Ρέσνα, η ξεχασμένη κωμόπολη της Πελαγονίας

Στην περιοχή της Άνω Πρέσπας, βορειοδυτικά του Μοναστηρίου, βρίσκεται η Ρέσνα [σημ. Resen]. Σήμερα ίσως οι περισσότεροι να αγνοούν αυτή την κωμόπολη, όμως σε παλαιότερες εποχές η Ρέσνα υπήρξε επικοινωνιακός κόμβος σπουδαίας στρατιωτικής και εμπορικής σημασίας, καθώς συνέδεε την πρωτεύουσα της Πελαγονίας, το Μοναστήρι, με τις περιοχές της κεντρικής Αλβανίας και του Κοσσόβου, στα ίχνη της Εγνατίας οδού. Ο Hammond ταυτίζει τη Ρέσνα με την αρχαία πόλη Αντανία.

Το 1670, βρέθηκε στη Ρέσνα ο Τούρκος περιηγητής Εβγιλιά Τσελεμπή, ο οποίος τη χαρακτήρισε ως μια εύπορη κωμόπολη με σημαντική οικονομική κίνηση, η οποία οφειλόταν στην εξαγωγή ριζών βαφής. Ακόμη, ο Τούρκος περιηγητής αναφέρει πως η κωμόπολη τότε είχε 180 σπίτια, δύο τεμένη, έναν μεντρεσέ, έναν τεκέ δερβίσηδων, ένα πανδοχείο και 20 καταστήματα. Ο μουσουλμανικός πάλι πληθυσμός της κωμόπολης ήταν ισάριθμος με τον χριστιανικό πληθυσμό.

Με το πέρασμα των χρόνων, η Ρέσνα διέθετε τηλεγραφείο, ταχυδρομικό γραφείο, ναό και τρία σχολεία χριστιανών και ο αριθμός των καταστημάτων, των εργαστηρίων και των πανδοχείων πολλαπλασιάστηκε έως τις αρχές του 20ου αιώνα.

Οι Έλληνες στη Ρέσνα

Σύμφωνα με τουρκικούς καταλόγους, στις αρχές του 20ου αιώνα κατοικούσαν στη Ρέσνα γύρω στους 1.000 Έλληνες. Μολονότι δεν αναγράφεται ο ακριβής αριθμός των Ελλήνων κατοίκων της κωμόπολης, υπολογίζεται πως υπήρχαν 220 Έλληνες άρρενες κάτοικοι και 150 σπίτια ελληνικών οικογενειών. Επίσης, στη Ρέσνα ιδρύθηκε το 1871 ελληνική εξατάξια σχολή αρρένων και τετρατάξιο παρθεναγωγείο, με τη συνδρομή του «Συλλόγου προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων». Το σύνολο των Ελλήνων μαθητών σ’ αυτά τα δύο σχολεία ανερχόταν στους 120, στα οποία προσέφεραν τις υπηρεσίες τους 6 εκπαιδευτικοί. Εκτός από αυτά τα σχολεία, αισθητή ήταν η παρουσία στην κωμόπολη του ελληνικού συλλόγου «Αναγέννησις».

Όπως γενικότερα στην περιοχή της Πελαγονίας, έτσι και στη Ρέσνα οι περισσότεροι Έλληνες ήταν βλαχόφωνοι. Το μεγαλύτερο ποσοστό των βλαχόφωνων προέρχονταν από το παλαιότερο χωριό Πλάκι, από το Γκόπεσι, από τη Μηλοβίστα, από το Πισοδέρι, από το χωριό Νώτια, και περίπου 100 οικογένειες ήρθαν από τη Μοσχόπολη.

Theodora Toleva, Η επιρροή της Αυστροουγγαρίας στη διαμόρφωση του αλβανικού έθνους 1896-1908

Η συγκεκριμένη μελέτη είναι η διδακτορική διατριβή της Δρ Theodora Toleva που υποβλήθηκε στο πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης τον Σεπτεμβριο του 2008. Η συγγραφέας μελέτησε το αρχειακό υλικό της Βιέννης, προπάντων το Αρχείο του Οίκου, της Αυλής και του Κράτους (Haus-, Hof-, Staatsarchiv). Τα ντοκουμέντα για τον ρόλο της Αυστροουγγαρίας στη δημιουργία της Αλβανίας είναι συγκλονιστικά. Η μελέτη της Δρ Toleva εκδόθηκε στα ελληνικά το 2018 από την Ελληνική Επιτροπή Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης, Αθήνα, τηλ. επικοιν/νίας: 2103626101.

