Η κ. Παρδάλη – Σταμέλου Μαρίαυπεύθυνη του ανοιχτού δημοτικού πανεπιστημίου Φλώρινας, στην εισαγωγή παρουσίασε τον κ. Κωνσταντίνο Ραπτόπουλο.
Η ομιλία του ο κ. Ντίνα Κώστα περιλιπτικά «Οι Βλάχοι της Ελλάδας αποτελούν ένα εκλεκτό τμήμα του ελληνισμού που πρόσφερε πολλά στην εθνική αναγέννηση και στην πνευματική, οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της Ελλάδας. Εμφανίζονται στο προσκήνιο της ιστορίας τον 10ο αιώνα μολονότι η παρουσία τους είναι κατά πολύ προγενέστερη. Πληροφορίες έχουμε από τους βυζαντινούς ιστορικούς οι οποίοι όμως δεν είναι πάντα αξιόπιστοι, γιατί κανείς δεν μπορεί να προσδιορίσει με ακρίβεια πότε εμφανίζονται και κανείς δεν αναφέρεται σε γεγονότα στα οποία είχε σύγχρονη παρουσία.
Οι Βλάχοι του ελληνικού χώρου πρέπει να διακρίνονται από τους λατινόφωνους πληθυσμούς του βαλκανικού χώρου, γιατί κάθε ομάδα αποτελεί γηγενή πληθυσμό που εκλατινίστηκε στην περιοχή του ενώ οι θεωρίες περί καθόδου αποτέλεσαν πεδίο πολιτικών σκοπιμοτήτων περισσότερο παρά αναζήτηση της αλήθειας. Οι Βλάχοι κατανέμονται σε όλο το βορειοελλαδικό χώρο, Ηπειροθεσσαλία, Μακεδονία, Αλβανία και FYROM ως προς τις μητροπολιτικές τους κατοικίες. Κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας έχουμε μετοικίσεις Βλάχων και στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Η σημερινή κατάσταση παρουσιάζεται διαφοροποιημένη με βλάχικα χωριά κατοικούμενα, εγκαταλειμμένα και με μετακίνηση βλάχικου πληθυσμού προς τα αστικά κέντρα όπως Λάρισα, Κατερίνη, Τίρναβο, Ελασσόνα, Γιάννενα, Φλώρινα, Καστοριά, Θεσσαλική, Σέρρες, Ξάνθη, Δράμα, Καβάλα κ.λπ.
Μέχρι το 1940, πριν αρχίσουν οι αθρόες επιγαμίες, ήταν δυνατόν να προσδιοριστεί ο αριθμός τον Βλάχων κατά ακριβή σχετικά προσέγγιση, σήμερα όμως με τις ελεύθερες επιγαμίες είναι δύσκολο ως αδύνατον να υπολογίσει κανείς τον πραγματικό αριθμό των Βλάχων, λαμβάνοντας υπόψη και τις πολιτικές σκοπιμότητες που παρεμβάλλονται σ’ αυτό το θέμα.
Η καταγωγή των Βλάχων αποτέλεσε ένα ακανθώδες ζήτημα, γιατί η παρεμβολή πολιτικών σκοπιμοτήτων ήταν ισχυρότατη. Οι δυο βασικές θεωρίες που υποστηρίζουν από τη μια κάθοδο των Βλάχων από τα βόρεια και από την άλλη την άποψη περί γηγενών πληθυσμών που εκλατινίστηκαν εξακολουθούν να έχουν τους οπαδούς τους, μολονότι η αυτοχθονία των Βλάχων θεωρείται η πιο πιθανή εκδοχή. Μάλιστα τελευταία επικρατεί μια ενδιάμεση αντίληψη που υποστηρίζει την αυτόχθονα καταγωγή των Βλάχων αλλά και μερική κάθοδο από τα βορειότερα. Σήμερα στοιχεία ιστορικά, γλωσσικά, ανθρωπολογικά και πολιτιστικά, μουσική, χορός, ενδυμασία κ.λπ. συγκλίνουν στην αντίληψη ότι οι Βλάχοι αποτελούν γηγενή πληθυσμό των περιοχών στις οποίες κατοικούν.
Η γλώσσα τους είναι μια νεολατινική γλώσσα παρόμοια με τις δυτικές νεολατινικές γλώσσες στη δομή της, η οποία προέρχεται από την βαλκανική λατινική και είναι ισότιμη με την ιταλική, γαλλική, ρουμανική, ισπανική κ.λπ. Δεν αποτελεί διάλεκτο της ρουμανικής όπως επιχειρήθηκε από την ρουμανική προπαγάνδα, αλλά η σχέση τους είναι αδελφική και όχι σχέση μητέρας (ρουμανική) και κόρης (βλαχική). Οι ομοιότητες είναι πολλές αλλά και οι διαφορές μεταξύ τους αρκετές και με αρχαιότερη την βλαχική.
