Η νεοελληνική ταυτότητα.

Ime romeos e xeuro plus glose Fazio degli

Uberti, Il Dittamondo, 3.23.36

Έγκριτοι ακαδημαϊκοί αντικρούουν τις θέσεις του καθηγητού Βίκτωρ Φρίντμαν.Παραθέτουμε στην συνέχεια το κείμενο της απάντησής τους.

Σε συνέντευξή του στο Balkanalysis.com (14-12-2008) [1], ο καθηγητής Γλωσσολογίας και Βαλκανικών Σπουδών Βίκτωρ Φρίντμαν (Victor Friedman), παρουσιάζει τους Έλληνες ως ένα εξόχως αντιδημοκρατικό και καταπιεστικό έθνος, από την αρχαιότητα έως σήμερα, και τοποθετεί τον ρόλο της Ελλάδας στα Βαλκάνια κάτω από ένα πολύ αρνητικό πρίσμα. Τα βασικά του επιχειρήματα περιστρέφονται γύρω από αυτό που ο ίδιος θεωρεί ως καταπίεση της πολυγλωσσίας και των μειονοτήτων στην Ελλάδα, την οποία συνδέει με τη διένεξη μεταξύ Ελλάδος και της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (πΔΓΜ) σχετικά με το θέμα του ονόματος της γείτονος χώρας. Ως πανεπιστημιακοί, μερικοί από εμάς μάλιστα μελετητές του πολιτισμού και της ιστορίας της Μακεδονίας, θεωρούμε ότι έχουμε χρέος να παρουσιάσουμε μια διαφορετική άποψη και να αντικρούσουμε τους ισχυρισμούς του κ. Friedman σχετικά με την ταυτότητα του νεότερου Ελληνικού έθνους και την πραγματική φύση της παρούσας διένεξης μεταξύ Ελλάδας και πΓΔΜ. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι η απόφασή μας να απαντήσουμε στους ισχυρισμούς του κ. Friedman σε μορφή ανοικτής επιστολής ελήφθη όταν ο τελευταίος αρνήθηκε να αποδεχθεί την πρόσκληση μας γιά δημόσια συζήτηση στο διαδικτυακό forum καθηγητών πανεπιστημίου το οποίο φιλοξενείται στον ιστοχώρο του Hellenic Electronic Center*.

Η απροκάλυπτη μεροληψία του Friedman διαφαίνεται ξεκάθαρα από το περιεχόμενο της ακόλουθης δήλωσης του: «Οι Έλληνες ξεγλυστρούν εκμεταλλευόμενοι την εικόνα «του λίκνου της δημοκρατίας» που έχει δημιουργηθεί για την χώρα τους! Ποιος κοροϊδεύει ποιον! Ένας από τους θεσμούς της αρχαίας Ελλάδας ήταν η ιδιοκτησία σκλάβων». Η δήλωση αυτή δεν χρειάζεται περαιτέρω σχόλια. Είναι όντως λυπηρό το γεγονός ότι μια τέτοια δήλωση προέρχεται από έναν διανοούμενο καθηγητή πανεπιστημίου.

Εμείς δεν θα απαντήσουμε με παρόμοιες εκφράσεις φθηνού εντυπωσιασμού. Αντίθετα, θα επιμείνουμε σε γεγονότα και ακαδημαϊκές πηγές, ώστε να αποσαφηνίσουμε τους ισχυρισμούς του Friedman, οι οποίοι, εκ πρώτης όψεως, μπορεί να φαίνονται πειστικοί σε αναγνώστες που δεν είναι εξοικειωμένοι με το παρελθόν και την πρόσφατη ιστορία της περιοχής των Βαλκανίων.

1) Ο Friedman ισχυρίζεται ότι «οι Έλληνες έχουν προσπαθήσει να καταστρέψουν τον πολιτισμό και τη παιδεία των Σλάβων από την εποχή του Μεσαίωνα». Αυτός ο ισχυρισμός αποτελεί κατάφωρη διαστρέβλωση της αλήθειας, αφού αντιθέτως η συμβολή Ελλήνων του Βυζαντίου στην ανάπτυξη των πολιτισμών της Ρωσίας, της Βουλγαρίας και της Σερβίας, όταν οι πληθυσμοί τους πρώτο-ασπάστηκαν τον Χριστιανισμό, ήταν τεράστια και καθοριστική [2]. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Friedman δεν αναφέρει ότι η γραπτή σλαβική γλώσσα αναπτύχθηκε από τους Βυζαντινούς Θεσσαλονικείς λόγιους μοναχούς Κύριλλο και Μεθόδιο. Ο Friedman επίσης παραβλέπει: α) τη μέγιστη συνεισφορά στην ρωσική λογοτεχνία και φιλοσοφία του φωτισμένου Αγιορίτη μοναχού του 15ου αιώνα, Μάξιμου του Γραικού [3], β) το έργο των Ελλήνων αδελφών Ιωαννίκη και Σοφρώνη Λειχούδη (Λίκχουντ), που ίδρυσαν το πρώτο κέντρο ανώτατης εκπαίδευσης στην Ρωσία, την Σλάβο-Ελληνο-Λατινική Ακαδημία της Μόσχας, το έτος 1687 [4] και γ) τη διαχρονική αφοσίωση της Μητρός Εκκλησίας (Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως) και του Ελληνοορθόδοξου κλήρου προς τους απανταχού Σλάβους εν Χριστώ αδελφούς. Η σχέση αυτή παίρνει σάρκα και οστά στα κείμενα επιστολών του λόγιου θεολόγου του 19ου αιώνα και απολογητή της Ανατολικής Εκκλησίας, Κωνσταντίνου Οικονόμου εξ Οικονόμων, υπέρμαχου των ιστορικών δεσμών και της στενής συγγένειας μεταξύ Ελλήνων και Σλάβων δια μέσου των αιώνων [5].

2) Ο Friedman υιοθετώντας μια απόλυτη και άκαμπτη άποψη για τις γλωσσικές διαφορές σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, αμφισβητεί την ίδια την πεμπτουσία της νεοελληνικής ταυτότητας, χωρίς να λαμβάνει υπόψιν -τουλάχιστον ιστορικά- την διαχρονική παράδοση της συμμετοχικής Ρωμιοσύνης, του φυσικού προδρόμου του σύγχρονου Ελληνικού έθνους. Η έννοια της Ρωμιοσύνης από πολλές απόψεις είναι παρόμοια με αυτήν της «Ελληνικής Κοινοπολιτείας», η οποία υπερβαίνει φυλετικές διαφορές και γλωσσικά στεγανά. Μη λαμβάνοντας υπ’ όψιν την έννοια αυτή, σε σχέση με το ιστορικό πλαίσιο της πολυγλωσσίας στην περιοχή των Βαλκανίων, ο Friedman, παρεμπιπτόντως, απηχεί προηγούμενες απόψεις Ελλήνων γλωσσολόγων όπως του Λουκά Τσιτσιπή [6] από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και του Κώστα Καζάζη [7] από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου.

Ο Friedman –ο οποίος έχει οικειότητα με τις αρβανίτικες, βλάχικες και σλαβονικές διαλέκτους στη γεωγραφική περιοχή της Μακεδονίας αδυνατεί να αναγνωρίσει ότι οι αλλόφωνοι του Ρωμαίϊκου μιλετιού (Rum millet) στη Μακεδονία, των οποίων η μητρική γλώσσα ήταν τα βλάχικα, αρβανίτικα ή τα σλαβοφανή εντόπια ιδιώματα, όντες πιστοί υπέρμαχοι και κοινωνοί του Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως, δεν αποτελούσαν «εξελληνισμένες» πληθυσμιακές όμαδες (μέσω εξαναγκασμού ή κατασταλτικής αφομοίωσης), αλλά σημαντικούς φορείς του Γένους με καθοριστική συμμετοχή στην διαδικασία ζύμωσης και διαμόρφωσης της νεοελληνικής εθνικής ταυτότητας και της διάδοσης των Ελληνικών γραμμάτων στην Οθωμανική Ρουμελία πολύ πριν την έκρηξη των εθνοτικών διχονιών, διασπάσεων και συγκρούσεων, και την αναζωπύρωση των εθνικισμών [8, 9].

3) Ο Friedman αναφέρεται σε αδιαφορία των Ελλήνων, ή ακόμη και σε υποτιθέμενη αντίστασή τους, στην εκμάθηση ξένων γλωσσών, σε αντίθεση με άλλους βαλκανικούς λαούς. Προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ένας γλωσσολόγος χρησιμοποιεί την (υποτιθέμενη) έλλειψη παροιμίας, κάτι παρόμοιο, λ.χ. με το «οι γλώσσες είναι πλούτος», ως απόδειξη ότι οι Έλληνες δεν εκτιμούν την αξία της πολυγλωσσίας. Αυτού του είδους η ρητορική δεν αποτελεί επιτυχές γλωσσολογικό επιχείρημα, και παρ’ ότι θα μπορούσε να γίνει ενδεχομένως αποδεκτό από μη ειδήμονες, αντικατοπτρίζει έναν τρόπο σκέψης (που ονομάζεται «ισχυρός σχετικισμός»), ο οποίος έχει σοβαρά αμφισβητηθεί από τη σύγχρονη Γλωσσολογία.

