Αθ. Ε. Καραθανάσης: Μοσχόπολη - Διεθνές Συμπόσιο, Θεσ/νίκη 1999

Μοσχόπολις, Διεθνές Συμπόσιο, Θεσσαλονίκη 31 Όκτ. - 1 Νοεμβρ. 1996, εκδ. Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών - Μακεδονική Βιβλιοθήκη, άρ. 91, Θεσσαλονίκη 1999, σσ. 287.

Αθ. Ε. Καραθανάσης, Βιβλιοκρισίες.

Ακολουθήστε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Εδώ

Η εξουσία Ράμα - Κοκδήμα ένα κακό αντίγραφο του Χότζα

Άρθρο του Λεωνίδα Παππά, Γενικού Προέδρου της «ΔΕΕΕΜ Ομόνοιας», που δημοσιεύτηκε στην Αλβανική εφημερίδα "Panorama"

Διαβάζοντας το άρθρο του «πρωθυπουργού» της Περιφέρειας Αυλώνας όπως αποκαλούν άλλοι με ειρωνεία και άλλοι με καμάρι τον κ. Κοκδήμα, το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα είναι πόσοι βαρβαρότητα μπορεί να ανεχθεί ακόμα αυτός ο τόπος!; 

Το να αισθάνεται κάποιος ιδιοκτήτης της χώρας ή του δήμου που κυβερνάει, δεν είναι μόνο δικό μας φαινόμενο. Το να σου χαλάνε το σπίτι (με άδεια ή χωρίς άδεια οικοδομής) για να σου πάρουν το οικόπεδο, σίγουρα θα συμβαίνει και σε άλλες τρίτες χώρες. Το να αποφασίζει ένας βουλευτής από το ποιος θα διδάσκει τα παιδιά μας μέχρι το ποιος θα καθαρίζει το σχολείο, σίγουρα θα συμβαίνει και σε άλλες χώρες των Βαλκανίων. Το να θέλεις όμως να φτιάξεις την ιστορία ενός τόπου σύμφωνα με τη δική σου αισθητική, αυτό ξεπερνάει ακόμα και την αλαζονεία της κάθε εξουσίας και σίγουρα μόνο στην Αλβανία του Ράμα – Κοκδήμα θα συμβαίνει.

Ακόμα και ο δικτάτορας της Αλβανίας Ενβέρ Χότζα, τον οποίο προσπάθησε να αναστήσει ο κ. Κοκδήμα με κάποιες καρικατούρες στο χωριό Κούδεσι της Χειμάρρας θα ζήλευε το απόλυτο της εξουσίας του Ράμα - Κοκδήμα. Το ολοκληρωτικό καθεστώς επέβαλε λογοκρισία στους επιστήμονες αλλά δεν τόλμησε να αναλάβει το ρόλο τους. Πρόσθεσε τις δικές του σελίδες στην ιστορία αλλά δεν αντικατέστησε με άλλες αυτές που έσκισε ή έκρυψε.

Κανένας δεν γνώρισε μέχρι πριν από μία εβδομάδα το όνομα του ουνίτη μοναχού Νίλο Καταλάνου. Είναι όμως ευρέως γνωστό ότι στο δεύτερο μισώ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, υπήρχε μία συνεχής αλλά πάντα άκαρπη προσπάθεια του Βατικανού να πάρει με το μέρος του τους ορθοδόξους της Χειμάρρας . Στην παράδοση του τόπου υπάρχει μάλιστα και τραγούδια όπου ο ντόπιος πληθυσμός ειρωνεύεται τις άκαρπες προσπάθειες τους.

Είναι βλασφημία και ψέμα να ισχυρίζεται ο κ. Κοκδήμα ότι οι δύο Δρυμαδιώτες ιερείς προσπάθησαν να κρύψουν τα ίχνη του τάφου του ουνίτη μοναχού. Ο Άγιος Αθανάσιος πριν κατεδαφιστεί από το κομουνιστικό καθεστώς, ήταν μία ορθόδοξη μονόχωρη βασιλική εκκλησία και το 1992 οι πιστοί του χωριό με τα μέσα και τις δυνατότητες που διέθεταν την αναστήλωσαν πάνω στα ίδια θεμέλια.

