Στις αρχές του 19ου αιώνα, όταν η ελληνική επανάσταση θα βρίσκεται στο απόγειό της, ο δημιουργός της σύγχρονης σερβικής γλώσσας και του σύγχρονου κυριλλικού σερβικού αλφαβήτου, Vuk Stefanović-Karadžić (Вук Стефановић Караџић), θα γράψει για τους Βλάχους στο περίφημο άρθρο του ''Σέρβοι και Έλληνες'', που δημοσίευσε η εφημερίδα ''Der Komet'' της Λειψίας το 1822:
''Παντού στο εξωτερικό γίνονται έρανοι και συγκεντρώνονται χρήματα υπέρ των Ελλήνων'' για να συνεχίσει πως ''οι Έλληνες βοηθούνται μόνο χάριν της αρχαίας δόξας και όχι επειδή το αξίζουν. Διότι την ελληνική επανάσταση δεν την κάνουν οι ίδιοι, αλλά οι Βλάχοι και οι Αρβανίτες...'' [30]
Ο Κάρατζιτς έγραψε αυτό το άρθρο για να διαμαρτυρηθεί και να ευαισθητοποιήσει ταυτόχρονα την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη και υπέρ του σερβικού αγώνα, η οποία (όπως αναφέρει) στήριζε μονόπλευρα μόνο τον ελληνικό αγώνα και αυτό χάριν των αρχαίων μνημείων που δημιούργησαν το πνεύμα του Φιλελληνισμού.
Ο Κάρατζιτς ξεχωρίζει τους Βλάχους και τους Αρβανίτες από τους Έλληνες, τους κατοίκους δηλαδή του Μοριά και της Ρούμελης που γίνονταν ο αγώνας ίσως επειδή σ αυτές τις δυο περιοχές βρίσκονταν και τ' αρχαία μνημεία που δημιούργησαν τον φιλελληνισμό, ενώ οι περιοχές των Αρβανιτών και των Βλάχων δεν είχαν τότε ανασκαφεί και δεν είχαν μνημεία. Ίσως πάλι η διγλωσσία των δυο αυτών πληθυσμών να έκανε κάποιους Φιλέλληνες να τους ξεχωρίζουν από τους νότιους, επίσης δίγλωσσους εν πολλοίς Έλληνες, ίσως και η πικρία όμως, εν προκειμένω του Κάρατζιτς, για την άνιση αντιμετώπιση από την Ευρώπη της σερβικής και της ελληνικής επανάστασης, να τον ώθησε να εκφραστεί κατ' αυτόν τον τρόπο για να συγκινήσει κάποιους και υπέρ της Σερβίας.
Γεγονός αναμφισβήτητο είναι όμως ότι, οι Έλληνες των ορέων, Βλάχοι, Αρβανίτες (Σουλιώτες, Μωραϊτες και νησιώτες Αρβανίτες) και Σαρακατσάνοι, σήκωσαν και το μεγαλύτερο βάρος του αγώνα. [31] Αξίζει να τονιστεί ότι, αρβανίτικα μίλαγε και ο Γέρος του Μοριά, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, μακρινής καταγωγής από το χωριό Τσούκα, Βουθρωτού Βορείου Ηπείρου. [32]
Στην επιστημονική-ανθρωπογεωγραφική έρευνα τώρα, που προετοίμαζε και συγκέντρωνε επιστημονικά στοιχεία για τις εδαφικές διεκδικήσεις που θα προέβαλλαν* τα Βαλκανικά έθνη όταν θα έδιωχναν την Τουρκία από τα Βαλκάνια, έχουμε τον μεγαλύτερο Σέρβο -ίσως Βαλκάνιο- ανθρωπογεωγράφο Jovan Cvijic (Јован Цвијић), ο οποίος μετά από επιτόπιες έρευνες στην Ήπειρο και τη Μακεδονία στις αρχές του 20ου αι. έγραψε:
''ξεκινώντας από το νότο, απ' την Ήπειρο και την νότια Αλβανία μέσω της αποκαλούμενης ηπειρωτικής οδού, αισθάνθηκα πως είναι πάρα πολύ δύσκολο να ξεχωρίσει κάποιος τους Έλληνες από τους Τόσκηδες** (Τόσκηδες, είναι η φυλή που κατοικεί στη νότιο Αλβανία***, κάποιο τμήμα της δε είναι Ορθόδοξοι Χριστιανοί), διότι οι τελευταίοι είναι πλήρως ελληνοποιημένοι και στη γλώσσα και στη θρησκεία και στον τρόπο ζωής... σχετικά με τους Αρουμούνους ή Κουτσοβλάχους όλοι οι επιστήμονες και περιηγητές των αρχών του 19ου αι. υποστηρίζουν πως είναι γύρω στις 500.000, αλλά τώρα, στα τέλη του 19ου αι. δεν είναι παραπάνω από 150-160.000, κυρίως στη Μακεδονία, την Ήπειρο και τη Θεσσαλία.''