Επιστρέφοντας σε επιστημονικές πηγές, αναφέρουμε ότι ο John N. Adams, Senior Research Fellow του All Souls College της Οξφόρδης στο βιβλίο του "Διγλωσσία και η Λατινική Γλώσσα" Cambridge University Press (2003) [10], υποστηρίζει ότι: «εδώ και καιρό υπήρχε μια συμβατική άποψη ότι οι Έλληνες ήταν αδιάφοροι ή εχθρικοί προς την εκμάθηση ξένων γλωσσών, πρόσφατα όμως έχει αποδειχθεί ότι η άποψη αυτή απέχει πολύ από την αλήθεια. Ιδιαίτερα η Λατινική ήταν ευρέως γνωστή, όπως έχει αποδειχθεί από τον Holford-Strevens και σε μαζική κλίμακα από τον Rochette.» [11]

Αξίζει να σημειωθεί αναφορικά με τη νεότερη ιστορία του Ελληνικού Έθνους (Γένους), ότι μέλη του Ρωμαίϊκου μιλετιού και της Ρωμιοσύνης, από τους υψηλά ιστάμενους διπλωμάτες της Υψηλής Πύλης (δηλ. τους Φαναριώτες), έως τους πανταχού παρόντες πραματευτές των Βαλκανίων ήταν στην πραγματικότητα πολύγλωσσοι (Ελληνόφωνοι, Βλαχόφωνοι, Αρβανιτόφωνοι, Σλαβόφωνοι, Τουρκόφωνοι, Ρωσομαθείς, Γαλλομαθείς, Γερμανομαθείς και Αγγλομαθείς).

Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να αναφερθεί και η πρώιμη Ελληνική «αναγέννηση» στη Μοσχόπολη (σημερινή Αλβανία) τον 18ο αιώνα [12] και η πολιτιστική διάσταση του Ελληνισμού της Πελαγονίας (Κρούσοβο και Μοναστήρι/Μπιτόλια- σημερινή πΓΔΜ) κατά τον 19ο και αρχές του 20ου αιώνα. Αυτές οι περιοχές αποτέλεσαν κέντρα διάδοσης του ελληνικού πολιτισμού και των γραμμάτων, που προωθούνταν από δίγλωσσο ή πολύγλωσσο πληθυσμό, με έντονη ελληνική εθνική συνείδηση [8, 9]. Απομεινάρια αυτής της άλλοτε ακμάζουσας κοινότητας υπάρχουν ακόμη και σήμερα στην πΔΓΜ.

Το μνημειώδες πόνημα «Πρωτοπειρία» (Protopiria), ένα αλβανικό-γερμανικό-νεοελληνικό-βλάχικο λεξικό, γραμμένο από τον πολυμαθή κληρικό και λόγιο Θεόδωρο Αναστασίου Καβαλιώτη [13], ήταν ο πρόδρομος της συγκριτικής γλωσσολογίας στα Βαλκάνια, αποτελεί δε ισχυρό τεκμήριο της εκτεταμένης πολυγλωσσίας στο ακμάζον ελληνοβλάχικο κέντρο της Μοσχόπολης και σε όλη την επικράτεια της Οθωμανικής Ρουμελίας (συμπεριλαμβανόμενης και της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής της Μακεδονίας).

Αξίζει ακόμη να γίνει ιδιαίτερη αναφορά στα πονήματα των Θωμά Πασχίδη (1879) [14] και Μιχαήλ Λαμπρυνίδη (1907) [15], τα οποία ενσαρκώνουν τη συλλογική μνήμη των Αρβανιτών και Ελληνοβλάχων του Γένους κατά το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ου αιώνα. Τα έργα αυτά προσφέρουν μια απτή απόδειξη για το πως αντιλαμβάνονταν την ελληνοαλβανική συγγένεια οι Έλληνες λόγιοι του 19ου αιώνα. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν τα εγκάρδια και διαχυτικά συναισθήματα του Θωμά Πασχίδη, ενός δίγλωσσου-και πιθανώς πολύγλωσσου-Έλληνα Αρβανίτη Ηπειρώτη λόγιου προς τους Ελληνόβλαχους και Βούλγαρους αδελφούς. Το βιβλίο περιλαμβάνει ένα παράρτημα στα αρβανίτικα χρησιμοποιώντας ελληνικούς χαρακτήρες, το οποίο είναι ιδιαίτερα χρήσιμο και διαφωτιστικό [14].

Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, υποστηρίζουμε ότι ισχυρισμοί περί δήθεν παρουσίας διισταμένων εθνικών ταυτοτήτων Ελλήνων, Αρβανιτών, Βλάχων και των λεγόμενων «Σλαβομακεδόνων», που βασίζονται αποκλειστικά σε γλωσσικά στοιχεία, οφείλουν να εκτιμηθούν κριτικά, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψιν τα δεδομένα της εποχής και της περιοχής. Είναι αξιοσημείωτο πως ο Friedman παραβλέπει ή παραγνωρίζει τη μαζική διάχυση των Arbëreshë (Αρβανιτόφωνων) στο νότο του Ελλαδικού χώρου και την Πελοπόννησο κατά τον 14ο και 15ο αιώνα (και την συναφή ιστορική διαδρομή των Stradioti). Η ζύμωση και ενσωμάτωση των Arbëreshë / Shqiptarë- των Ελληνοβλάχων/Armîn-, και των Σλαβοφώνων στο Ρωμαίϊκο μιλέτι μέσω των αιώνων παραμένει στο επίκεντρο της Ρωμιοσύνης και της νεοελληνικής εθνογένεσης.

Έτσι λοιπόν, από μια σύγχρονη ανθρωπολογική και ιστορική σκοπιά, οι άκαμπτοι και απόλυτοι εθνογλωσσικοί «ορισμοί» και διαχωρισμοί που προωθούνται από τον Friedman χρήζουν κριτικής επανεξέτασης. Σε μεγάλο βαθμό, τα ιδεολογήματα του Friedman είναι εν τέλει άνευ σημασίας για τους αρβανίτικης ή βλάχικης καταγωγής Έλληνες, των οποίων η σύγχρονη ταυτότητα έχει διαμορφωθεί μέσω της συλλογικής τους συμμετοχής στην νεοελληνική βιωματική εμπειρία των τελευταίων δύο (ενδεχομένως και περισσοτέρων) αιώνων.

Η Διακήρυξη των ομογενών Βορειοηπειρωτών των περιοχών της Κορυτσάς και Κολόνιας διεκδικώντας την Ένωση της γενέτειρας τους με την Ελλάδα (που δημοσιεύθηκε από την «Πανηπειρωτική Ένωση Αμερικής» στη Βοστώνη το 1919) αποτελεί αδιάσειστο τεκμήριο ως προς την πρόσληψη Ελληνικής ταυτότητας από τους Αλβανόφωνους, Βλαχόφωνους και Ελληνόφωνους της Ν. Αλβανίας/ Β. Ηπείρου. http://www.helleniccomserve.com/pdf/Declaration%20of%20Northern%20Epirotes%20in%2019%5B1%5D...pdf

Αν και το όραμα του Ελληνοβλάχου διαφωτιστή του 18ου αιώνα Ρήγα Βελεστινλή Θετταλού (Φεραίου) για τη δημιουργία μιας μετα-οθωμανικής Βαλκανικής Ομοσπονδίας-Κοινοπολιτείας, υπεράνω περιφερειακών και εθνογλωσσολογικών διαφορών, δεν υλοποιήθηκε, εν τούτοις η ιδέα αντανακλούσε τα συναισθήματα πολλών ρηξικέλευθων Ελλήνων της εποχής. Αλλά η διαδικασία της «εθνικής αφύπνισης» είχε αρχίσει και οι διασπαστικές δυνάμεις δούλευαν ήδη, απεργαζόμενες τη μερική διάσπαση της Ρωμιοσύνης, που ακολουθήθηκε από μια παρατεταμένη και ανεξέλεγκτη περίοδο περιφερειακών έριδων και συγκρούσεων, οι οποίες δυστυχώς επιβιώνουν ως σήμερα. Η ανάδυση του «Μακεδονισμού» είναι σύμπτωμα όψιμης «αφύπνισης», που οφείλεται εν μέρει στην συνεισφορά διανοουμένων όπως ο Δρ. Victor Friedman.

4) Το επιχείρημα του Friedman πως «οι Έλληνες προέβαλαν τον ισχυρισμό ότι οι Μακεδόνες δεν μπορούν να έχουν απαίτηση στο όνομα Μακεδονία, παρά μόνον αν κατάγονται από τους αρχαίους Μακεδόνες», είναι εντελώς παραπλανητικό. Η βάση της διένεξης μεταξύ Ελλάδας και πΓΔΜ έγκειται στην απροκάλυπτη απόπειρα της κυβέρνησης της πΓΔΜ να οικειοποιηθεί ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ελληνικής ιστορίας (βλέπε π.χ. http://faq.macedonia.org/history/ και http://www.macedonia-timeless.com/). Ως μέρος του άρτι κατασκευασθέντος εθνικού μύθου της, η πΔΓΜ επέλεξε να αναγάγει τις ιστορικές της ρίζες στην κλασική αρχαιότητα, υποβαθμίζοντας την κατά κύριο λόγο σλαβονική πολιτιστική κληρονομιά της πλειοψηφίας του πληθυσμού της, την οποία μοιράζεται με τους συγγενείς του Βούλγαρους. Για να χρησιμοποιήσουμε τα λόγια του ιστορικού Ευάγγελου Κωφού, κορυφαίου ειδικού και εμπειρογνώμονα στη σύγχρονη ιστορία της Μακεδονίας, το συνολικό δόγμα του «Μακεδονισμού» «σφετερίζεται ένα ένδοξο παρελθόν, το οποίο είχε καταγραφεί στα χρονικά της ελληνικής κληρονομιάς, σχεδόν μια χιλιετία πριν την εμφάνιση σλαβικών φύλων στην περιοχή» [16]. (Σ.Σ. Για 1000 σχεδόν χρόνια από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δεν υπήρχε καμιά σλαβική παρουσία στην ευρύτερη περιοχή).

