Τραγούδια από τα Μεγάλα Λιβάδια Πάικου (στο βλάχικο ιδίωμα)

1) Νιι αβιάμ ουν ντορ ντι χουάρα (= Είχα έναν πόνο απ'το χωριό) :

Νιι αβιάμ ουν ντορ ντιτ χουάρα, {=είχα έναν πόνο απ' το χωριό}

ντιτ μούντσιλι ατσιάλι ντιτ φάκου, {=από τα βουνά εκείνα από τις οξιές}

σ'μι βιντιάμ νίκα ν'ουάρα, {=να εμφανιζόμουν μια φορά ακόμη}

πιτ παντούρι κα νιίκου σ'αλάγκου. {=στο δάσος σαν μικρός να τρέχω}

Ν' τζούα ουάρα βίνι, {=Μια μέρα η ώρα ήρθε}

ντι μι βιτζούι ακλό, {=που εμφανίστηκα εκεί}

ντι σ' πλιντζιά σόια κου μίνι, {=που έκλαιγε το σόι με μένα}

λακριμάμ σ'ιο ντι καημό.{=δάκρυζα κι εγώ από καημό}

Χουάρα τζιουμιτάτι, {=Το χωριό μισό}

πούστα νιι σ'αμπαριά, {=έρημο μου φαινόταν}

κάσιλι τούτι σουρπάτι, {=τα σπίτια όλα γκρεμισμένα}

νικουκίρλι αλόρ καφτά. {=τους νοικοκυραίους τους ζητούσαν}

Μουτριάμ, μουτριάμ ταν σούς, {=Κοιτούσα, κοιτούσα προς τα πάνω}

ντι ακάσα ντι λα νόι, {=από το σπίτι μας}

τζένουρλι ντι πι στι χουάρα, {=οι λόφοι πάνω απο το χωριό}

σουσκιρά κουπίι ντι όι. {=αναστέναζαν (για) κοπάδια από πρόβατα}

Σ' ινσίμ του ιάρμπα βιάρντι, {=Να βγούμε στο πράσινο χορτάρι}

τας μπιέμ ουν' άπα αράτσι, {=για να πιούμε ένα κρύο νερό}

άπα αράτσι ντιτ ισβορ, {=κρύο νερό από την πηγή}

λε λε, Καλύβιλι κου ντορ. {=λε λε, οι Καλύβες (Μεγάλα Λιβάδια) με πόνο}

** Η καταστροφή των Μεγάλων και Μικρών Λιβαδίων από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής στις 4 Μαϊου 1944, προκάλεσε μεγάλο πόνο στους κατοίκους, γιατί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον δίδυμο οικισμό και να διασκορπιστούν, μετοικίζοντας σε άλλα μέρη.Το συγκεκριμένο τραγούδι αναφέρεται στον πόνο που προκάλεσε το γεγονός αυτό.(Μεγάλα Λιβάδια Πάικου: Μπόλα Φλωρίκα, γεν.1940 - Πρέμτση Κυριακή, γεν.1952). 

2) Γκίν' βινίτου ουάσπιτς αμέλιι (= Καλώς ορίσατε επισκέπτες μου)

Κίντικλου ντι νούμτα (= τραγούδι του γάμου) 

Γκίν' βινίτου ουάσπιτς αμέλιι {= καλώς ορίσατε επισκέπτες μου}

'' κου ούν κέρδου λα αβοάστι χαρέι '' {= με ένα κέρδος στις δικές σας χαρές *}

σ' ν' μπανιάτζα πριάκλια νάου {= να μας ζήσει το νέο ζευγάρι}

σανατάτι μούλτου αβάου. {= υγεία πολλή σ' εσάς}

Ιό ντι λα παρίντσι γίνου {= Εγώ από τους γονείς μου έρχομαι}

'' γίνου κου σούφλιτου σ' νου κου σκίν '' {= έρχομαι με ψυχή και όχι με αγκάθι *}