[30] Radovan Samardzic, ''Pisci Srpske Istorije'', κεφάλαιο ''Grci i Srbi'', Beograd 1984. Πέραν του Κάρατζιτς που βεβαιώνει πως οι Βλάχοι πρωτοστάτησαν με τους Αρβανίτες και στον ένοπλο αγώνα, την βεβαίωση, την δίνουν και πολλοί άλλοι περιηγητές και ιστορικοί της εποχής, όπως ο Γάλλος Edmond de Belle κ.λπ.
[31] Για την μακρινή καταγωγή της οικογένειας Κολοκοτρώνη από τη Βόρειο Ήπειρο (γι' αυτό και δίγλωσση) από το χωριό Τσούκα Αγ. Σαράντα, αναφέρθηκε η ΕΤ2 στην εκπομπή της για την Βόρειο Ήπειρο στις 25 Μαρτίου 1997.
[32] Οι Αρβανίτες των νησιών σήκωσαν το βάρος του πολέμου στη θάλασσα. Μιαούλης, Κουντουριώτης, Μπουμπουλίνα, Μέξης, Ύδρα-Σπέτσες-Πόρος-Τροιζήνα-Άνδρος-Νάξος, όλη η ανατολική πλευρά της Πελοποννήσου, ακόμη και ο Κανάρης που γεννήθηκε στην αρβανιτόφωνη Πάργα της Ηπείρου.
Πηγή: Στέφανος Ν. Σωτηρίου, Οι Βλαχόφωνοι του Ευρωπαϊκού και Βαλκανικού Χώρου, Εκδόσεις Πελασγός, 1998.
Από Vlahofonoi Blogspot:
* Με αφορμή την αναφορά στον Σέρβο ανθρωπογεωγράφο Jovan Cvijic, θα πρέπει να σημειωθεί ότι υπήρξε ο κύριος διαμορφωτής της Σερβικής πολιτικής ως προς τους Βλάχους. Στη σερβική βιβλιογραφία, οι Ελληνόβλαχοι (Cincari / Цинцари) ταυτίζονται με τους υπόλοιπους Έλληνες σε σημείο που οι Σέρβοι συγγραφείς αδυνατούν να διαχωρίσουν τους βλαχόφωνους από τους ελληνόφωνους απόδημους στις βόρειες βαλκανικές χώρες. Λόγοι πολιτικής σκοπιμότητας, υπαγόρευσαν από ένα σημείο και μετά την περιγραφή των βλαχόφωνων Ελλήνων (Cincari) ως αυτόνομη εθνότητα, εξαλείφοντας σταδιακά οποιαδήποτε αναφορά σε Έλληνες. Η επιχειρηματολογία του Cvijic αποτέλεσε το όχημα της επίσημης πολιτικής της Σερβίας στο Βλαχικό, η οποία ενώ αρχικά αναγνώριζε την ιστορική παρουσία μίας ελληνοβλαχικής ταυτότητας στα εδάφη της, στη συνέχεια προσπάθησε να την ακυρώσει προωθώντας το ιδεολόγημα μιας ακόμη αυτόνομης εθνότητας υποψήφιας προς εκσερβισμό.
** Στα νότια του ποταμού Γενούσου ήσαν εγκατεστημένοι οι Τόσκηδες (Tosk), χριστιανοί ορθόδοξοι και ελληνικής καταγωγής στην πλειονότητά τους, που είχαν αλβανοφωνήσει, οι οποίοι την εποχή της οθωμανικής κατάκτησης είχαν ήδη εγκαταλείψει το φυλετικό σύστημα των πατριών και είχαν υιοθετήσει την κοινωνική οργάνωση με βάση τον τόπο κατοικίας (κοινότητα).