Όμως εκτός από τις μεγαλεπήβολες ιδεοληψίες, που φθάνουν μέχρι την αρχαιότητα, υπάρχει μια ακόμη πιο σκοτεινή πλευρά στον εθνοκεντρικό εθνικό μύθο του «Μακεδονισμού». Στο επίκεντρο του συγκεκριμένου προβλήματος είναι η νοσηρή έμμονη ενασχόληση με θέματα φυλής, DNA, απλοτύπων HLA και άλλων παρεμφερών, που αποτελούν τη βάση ενός ευρύτερου μύθου φυλετικής καθαρότητας. Στον ιστότοπο: http://www.youtube.com/watch?v=PZJ62MGF7xI&feature=related μπορεί να δει κανείς ανεπεξέργαστο υλικό από μια προπαγανδιστική ταινία με τίτλο: “Makedonska Molitva” (Μακεδονική Προσευχή), το οποίο προβλήθηκε στο υπό κρατικό έλεγχο κανάλι MTV1 των Σκοπίων. Αξίζει να προσέξει κανείς ότι το βίντεο κορυφώνεται με ένα κρεσέντο που αναμιγνύει Βιβλικές αποκαλυπτικές ψευδαισθήσεις με απροκάλυπτα ρατσιστικούς απόηχους μιας άλλης εποχής. Έτσι ο αφηγητής, χρησιμοποιώντας ελληνογενείς όρους, απευθύνει τα λόγια του Θεού στα παιδιά του Ήλιου και των λουλουδιών, λέγοντάς τους ότι η Μητέρα Γη γέννησε τρεις φυλές: Τους Μακεδονίδες = λευκή φυλή, τους Μογγολίδες = κίτρινη φυλή και τους Νεγρίδες = μαύρη φυλή (ενώ όλοι οι υπόλοιποι είναι μιγάδες). Και ο Θεός συνέχισε λέγοντας στους Μακεντόνσκι ότι «Όλοι οι λευκοί είναι αδέλφια σας, διότι έχουν «μακεδονικά» γονίδια» [17]. Είναι πραγματικά λυπηρό το ότι ο Friedman προτίμησε να υποβαθμίσει τη σημασία και τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της νοσηρής εθνικιστικής διαπαιδαγώγησης που διαπνέει τα σχολικά προγράμματα της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην πΓΔΜ.

Οι Έλληνες από την πλευρά τους δεν τρέφουν καμιά εχθρότητα προς τους πολίτες της πΓΔΜ και επιθυμούν την ειρηνική και παραγωγική συνύπαρξη των δύο λαών. Η Ελλάδα επιδιώκει ειλικρινά τον αμοιβαίο σεβασμό και την εξεύρεση μιας βιώσιμης πολιτικής λύσης στο πρόβλημα με τον βόρειο γείτονά της και βεβαίως δεν αρνείται στους πολίτες της πΓΔΜ την ταυτότητα ή τις ταυτότητές τους. Σε αυτήν τη διένεξη, ή Ελλάδα απλώς προσπαθεί να καταστήσει σαφή τη εθνο-πολιτιστική διαφορά ανάμεσα στην ελληνική Μακεδονία και την πΔΓΜ. Έχοντας αυτό κατά νου, ευχόμαστε να αρχίσουν οι πολίτες της πΔΓΜ να αμφισβητούν την κρατική προπαγάνδα και να αναλογιστούν την πρόσφατή τους ιστορία. Υπήρξαν για μισό αιώνα θύματα μιας προπαγανδιστικής εκπαίδευσης κάτω από ένα ολοκληρωτικό καθεστώς. Συνεχίζοντας αυτήν την πάγια παράδοση, το άρθρο 6 του νόμου για την «επιστημονική ερευνητική δραστηριότητα», που δημοσιεύθηκε στην «Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Δημοκρατίας της Μακεδονίας» (αρ. 13/96 και 29/02), απαγορεύει οποιαδήποτε έρευνα πάνω στην εθνοτική ταυτότητα των πολιτών της πΔΓΜ. Πιστεύουμε ότι τέτοια μανιώδης ενασχόληση με την εθνική ταυτότητα κατά τον 21ο αιώνα, συνδυασμένη με παραποίηση της ιστορίας, μόνο ζημιά προκαλεί στους πολίτες της πΔΓΜ.

Ως γεωγραφική περιοχή η Μακεδονία ήταν από παλιά γνωστή για την εθνο-γλωσσική της ποικιλότητα, στην οποία οφείλει τη γένεσή του ο όρος «μακεδονική σαλάτα». Δεν είναι λοιπόν η Μακεδονία μία χώρα ή η κοιτίδα ενός έθνους, αλλά μια γεωγραφική περιοχή (με διαφορετικά όρια σε διάφορες ιστορικές περιόδους), μέρη της οποίας ανήκουν σήμερα σε τρία κράτη, το καθένα με τη δική του πολιτιστική κληρονομιά, εθνική ταυτότητα και συλλογική μνήμη. Είναι εξαιρετικά ανησυχητικό το ότι τα Σκόπια ισχυρίζονται πως όλη η γεωγραφική περιοχή της Μακεδονίας είναι μέρος της “tatkovina”, δηλαδή της πατρογονικής γης του έθνους τους, εγείροντας πρακτικά αξιώσεις σε «αλύτρωτες» περιοχές στην ελληνική Μακεδονία [18]. Δεν πρόκειται περί "κρυφής ατζέντας". Η κυβέρνηση της πΓΔΜ έχει δημοσιεύσει και κυκλοφόρησε κυβερνητικό χάρτη που δείχνει την πΓΔΜ να εκτείνεται σε Ελληνικό έδαφος, συμπεριλαμβανομένης και της Θεσσαλονίκης [19].

Για να περάσουμε τώρα στο θέμα της αρχαίας Μακεδονίας, η ελληνική ταυτότητα της είναι αναμφισβήτητη. Ιστορικά, αρχαιολογικά και γλωσσικά τεκμήρια πιστοποιούν την ελληνικότητα της αρχαίας Μακεδονίας— και για πιο συγκεκριμένα και εκτενή ιστορικο-πολιτικά στοιχεία αναφερόμαστε εδώ ενδεικτικά στην κλασική εργασία του καθηγητή Nicholas Hammond “The Macedonian State” (Clarendon Press, Oxford, 1989). Σε ό,τι αφορά την γλώσσα, η αττική διάλεκτος επικράτησε ως γλώσσα της Αρχαίας Μακεδονίας ήδη από τον 5ο αιώνα π.Χ. Αξίζει να σημειωθεί ότι από τις 1044 επιγραφές που περιέχονται στη συλλογή Inscriptiones Thessalonicae et Viciniae (ISBN 3 11 0018594), έναν από τους πιο ογκώδεις και σύνθετους τόμους του corpus του Βερολίνου, ο οποίος περιλαμβάνει όλες τις γνωστές επιγραφές της Θεσσαλονίκης (από τον 3ο αιώνα π.Χ. ως τον 7ο ή 8ο μ.Χ.), οι περισσότερες είναι ελληνικές, ενώ υπάρχουν και μερικές λατινικές (προσωπική επικοινωνία με τον Δρα. John C. Rouman ομότιμο καθηγητή κλασικών σπουδών στο πανεπιστήμιο του New Hampshire) [20]. Oσον αφορά την παλαιότερη γλώσσα (για την οποία υπάρχουν αποσπασματικά στοιχεία), επικρατεί σήμερα η άποψη ότι ήταν ελληνική διάλεκτος. Ο όρος «ελληνική» (Hellenic) προτάθηκε από τον καθηγητή Brian Joseph (Ohio State University) [20] για τη γλωσσική υπο-οικογένεια των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών που περιλαμβάνει τη μακεδονική και τις άλλες ελληνικές διαλέκτους. Αυτή η κατάταξη έχει γίνει δεκτή από το LINGUIST, τον επίσημο ιστότοπο της γλωσσολογικής επιστήμης, βλ. http://www.linguistlist.org/forms/langs/GetListOfAncientLgs.html    
 και  http://linguistlist.org/forms/langs/get-familyid.cfm?CFTREEITEMKEY=IEG)

Στην πρώτη ιστοσελίδα επισημαίνεται συγκεκριμένα ότι «Μακεδονική είναι η αρχαία γλώσσα του μακεδονικού βασιλείου στη Βόρεια Ελλάδα και τη σύγχρονη Μακεδονία, κατά την πρώτη χιλιετία π.Χ. Δεν πρέπει να συγχέεται με τη σύγχρονη μακεδονική γλώσσα, που συγγενεύει στενά με τη σλαβονική βουλγαρική (η έμφαση δική μας). Για περισσότερες αναφορές στο θέμα αυτό μπορεί κανείς να συμβουλευθεί τα ακόλουθα άρθρα: α) Γ. Μπαμπινιώτης, “Ancient Macedonian: The Place of Macedonian among the Greek Dialects” in : A. M. Tamis (ed.), Macedonian Hellenism, Melbourne 1990, pp. 241-250 β) C. Brixhe, A. Panayotou, Le Macédonien in: Langues indo-européennes, ed. Bader, Paris, 1994, 205–220 και γ) J. Chadwick, The Prehistory of the Greek Language, Cambridge 1963.

