Γαρδίκι, το περήφανο βλαχοχώρι του Ασπροποτάμου.

Σκαρφαλωμένο σε μια απότομη πλαγιά των Τζουμέρκων, το Γαρδίκι δεσπόζει με την παρουσία του σε ένα από τα ομορφότερα κομμάτια της Νότιας Πίνδου, στην ξακουστή περιοχή του Ασπροποτάμου. Η άγρια μα συνάμα ξεχωριστή φυσική ομορφιά του σε συγκερασμό με το παραδοσιακό βλάχικο χρώμα του καθιστούν το χωριό αληθινή πρόκληση, τόσο για τον ξένο επισκέπτη όσο και για τον ντόπιο παραθεριστή. Υπό το φως μάλιστα της αξιόλογης ιστορικότητας του χώρου, αλλά και της πολυποίκιλης παράδοσης που συντηρεί, το "τρανό" Γαρδίκι συνιστά πραγματικά μια αξία. Μια αξία σταθερή και διαχρονική, παρά τις όποιες, αναπόφευκτες ίσως, αλλοιώσεις. Μια αξία την οποία δεν ενστερνίζονται μόνο οι μεγαλύτεροι, που τρέφουν ανεξάντλητη αγάπη για το χωριό, αλλά και η γαρδικιώτικη νεολαία, η βάσιμη ελπίδα του χωριού για το μέλλον.

Το Γαρδίκι του Ασπροποτάμου, είναι χτισμένο στην αγκαλιά του ορεινού όγκου της Κακαρδίτσας των Αθαμανικών ορέων (Τζουμέρκων) της Νότιας Πίνδου, για την ακρίβεια στην νοτιανατολική πλαγιά της κορυφής Κουρούνα (1988μ.) και σε υψόμετρο 1100 μέτρων. Το όνομά του -Γκαρντίστι στα βλάχικα- αποτελεί παραφθορά της λέξης "γκάρντου" που σημαίνει οχυρό, ταμπούρο, καθώς το Γαρδίκι δεν φαίνεται παρά μόνο στην τελευταία στροφή του δρόμου ακόμη και σήμερα. Αποτελεί μαζί με το συνοικισμό Παλαιοχώρι (Κεράσοβο) δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Αιθήκων του Νομού Τρικάλων, ο οποίος δημιουργήθηκε στα πλαίσια του σχεδίου Καποδίστριας και περιλαμβάνει εκτός από το Γαρδίκι και τα χωριά Αγ. Νικόλαος (Καμνάι), Αθαμανία (Μουτσιάρα), Βροντερό (Λάντζο), Δέση, Δροσοχώρι (Τυφλοσέλι), Ελάτη (Τύρνα), Καλόγηροι, Νεραϊδοχώρι ή Χατζηπέτριον (Βετερνίκ), Περτούλι και Πύρρα. Απέχει 80,5 χιλιόμετρα από τα Τρίκαλα μέσω Ελάτης-Περτουλίου και 47,5 χιλιόμετρα από την Ελάτη, την έδρα του δήμου.

Ιστορικά, στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα το Γαρδίκι μνημονεύεται αρχαίος οικισμός με την πρωτεύουσα του στη θέση "Ρούνες" (ή "Βρύσες"), κάπου 250μ. ψηλότερα από τον συνοικισμό Παλαιοχώρι Γαρδικίου. Ακόμα και σήμερα σώζονται ερείπια και κομμάτια από κεραμίδια. Προπολεμικά είχαν γίνει ανασκαφές και βρέθηκαν αρχαία νομίσματα με τη λέξη "Αθαμάνων". Πρώτος βασιλιάς της Αθαμανίας ήταν ο Αθάμας.


Στα νεότερα χρόνια, την πρώτη καταγραφή του χωριού την βρίσκουμε το 1454 στην πρώτη επίσημη απογραφή των Τούρκων μετά την Άλωση της Πόλης και την οριστική πτώση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας αναφέρεται από Τουρκικές πηγές ως Gardik, Γαρδίκι, Βλαχογαρδίκι. Στο Γαρδίκι μετοίκησαν οι κάτοικοι του οικισμού Λιάσοβο που βρισκόταν στη δυτική πλευρά του βουνού Νεράϊδα (Καπ Γκρας = Χοντρό Κεφάλι, στη βλάχικη διάλεκτο) και διάλύθηκε στο διάστημα μεταξύ 1592-93 και 1858, αλλά και του οικισμού Κεράσοβο που βρισκόταν στην περιοχή του σημερινού οικισμού Παλαιοχώρι Γαρδικίου και διαλύθηκε μεταξύ των ετών 1868 και 1881.

Κατά την περίοδο αυτη πλήθος δημοτικών τραγουδιών μιλούν για το Γαρδίκι, τους οπλαρχηγούς, τα ασκέρια του και τη συμβολή του στον Αγώνα για τη Λευτεριά του Γένους (π.χ. Παιδιά απ' τον Ασπροπόταμο, Εσείς βουνά του Ασπροπόταμου, του Καταραχιά, του Χριστόδουλου Χατζηπέτρου, του Νάσιου Σγούρου, του Καντάρα και του Γεωργαλή κλπ). Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας (1881) το Γαρδίκι εξελίχθηκε σε μεγαλοχώρι και αποτέλεσε την έδρα του πάλαι ποτέ Δήμου Αθαμανών, που περιελάμβανε και τα χωριά Τζούρτζια (Αγ.Παρασκευή), Μουτσιάρα (Αθαμανία), Δέση, Αγ.Νικόλαο (Καμνάι) και Δροσοχώρι (Τυφλοσέλι) και ο οποίος καταργήθηκε το 1912. Έκτοτε υπήρξε έδρα της κοινότητας Γαρδικίου, ώς την εφαρμογή του σχεδίου Καποδίστριας.

Σήμερα στο Γαρδίκι αριθμεί 850 σπίτια, περισσότερα και από αυτά της Έδρας του Δήμου, Ελάτης (!!), τα οποία είναι ακατοίκητα τους χειμερινούς μήνες ενώ ζωντανεύουν από την άνοιξη έως το φθινόπωρο. Την περίοδο αυτή σημαντικές στιγμές για το χωριό είναι η εορτή των Αγ. Αναργύρων (1/7), η εορτή του Προφήτη Ηλία -Αη Ηλιός-(20/7), η εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (6/8). Αποκορύφωμα των καλοκαιρινών πανηγύρεων αποτελέι ο εορτασμός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου το Δεκαπενταύγουστο, κορυφαίο ετήσιο γεγονός μείζωνος κοινωνικής, ιστορικής αλλά και πολιτιστικής σημασίας για το Γαρδίκι. Το καλοκαίρι, και ειδικά τον Αύγουστο, ο πληθυσμός υπερβαίνει τις 8000. 

Πηγή: http://www.adelfotisgardikioton.gr/