Αποτελούσαν έναν μεγάλο όγκο ακτημόνων χωρικών που ζούσαν κάτω από συνθήκες εσχάτης φτώχειας. Και στις περιοχές αυτές υπήρχαν ορεινά χωριά Τόσκηδων, τα οποία διατήρησαν την ανεξαρτησία τους και συχνά κατάφερναν να αποφύγουν την πληρωμή των φόρων. Αντίθετα οι Τόσκηδες των πεδινών περιοχών ήταν εύκολο να ελεγχθούν από τους Οθωμανούς [βλ. Εδώ. Πηγή: Δημητρίου Ε. Ευαγγελίδη, H καταγωγή των Αλβανών και οι αρβανιτόφωνοι Έλληνες, Εκδόσεις Ινφογνώμων]
*** Για τους όρους Αλβανία, Αλβανός, Άλβανα ή Άρβανα, Αλβανίτης, Αρβανίτης, βλ. εδώ.
* Με αφορμή την αναφορά στον Σέρβο ανθρωπογεωγράφο Jovan Cvijic, θα πρέπει να σημειωθεί ότι υπήρξε ο κύριος διαμορφωτής της Σερβικής πολιτικής ως προς τους Βλάχους. Στη σερβική βιβλιογραφία, οι Ελληνόβλαχοι (Cincari / Цинцари) ταυτίζονται με τους υπόλοιπους Έλληνες σε σημείο που οι Σέρβοι συγγραφείς αδυνατούν να διαχωρίσουν τους βλαχόφωνους από τους ελληνόφωνους απόδημους στις βόρειες βαλκανικές χώρες. Λόγοι πολιτικής σκοπιμότητας, υπαγόρευσαν από ένα σημείο και μετά την περιγραφή των βλαχόφωνων Ελλήνων (Cincari) ως αυτόνομη εθνότητα, εξαλείφοντας σταδιακά οποιαδήποτε αναφορά σε Έλληνες. Η επιχειρηματολογία του Cvijic αποτέλεσε το όχημα της επίσημης πολιτικής της Σερβίας στο Βλαχικό, η οποία ενώ αρχικά αναγνώριζε την ιστορική παρουσία μίας ελληνοβλαχικής ταυτότητας στα εδάφη της, στη συνέχεια προσπάθησε να την ακυρώσει προωθώντας το ιδεολόγημα μιας ακόμη αυτόνομης εθνότητας υποψήφιας προς εκσερβισμό.
** Στα νότια του ποταμού Γενούσου ήσαν εγκατεστημένοι οι Τόσκηδες (Tosk), χριστιανοί ορθόδοξοι και ελληνικής καταγωγής στην πλειονότητά τους, που είχαν αλβανοφωνήσει, οι οποίοι την εποχή της οθωμανικής κατάκτησης είχαν ήδη εγκαταλείψει το φυλετικό σύστημα των πατριών και είχαν υιοθετήσει την κοινωνική οργάνωση με βάση τον τόπο κατοικίας (κοινότητα).
Αποτελούσαν έναν μεγάλο όγκο ακτημόνων χωρικών που ζούσαν κάτω από συνθήκες εσχάτης φτώχειας. Και στις περιοχές αυτές υπήρχαν ορεινά χωριά Τόσκηδων, τα οποία διατήρησαν την ανεξαρτησία τους και συχνά κατάφερναν να αποφύγουν την πληρωμή των φόρων. Αντίθετα οι Τόσκηδες των πεδινών περιοχών ήταν εύκολο να ελεγχθούν από τους Οθωμανούς [βλ. Εδώ. Πηγή: Δημητρίου Ε. Ευαγγελίδη, H καταγωγή των Αλβανών και οι αρβανιτόφωνοι Έλληνες, Εκδόσεις Ινφογνώμων]
*** Για τους όρους Αλβανία, Αλβανός, Άλβανα ή Άρβανα, Αλβανίτης, Αρβανίτης, βλ. εδώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.