5) Ο ισχυρισμός του Friedman ότι το ελληνικό κράτος εφήρμοσε καταπιεστικά μέτρα σε βάρος της «μακεδονικής μειονότητας» στην Ελλάδα, έχει πολιτικά κίνητρα. Πάνω από όλα παραποιεί την πραγματική δημογραφική κατάσταση στους νομούς της βορειοδυτικής Ελληνικής Μακεδονίας, αγνοώντας το γεγονός ότι η χρήση τοπικών σλαβοφανών/σλαβονικών ιδιωμάτων/διαλέκτων είναι διαδεδομένη στους δίγλωσσους αυτόχθονες Μακεδόνες με αναμφισβήτητα ελληνική εθνική ταυτότητα. Αυτοί οι δίγλωσσοι Έλληνες Μακεδόνες (που ήταν γνωστοί και ως Γραικομάνοι) αποτελούσαν, μαζί με τους Ελληνόβλαχους, τη ραχοκοκαλιά της Ρωμιοσύνης και του Ελληνισμού στην περιοχή κατά τη διάρκεια του 19ου και του 20ου αιώνα. Ο Friedman θα έπρεπε μέχρι τώρα να είχε αναγνωρίσει το γεγονός ότι συχνά η εθνική ταυτότητα στη Μακεδονία ήταν μάλλον αποτέλεσμα προσωπικών επιλογών, αφού ακόμη και μέλη τη ίδιας οικογένειας μπορεί να διακηρύσσουν ότι έχουν διαφορετικές εθνικές/εθνοτικές ταυτότητες. Και μολονότι η Ελλάδα αμφισβητεί, στη βάση του ορισμού, την ύπαρξη «μακεδονικής» μειονότητας, το αυτοπροβαλλόμενο σαν «κόμμα της μακεδονικής μειονότητας στην Ελλάδα» Ουράνιο Τόξο-Vinozhito, απολαμβάνει πλήρη αναγνώριση από το ελληνικό κράτος (και εμφανίζει αμελητέα ποσοστά στις εκλογές), ενώ τα μέλη του είναι απολύτως ελεύθερα να εκφράσουν ανοικτά τα παράπονα και τις διαφορετικές του απόψεις.

Το τρέχον πρόβλημα της γείτονος χώρας περιπλέκεται από την συνεργασία μεγάλης μερίδας του πληθυσμού της, καθώς και ορισμένων σλαβοφώνων κατοίκων της Ελλάδας, με τις Ιταλικές και Γερμανικές κατοχικές δυνάμεις (1941-1944) [22] και την αναζωπύρωση παλιών οικογενειακών διαμαχών και έκφρασης παραπόνων από τον καιρό του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα (1945-1949), που ξαναβγήκαν στην επιφάνεια, εξαιτίας της ρεβανσιστικής πολιτικής, την οποία ακολουθεί μια τρίτη γενιά πολιτικών στα Σκόπια, συσπειρωμένη κατά κύριο λόγο, στο εθνικιστικό κόμμα VMRO-DPMNE [16, 22]. Μερικοί από αυτούς, όπως ο σημερινός πρωθυπουργός Νικόλα Γκρουέφσκι, αυτοπροσδιορίζονται ως «Αιγαιακοί Μακεδόνες» (Egejski) πολιτικοί πρόσφυγες, με βάση τις οικογενειακές τους ρίζες στην Ελληνική Μακεδονία [16]. Η ουσία του ζητήματος είναι αξιώσεις για αποζημιώσεις ή/και επαναπατρισμό, θέματα που άλλες χώρες που αντιμετώπισαν αυτονομιστές που συνεργάστηκαν με τον κατακτητή (όπως η Τσεχία και η Πολωνία) δεν δέχονται ούτε να συζητήσουν [22, 23]. Ενώ τα τελευταία τριάντα χρόνια οι Έλληνες κατάφεραν να επουλώσουν πολλά από τα τραύματα του εμφυλίου πολέμου, υπάρχουν ακόμη νωπές μνήμες, ακόμη και μεταξύ μελών του ΚΚΕ, από τις ανατρεπτικές ενέργειες των «Μακεντόνσκι» αυτονομιστών ανταρτών της ΝΟΦ, που έθεσαν σε κίνδυνο την εδαφική ακεραιότητα της ελληνικής Μακεδονίας. Παίζοντας το χαρτί των Egejski μισόν αιώνα αργότερα, εν μέσω διαπραγματεύσεων για το ακανθώδες «θέμα του ονόματος», η θέση των Σκοπίων, αντί να είναι εποικοδομητική, γίνεται όλο και περισσότερο αδιάλλακτη και επιθετική.

Κλείνουμε τονίζοντας ότι η επιδίωξη φθηνού εντυπωσιασμού και η προκατάληψη, όπως αυτές επιδεικνύονται στη συνέντευξη του καθηγητη Victor Friedman, δεν εξυπηρετούν ούτε την ιστορική αλήθεια, ούτε τον εποικοδομητικό επιστημονικό ή πολιτικό διάλογο. Και σίγουρα δεν βοηθούν τον λαό της πΔΓΜ. Κανείς διανοούμενος ή επιστήμονας δεν θα έπρεπε να αισθάνεται άνετα με το να ανέχεται, πόσω μάλλον να προωθεί, τέτοιου είδους ρητορικές.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Συνέντευξη του Victor Friedman στην Balkanalysis.com http://www.balkanalysis.com/2008/12/14/victor-friedman-on-macedonia-the-balkanalysiscom-interview/

2. “Το Βυζάντιο διέπλασε τις απειθάρχητες φυλές των Σέρβων, Βουλγάρων, Ρώσων Κροατών και τις διεμόρφωσε σε έθνη. Τους έδωσε τη θρησκεία του, τους θεσμούς του και τις παραδόσεις του, και εδίδαξε τους αρχηγούς των πως να κυβερνούν. Τω όντι, τους έδωσε την ουσία του πολιτισμού –την γραφήν και την φιλολογίαν”. F. Dvornik, Les Slaves, Byzance et Rome au IXe siècle, II, Paris 1928, και Π.Π. Χαρανής, Η εξέλιξις των βυζαντινών σπουδών εις τας Ηνωμένας Πολιτείας P.P. Charanis. Τελετή αναγορεύσεως του καθηγητού κ. P. Charanis εις επίτιμο διδάκτορα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (14.3.1972), Θεσσαλονίκη, 1973, 18. Παράθεση αποσπάσματος στο βιβλίο του Αχιλλέα Λαζάρου, «Ελληνισμός και Λαοί Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Διαχροινικές και Διεπιστημονικές Διαδρομές». Τόμος Α’. Εκδόσεις Λυχνία, Αθήνα, 2009, σελ. 218 [ISBN 978-960-930950-9].

3. Αντώνιος-Αιμίλιος Ν. Ταχιάος “Ο Αθωνίτης Μοναχός Μάξιμος ο Γραικός. Ο τελευταίος των Βυζαντινών στη Ρωσία”, Μακεδονική Λαϊκή Βιβλιοθήκη, Θεσσαλονίκη 2008 http://www.ems.gr/ems/client/userfiles/file/EKDOSEIS/MAKEDONIKI_LAIKI_BIBLIOTHIKI/Taxiaos_Maximos_Graikos.pdf

4. Πριν την έλευσή τους στη Μόσχα, οι δυο Έλληνες αδελφοί σπούδασαν στη Βενετία και την Πάδουα. Στην Ακαδημία της Μόσχας, ο Ιωαννίκης δίδαξε φυσικές επιστήμες, ενώ ο αδερφός του ο Σοφρώνης δίδαξε φυσικές επιστήμες και φιλοσοφία κατά την Αριστοτέλεια μέθοδο, δίνοντας έμφαση σε έργα Βυζαντινών φιλοσόφων. Οι Έλληνες αδελφοί ενσωμάτωσαν τη λεγόμενη «ελληνική» τάση η οποία επικρατούσε στην ρωσική κουλτούρα, λίγο πριν τις ριζικές μεταρρυθμίσεις που επέβαλε ο Τσάρος Πέτρος ο Μέγας. Σε αντίθεση με τη «λατινική» παράδοση, η οποία προήλθε από το μεσαιωνικό Δυτικό εκπαιδευτικό δόγμα με μια κλίση προς τη ρητορική και την ποίηση, η ελληνική τάση επικεντρώθηκε σε μεγάλο βαθμό στη φιλοσοφία, την ιστορία, και τις φυσικές επιστήμες. Η πλούσια και γόνιμη αντιπαλότητα μεταξύ των δύο αυτών ακαδημαϊκών και επιστημονικών παραδόσεων ήταν κύριο χαρακτηριστικό της ρωσικής κουλτούρας στα τέλη του 17ου αιώνα. [Πηγή: Alexander Vucinich, Science in Russian Culture: A History to 1860, Stanford University Press, 1963]

5. Π. Ματαλάς “Έθνος και Ορθοδοξία. Οι περιπέτειες μιας σχέσης. Από το ‘Ελλαδικό’ στο Βουλγαρικό σχίσμα”. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2002

6. Βλέπε Λουκά Τσιτσιπή _A linguistic anthropology of praxis and language shift: Arvanítika (Albanian) and Greek in contact_. Oxford : Clarendon Press, 1998 ^ επίσης, βλ. Victor Friedman “The Albanian Language in Its Eastern Diaspora.” Αρβανίτικα και Ελληνικά: Ζητήματα πολυγλωσσικών και πολυπολιτισμικών κοινοτήτων. Vol. 2, ed. Του Λουκά Τσίτσιπη. Λειβαδιά, Ελλάς: European Union & The Prefecture of Levadeia, 1998, σελ. 215-231.