του κουμνάτι σ' του κουμνάτς {= σε κουνιάδες και κουνιάδους}

νιι αλασάι σουρέρι σι φράτς. {= άφησα αδερφές και αδερφούς}

Νιι αλασάι ντάντα κου ντορ {= Άφησα μάνα με πόνο *}

φτσιόρλου αβόστου γίνου σ' μι ανσόρου {= το παιδί σας έρχομαι να παντρευτώ}

νιι αλασάι σι μουσιτέτς {= άφησα και ομορφιές}

γίνου λα βόι μας τι γκινέτς. {= έρχομαι σε σας μόνο για καλά *}

Ντάντα ανντά μι πιτρικού {= Η μάνα μου όταν μ' έστειλε}

νιι ντιάντι στράνιι κ'του πουτού {= μου έδωσε ρουχισμό όσο μπορούσε}

μπάιρι γκάλμπινι ντι φλουρίι {= αρμαθιές κίτρινες από φλουριά}

ουρμινίι πι στι ουρμινίι. {= συμβουλές (ορμήνια) πάνω στις συμβουλές (πάνω στην ορμήνια)}

Ωχ!! λε λε ουάμινιι κου ντορ {= Ωχ λε λε άνθρωποι με πόνο (πονετικοί)}

οάρα σ' νου νιι μπαγκάτς λα ζμπορ {=ώρα να μη μου βάλετε στο λόγο (συζήτηση)}

λα μακάρι σι λα χουζμέτς {= στο φαγητό και στις δουλειές}

καρά σ' βρέτς τινιίι σ' αβέτς. {= εάν θέλετε εκτίμηση να έχετε)

* κου ούν κέρδου λα αβοάστι χαρέι = να βιώσετε χαρμόσυνα γεγονότα και στην οικογένεια σας, να χαρείτε στους γάμους των παιδιών σας.
* γίνου κου σούφλιτου σ' νου κου σκίν = έρχομαι καλοπροαίρετα (με καλοκάγαθη ψυχή, χωρίς κακία).
* Νιι αλασάι ντάντα κου ντορ = με πόνο ψυχής αποχωρίστηκα τη μάνα μου. 
* γίνου λα βόι μας τι γκινέτς = έρχομαι σ'εσάς για να συμβιώσουμε ευχάριστα, χαρούμενα.
(Μεγάλα Λιβάδια Πάικου: Μπόλα Φλωρίκα, γεν.1940 - Πρέμτση Κυριακή, γεν.1952)

3) Τι αστιπτάμ (= Σε περίμενα) :

Τι αστιπτάμ ασιάρα ζίνιι, {= σε περίμενα χθες να 'ρθεις}

λα αούμπρα ατσιά ντι κίνου. {= στη σκιά, εκείνη του ελάτου}

Τι αστιπτάμ σι νου βινίς, {= Σε περίμενα και δεν ήρθες}

βρούτα αμιά κουμ μι αγκαρσίς!! {= αγαπημένη μου, πως με ξέχασες!!}

Σ' αγκαρσιάστι αχίτα βρεάρι, {= Ξεχνιέται τόση αγάπη}

ντούλτσι, σκούμπα, αμιά γκιστιάρι. {= γλυκιά, ακριβή, θησαυρέ μου}

Σ' αγκαρσιάστι αχίτ ντόρου, {= Ξεχνιέται τόσος πόνος}

βρούτα, σκούμπα α παντούριλορ!! {= αγαπημένη, ακριβή των δασών!!} 

Ιο ντι ντιμνιάτς μι σκουλάι, {= Εγώ απο τα ξημερώματα σηκώθηκα}

σι τι τίνι νιι αντριμπάι, {= και για σένα ρωτούσα}

Σι μούντσιλι μι αντριμπά κου ντόρ, {= Και τα βουνά με ρωτούσαν με πόνο}

ιούι λιλίτσια α μούντσιλορ ; {= που είναι το λουλούδι των βουνών (αγριολούλουδο);}

Σι μούντσιλι μι αντριμπά κου ντόρου {= Και τα βουνά με ρωτούσαν με πόνο}

 ιούι μουσιάτα α παντούριλορ ; {= που είναι η όμορφη των δασών;} 

    Σι φαντίνα, νιι τσιτσιουρά, {= Και η πηγή, μου ψιθύριζε}

    ιού ου άι τζιόνε, βρούτα ατά ; {= που έχεις παλικάρι, την αγαπημένη σου;} 

 (Μεγάλα Λιβάδια    Πάικου: Πρέμτση Γ. Ζωή, γεν.1915) 

4) Ιού ανκισίς Λένα (= Που κίνησες Λένα) :