Χειμάρρα: Άγαλμα καθολικού ιεραπόστολου στη θέση της κατεδαφισμένης εκκλησίας!

Του Παναγιώτη Σαββίδη

Προκλήσεων συνέχεια από την αλβανική κυβέρνηση.

Με την ενέργεια αυτή ο Αλβανός πρωθυπουργός επιχειρεί να κερδίσει την εύνοια του Βατικανού - Την πρόκληση κατήγγειλε η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας.

Αδριάντα του καθολικού επισκόπου και ιεραποστόλου Νίλο Καταλάνο -έζησε τον 17ο αιώνα- που προσπάθησε αποτυχημένα να στρέψει τους ελληνορθόδοξους κατοίκους της Χειμάρρας στον καθολικισμό ή την ουνία, θέλει να στήσει η κυβέρνηση Ράμα στο χώρο της κατεδαφισμένης εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου στο χωριό Δρυμμάδες.

Ο Καταλάνο έζησε τον 17ο αιώνα και προσπάθησε μεθοδικά να προσηλυτίσει στον καθολικισμό ελληνορθόδοξους πληθυσμούς της Βορείου Ηπείρου, χωρίς όμως ιδιαίτερη επιτυχία. Ως καθολικός επίσκοπος Δυρραχίου, επισκέφθηκε τις Δρυμάδες και επιχείρησε να πείσει τους κατοίκους να αποκηρύξουν την ορθόδοξη πίστη τους. Σύμφωνα με τις πηγές η αντίδραση των πιστών ήταν έντονη, με αποτέλεσμα ο καθολικός αξιωματούχος να επιστρέψει άπρακτος στην έδρα του. Ο Καταλάνο τιμάται από τους Αλβανούς, επειδή φέρεται να προώθησε τη διδασκαλία της αλβανικής γλώσσας, που για την ιστορία απέκτησε αλφάβητο μόλις το 1908.

Τσιάπι σταυροσίτι του γάστρου - Κρεμμύδια χαραγμένα σταυρωτά στη γάστρα

Τραγανά, πικάντικα και λαχταριστά κρεμμύδια στη γάστρα από το 

Παλαιοχώρι Συρράκου!

Της Ελευθερίας Μπούτζα

~ Υλικά:

15 μέτρια ξερά κρεμμύδια 

αλάτι, πιπέρι, και μπόλικη πάπρικα

15 κ.σ. ελαιόλαδο

1/2 φλ.τσ. νερό 

Ξεφλουδίζουμε τα κρεμμύδια και τα χαράζουμε σταυρωτά όσο πιο πολλές φορές μπορούμε. 

Τοποθετούμε σε μια μικρή γάστρα τα κρεμμύδια με τη σειρά, τα χαράζουμε σταυρωτά όσες περισσότερες φορές μπορούμε, ρίχνουμε από μια κουταλιά σούπας ελαιόλαδο στο καθένα και στη συνέχεια προσθέτουμε αλάτι, πιπέρι και πάπρικα. Συμπληρώνουμε με το νερό και ψήνουμε με σκεπασμένη γάστρα για 45 λεπτά στους 200 βαθμούς. Σερβίρουμε με ένα κομμάτι τυρί φέτα και φρέσκο ζυμωτό ψωμάκι .

Η εορτή του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού στο Κολικόντασι της Μεγάλης Μουζακιάς

Πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία τελέστηκε χθες στην ιστορική Ιερά Μονή του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού στο Κολικόντασι της Αλβανίας, όπου βρίσκεται και ο τάφος του Αγίου.