7. Βλ. νεκρολογία του Κώστα Καζάζη από τον Victor Friedman, στον ιστόχωρο της Οργάνωσης Farsaroul, η οποία είναι μια ακτιβιστική ομάδα που εδρεύει στις ΗΠΑ και προωθεί τις θέσεις του λεγόμενο ανεξάρτητου «Αρωμανικού» κινήματος http://www.farsarotul.org/nl25_5.htm

8. Αντώνη Μ Κολτσίδα μονογραφία με τίτλο _Greek Education in Monastir – Pelagonia Organisation and Operation of Greek Schools, Cultural Life_ [Αγγλική μετάφραση από την Janet Koniordos] εκδόθηκε από τη Μακεδονική Βιβλιοθήκη της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών [105, Θεσσαλονίκη 2008 http://www.ems.gr/ems/client/userfiles/file/EKDOSEIS/MAKEDONIKI_BIBLIOTHIKI/Koltsidas_Monastiri_Pelagonia.pdf

9. Βλ. άρθρο Χ.Δ. Κατσέτου με τίτλο “Βλάχοι – Ραχοκοκαλιά του Ελληνικού Έθνους” στην εφημερίδα ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ (φύλο 11 Νοεμβρίου 2007, σελ. 17) http://www.vlahoi.net/content/view/257/109/

10. Βλ. το απόσπασμα από την εισαγωγή του βιβλίου του J.N. Adams http://assets.cambridge.org/97805218/17714/excerpt/9780521817714_excerpt.pdf

11. Βλ. την πραγματεία του Rochette _Les Romains et le latin vus par les Grecs_.http://www2b.ac-lille.fr/langues-anciennes/telechargement/20Latinetgrec4eme.pdf

12. Βλ. Λαζάρου, op. cit., σελ. 293. Βλ. Προκοπίου Δημητρίου Παμπέρη Μοσχοπολίτη «Απαρίθμησις Λογίων Γραικών», Αμβούργο 1772, Ανατύπωση Εκδόσεις Καραβιά, Αθήνα, 1966 http://www.rarebooks.com.gr/book.asp?catid=361

13. Θεόδωρος Αναστασίου Καβαλιώτης, ιδρυτής της Νέας Ακαδημίας της Μοσχόπολης, συγγραφέας του τετράγλωσσου αλβανικού-γερμανικού νεοελληνικού-βλάχικου λεξικού με τίτλο «Πρωτοπειρία» εκτυπωθέτος στην Βενετία το 1770. Das dreisprächige Wörterverzeichnis von Theodoros Anastasiu Kavalliotes aus Moschopolis, gedruckt 1770 in Venedig: albanisch-deutsch-neugriechischich-aromunisch/ neu bearbeit, mit dem heutigen Zustande der albanischen Schriftsprache verglichen.

14. Θωμά Πασχίδου «Οι Αλβανοί και το μέλλον αυτών εν τω Ελληνισμώ - Μετά παραρτήματος περί των Ελληνοβλάχων και Βουλγάρων» [Shqiptarët dhe e ardhmja e tyre në helenizëm - Me shtesë mbi grekovllehtë dhe bullgarët] Th. Paskidu, 1879. Ανατύπωση Εκδόσεις Καραβιά, Αθήνα 1981 http://www.rarebooks.com.gr/book.asp?catid=356http://www.shqiptarortodoks.com/tekste/albanologji/Paskidu_1879.pdf

15. Μιχαήλ Λαμπρυνίδου «Οι Αλβανοί κατά την κυρίως Ελλάδα και την Πελοπόννησον (Ύδρα-Σπέτσαι) », [Shqiptarët në Greqinë qendrore dhe në Peloponez Mihail Lambrinidou, 1907] Ανατύπωση Εκδόσεις Καραβιά, Αθήνα 1981 http://www.rarebooks.com.gr/book.asp?catid=357  http://www.shqiptarortodoks.com/tekste/albanologji/Lambrinidu.pdf

16. Βλ. Ανάλυση της έκθεσης του International Crisis Group με τίτλο “Macedonia’s Name: Breaking the Deadlock” από τον Ευάγγελο Κωφό http://blogs.eliamep.gr/en/kofos/analysis-icg-report-macedonia’s-name-breaking-the-deadlock/#more-92Επίσης βλ. εργασία του ιδίου συγγραφέα με τίτλο 'The Unresolved “Difference over the Name”: The Greek perspective'. In: Kofos E, Vlasidis V (Eds) Athens-Skopje: An Uneasy Symbiosis, 1995-2002. Research Centre for Macedonian History and Documentation at the Museum of the Macedonian Struggle, Thessaloniki, 2005 http://www.macedonian-heritage.gr/InterimAgreement/Downloads/Interim_Kofos.pdf

17. Βλέπε και τους ισχυρισμούς για την προέλευση των Ελλήνων από την υποσαχάρια ζώνη της Αφρικής, σε εθνογενετικές μελέτες χρηματοδοτούμενες από την κυβέρνηση της πΓΔΜ, π..χ στον ιστότοπο: http://www.makedonika.org/processpaid.aspcontentid=ti.2001.pdf

18. Kofos, ibid

19 Vance Stojcev. Voena Istorija Na Makedonija: Skici. Sojuzot na drustvata na istoricarite na RM i Voenata akademija General Mihailo Apostolski, ISBN 9989776075 (9989-776-07-5)/ Military History of Macedonia. Military Academy General Mihailo Apostolski, ISBN 9989134057 (9989-134-05-7)

20. Από απόσπασμα γράμματος που έστειλε το 2002 ο Δρ Ρούμαν προ τον κυβερνήτη του New Hampshire Κρεγκ Μπένσον. Ο Δρ. Ρούμαν ήταν για πέντε χρόνια ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin στο Madison και του Ινστιτούτου Προχωρημένων Σπουδών του Princeton, κατά τη διάρκεια της δύσκολης και μακρόχρονης έρευνας του καθηγητή Τσαρλς Φ. Έντσον, που αποσκοπούσε στην έκδοση όλων των επιγραφών της αρχαίας Θεσσαλονίκης, από τον 3ο αιώνα π.Χ. μέχρι τον 7ο ή 8ο αιώνα μ.Χ. για λογαριασμό τη Γερμανικής Ακαδημίας του Βερολίνου. Στον Δρα Έντσον απονεμήθηκε το βραβείο Charles Goodwin της Αμερικανικής Φιλολογικής Ένωσης, για την αξιέπαινη συνεισφορά του.

21. Brian Joseph (1999), Ancient Greek in: J. Garry, C. Rubino, A. Faber, R. French (editors), Facts About the World's Languages: An Encyclopedia of the World's Major Languages: Past and Present, New York/Dublin, H. W. Wilson Press, 2001

22. Βλ. άρθρο του Αριστείδη Δ. Καρατζά με τίτλο «Οι ναζιστικές ρίζες του VMRO» στην εφημερίδα ΕΘΝΟΣ (2.8.2009) http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11378&subid=2&tag=8334&pubid=1370687 Επίσης βλ. άρθρο από τον ίδιο συγγραφέα στην εφημερίδα ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ (The National Herald) της Νέας Υόρκης (30.8.2009) με τίτλο “Why the Greek People Cannot Easily Accept FYROM’s Claims” http://rieas.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=739&Itemid=41

23. Βλέπε άρθρο του Ευάγγελου Κωφού με τίτλο: “Unexpected Initiatives: Towards the resettlement of a Slav-Macedonian minority in Macedonia?” (που πρωτοδημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Το Βήμα», στις 25 Ιουνίου 2003) http://www.macedonian-heritage.gr/Opinion/comm_20030710Kofos.html

ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ

Martis, Nikolaos, Former Minister of Macedonia/Thrace.

Agathos, Spiros N., Professor, Catholic University of Louvain, Louvain-la-Neuve, BELGIUM.

Albrecht-Piliouni, Effie, Professor of Linguistics, Auburn University,

Auburn, AL, USA.Albrecht, Ulrich, Professor of Mathematics, Auburn University, Auburn, AL USA.

Anagnostopoulos, Stavros A., Professor of Civil Engineering, Head, University of Patras, 26500, Patras, GREECE.

Anastassiou, George, Professor of Mathematics, University of Memphis, USA.

