Στο προηγούμενο σημείωμά μας υποσχεθήκαμε ότι θα αναλύσουμε το παιχνίδι Όϊνα, το οποίο έπαιζαν οι Ξηρολιβαδιώτες στο χωριό το καλοκαίρι κατά την διάρκεια του μεσοπολέμου. Από ότι ρωτήσαμε τους γεροντότερους (τώρα πάνω από 80 ετών), που το έπαιζαν, επρόκειτο για ένα παιχνίδι που εξαπλώθηκε από τα παιδιά, που ήταν μαθητές στο ρουμάνικο σχολείο εκείνη την εποχή. Έτσι διαπιστώνουμε ότι η ρουμάνικη προπαγάνδα τότε δεν χρησιμοποιούσε ως εργαλείο της μόνο την γλώσσα αλλά και την ρουμάνικη κουλτούρα σε όλα τα επίπεδα.. Από την σχετική έρευνα, που κάναμε, το παιχνίδι αυτό δεν παίζονταν σε βλαχοχώρια, που δεν υπήρχαν ρουμάνικα σχολεία, όπως π.χ. στο Λιβάδι Ολύμπου (βλέπε 'Παραδοσιακά παιχνίδια από το Λιβάδι Ολύμπου', του Κ. Προκόβα, έκδοση Συλλόγου Λιβαδιωτών Θεσνίκης. Είχαμε και τηλ. επικοινωνία με τον ίδιο, ο οποίος και το διαβεβαίωσε.)
Το παιχνίδι Όϊνα αποτελεί σήμερα ένα Ρουμανικό παραδοσιακό άθλημα, που μοιάζει πολύ με το αμερικάνικο μπέιζμπολ. Το παιχνίδι αναφέρθηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της Ηγεμονίας του Vlaicu Voda το 1364 στην Βλαχία. Όσον αφορά την προέλευση του παιχνιδιού οι γνώμες διίστανται . Οι επικρατέστερες είναι ότι πρόκειται ή για πολεμικό παιχνίδι ή για παιχνίδι βοσκών. Το 1899, ο Spiru Haret, Υπουργός Παιδείας αποφάσισε το παιχνίδι να εισαχθεί στο μάθημα της φυσικής αγωγής. Έτσι ιδρύθηκε η Ρουμανική Ομοσπονδία ΟΪΝΑ το 1932 και επαναδραστηριοποιήθηκε το 1950 μετά από σύντομη παύση λόγω του Πολέμου. Σήμερα, υπάρχουν δύο ομοσπονδίες ΟΪΝΑ: μία στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας και άλλη μία στο Κισινάου της Μολδαβίας. Ωστόσο, αξίζει τον κόπο να κάνουμε μια περιγραφή του από την στιγμή που παίχτηκε στο χωριό παραδοσιακά κατά τον καιρό εκείνο.
Περιγραφή παιχνιδιού: Το γήπεδο, όπου παίζεται, είναι ένα ορθογώνιο, με διαστάσεις 70 επί 32 μέτρα και χωρίζεται
1. Στη ‘περιοχή παιξίματος’ η οποία είναι 60 επί 32μ.
2.Τη ‘ζώνη ροπάλου’που χωρίζεται με μια γραμμή από τη ‘περιοχή παιξίματος’ και έχει μήκος 5 μέτρα και
3. Στην ‘πίσω ζώνη’ που είναι μια ασφαλή ζώνη τρεξίματος και οριοθετείται από την ‘περιοχή παιξίματος’ με την πίσω γραμμή και έχει μήκος 5 μ.
Ο επιτιθέμενος πλευρικός παίκτης, ο οποίος έχει ξεκινήσει ένα τρέξιμο, θα πρέπει να διασχίσει τις ακόλουθες τέσσερις γραμμές με την σειρά:
α) την γραμμή εκκίνησης (η αριστερή πλευρά της γραμμής ροπάλου),
β) την γραμμή άφιξης (η αριστερή πλευρά της πίσω γραμμής),
γ) την γραμμή επιστροφής (η δεξιά πλευρά της πίσω γραμμής) και
δ) την γραμμή διαφυγής (στη δεξιά πλευρά της γραμμής ροπάλου).
Η ‘περιοχή παιξίματος’ είναι επίσης χωρισμένη στα ‘τρίγωνα και τετράγωνα προέλασης και επιστροφής’. Στην διασταύρωση των γραμμών μέσα στην ‘περιοχή παιξίματος’ και τα όρια του γηπέδου ή των άλλων γραμμών εντός της περιοχής παιξίματος, υπάρχουν κύκλοι που καθορίζουν τις θέσεις των ‘μέσων και πλάγιων παικτών'. Τα ημικύκλια του 1μ. και 3μ. χρησιμοποιούνται για το κτύπημα ροπάλου και σέρβις. Μια γραμμή αναμονής υπάρχει για τους επιτιθέμενους παίκτες που περιμένουν τη σειρά τους να χρησιμοποιήσουν το ρόπαλο.