Απόσπασμα από τον πρόλογο της συγγραφέως:

''Έμεινα πιστή στον στόχο που είχα θέσει και απομακρυνόμουν μόνο περιστασιακά σε θέματα τα οποία είχαν ''σχέση'' με το θέμα μου, ώσπου μια ημέρα έπεσα σε ένα χαρτοκιβώτιο, στο οποίο βρήκα για πρώτη φορά έγγραφα, τα οποία είχαν αναφορές για τις μυστικές συνεδρίες του έτους 1896 για το Αλβανικό Ζήτημα.

Η έκπληξη μου ήταν πελώρια, όταν συνειδητοποίησα ότι όλα όσα είχα διαβάσει για το αλβανικό έθνος έως τότε δεν επιβεβαιώνονταν από τα έγγραφα, πολλώ μάλλον ετίθεντο εν αμφιβόλω και αμφισβητούνταν σοβαρά. Αναφέρομαι, για να μην αφήσω καμία αμφιβολία, στις έξοχες εργασίες και τις ανεκτίμητες συνεισφορές του Stavro Skendi, του Peter Bartl, του Georges Castellan, του Hans Dieter Schanderl κ.α., καθώς και όλων εκείνων οι οποίοι χρησιμοποίησαν τα παραπάνω έγγραφα ως βάση για τα δικά τους κείμενα.

Όλες αυτές οι εργασίες εκκινούσαν από τη θεμελιώδη προϋπόθεση ότι η Αλβανία υπήρχε ως σταθερό και αμετάβλητο έθνος κατά τον 19ο αι. -και ίσως ήδη αρκετά ενωρίτερα-, γι' αυτό όλα τα γεγονότα ερμηνεύονταν ως έκφραση της βούλησης αυτού του έθνους.

Οι μυστικές συνεδρίες έδειξαν, ωστόσο, ότι το αλβανικό έθνος δεν υφίστατο ως τέτοιο και ότι η Βιέννη προσπάθησε για την πραγμάτωση των δικών της στρατηγικών συμφερόντων να προωθήσει το εθνικό αίσθημα ανάμεσα στους Αλβανούς, το οποίο σε εκείνη τη χρονική στιγμή, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις και τις επανειλημμένες εξηγήσεις των αυστροούγγρων διπλωματών, δεν υπήρχε.

Δεν ήταν εύκολο να γεφυρωθεί η τεράστια αναντιστοιχία ανάμεσα στην ''επίσημη εκδοχή'' της Αλβανολογίας -την οποία πάντοτε δεχόμουν- και την αποκαλυπτόμενη από τα έγγραφα ιστορική πραγματικότητα. Αυτό το αρχειακό λάθος θα μου κόστιζε ακριβά. Καταρχάς, έπρεπε να πεισθώ η ίδια ότι όλα όσα είχα γνωρίσει ως δευτερογενείς πηγές δεν ανταποκρίνονταν τόσο στα γεγονότα, όσο έδειχναν. Κατόπιν έπρεπε να το αποδείξω διεξοδικά και να το υπερασπιστώ. 

H Ελένη Φουρέιρα κάνει τεστ DNA στο Ισραήλ

Τελικά η Ελένη Φουρέιρα δεν είχε Βραζιλιάνο παππού, γιαγιά από τα Κανάρια Νησιά και μια θεία Σουηδέζα; Όπως δείχνουν τα πράγματα, όχι. Το τεστ DNA έδειξε ότι είναι Ελληνίδα!

Όμως, όσοι γνωρίζουν την αληθινή καταγωγή της (βλ.: vlahofonoi.blogspot.com) δεν σοκαρίστηκαν με το αποτέλεσμα του τεστ DNA που έκανε στο Ισραήλ. Η Ελένη Φουρέιρα είναι Βλάχα Ηπειρώτισσα και το τεστ έδειξε το αυτονόητο, 70% ελληνική καταγωγή και 30% από νότια Ιταλία, δηλαδή Magna Grecia! Με λίγα λόγια, πιό Ελληνίδα δεν γίνεται!

Διαβάστε το δημοσίευμα:

Η Ελένη Φουρέιρα, κατά την παραμονή της στο Ισραήλ, υπεβλήθη σε τεστ DNA, όπως και οι περισσότεροι συμμετέχοντες στον διαγωνισμό, ώστε να μάθει με λεπτομέρειες την εθνολογική και φυλετική της καταγωγή. Η ίδια έπαθε σοκ μπροστά στην κάμερα όταν άκουσε το αποτέλεσμα. Η Ελένη Φουρέιρα, σύμφωνα με το τεστ DNA, είναι κατά 68,9% ελληνικής καταγωγής!

Ο διάλογος που είχε η Ελένη Φουρέιρα με τον υπεύθυνο της εταιρείας ήταν ο εξής:

Θες να δεις τα δικά σου αποτελέσματα από το τεστ DNA;

Ανυπομονώ!