Anastassopoulou, Jane, Professor, NTUA, GREECE.

Andreadis, Stelios T., Ph.D., Professor, Bioengineering Laboratory, University at Buffalo, The State University of New York, New York, USA.

Antoniou, Antonios, Dr. Dent., D.M.D., Dental Surgeon, Lemesos, CYPRUS.

Arkas Evangelos, Ph.D., CEO Prometheus Technology Inc. London, UK.

Aroniadou-Anderjaska, Vassiliki, Ph.D., Research Assistant Professor of Neuroscience, Dept. of APG and Dept. of Psychiatry, F. Edward Hebert School of Medicine, Bethesda, MD, USA.

Athanassouli, Georgia, Ph.D., Associate Professor, Department of Physics, University of Patras, GREECE.

Baloglou, George, Associate Professor of Mathematics (retired, SUNYOswego), Thessaloniki, GREECE.

Balopoulos, Victor, Associate Professor, Dept. of Civil Engineering, Democritus University of Thrace, Thrace, GREECE.

Barbas, John T., Ph.D., Professor of Chemistry, Valdosta State University, Valdosta, GA, USA.

Billis, Euripides, Ph.D., Assistant Professor, National Technical University of Athens, Athens, GREECE.

Bitros, George C., Professor of Economics, Emeritus, Department of Economics, Athens, University of Economics and Business, Athens, GREECE.

Botsas, Lefteris N., Ph.D., Professor Emeritus, Economics Oakland University, Rochester, Michigan, USA.

Boundas, Constantin V., Professor Emeritus, Department of Philosophy, Trent University, Peterborough, Ontario, CANADA.

Bouros, Demosthenes, MD, Ph.D. FCCP Professor of Pneumonology, Chairman, Dept, of Internal Medicine, Democritus University of Thrace, GREECE.

Bronstein, Arna, Associate Professor of Russian, Dept. of Languages, Literatures and Cultures, University of New Hampshire, Durham, NH, USA.

Burriel, Angeliki R., DVM, MSc, MSc, PhD, MRCVS, GREECE.Bucher, Matthias, Ph.D., Assistant Professor, ECE Dept., Technical University of Crete, Chania, Crete, GREECE.

Cacoullos, Theophilos, Emeritus Professor, University of Athens, Athens, GREECE.

Caratzas, Aristide D., Historian, Academic Publisher, Athens/New York.

Chaniotakis, Nikos, Professor of Chemistry, University of Crete, Crete, GREECE.

Christodoulou, Chris, Ph.D., Assistant Professor, Department of Computer Science, University of Cyprus, 75 Kallipoleos Ave, P.O. Box 20537, 1678 Nicosia, CYPRUS.Christodoulou, Manolis A., Professor of Control Laboratory, Technical University of Crete, Chania, Crete, GREECE.

Chrysanthopoulos, Michael, Ph.D., Historian, Hagiographer, Thessaloniki, GREECE.

Cladis, John B., Ph.D. in Nuclear Physics, Lockheed Martin Space Physics Lab, Palo Alto, California, USA.

Clairmont, Richard, Dr., Senior Lecturer of Classics, University of NH, USA.

Constantinides, Christos, Professor Emeritus, Electrical and Computer Engineering, University of Wyoming, USA.

Constantinou, Philip, Ph.D., Professor, School of Electrical and Computer Engineering. National technical University of Athens, Athens, GREECE.

Constantopoulos, Yannis, Professor, GREECE.

Coucouvanis, Dimitri, Professor of Chemistry, The University of Michigan, Ann Arbor, Michigan, U.S.A.

Daglis, Ioannis A., Ph.D., Research Director, Institute for Space Applications National Observatory of Athens, Penteli, GREECE.Damianou, Pantelis, Professor, Department of Mathematics and Statistics, University of Cyprus, 1678, Nicosia, CYPRUS.

Danginis, Vassilios A., Ph.D., Director of Engineering, SMSC, Hauppauge, NY 11788, USA.

Deltas, Constantinos, Professor of Genetics, Chairman of Biological Sciences, Head, Laboratory of Molecular and Medical Genetics, University of Cyprus, Kallipoleos Nicosia, CYPRUS.Demetracopoulos, Alex C., Professor, Dept. of Civil Engineering, University of Patras, 265 00, Patras, GREECE.

Demopoulos, George P., Ph.D., Eng., FCIM, Professor and Gerald Hatch Faculty Fellow, Associate Chair and Graduate Program Director, Department of Mining and Materials Engineering, McGill University, Wong Building, 3610 University Street, Montreal, QC H3A 2B2, CANADA.

Dimopoulos, Nikitas, PhD, PEng, FEIC, Professor and Lansdowne Chair in Computer Engineering, Department of Electrical and Computer Engineering, University of Victoria PO BOX 3055, Victoria B.C. V8W 3P6, CANADA.

Dokos, Socrates, Dr., Senior Lecturer, Graduate School of Biomedical Engineering, University of New South Wales Sydney, AUSTRALIA.

Doulia, Danae, Professor of Nat. Techn. University of Athens, Athens, GREECE.

Dritsos, Stephanos E., Professor, Dept. of Civil Engineering, University of Patras, 26500, Patras, GREECE.

Economou, Thanasis, Senior Scientist, Laboratory for Astrophysics and Space Research, Enrico Fermi Institute, University of Chicago, IL, USA.

Efthymiou, Pavlos N., Professor, Dr. ret. nat., Faculty of Forestry and Natural Environment, Aristotle University of Thessaloniki, GR - 541 24 THESSALONIKI, GREECE.

Episcopos, Athanasios, Associate Professor, Athens University of Economics and Business, Athens, 10434, GREECE.

Eriotis, Nikolaos, Associate Professor of Accounting, University of Athens, Philothei, GREECE.

Fleszar, Aleksandra, Assoc. Professor of Russian, University of New Hampshire, Durham, NH, USA.

Flytzani-Stephanopoulos, Maria, Ph.D., Professor, Department of Chemical and Biological Engineering, Tufts University, Medford, MA, USA.

Fotopoulos, Spiros, Professor, Electronics Laboratory, Department of Physics, University of Patras, GREECE.

Foudopoulos, Panayotis, Ph.D., Electrical Engineer, National Technical University of Athens, Athens, GREECE.

Fthenakis, Vasilis, Director, Center for Life Cycle Analysis, Earth and Environmental Engineering Department, Columbia University, 926 S.W. Mudd, 500 West 120th Street, New York, NY 10027, USA.

Gatzoulis, Nina, Supreme President of the Pan-Macedonian Association (USA) and Professor, Department of Languages, Literatures and Cultures, University of New Hampshire, USA.

Gavalas, George, Professor Emeritus of Chemical Engineering, California Institute of Technology, USA.

Gavras, Irene, MD, Professor of Medicine, Boston University School of Medicine, Boston, MA, USA.

Georgakis, Christos, Professor, Department of Chemical and Biological Engineering, Bernard M. Gordon Senior Faculty Fellow of Systems Engineering, TUFTS University, Medford, MA, 02155, USA.

Georges, Anastassios T., Professor, Department of Physics, University of Patras, GREECE.

Georgiou, Demetrius A., Associate Professor, Faculty of Engineering, Democritus University of Thrace, GREECE.

Giannakidou, Anastasia, Professor of Linguistics, Dept. of Linguistics, University of Chicago, USA.

Grammatikos Theoharry, Associate Director, Methods and Processes Improvement, European Investment Bank, 100, blvd Konrad Adenauer, L-2950, Luxembourg.

Groumpos, Petros P., Professor, Department of Electrical and Computer Engineering, University of Patras, GREECE.

Halamandaris, Pandelis, Ph.D., Ed.D. Professor Emeritus, Brandon University, Deputy Director, University of Manitoba Centre for Hellenic Civilization, CANADA.

Hassiotis Sophia, Ph.D., Civil Engineering Program Director, CEOE, Stevens Institute of Technology, Hoboken, N.J. 07030, USA.Horsch, Georgios M., Assistant Professor, Department of Civil Engineering University of Patras, Patras, GREECE.

Ioannou, Petros, Ph.D., Professor, Electrical Engineering-Systems, University of Southern California Los Angeles, CA, USA.Iliadis, Lazaros S., Associate Professor, Democritus University of Thrace, GREECE.

Kakouli-Duarte, Thomais, Ph.D., President, Hellenic Community of Ireland, and Lecturer, Environmental Bio-Sciences, Dept. of Science and Health Institute of Technology, Carlow, IRELAND.

Kamari, Georgia, Professor, Division of Plant Biology, Department of Biology, University of Patras, GR-265 00, Patras, GREECE.Kambezidis, Harry, Dr., Research Director, National Observatory of Athens, Athens, GREECE.Karabalis, Dimitris L., Professor, University of Patras, GREECE.Karageorgis, Demetris, Information Science Teacher, Nicosia, CYPRUS.Karagiannidis, Iordanis, Ph.D., Assistant Researcher, Department of Medicine, David Geffen School of Medicine, UCLA, Los Angeles, CA, USA.

Karakatsanis, Theoklitos S., Ph.D., Electrical Engineer N.T.U.A, Assistant Professor D.U.TH., Dept. of Production Engineering & Management, School of Engineering, Democritus University of Thrace, GREECE.