Οι παίκτες: Υπάρχουν δύο ομάδες από 11 παίκτες η μία είναι η επιτιθέμενη, στο ‘ρόπαλο’, και η άλλη η αμυνόμενη στο ‘τσάκωμα’. Οι ρόλοι αλλάζουν στο ημίχρονο. Η αμυνόμενη ομάδα τοποθετείται στις ακόλουθες θέσεις: 3 μέσοι, 3 αριστεροί πλευρικοί, 3 πλευρικοί επιστροφής, 1 ελεύθερος παίχτης μπακ στο εσωτερικό της ‘πίσω ζώνης’ και 1 ελεύθερος παίχτης φορ στο εσωτερικό της ‘ζώνης ροπάλου’.
Οι ρόλοι των επιτιθέμενων χρονολογικά έχουν την εξής σειρά:
α) ο κάθε παίχτης να περιμένει την σειρά του,
β) να κάνει σερβις ,
γ) να χτυπήσει με το ρόπαλο,
δ) να περιμένει για να μπει να τρέξει,
ε) να τρέξει στο διάδρομο προέλασης,
στ) να μείνει στην ‘πίσω ζώνη’,
ζ) να τρέξει στον διάδρομο επιστροφής.
Κάθε ομάδα έχει έναν ‘αρχηγό’, Ο μέσος 2 είναι συνήθως ο αρχηγός και γνωστός με το όνομα ‘μπάτσι’ = καπετάνιος. Κάθε ομάδα έχει μέχρι και 2 αναπληρωματικούς παίχτες.
Σκοπός του παιχνιδιού. Οι ομάδες έχουν πολύ διαφορετικούς ρόλους ανάλογα με το αν βρίσκονται στο ‘ρόπαλο’ ή στο ‘τσάκωμα’. Από την ζώνη ‘ροπάλου’ οι επιτιθέμενοι παίκτες είναι επιφορτισμένοι να ξεκινήσουν ένα ‘παιχνίδι’ και να τρέξουν στους διαδρόμους, μέχρι να περάσουν τη ‘γραμμή διαφυγής’. Οι αμυνόμενοι (‘τσάκωμα’) παίκτες είναι επιφορτισμένοι να χτυπήσουν με την μπάλα τους παίκτες που τρέχουν στο διάδρομο. Σε κάθε διάδρομο μόνο μέχρι 2 παίχτες μπορούν να τρέξουν την ίδια στιγμή. Ένας παίκτης μπορεί να χτυπηθεί και στις δύο λωρίδες μία φορά.
Κανόνες. Στην αρχή γίνεται ένα είδος λαχνίσματος για το ποιος θα ξεκινήσει το παιχνίδι.. Το παιχνίδι ξεκινά με την ομάδα του που είναι στο ‘ρόπαλο’. Ένας από τους παίκτες ρίχνει την μπάλα, ενώ ένας άλλος παίκτης της ίδιας ομάδας την χτυπάει με ένα ξύλινο ρόπαλο για την στείλει όσο πιο μακριά μπορεί στην αντίπαλη πλευρά. Μετά από αυτό, αν η μπάλα πιαστεί από τους αντιπάλους, ο παίκτης μπορεί να τρέξει (αν το επιθυμεί, ή αν αναγκαστεί να τρέξει από το διαιτητή) στου ‘διαδρόμους προέλασης και επιστροφής’ χωρίς να χτυπηθεί από τους αμυνόμενους.. Αν σταματήσει τη μπάλα με την παλάμη του, δεν θεωρείται χτύπημα. Ο παίκτης δεν επιτρέπεται να πιάσει την μπάλα, και πρέπει να απαλλαχθεί από αυτήν αμέσως. Αν ο παίκτης, που τρέχει, χτυπηθεί, πηγαίνει έξω από το πεδίο και πηγαίνει στην πίσω ζώνη ή τελειώνει τα καθήκοντά του, ανάλογα σε ποιο διάδρομο τρέχει.
Βαθμοί. Οι παίχτες ‘τσακώματος’(αμυνόμενοι) κερδίζουν 2 πόντους (points) για κάθε παίχτη που χτυπάνε, εκτός εάν η μπάλα χτυπήσει την παλάμη ή το πίσω μέρος της παλάμης. Οι παίχτες ‘ροπάλου’ (επιτιθέμενοι) κερδίζουν πόντους (points), εφόσον στείλουν την μπάλα με το ρόπαλο πέρα από ορισμένες γραμμές (εδώ υπάρχουν πολλές περιπτώσεις και δεν θα αναφερθούν γιατί είναι πολλές).
Τελική βαθμολογία του αγώνα. Στην νίκη έχουμε 3 βαθμούς, στην ισοπαλία 2 και στην ήττα 1 βαθμό. Η ομάδα που εγκαταλείπει ή αποβάλλεται δεν παίρνει βαθμούς και πηγαίνει στους -9. Εάν μια ομάδα ‘μείνει’ από αναπληρωματικούς λόγω τραυματισμών, ‘πάει’ στους -6 βαθμούς και κερδίζει 1, ενώ στην ίδια κατάσταση, που οφείλεται σε αποβολή ενός παίκτη, ’πάει’ στους -9 και δεν κερδίζει κανέναν βαθμό. Η μπάλα είναι δερμάτινη, γεμισμένη με τρίχες αλόγου ή χοίρου ή βοδιού, με διάμετρο περίπου 8 εκατοστών και βάρος 140 γραμμαρίων.
Τσιαμήτρου Ιωάννη
εκπ/κου - χοροδιδασκάλου
Τσιαμήτρου Ιωάννη
εκπ/κου - χοροδιδασκάλου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.