Ιού ανκισίς λιά Λένα σίνγκουρα {= Που κίνησες Λένα μόνη}

Τώρα πι νίνγκα σιάρα {= τώρα που βραδιάζει} 

Λένα φιάτα μσιάτα {= Λένα όμορφο κορίτσι}

Τώρα πι νίνγκα σιάρα {= τώρα που βραδιάζει}

Λένα χαϊδιψίτα {= Λένα χαϊδεμένη}

Ιό ανκισίι λα ντάντα ουάσπιτα {= εγώ κίνησα στην μάνα μου επισκέπτρια} 

σ' νιι τόρκου σι μπαμπάκλου {= να κλώσω και το βαμβάκι}

Λένα φιάτα μσιάτα {= Λένα όμορφο κορίτσι}

σ' νιι τόρκου σι μπαμπάκλου {= να κλώσω και το βαμβάκι} 

Λένα χαϊδιψίτα {= Λένα χαϊδεμένη}

Τα σ' νιι αντάρου αρμάτα α φράτινιουι {= Για να κάνω φορεσιά του αδερφού μου} 

αρμάτα σι καντούσι {= τη φορεσιά και το καντούσι*} 

Λένα φιάτα μσιάτα {= Λένα όμορφο κορίτσι} 

αρμάτα σι καντούσι {= τη φορεσιά και το καντούσι}

Λένα χαϊδιψίτα {= Λένα χαϊδεμένη} 

Τα σ' νιι αντάρου σι καντούσι ντι γραμπό {= Για να κάνω καντούσι του γαμπρού} 

κου πατρουτζέτς ντι κλίνι {= με σαράντα πτυχές} 

Λένα φιάτα μσιάτα {= Λένα κορίτσι όμορφο} 

κου πατρουτζέτς ντι κλίνι {= με σαράντα πτυχές}

Λένα χαϊδιψίτα {= Λένα χαϊδεμένη} 

Τα σ' αντάρου παρπότζλι ντι γραμπό {= Για να κάνω τις κάλτσες του γαμπρού} 

κου σιαϊτζέτς ντι σκότουρι {= με εξήντα θηλιές} 

Λένα φιάτα μσιάτα {= Λένα όμορφο κορίτσι}

κου σιαϊτζέτς ντι σκότουρι {= με εξήντα θηλιές}

Λένα χαϊδιψίτα {= Λένα χαϊδεμένη}.

καντούσι ~ πανωφόρι και παντελόνι (συγκεκριμένου τύπου, λίγο πιο φαρδύ επάνω που στένευε απο το γόνατο και κάτω), μάλλινα.Οι ηλικιωμένοι φορούσαν καντούσι σε μαύρο χρώμα και οι νεώτεροι (περίπου 40-50 ετών) σε άσπρο (άλμπα καντούσια), αλλά οι πιο νεαροί φορούσαν φουστανέλα.(Μεγάλα Λιβάδια Πάικου - Πρέμτση Γ. Ζωή, γεν.1915).

5) Ούνα ταχινά (= Ένα πρωινό)

Ούνα ταχινά λιά ντάντω, (= ένα πρωινό καλέ μάνα)

ούνα ταχινά (= ένα πρωινό)

ούνα ταχινά λιά ντάντω, (= ένα πρωινό καλέ μάνα) 

λόκλου τριμπουρά. (= η γη έτρεμε)

Τσι ν'βιτζούι ούνα φιάτα, λιά ντάντω, (= Που είδα ένα κορίτσι, καλέ μάνα)

τσι ν'βιτζούι ούνα φιάτα (= που είδα ένα κορίτσι)

τσι ν'βιτζούι ούνα φιάτα λια ντάντω, (= που είδα ένα κορίτσι καλέ μάνα)

σ'ιαρά μούλτου μσιάτα !! (= και ήταν πολύ όμορφη)

Ιά ισουσιάμι λιά ντάντω, (= Ή αρραβώνιασέ με καλέ μάνα)

ιά ισουσιάμι. (= ή αρραβώνιασέ με)

Ιά ισουσιάμι λιά ντάντω, (= ή αρραβώνιασέ με καλέ μάνα)

ιά ν'σουάριμι. (= ή πάντρεψέ με)

Κ' κιρόλου τριάτσι λιά ντάντω, (= Γιατί ο καιρός περνάει καλέ μάνα)