Karatzios, Christos, M.D. C.M., FRCPC, Assistant Professor of Pediatrics, McGill University Health Centre, Division of Infectious Diseases, Montreal Children's Hospital; Associate Member, Special Immunology Division, Centre Universitaire Mere-Enfant de l'Hopital Ste Justine, University of Montreal, Quebec, CANADA.

Karayanni, Despina A., Ph.D., Assistant Professor of Marketing, University of Patras, Department of Business Administration, GREECE.Karpathakis, Anna, Ph.D., Associate Professor of Sociology, CUNY, New York, USA.

Katsetos, Christos D., M.D., Ph.D., FRCPath, Professor of Pathology, Drexel University College of Medicine and St. Christopher’s Hospital for

Children, Philadelphia, Pennsylvania, U.S.A.

Katsifarakis, Konstantinos L., Ph.D., Professor, Department of Civil Engineering, Aristotle University of Thessaloniki, GREECE.

Katsifis, Spiros, Ph.D., FACFE, Associate Professor and Chair, Department of Biology, University of Bridgeport Bridgeport, CT, USA.

Katsoufis, Elias C., Associate Professor of Physics, School of Applied Sciences, National Technical University of Athens, Athens, GREECE.

Katsouris, Andreas, Professor of Ancient Greek Philology, Division of Classical Philology, University of Ioannina, GREECE.

Kitridou, Rodanthi C., MD, FACP, MACR Professor Emerita of Medicine (Rheumatology), USC Keck School of Medicine, Los Angeles, CA, USA.

Komodromos, Petros, Lecturer, Department of Civil & Environmental Engineering University of Cyprus, CYPRUS.

Konstantatos (Kostas), Demosthenes J., Ph.D., M.Sc., M.B.A., Telecommunications, Greenwich, CT, USA.Kottis, George C., Emeritus Professor, Athens University of Economics and Business Science, Athens, GREECE.

Kugiumtzis, Dimitris, Assistant Professor, Department of Mathematical, Physical and Computational Sciences, Faculty of Engineering, Aristotle University of Thessaloniki, GREECE.

Koussis, Antonis D., Ph.D., Research Director, Institute for Environmental Research, National Observatory of Athens, Metaxa & Vassileos Pavlou, GR - 152 36 Palaia Penteli, Athens, GREECE.Koutroumbas, Konstantinos, Ph.D., Researcher, Institute for Space Applications & Remote Sensing, National Observatory of Athens, Palea Penteli, 15236 ATHENS-GREECE.

Koutselini, Mary, Dr , Department of Education, University of Cyprus, CYPRUS.

Kouzoudis, Dimitris, Lecturer, Engineering Sciences Department, University of Patras, 26504 Patras, GREECE.

Kritas, Spyridon K., DVM, Ph.D., Dipl. ECPHM Assistant Professor, Department of Microbiology and Infectious Diseases, School of Veterinary Medicine, Aristotle University of Thessaloniki, Thessaloniki, Macedonia, GREECE.

Kritikos, Haralambos N., Professor Emeritus, Department of Systems and Electrical Engineering, University of Pennsylvania, Philadelphia PA, USA.

Kyriacou, George A., Associate Professor, Department of Electrical and Computer Engineering, Democritus University of Thrace, Xanthi, GREECE.

Kyriakou, Anastasia, Plant Pathologist, Agricultural Research Institute, Lefcosia, CYPRUS.

Ladikos, Anastasios, Professor, Department of Criminology and Security Sciences, University of South Africa, Pretoria, SOUTH AFRICA.Lagoudakis, Michail G., Assistant Professor, Technical University of Crete, Chania, GREECE.

Lambrinos, Panos, Professor of Mathematics, School of Engineering, Democritus, University of Thrace, Xanthi, GREECE.

Lampropoulos, George A., Ph.D. Adjunct Professor, ECE Dept., University of Calgary, CANADA.

Lampropoulou, Venetta, Professor of Deaf Education, Deaf Studies Unit, Department of Education, University of Patras, GREECE.

Lazaridis, Anastas, Professor Emeritus, Widener University, One University Place, Chester, PA 19013, USA.

Leventouri, Theodora, Dr., Professor, Department of Physics, Florida Atlantic University, Boca Raton, FL, USA.Lialiaris, Theodore S., BSc, MD, Ph.D., Assoc. Professor of Medical Biology and Cytogenetics, Medical School of Democritus University of Thrace, GREECE.

Lolos, George J., Professor, Physics Department, University of Regina, CANADA.

Lymberopoulos, John Ph.D., Leeds School Summer Dean, Professor of International Business & Finance Leeds School of Business, University of Colorado at Boulder, USA.Manias, Stefanos, Professor, National Technical University of Athens, Dep. of Electrical and Computer Engineering, Electrical Machines and Power electronics Laboratory, Athens, GREECE.

Manolopoulos, Vangelis G., Assoc. Professor of Pharmacology, Democritus University of Thrace, Medical School, Alexandroupolis, GREECE.

Maragos, Petros, Professor, National Technical University of Athens, School of Electrical & Computer Engineering, Athens , GREECE.

Melakopides, Costas, Associate Professor of International Relations, University of Cyprus, Nicosia, CYPRUS.

Mermigas, Eleftherios, Professor, ASCP, Pathology and Anatomical Sciences, University at Buffalo NY, USA.

Metallinos-Katsaras, Elizabeth, Ph.D. RD, Associate Professor, Nutrition Department,Simmons College, Boston MA, USA.

Michaelides, Stathis, Ph.D., P.E. Professor and Chair, Mechanical Engineering University of Texas at San Antonio One UTSA Circle San Antonio, TX, USA.

Michailidis, Dimitri, M.D., Gen.Surgeon, President, ELEFI (Hellenic Association of Pharmaceutical Physicians), President, Auditors Committee, Hellenic Society of Pharmacology, Member, EB IFAPP, GREECE.

Michopoulos, Aristotle, Dr., Greek Studies, Hellenic College, Brookline, MA, USA.

Miller, Stephen G., Professor Emeritus, Classical Archaeology, University of California, Berkeley CA, USA.

Mylonakou-Kekes Iro, Assistant Professor, Department of Educational, Sciences, Faculty of Primary Education, University of Athens, 13A Navarinou, 10680 ATHENS, GREECE.