Της Θείας Λειτουργίας προέστη ο Μητροπολίτης Βερατίου, Αυλώνος και Καννίνης κκ. Ιγνάτιος, συμπαραστατούμενος από τους Επισκόπους Νικόλαο και Άστι και πλειάδος κληρικών.

Τη Θεία Λειτουργία παρακολούθησαν ο Περιφερειάρχης Ηπείρου κ. Αλέξανδρος Καχριμάνης, οι πρώην Υπουργοί Αντώνιος Μπέζας και Σπύρος Ξέρας, οι πανεπιστημιακοί καθηγητές Μιχαήλ Τρίτος και Κωνσταντίνος Νιχωρίτης και πλήθος προσκυνητών από την Αλβανία και την Ελλάδα.

Το θείο λόγο κήρυξε ο Μητροπολίτης Βερατίου Ιγνάτιος, αναφερθείς στη ζωή και το έργο του Αγίου Κοσμά.

Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας έγινε λιτάνευση της εικόνας και των λειψάνων του Αγίου πέριξ της Μονής.

Η Ιερά Μονή του Αγίου Κοσμά βρίσκεται βόρεια της Απολλωνίας, στην ανατολική όχθη του Άψου ποταμού, κοντά στο χωριό Κολικόντασι της Μεγάλης Μουζακιάς. Απέχει ένα τέταρτο της ώρας από την πόλη Φίερη.

Πρακτικά του Βαρώνου Κωνσταντίνου Μπέλλιου του Μακεδόνος

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΥΓΕΝΕΣΤΑΤΟΥ ΒΑΡΩΝΟΥ ΚΥΡΙΟΥ 

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΠΕΛΛΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΟΣ

Συλλεγέντα υπό των αυταδέλφων Δ. και Ν. ΑΡΓΥΡΙΑΔΩΝ των εκ Σιατίσης της Μακεδονίας.

ΕΝ ΒΙΕΝΝΗ ΤΗΣ ΑΟΥΣΤΡΙΑΣ

εκ της τυπογραφίας Αντωνίου Μπένκο, πρώην Αϋπούλου.

1838

Φασούλι του γάστρου - Φασολάκια στη γάστρα

Υγιεινές συνταγές με αρώματα της Μεσογείου από το Παλαιοχώρι Συρράκου.

Δεν είναι λίγοι αυτοί που προτιμούν, ακόμη και σήμερα, το σιγομαγειρεμένο φαγητό στην γάστρα ή σε πήλινο σκεύος που δίνει μοναδική νοστιμιά και θεωρείται από τις παλαιότερες μεθόδους μαγειρέματος. 

Η γάστρα αρχικά, δεν ήταν παρά ένα μεγάλο θολωτό καπάκι από ελαφρύ μέταλλο (λευκοσίδηρο), για να μεταφέρεται εύκολα, με λαβή στην κορυφή (κρίκο ή κερκέλι), εξού και η ονομασία κερκέλου στα βλάχικα, που λειτουργούσε ως φορητός φούρνος και αποτελούσε απαραίτητο σκεύος της υπαίθριας ζωής. Ακόμη και στα χωριά, μ αυτό το σκεύος εξυπηρετούνταν τα νοικοκυριά που δεν διέθεταν μόνιμο παραδοσιακό ξυλόφουρνο. Πρώτα έμπαινε μόνη της πάνω από αναμμένα κάρβουνα για να κάψει και μετά, ήδη πυρωμένη, σκέπαζε το ταψί με το φαγητό (κρέας, πίτες, ψωμί κ.α) που βρισκόταν κάτω απ’ αυτή, σε πυροστιά. Συχνά, μέρος των κάρβουνων τοποθετούνταν και πάνω στη γάστρα για να διατηρήσουν ή να ενισχύσουν τη θερμοκρασία του μετάλλου. 

