Δίπλα σε κάθε τραγούδι θα σημειώνουμε πότε έγινε η καταγραφή και τον αξιόπιστο πληροφοριοδότη. Σήμερα θα αναφερθούμε σε δύο τραγούδια: Το πρώτο είναι ένα τραγούδι, που αποτελεί θα λέγαμε τον ‘ύμνο’ των Ξηρολιβαδιωτών. Πρόκειται για ένα λυπητερό τραγούδι (Βαλκανική περισσότερο μελωδία), που δημιουργήθηκε, όπως μας λένε οι παλιότεροι, στις αρχές του 20 αιώνα κατά την περίοδο, στην οποία πολλοί κάτοικοι του χωριού αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν στην Ρουμανία, εξαιτίας των γνωστών πολιτικών καταστάσεων.
Το δεύτερο τραγούδι είναι ένα τραγούδι του γάμου, που το συναντούμε ως θέμα σε όλους τους βλαχοφώνους της Πίνδου με διαφορετικές μελωδίες και εκδόσεις. Στην έκδοση του Ξηρολιβάδου έχουμε επιρροή στην μελωδία από την Μακεδονική Στάγκενα, αποδιδόμενη με βλάχικο τρόπο, σε ρυθμό των 4/4 και όχι των 11/8 της Μακεδονικής, όπως είπαμε, Στάγγενας.
Προτιμούμε το ελληνικό αλφάβητο γιατί απλά απευθυνόμαστε στους Έλληνες. Βέβαια η φωνητική αποδίδεται με σύμβολα δύσκολα, όπως σε κάθε ντοπιολαλιά (ιδίωμα Βλάχων, Πιερίων, Θεσσαλών, Ηπειρωτών, κλπ)
1. ΞΗΡΟΛΙΒΑΔ (Χορευτικό στρωτό - Κυρίτσης Τάκης 1995)
-Ξηρουλίβαδ λελε χουάρ' μ6ιάτ' -Ξηρολίβαδο όμορφο χωριό
κου κ'6έρλια μβούρλιγκατ' με τυροκομεία περιτριγυρισμένο
φιάτι λε βα φουτζίμ κορίτσια θα φύγουμε
-Αϊντι φιάτι λελε π'ν λα μπάρα -Άιντε κορίτσια μέχρι την μπάρα
σου βιντέμ νιγκ' ούν' ουάρα να την δούμε ακόμα μια φορά
φιάτι λε βα φουτζίμ κορίτσια θα φύγουμε
-Αϊντι φιάτι λελε π'ν του κίνι -Άιντε κορίτσια μέχρι τα πεύκα
κάλτ' βιάρ' νου βα χίμου γιατί άλλο καλοκαίρι δεν θα είμαστε
φιάτι λε βα φουτζίμ κορίτσια θα φύγουμε
-Αϊντι φιάτι λε π'ν μπισιάρκ' - Άιντε κορίτσια μέχρι την εκκλησία
σ΄απριντέμ ν τσιάρ' μάρι να ανάψουμε ένα μεγάλο κερί
φιάτι λε βα φουτζίμ κορίτσια θα φύγουμε
-Ιο μωρ μάνα λε αγ'πσιέσκου - Εγώ μωρ μάνα αγαπάω
ουν τζόνι ντι Ξηρουλίβαδ έναν νέο από το Ξηρολίβαδο
φιάτι λε βα φουτζίμ κορίτσια εμείς θα φύγουμε
ουν τζόνι ντι Ξηρουλίβαδ ένα νέο από το Ξηρολίβαδο
μάνα λε ιό νού γιν μάνα εγώ δεν έρχομαι
2. ΦΙΑΤΑ ΝΙΚΑ (χορευτικό του γάμου - Κώστας Τσιαμήτρος 1983)
-Νουν τα ρ'ντι φιάτ' νίκ' -Μη γελιέσαι μικρή κόρη
σνού γινού λα νόϊ και μην έρχεσαι σε μας
λα νόϊ άρι βάλι μάρι σε μας έχει μεγάλες ρεματιές
σνού βα πότς τρα σ τρετς και δεν θα μπορέσεις να περάσεις
φιάτa ν βά τινέτς κορίτσι θα πνιγείς
-Πέσκου τάπ' βαν μι φάκου -Ψάρι στο νερό θα γίνω
6ιό λα βόϊ βα γιν και εγώ θα έρθω σε σας
-Νουν τα ρ'ντι φιάτa νικ' -Μη γελιέσαι μικρή κόρη
σνου γινού λα νόϊ και μην έρχεσαι σε μας
λα νόϊ άρι μούντ ανάλτ' σε μας έχει ψηλά βουνά
σνου βά ποτς τρα σ τρετς και δεν θα μπορέσεις να περάσεις
-Πούλ του βίμτου βάϊν μι φάκου -Πουλί στον αέρα θα γίνω
σιό λα βόϊ βα γιν και εγώ θα έρθω σε σας
-Νουν τα ρ'ντι φιάτ νικ' -Μη γελιέσαι μικρή κόρη
σνου γινού λα νόϊ και μην έρχεσαι σε μας
λα νόϊ άρι σουάκρ' ράου σε μας έχει κακιά πεθερά
σνού βάϊ ποτσς τρα στρέτς και δεν θα μπορέσεις να περάσεις
-Σοάκρ' ράου σνόρ' μπούν' -Κακιά πεθερά και καλή νύφη
ντάουλι βά τριτσέμ οι δυο μας θα τα πάμε (καλά)
-Σκρεκ λάϊ τζόνι σπλ'σκ'νέ6τι -Να σκάσεις και να πλαντάξεις
σιό λα βόϊ βα γιν και εγώ θα έρθω σε σας
του Γιάννη Τσιαμήτρου, εκπ/κού–χοροδιδασκάλου
To άρθρο δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα ΛΑΟΣ Βέροιας στις 5-8-2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.