κ' κιρόλου τριάτσι. (= γιατί ο καιρός περνάει)

Κ' κιρόλου τριάτσι λιά ντάντω, (= Γιατί ο καιρός περνάει καλέ μάνα)

σι ηλικία αμιά. (= και η ηλικία μου)

Μπούνα τζούα λιί τζ'κου, λιά ντάντω (= Καλημέρα της λέω, καλέ μάνα)

μπούνα τζούα λιί τζ'κου (= καλημέρα της λέω)

μπούνα τζούα λιί τζ'κου, λιά ντάντω, (= καλημέρα της λέω, καλέ μάνα)

μα ιά νου νιί γκρί !! (= μα αυτή δεν μ'απάντησε)

Κρέκι λιά φιάτα κρέκι,(= Να ''σκάσεις'', καλέ κορίτσι, να ''σκάσεις'')

κρέκι σι πλ'σκανιά (= να ''σκάσεις'' και να ''πλαντάξεις'')

μάτα λα μίνι, φιάτα, βα ν'τι ντά. (= η μάνα σου σε μένα, κορίτσι, θα σε δώσει)

Κρέκι λάι τζιόνε, κρέκι, (= Να ''σκάσεις'' βρε παλικάρι, να ''σκάσεις'')

κρέκι σι πλ'σκανιά (= να ''σκάσεις'' και να ''πλαντάξεις'')

ντάντα λα τίνι, τζιόνε, νου ν'μι ντά. (= η μάνα μου σε σένα, παλικάρι, δε με δίνει).

Τι ινάτι ατά, λιά φιάτα, (= Για το γινάτι σου, βρε κορίτσι)

σ'τι σιβντάια αμιά (= και για το πάθος μου)

μάτα, λα μίνι φιάτα βα ν'τι ντά !! (= η μάνα σου, σε μένα, κορίτσι, θα σε δώσει

(Μεγάλα Λιβάδια Πάικου: Γεωργιάς Γ. Δημήτριος, γεν. 1912 - Πρέμτση Γ. Ζωή, γεν.1915)

6) Ντάντα αμιά (= Μάνα μου)

Ντάντα αμιά, τάνι νάνι νάνι {= Μάνα μου, τάνι νάνι νάνι ♫♫♫} ~

λιά ντάντα αμιά, τσ' αντάρι ατσέα {= βρε μάνα μου, τι κάνεις εκεί} ~

ντάντα αμιά τσ' αντάρι ατσέα {= μάνα μου, τι κάνεις εκεί} ~

τσι βιρσέ μβιάστα αρακία. {= που έχυσε η νύφη το ρακί} ~

Τατς ντάντω, τάνι νάνι νάνι {= Σταμάτα μάνα, τάνι νάνι νάνι ♫♫♫ } ~

τατς ντάντω, νου νκάτσι μβιάστα {= σταμάτα μάνα, μη μαλώνεις τη νύφη} ~

τατς ντάντω, νου νκάτσι μβιάστα {= σταμάτα μάνα, μη μαλώνεις τη νύφη} ~

κα βας φούγκα σ' βα ν' μι αλάσα. {= γιατί θα φύγει και θα μ' αφήσει} ~

Βα ν' μι αλά- , τάνι νάνι νάνι {= Θα μ' αφή- , τάνι νάνι νάνι ♫♫♫} ~

βα ν' μι αλάσα του λαϊέτς {= θα μ' αφήσει στη μιζέρια} ~

βα ν' μι αλάσα του λαϊέτς {= θα μ' αφήσει στη μιζέρια} ~

του λαϊέτς, του κασαβέτς. {= στη μιζέρια, στις στεναχώριες} ~

Βα ν' μι αλά- , τάνι νάνι νάνι {= Θα τρέ- , τάνι νάνι νάνι ♫♫♫} ~

βα ν' μι αλάγκου πραγκ ντι πραγκ {= θα τρέχω απο κατώφλι σε κατώφλι} ~

βα ν' μι αλάγκου πραγκ ντι πραγκ {= θα τρέχω από κατώφλι σε κατώφλι} ~

σι ουν λάι λέμνου βά μι φάκου {= και ένα κακόμοιρο ξύλο θα απογίνω}. ~

(Μεγάλα Λιβάδια Πάικου - Παπαστεργίου Ελένη, γεν.1935

                                                                                                                         Γ.Α