Δείτε το βίντεο που ακολουθεί: εδώ και απολαύστε την συνταγή της Ελευθερίας με νόστιμα λαχανικά της ελληνικής φύσης κι αν διαθέτετε χρόνο και μεράκι.. παραβλέψτε τις ανέσεις της τεχνολογίας και ακολουθήστε την παραδοσιακή διαδικασία ψησίματος!

Της Ελευθερίας Μπούτζα

Φασούλι του γάστρου (φασολάκια στη γάστρα) 

~ Υλικά:

1 κιλο μπαρμπουνοφάσουλα

6 κολοκυθάκια

4 πατάτες

1 πιπεριά πράσινη

4 ντομάτες

3 κρεμμύδια ξερά

3 σκελίδες σκόρδο

1 φλ. τσ. ελαιόλαδο

1 φλ. τσ. νερό

αλάτι, πιπέρι, πάπρικα

Οι Μακεδονόβλαχοι (17ος-19ος αι.). Έλληνες Βλάχοι στην Κεντροανατολική Ευρώπη. Η αποκατάσταση της αλήθειας.

Μόλις κυκλοφόρησε στη Βουδαπέστη το βιβλίο με τίτλο:

 ΟΙ ΜΑΚΕΔΟΝΟΒΛΑΧΟΙ (17ος-19ος αι.)

ΕΛΛΗΝΕΣ ΒΛΑΧΟΙ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ

Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ

A MAKEDONOVLACHOK (17. - 19. sz.)

GÖRÖG VLACHOK KÖZÉP-KELET-EURÖPÁBAN

AZ IGAZSÁG FELTÁRÁSA

Συγγραφείς: Ανδρέας Β. Σταματόπουλος, Βασίλειος Α. Σταματόπουλος

Ο Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Βουδαπέστη - Δελτίο Τύπου

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Στις 15 Αυγούστου γιορτάζει η Εκκλησία της Ελληνικής Θρησκευτικής Κοινότητας της Βουδαπέστης, η οποία είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου συμπληρώνοντας 214 χρόνια από τα θυρανοίξια που έγιναν στις 11 Αυγούστου 1801. Ο Ναός άρχισε να κτίζεται από τους Έλληνες πραματευτάδες το 1797 και εγκαινιάσθηκε το 1801 από τον Μητροπολίτη Βούδας Διονύσιο Παπαγιαννούση - Πόποβιτς από τα Σέρβια Κοζάνης. Δυστυχώς, συμπληρώνει και 64 χρόνια ρωσικής κατοχής από τότε που παραδόθηκε από τους Ούγγρους Κουμουνιστές στο Ρωσικό Πατριαρχείο το 1951. Αν και οι Ρώσοι έχουν εγκαταλείψει την Ουγγαρία, η Εκκλησία μας βρίσκεται παράνομα υπό ρωσική Κατοχή. 

Βουδαπέστη, 12-8-2015 

Παλιές φωτογραφίες: Ενθύμιον αγάπης και ενθυμήσεως από το Κρούσοβο

Ήταν συνηθισμένο εκείνα τα χρόνια να χαρίζεται στην οικογένεια ή σε φίλους μια φωτογραφία με αφιέρωση που έμενε, στην καλύτερη περίπτωση, ενθύμιο στο άλμπουμ! Όμως, κάποιες έχουν ιδιαίτερη αξία, συναισθηματική και ιστορική, ειδικά όταν αφορούν την διασπορά των Ελληνοβλάχων στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας.

Η συγκεκριμένη φωτογραφία φέρει, σε άπταιστα ελληνικά, την αφιέρωση της Χρυσούλας Βαγγελίτσα και του συζύγου της Νίκου προς την συγγενική Κρουσοβίτικη οικογένεια της Δομνίκας Βαγγελίτσα που κατοικούσε στα Σκόπια. Στο πίσω μέρος αναφέρονται τα εξής:

Ενθύμιον

Αγάπης και Ενθυμήσεως

Χρυσούλα - Νίκος

27/11/1938

(Προς)

Οικογένειαν

Βαγγελίτσα Δομ.