Milonas, Nikolaos, Professor of Finance, University of Athens, Marousi, GREECE.Moulopoulos, Konstantinos, Dr., Associate Professor of Physics, University of Cyprus, CYPRUS.Mourtos, Nikos J., Ph.D., Professor, Mechanical & Aerospace Engineering, San Jose State University, One Washington Square San Jose, CA, USA.Nasis, Vasileios T., Ph.D., Adjunct Professor, Drexel University College of Engineering, Philadelphia, Philadelphia, Pennsylvania, U.S.A.Nenes, Athanasios, Associate Professor, Schools of Earth and Atmospheric Sciences and Chemical and Biomolecular Engineering, Georgia Institute of Technology, USA.Newman, Constantine, Reverent Dr., Classics Professor-University of New Hampshire, USA.Newman Anna, Professor of Classics-University of New Hampshire, USA.Nikolakopoulos, Konstantin, Professor, Institute of Orthodox Theology, Ludwig-Maximilians-University, Munich, GERMANY.Panagiotakopoulos, Chris T., B.Sc., Ph.D., Assistant Professor of Educational Technology, University of Patras - School of Humanities and Social SciencesDepartment of Education, Archemedes Str., 265 04 Rio Patras, GREECE.Panagiotakopoulos, Demetrios, Professor of Civil Engineering, Democritus University of Thrace, Xanthi, GREECE.Panagiotopoulos, Dimitrios P., Assoc. Professor, University of Athens, Attorney-at-Law, President of International Association of Sports Law, GREECE.Papadopoulos, George K., Ph.D., Professor of Biochemistry and Biophysics, Epirus Institute of Technology, Arta, 47100, GREECE.Papadopoulos, George, Professor Emeritus, Applied Electronics Laboratory, Electrical and Computer Engineering, University of Patras, GREECE.Papadopoulos, Kyriakos, Ph.D., Professor, Department of Chemical & Biomolecular Engineering, Tulane University, New Orleans, LA 70118, USA.Papamarkos, Nikos, Professor, Democritus University of Thrace, School of Engineering, Department of Electrical and Computer Engineering, GREECE.Papavassiliou, Dimitrios P., MD, Assistant Professor of Clinical PediatricsPediatric Cardiology, Morgan Stanley Children's Hospital of New York-PresbyterianColumbia University Medical Center. New York, NY, USA. Papazoglou, Georges, Professor of Palaeography, Chairman - Department History and Ethnology, Democritus University of Thrace, KOMOTINI, GREECE.Patitsas, Steve, Ph.D., Assoc. Professor, Physics Department, University of Lethbridge, 4401 University Drive, Lethbridge, Alberta, T1K 3M4, CANADA. Patitsas, Tom Athanasios, Professor Emeritus, Department of Physics and Astronomy Laurentian University, Sudbury, ON, CANADA.Pelekanos, Nikos, Professor of Materials Science and Technology, University of Crete, Heraklion-Crete, GREECE.Pelides, Panayiotis, Ph.D., Consultant Anesthesiologist, American Heart Institute, Nicosia, CYPRUS. Persephonis, Peter, Professor, Physics Department, University of Patras, GREECE.Phufas, Ellene S., Professor, English/Humanities SUNY- ECC Buffalo, NY, USA.Pintelas, Panagiotis E., Professor of Computer Science, Dept. of Mathematics, University of Patras, Patras, GREECE. Pittas, Stamatios, Head of Marketing Dept., KOSTEAS GROUP OF COMPANIES, Chalkis, GREECE.Plionis, Manolis, Ph.D., Research Director, Institute of Astronomy & Astrophysics, National Observatory of Athens, GREECE.Pnevmatikatos, Dionysios, Assoc. Professor, ECE Department, Technical University of Crete, GREECE.Polychroniadis, K.E., Professor, Department of Physics, Aristotle University of Thessaloniki, Thessaloniki, GREECE.Poularikas, Alexander D., Professor Emeritus (University of Alabama in Huntsville, Huntsville, Alabama), Houston, Texas, USA.Pozios, John LL.B., MBA, Director, Desautels Centre for Private Enterprise and the Law, Faculty of Law, University of Manitoba, CANADA.Psaras, GK, Ph.D., Professor, Section of Plant Biology, Department of Biology, University of Patras, Patras, GR 265 00, GREECE.Psyrri, Amanda, MD, Assistant Professor of Medicine, Yale University, New Haven, CT, USA.Rantsios, Apostolos T., Ph.D., Dipl., Past President, World Veterinary Association, Marousi, GREECE.Rapsomanikis, S., Ph.D., Professor, Director, Laboratory of Atmospheric Pollution, Control Engineering of Atmospheric Pollutants, Department of Environmental Engineering, Democritus University of Thrace, Xanthi, GREECE.Raptis, Aristotle, Professor, University of Athens, GREECE. Rigas, Fotis, Ph.D., Associate Professor, National Technical University of Athens, Athens, GREECE.Roilides, Emmanuel, MD, PhD., Assoc. Professor, 3rd Dept. Pediatrics, University of Thessaloniki, Hippokration Hospital, Thessaloniki, GREECE.Romanos, Michael, Ph.D., Professor of Economic Development, School of Planning, University of Cincinnati, Cincinnati, Ohio, USA.Rontoyannis, George P., Professor, Dept. Phys Ed Sports, Science University of Thessaly, GREECE.Rouman, John C., Dr., Professor Emeritus of Classics.Sarafopoulos Dimitrios, Associate Professor, Department of Electrical and Computer Engineering, Democritus University of Thrace, Xanthi, GREECE.Samaras George, Professor, USA.Samothrakis, Periandros, Ph.D., P.E., Hydraulic Engineer, Frederick, Maryland, USA.Sapatinas, Theofanis, BSc, MSc, Ph.D., Associate Professor of Statistics, Department of Mathematics and Statistics, University of Cyprus, Nicosia, CYPRUS.Savvas, Minas, Professor Emeritus, San Diego State University, SanDiego, CA, USA.Siafarikas Panayiotis, Professor, Department of Mathematics, University of Patras Patras, GREECE. Sideris, Kosmas, Ph.D., Civil Engineer Lecturer, Democritus University of Thrace, Xanthi, GREECE.Simitses, George J., Professor Emeritus of Aerospace Engineering, Georgia Institute of Technology, Atlanta, GA, USA.Siolas, John G., Ph.D., Educator, New York, USA.Sivitanides, Marcos P., Ph.D., CCP. Associate Professor, Information Systems, McCoy College of Business, Texas State University San Marcos, Texas, USA.Skias, Stylianos G., Assist. Professor, Democritus University of Thrace, GREECE.Skodras, A. N., Professor, Head of Computer Science, School of Science & TechnologyHellenic Open University, 13-15 Tsamadou, GR-26222 Patras, GREECE.Sotiropoulou, Georgia, PhD, Assoc. Professor, Department of Pharmacy, School of Health Sciences, University of Patras, Rion-Patras 26500, GREECE.Staikos, Georgios, Assoc. Professor, Laboratory of Organic Chemical TechnologyDepartment of Chemical Engineering, University of Patras, University Campus – Rion, GR - 265 04 Patras, GREECE. Stamatoyannopoulos, George, M.D., Dr., Sci., Professor of Medicine and Genome Sciences, Director, Markey Molecular Medicine Center, K-240 Health Sciences Building, Box 357720, Seattle, WA 98195-7720, USA.Stamboliadis, Elias, Associate Professor, Mineral Resources, Engineering Dept, Technical University of Crete University, Campus Chania, Crete, GREECE.Stavrou, Esther, Ph.D., Associate Clinical Professor, Ferkauf Graduate School of Psychology, Yeshiva University, Bronx, New York, USA.Stephanopoulos, Greg W.H., Dow Professor, Chemical Engineering and Biotechnology, Massachusetts Institute of Technology, Department of Chemical Engineering, Cambridge, MA, USA.Syrimis, Michael, Assistant Professor, Department of French and Italian, Tulane University, New Orleans, Louisiana, USA.Tassios, Dimitrios, Professor Emeritus, National Technical University of Athens, Athens, GREECE.Tavouktsoglou, Athanasios N., Ph.D., Professor, Concordia University, College of Alberta, CANADA.

Templar, Marcus A., M.A., M.S., Balkans expert, Illinois, USA.

Thramboulidis, Kleanthis, Assoc. Professor, Software Engineering Group (SEG) - Electrical & Computer, University of Patras, PATRAS, GREECE.

Triantaphyllopoulos, Demetrios D., Professor, Department of Archaeology and History, University of Cyprus, CYPRUS.

Tryphonopoulos, Demetres P., A/Dean, School of Graduate Studies, Professor, Dept. of English, University of New Brunswick, Fredericton, N.B., CANADA.

Tsakiridou, Cornelia A., Ph.D., Associate Professor, Philosophy, Director, Diplomat-In-Residence Program, La Salle University, Philadelphia, Pennsylvania, USA.

Tsatsanifos, Christos, Ph.D., Civil Engineering MSc., D.I.C. M.ASCE. Athens, GREECE.

Tsigas-Fotinis, Vasiliki, Ph.D., Professor of Education, Caldwell College, Caldwell, New Jersey, USA.

Tsihrintzis, Vassilios A., Ph.D., P.E., P.H., Professor of Ecological Engineering & Technology, Director, Laboratory of Ecological Engineering & Tehnology, Chairman, Department of Environmental Engineering, School of Engineering, Democritus University of Thrace, Xanthi 67100, GREECE.

Tsaroucha, Alexandra, MD, Ph.D., Assistant Professor of Surgery, Democritus University of Thrace, Xanthi 67100, GREECE.

Tsinganos, Kanaris, Professor, Department of Physics, University of Athens, Athens, GREECE.

Tsohantaridis, Timotheos, Ph.D., Professor of Biblical Studies and Greek, George Fox University, Newberg, Oregon, USA.

Valanides, Nicos (visiting scholar at DePaul University, Chicago, USA), Associate Professor (Science Education), Nicosia, CYPRUS.

Velivasakis, Emmanuel E., PE, FASCE, President, PANCRETAN ASSOCIATION OF AMERICA & HELLENIC AMERICAN NATIONAL COUNCIL, New York, USA.

Vardulakis, Antonis, Professor, Department of Mathematics, Aristotle University of Thessaloniki, Thessaloniki, GREECE.

Varkaraki, Elli, Ph.D., Senior Researcher, Centre for Renewable Energy Sources, GREECE.

Vasilos, Thomas, Professor Emeritus, Department of Chemical Engineering, University of Massachusetts, Lowell, Massachusetts, USA.

Velgakis, Michael, Professor of Physics, Engineering Science Dept., University of Patras, Patras, GREECE.

Vlavianos, Nickie, Assistant Professor, Faculty of Law, University of Calgary, Calgary, CA, USA.

Vomvas, Athanassios, Associate Professor, Department of Physics, University of Patras 26500 Patras, GREECE.

Voudrias, Evangelos A., Professor, Department of Environmental Engineering, Democritus University of Thrace, GREECE. Vrongistinos, Konstantinos, Ph.D., Biomechanics Laboratory, Department of Kinesiology, 18111 Nordhoff St., California State University, Northridge, CA, USA.

Yannopoulos, Panayotis C., Associate Professor, Department of Civil Engineering, University of Patras, GREECE.

Yiacoumettis, Andreas M., Assoc. Professor, Plastic Surgery, Democritus University of Thrace, Secretary General ESPRAS ExCo, President 11th ESPRAS CONGRESS, President UEMS Section Plast. Rec.& Aesthetic Surgery, GREECE.

Ypsilanti, Maria, Assistant Professor of Ancient Greek Literature, University of Cyprus, Dept. of Classical Studies and Philosophy, PO Box 20537, 1678, Nicosia, CYPRUS.

Zavos, Panayiotis, Professor Emeritus, Reproductive Medicine & Andrology, Lexington, KY, USA.Zervakis, Michalis, Professor of Electronics and Computer Engineering,Technical University of Crete, Chania, GREECE.

Zervos, Nicholas A., Ph.D., Director, Adv. Multimedia ALGOSYSTEMS, Athens, GREECE.

Zotou, Vassiliki, Ph.D., Language and Linguistics, University of Thessaly, Volos, GREECE.

Πηγή: http://akritas-history-of-makedonia.blogspot.com/