθολικός έγινε ορθόδοξος. Ελαβε το χρίσμα στον Ναό του Αγίου Αθανασίου στην Εγνατία.

Ο δεύτερος Ιταλός, ο Βιτόριο, ήταν από μια λαμπρή οικογένεια. Οταν έφυγε το 1947 από την πόλη, στενοχωρήθηκε πολύ. Αργότερα ζωγράφισε έναν μικρό πίνακα με τον Τσιτσάνη να παίζει μπουζούκι στην οδό Μητούδη. Ως έφηβοι συζητούσαμε θέματα μεταφυσικά, διαβάζαμε Φρόιντ και άλλους φιλοσόφους. Τα βιβλία τα βρίσκαμε με δυσκολία στην Κατοχή. Καθόμασταν, όμως, και τραγουδούσαμε ελληνικά και ιταλικά τραγούδια» υπογραμμίζει ο κ. Ταχιάος και τραγουδά «Ριρή, Ριρή, Ριρίκα εσύ 'σαι πράμα, παιδί μου, γερό» με ενθουσιασμό.

Η γερμανική κατοχή

«Είχαμε ενδιαφέροντα τότε, είχαμε πειθαρχημένη κοινωνική ζωή. Το μεσημέρι και το βράδυ τρώγαμε όλοι μαζί, σαν οικογένεια. Οταν αργότερα ήρθε η γερμανική κατοχή έφερε τρομερή πείνα. Δίπλα από το σπίτι μας, οι Γερμανοί είχαν επιτάξει ένα κτίριο και είχαν φέρει Ουκρανούς στρατιώτες. Ενα βράδυ μάς διέρρηξαν την κουζίνα. Το πρωί βρήκαμε αποτυπώματα από ματωμένες παλάμες. Είχαν μπει για να βιάσουν την υπηρέτριά μας, αλλά ευτυχώς δεν τα κατάφεραν.

Τους καταγγείλαμε στην Γκεστάπο και μας συμβούλευσαν, αν κάποιος επιχειρήσει να μπει στο σπίτι μας μετά την ώρα κυκλοφορίας, να τον σκοτώσουμε, ακόμη κι αν είναι Γερμανός» θυμάται και συνεχίζει με αναφορές στο βιβλίο του, όπως εκείνη για τον μητροπολίτη Γεννάδιο και για την προσφορά του στον εβραϊκό κόσμο της Θεσσαλονίκης.

18 μήνες αδιόριστος

Σε ένα κεφάλαιό του θα βρούμε αναφορές στα χρόνια που υπηρέτησε στην Ελληνική Βασιλική Αεροπορία και αργότερα στην ΚΥΠ, ενώ δεν παραλείπει την εποχή της δικτατορίας και τα παρεπόμενά της. «Γνώριζα τον Γεώργιο Παπαδόπουλο. Οταν ήρθε στη Θεσσαλονίκη, με κάλεσε στο κυβερνείο-διοικητήριο και ήταν παρών και ο πρώτος πρωθυπουργός της χούντας, ο Κωνσταντίνος Κόλλιας. Μου είπαν ότι είχαν ακούσει ευμενή σχόλια για μένα και ότι ήθελαν να μου δώσουν μια θέση. Δεν δέχτηκα, είπα μόνο ότι η μόνη θέση που διεκδικώ είναι αυτή στο πανεπιστήμιο ως καθηγητής, γιατί ήμουν 18 μήνες αδιόριστος» καταλήγει ο κ. Ταχιάος.

Οταν μάλιστα προσλήφθηκε στο Ιδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, σύστησε τη Σχολή Σλαβικών Γλωσσών και αργότερα εισηγήθηκε στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας να δημιουργηθεί ένα τμήμα Σλαβικών Σπουδών, κάτι που τελικά υλοποιήθηκε.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.