Εις Σκόπεια

Έφυγε από τη ζωή ο αγωνιστής βορειοηπειρώτης Θεόδωρος Βεζιάνης

Του Θοδωρή Ασβεστόπουλου

Το ύστατο χαίρε είπαν την Πέμπτη 6 Αυγούστου συγγενείς, φίλοι, συναγωνιστές και πολλοί Βορειοηπειρώτες στον Θόδωρο Βεζιάνη, ιδρυτικό και ηγετικό μέλος της οργάνωσης της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας της Αλβανίας «Ομόνοια», ο οποίος έχασε τη ζωή του την προηγουμένη σε τροχαίο δυστύχημα.

Ο 82χρονος Θόδωρος Βεζιάνης οδηγούσε το μεσημέρι της Τετάρτης 5 Αυγούστου το αυτοκίνητο του στην εθνική οδό Αργυροκάστρου – Κακαβιάς, έχοντας μαζί του άλλους τρεις Έλληνες από τη Β. Ήπειρο οι οποίοι διαμένουν μόνιμα στο εξωτερικό και βρέθηκαν στην περιοχή προκειμένου να παραστούν σε μια σειρά από εκδηλώσεις. Γύρω στις 3 μ.μ. τοπική ώρα έχασε τον έλεγχο και εξετράπη έξω από το χωριό Γεωργουτσάτες, βρίσκοντας ακαριαίο θάνατο. Οι άλλοι τρεις επιβάτες διακομίστηκαν στο νοσοκομείο Αργυροκάστρου, χωρίς να κινδυνεύσουν. Η απώλεια του ελέγχου από τον οδηγό οφείλεται πιθανότατα σε παθολογικά αίτια. Αν και ο Θόδωρος Βεζιάνης έμενε μόνιμα στο χωριό της συζύγου του, την Φράστανη Δρόπολης, η κηδεία του έγινε στο Χλωμό Πωγωνίου Αργυροκάστρου. 

Έφυγε από τη ζωή ο μεγάλος λαϊκός στιχουργός Κώστας Βίρβος

Έφυγε από τη ζωή ο μεγάλος λαϊκός στιχουργός και συνθέτης με καταγωγή 

από την Κρανιά Ασπροποτάμου. 

Πέθανε το βράδυ της Πέμπτης, ο μεγάλος λαϊκός στιχουργός Κώστας Βίρβος στα 88 του χρόνια. Διασωληνωμένος τον τελευταίο χρόνο στο σπίτι του στο Παλαιό Φάληρο ταλαιπωρούταν από προβλήματα υγείας και βαρύτατο εγκεφαλικό. 

Η παρακαταθήκη του σπουδαία για το ελληνικό τραγούδι με εκατοντάδες επιτυχίες σε όλο το εύρος και το φάσμα των ειδών. Συνεργάστηκε με τον αφρό των συνθετών σχεδόν όλων των γενεών ενώ οι μεγαλύτεροι έλληνες τραγουδιστές ερμήνευσαν κομμάτια του.

Ο Κώστας Βίρβος γεννήθηκε το 1926 στα Τρίκαλα της Θεσσαλίας. Ήταν πτυχιούχος του Παντείου Πανεπιστημίου.

Από πολύ νωρίς ασχολήθηκε ως στιχουργός με το λαϊκό τραγούδι, χώρο στον οποίο διακρίθηκε από το 1950. Έχει γράψει πάνω από 2.000 τραγούδια, πολλά από τα οποία έχουν χαρακτηριστεί κλασικά. Συνεργάστηκε με τους περισσότερους από τους κορυφαίους συνθέτες και ερμηνευτές του ελληνικού τραγουδιού, μεταξύ αυτών ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο Στέλιος Καζαντζίδης, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Γιάννης Μαρκόπουλος κ.α.

