Τα πρωτοχρονιάτικα έθιμα των Ελλήνων

Εξαιρετικά ενδιαφέροντα τα πρωτοχρονιάτικα έθιμα των Ελλήνων που τηρούνται μέχρι τις μέρες μας! 

Πρωταρχική θέση ανάμεσα στις πρωτοχρονιάτικες παραδόσεις κατέχει η Βασιλόπιτα, το ποδαρικό και το σπάσιμο του ροδιού. Όλα αυτά τα έθιμα σχετίζονται με την καλή τύχη και τελούνται ευλαβικά από την συντριπτική πλειοψηφία των ελληνικών οικογενειών!

Η Βασιλόπιτα

Η Βασιλόπιτα αποτελεί το κατ' εξοχήν πρωτοχρονιάτικο έθιμο μας, το συναντάμε σ' ολόκληρο τον ελληνικό χώρο. Σε ορισμένες περιοχές μοιάζει με τσουρέκι ή κέικ, σε άλλα μέρη με γλυκιά ή αλμυρή πίτα με φύλλα ενώ αλλού είναι ψωμάκι, σαν το Χριστόψωμο. Σε όλες τις περιπτώσεις, η Βασιλόπιτα, έχει στρογγυλό σχήμα και κρύβει μέσα το φλουρί-νόμισμα. Συνήθως, η διακόσμηση της περιλαμβάνει την αναγραφή της νέας χρονολογίας και σταυρό ή ''κέντημα'' με λουλουδάκια και άλλα χαρούμενα σχήματα. 

Στα περισσότερα ελληνικά σπίτια κόβεται αμέσως μετά την αλλαγή του χρόνου ή, σε πολλές περιπτώσεις, κατά την έναρξη του πρωτοχρονιάτικου γεύματος. Ο αρχηγός της οικογένειας, ο πατέρας ή ο παππούς, τη σταυρώνει τρεις φορές μ' ένα μαχαίρι και ύστερα αρχίζει να κόβει και να μοιράζει τα κομμάτια. Το πρώτο είναι του Χριστού, το δεύτερο της Παναγίας, το τρίτο του Αγίου Βασιλείου (και όχι του Αγίου Νικολάου ή Santa Claus των χωρών της Δύσης), το τέταρτο του σπιτιού, έπειτα της επαγγελματικής μας δραστηριότητας (των χωραφιών για τους γεωργούς ή των ζωντανών για τους κτηνοτρόφους, του καταστήματος κ.α) κι από εκεί και πέρα παίρνει από ένα κομμάτι και κάθε μέλος της οικογένειας με σειρά ηλικίας, αρχίζοντας πάντα από τους μεγαλύτερους. Πιστεύεται ότι το μέλος της οικογένειας στο οποίο θα πέσει το φλουρί θα είναι ιδιαίτερα τυχερό για το επόμενο έτος!

Το Ρόδι

"Χίλιοι μύριοι καλογέροι σ' ένα 

ράσο τυλιγμένοι"

Το ρόδι θεωρείται σύμβολο γονιμότητας, αφθονίας και καλής τύχης. Μετά την πρωτοχρονιάτικη λειτουργία ο νοικοκύρης του σπιτιού το πετάει με δύναμη στο κατώφλι για να σπάσει σε μικρά κομματάκια και να φέρει καλοτυχία λέγοντας ''χρόνια πολλά κι ευτυχισμένο το νέο έτος'' κι έπειτα μπαίνει στο σπίτι με το δεξί πόδι. Το έθιμο του ροδιού διατηρείται μέχρι σήμερα από πολλές ελληνικές οικογένειες!

Το ποδαρικό

Πολλοί άνθρωποι είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί σχετικά με το άτομο που θα τους επισκεφθεί πρώτο μετά την αλλαγή του χρόνου. Συνήθως, φροντίζουν να τους κάνει ποδαρικό ένα μικρό παιδί λόγω του ότι είναι αθώο, δίχως κακία και ζήλια στην καρδιά του, και θα φέρει καλή τύχη!

Τα Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς

Η Πρωτοχρονιά, όπως αυτή διαμορφώθηκε κάτω από την επίδραση της εκκλησίας μας και τη σύνδεσή της με τη γιορτή του Αγίου Βασιλείου, διαιωνίστηκε από την Βυζαντινή περίοδο μέχρι σήμερα σαν λαϊκή γιορτή και γιορτάζεται με μεγαλοπρέπεια και λαμπρότητα σε όλη τη χώρα.

Τα παιδιά γυρνούν από σπίτι σε σπίτι ψάλλοντας τα παραδοσιακά πρωτοχρονιάτικα κάλαντα, χτυπούν τα τριγωνάκια τους και αναγγέλουν το χαρμόσυνο μήνυμα του ερχομού του νέου έτους! Οι νοικοκυρές για ανταμοιβή δίνουν σ' αυτά ένα μικρό χρηματικό ποσό, τα κερνούν γλυκίσματα, ξηρούς καρπούς, φρούτα κ.α. Αναμφίβολα, είναι ένα εξαιρετικά όμορφο έθιμο με την παρουσία των παιδιών και τις γλυκές φωνούλες τους να ζεσταίνουν τα σπίτια και τις καρδιές μας!

Αρχιμηνιά κι Αρχιχρονιά,

ψηλή μου δεντρολιβανιά,

κι αρχή καλός μας χρόνος,

εκκλησιά με τ' άγιο θρόνος.

Αρχή που βγήκε ο Χριστός,

Άγιος και Πνευματικός,

στη γη να περπατήσει

και να μας καλοκαρδίσει.

Άγιος Βασίλης έρχεται

και δεν μας καταδέχεται,

από την Καισαρεία,

συ 'σαι αρχόντισσα κυρία.

Βαστά εικόνα και χαρτί,

ζαχαροκάντιο ζυμωτή,

χαρτί και καλαμάρι,

δες και με το παλικάρι.

Το καλαμάρι έγραφε, 

την μοίρα του την έλεγε 

και το χαρτί ομίλει 

Άγιε μου, Άγιε μου καλέ Βασίλη.

Χρόνια πολλά με υγεία, τύχη και χαρά για το νέο έτος-

Τι μουλτς άνιι κου σινιτάτι, τύχη σ' χαράου τι νόουλου άνου!