68,9% Ελληνίδα και Νότιο-Ιταλίδα.

Αλήθεια; Ιταλίδα; Δεν είχα ιδέα! Περίμενε! Είμαι σχεδόν 70% Ελληνίδα; Θα βάλω τα κλάματα! Δεν είμαι Ελληνίδα, μεγάλωσα στην Ελλάδα. Αλλά νιώθω Ελληνίδα επειδή έχω την ίδια νοοτροπία. Από νότια Ιταλία; Τι να πω;

Η ανθελληνική δράση του Ιεραποστόλου Kennedy στη Κορυτσά καθώς και εκείνη της Βιέννης

Παπαστεργίου Δέσποινα

Αποστολέας της επιστολής (βλ. φωτο) είναι ο γνωστός Αμερικανός προτεστάντης πάστωρ Kennedy πού λειτουργούσε στην Κορυτσά επί Τουρκοκρατίας αλβανικό σχολείο. Η επιστολή αποστέλλεται στην Βοστώνη των Η.Π.Α. 

Λόγω της δράσεώς του είχε απελαθεί μετά την απελευθέρωση. Επανήλθε μετά το 1916.

Απέστειλε την επιστολή στις 5/3/1920 από το Αργυρόκαστρο πού τελούσε υπό ιταλική κατοχή (1917-1920) για ασφάλεια (φέρει την ένδειξη: Verificato = Λογοκριθέν), επειδή το μέλλον τής Κορυτσάς τότε ήταν αβέβαιο, οι δέ κατέχοντες Γάλλοι δέν ήταν καί τόσο φιλικοί πρός αυτόν γνωρίζοντας την πρακτορική του δράση. Αξιοπρόσεκτο το πως γράφει την πόλη της Κορυτσάς. Πηγή φωτογραφίας: Collectio (Alexandre Galinos), stampcircuit.com.

Παραθέτουμε δυο αποσπάσματα από την βιβλιογραφία αναφορικά με την δράση του Kennedy στη Κορυτσά, καθώς και την επιρροή της Βιέννης στην κατασκευή αλβανικής εθνικής συνείδησης:

1. Η ανθελληνική δράση του Ιεραποστόλου Κένεδυ (Kennedy) στη Β. Ήπειρο 

Η Αλβανία και ειδικότερα η Β. Ηπειρος ήταν πάντοτε προνομιακός δέκτης οποιασδήποτε προπαγάνδας πολιτικής και θρησκευτικής, μεταξύ αυτών και αμερικανικών προτεσταντικών οργανώσεων. Αμερικανοί προτεστάντες είχαν υπό την προστασία τους το αλβανικό δημοτικό σχολείο Κορυτσάς για λόγους προσηλυτισμού687. Ένας νέος κίνδυνος εμφανίστηκε για τους Βορειοηπειρώτες στο πρόσωπο του προτεστάντη Ιεραποστόλου Κένεδυ, που άρχισε τη δράση του στην περιοχή κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου688 . 

Η ανθελληνική δράση του Ιεραποστόλου Κένεδυ περιγράφεται σε απόρρητη έκθεση της 8ης Μεραρχίας του Ε΄ ΣΣ προς το υπουργείο των Στρατιωτικών689 . Σύμφωνα με την παραπάνω έκθεση, «…ὁ οἶκος (Κένεδυ) … ὑπῆρξεν πάντοτε τό κέντρον τῶν ἀνθελληνικῶν ραδιουργιῶν […] 

Ἡ συζυγός τοῦ κ. Κένεδυ, γυνή ἐφυεστάτη καί δραστηριωτάτη, ἐγεννήθη καί ἐνηλικιώθη ἐν Σόφιᾳ, ὅπου ὁ πατήρ αὐτῇς ἦτο ἐπί πολλά ἔτη ἱεραπόστολος καί τήν ὁποίαν Σόφιαν καυχᾶται ὅτι ἔχῃ δευτέραν της Πατρίδα. 

Ἀνατραφεῖσα λοιπόν ἐν μέσῳ τόσον μισελληνικοῦ περιβάλλοντος ἑπόμενον ἦτο ν’ ἀποβῆ σύν τῷ χρόνῳ φανατική κατά παντός Ἑλληνικοῦ…»690 . 

Όπως αναφέρεται στην παραπάνω έκθεση, ο Κένεδυ προσπαθούσε να παραστήσει τα πάντα στην Κορυτσά αλβανικά και αποσιωπούσε το γεγονός ότι στα ελληνικά σχολεία της Κορυτσάς φοιτούσαν πάνω από 2.000 μαθητές, ενώ στα αλβανικά ελάχιστοι691.