Το πρώτο του τραγούδι που κυκλοφόρησε με το όνομά του ήταν το «Να το βρεις από άλλη» (1948), σε μουσική Απόστολου Καλδάρα με ερμηνευτές τη Σούλα Καλφοπούλου και τον Μάρκο Βαμβακάρη. Από τότε ακολούθησαν μεγάλες στιγμές: «Το καράβι», «Το κουρασμένο βήμα σου», «Μια παλιά ιστορία», «Της γερακίνας γιος», «Σου ‘χω έτοιμη συγγνώμη» κ.ά. Πέρασε και στους ολοκληρωμένους κύκλους τραγουδιών: «Καταχνιά» σε μουσική Χρήστου Λεοντή, «Θεσσαλικός κύκλος» σε μουσική Γιάννη Μαρκόπουλου, «Θάλασσα, πικροθάλασσα» σε μουσική Μίμη Πλέσσα, «Α-Ω» σε μουσική Γρηγόρη Μπιθικώτση κ.ά.

Η οικία του Δημητρίου Λάλλα στο Μοναστήρι

Η οικία του Δ. Λάλλα στο Μοναστήρι  (σημ. Bitola της FYROM), που χρονολογείται από τον 19ο αι., είναι συντηρημένη και σε καλή κατάσταση όπως κι άλλα ελληνικά νεοκλασσικά της πόλης, και βρίσκεται κοντά στον παλιό τετραγωνικό πύργο ωρολογίου. Μέσα στο οίκημα πλέον στεγάζονται κάποια γραφεία.

Μετά τον θάνατο του Πέταρ Πετρόβ, ιδιοκτήτη και κληρονόμου της κατοικίας, η κόρη του Αικατερίνη που διαμένει στο Βελιγράδι αποφάσισε να νοικιάσει το κτίριο στην δημοτική υπηρεσία παροχής τουριστικών πληροφοριών. Το υπουργείο πολιτισμού επεδίωξε αρκετές φορές ν' αγοράσει το κτίριο αλλά η ιδιοκτήτρια αρνήθηκε να το πουλήσει και, επίσης, δεν δέχθηκε να το διαθέσει ως μουσείο. 

Όσο ήταν εν ζωή ο πατέρας της Πέταρ Πετρόβ, στον χώρο της οικίας λειτουργούσε το ιδιωτικό μουσείο μουσικής ''Βάγκνερ-Λάλλα'' με εκθέματα που συγκέντρωσε και φύλασσε ο ίδιος. Επίσης, ο επισκέπτης αντλούσε πληροφορίες σχετικά με τα έργα του Βάγκνερ και την μουσική ζωή της πόλης του Μοναστηρίου. 

Ο Δ. Λάλλας, ως γνωστόν, ακολούθησε τις εγκύκλιες σπουδές στο Μοναστήρι, την Θεσ/νίκη -όπου έζησε και το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του- και την Αθήνα και συνέχισε τις μουσικές σπουδές του στη Γενεύη, τη Βιέννη και το Μόναχο. Εκεί συνδέθηκε φιλικά με τον Βάγκνερ, βοηθώντας τον στην Α' σκηνική παρουσίαση του "Δακτυλιδιού του Νίμπελουγκ" ("Der Ring des Nibelungen", 1876).

Τα εκθέματα του ιδιωτικού μουσείου ''Βάγκνερ-Λάλλα'' αγοράστηκαν από το υπουργείου πολιτισμού της γείτονος και φυλάσσονται στο Ινστιτούτο και Μουσείο της πόλης του Μοναστηρίου μέχρι να βρεθεί κάποιος κατάλληλος χώρος που θα φιλοξενηθούν. Ίσως κάποιο άλλο ελληνικό κτίριο του οποίου θα αποκρύπτουν, ως συνήθως,  την ιστορία.