Το όνομα των Βλάχων, κατά κοινή παραδοχή, προέρχεται από την γαλατική φυλή των Βόλκων (Volci) δια μέσου της σλαβικής, ενώ τα ονόματα Κουτσόβλαχοι, Αρουμούνοι, Μπούρτζόβλαχοι, Καράβλαχοι κ.λπ. αποτελούν μεταγενέστερες ονομασίες με αδιευκρίνιστο συχνά περιεχόμενο.
Θρησκευτικώς οι Βλάχοι είναι χριστιανοί ορθόδοξοι με διαχρονική χρήση της ελληνικής σ’ όλες τις θρησκευτικές τους τελετές. Η χρήση της βλαχικής στη θεία λατρεία αποτελεί προϊόν της προπαγάνδας και όσοι την υποστηρίζουν δεν σέβονται την παράδοση των Βλάχων, που είναι παρόμοια με των Αλβανόφωνων της Ιταλίας, οι οποίοι λειτουργούν στην ελληνική, μολονότι μιλούν αλβανικά και ιταλικά.
Ένα από τα βασικά αίτια της παρακμής των Βλάχων και της βλάχικης γλώσσας υπήρξε η εμφάνιση της ρουμανικής προπαγάνδας, που διαίρεσε του Βλάχους σε δυο στρατόπεδα με αποτέλεσμα την διάτρηση του κοινωνικού τους ιστού και την δημιουργία μίσους μεταξύ των βλάχικων κοινοτήτων και οικογενειών, που έφτασαν μέχρι το σημείο να αλληλοεξοντώνονται. Η αρχή έγινε με την ίδρυση ρουμανικών σχολείων σε βλάχικες κοινότητες με προεξάρχοντα τον καιροσκόπο Απόστολο Μαργαρίτη και την χρηματική υποστήριξη του ρουμανικού κράτους. Η διαμάχη, αυτή που ξεκίνησε από την εποχή της Τουρκοκρατίας, συνεχίστηκε μέχρι τον β’ παγκόσμιο πόλεμο με την Ρωμαϊκή λεγεώνα κατά τη Γερμανική κατοχή, που τραυμάτισε το Κουτσοβλαχικό στοιχείο και διατάραξε την συναισθηματική του ισορροπία.
Η πνευματική προσφορά των Βλάχων προς τον ελληνισμό υπήρξε συνεχής και μεγαλειώδης, μολονότι μέχρι στιγμής δεν έγινε η σωστή αποτίμησή της. Η Μοσχόπολη, το λίκνο της ελληνικής παιδείας κατά την Τουρκοκρατία, έχει να επιδείξει την ίδρυση του πρώτου ελληνικού τυπογραφείου στα Βαλκάνια, την έκδοση πολλών βιβλίων και την γλωσσική επίδραση σ’ όλο το Βαλκανικό χώρο με την περίφημη Ακαδημία της και τους φημισμένους διδασκάλους της Καβαλλιώτη, Δανιήλ, κ.λπ.
Εξίσου σημαντική υπήρξε και η εθνική προσφορά των Βλάχων για την απελευθέρωση της Ελλάδας και την αναγέννηση του νεοελληνικού κράτους. Βλάχοι λόγιοι, όπως ο Ρήγας Φεραίος και άλλοι, προετοίμασαν ψυχολογικά και ιδεολογικά τους Έλληνες και με την πολυπληθή παρουσία τους στις ελληνικές παροικίες βοήθησαν τον ελληνικό λαό να ενστερνιστεί τις ιδέες του Διαφωτισμού και να επιζητήσει την ελευθερία του. Το ίδιο σπουδαία υπήρξε και η ένοπλη προσφορά των Βλάχων, γιατί ο ελληνικός αρματολισμός υπήρξε εν μέρει γέννημα των Βλάχων ποιμένων και κτηνοτρόφων που απόκρυβαν, τροφοδοτούσαν και πληροφορούσαν τα ένοπλα ανταρτικά σώματα τόσο κατά την επανάσταση του ’21 όσο και κατά τον Μακεδονικό Αγώνα.
Τέλος η οικονομική προσφορά των Βλάχων προς το νεογέννητο ελληνικό κράτος υπήρξε αποφασιστική, γιατί ένα πλήθος Βλάχων ευεργετών όπως οι Σίνας, Αβέρωφ, Τοσίτσας, Βέλλιος και άλλοι άφησαν ανεξίτηλα τα ίχνη τους στην συνείδηση των Ελλήνων .»
Πηγή: http://www.florinacity.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.