Οι πρώτες συνθέσεις του Δημητρίου Λάλλα από την ''Τερψιχόρη'' του Αναστασίου Μάλτου

''Τερψιχόρη Ήτοι συλλογή
χορικών ασμάτων'', Αναστ. Μάλτου.
Πηγή: Anemi-University of Crete Library

Απόσπασμα από άρθρο του Γ. Θ. Σαγιαξή στην εφημερίδα του Μοναστηρίου ''Το Φως'', που δημοσιεύθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 1911 (π.β.εδώ)

''... Αι πρώται συνθέσεις του αοιδίμου Λάλλα, εξ ων τινές περιελήφθησαν εις την ''Τερψιχόρην'' του διαπρεπούς εν Οδησσώ Καθηγητού και πεφιλημένου συμπατριώτου του κ. Αναστ. Μάλτου, είναι δυστυχώς ολίγαι. Ιδία το άσμα του χειμώνος μαρτυρεί βαθείαν αντίληψιν των μυστηρίων της Φύσεως και της Τέχνης. Οι ευτυχήσαντες να ακούσωσιν άσματα διδαχθέντα υπ' αυτού εις μαθητικούς χορούς εν Μοναστηρίω, Θεσσαλονίκη και Χάλκη, ενθυμούνται ακόμη την συναρπάσασαν και κατακηλήσασαν αυτούς γοητείαν και μέθην.''

Στο έργο του Αναστασίου Μάλτου ''Τερψιχόρη Ήτοι συλλογή χορικών ασμάτων'', στις σελ. 126-132, συμπεριλαμβάνονται οι πρώτες συνθέσεις του Δημητρίου Λάλλα (βλ. Anemi). Στην τελευταία δε σελίδα των συνθέσεων του, έχει επιλέξει το ''Νανούρισμα'' του μεγάλου ποιητή και αγωνιστή Γεωργίου Ζαλοκώστα από το Συρράκο της Ηπείρου. 

Ο Αναστάσιος Μάλτος στο τέλος του έργου του, στις σελ. 133-134, παρουσιάζει μια ακόμη σύνθεση. Πρόκειται, όπως αναφέρει, για μελοποίηση του Γ. Ν. Μάλτου (1833 - 1871) από το Μεγάροβο που επέλεξε το ποίημα ενός από τους γνωστούς πρωτεργάτες του ολυμπισμού, του λογίου Δημητρίου Βικέλα με τίτλο ''Εκεί πέρα'', το οποίο παρατίθεται παρακάτω.

Οι συνθέσεις του Δ. Λάλλα:

Ο Δημήτριος Λάλας και ο Μακεδονικός Παιάν - Δύο ανέκδοτες επιστολές από το Αρχείο του Ίωνος Δραγούμη στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη

A tribute to Megarovo: "Die Karthause - I Skiti" by Dimitris Lalas

A tribute to Megarovo: ''Die Karthause - I Skiti (Η Σκήτη)'' by Dimitris Lalas

Dimitris Lalas (Megarovo 1844 - Monastiri / Bitola 1911), pianist & composer.

Greek Radio Television (E.R.T.) - Choir. Dir: Antonis Kontogeorgiou.

Σχετικές αναρτήσεις:
~ Ο Δημήτριος Λάλας και ο Μακεδονικός Παιάν - Δύο ανέκδοτες επιστολές από το Αρχείο του Ίωνος Δραγούμη στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη
~ Δημήτριος Στ. Λάλλας - Εξαίρετος συνθέτης και πιανίστας με καταγωγή από το Μεγάροβο Πελαγονίας.
~ Δημήτριος Στ. Λάλλας: Ο Έλληνας μαθητής και φίλος του Richard Wagner

Πρώτος πρόεδρος στην ιστορία του ΗΡΑΚΛΗ ήταν ο ιατρός Αλκιβιάδης Μάλτος από το Μεγάροβο Πελαγονίας

Η ιστορία του Ηρακλή ξεκινά 

από το 1899, όταν ιδρύθηκε ο 

όμιλος Φιλόμουσων. 

Ο όμιλος δεν ήταν αθλητικός σύλλογος, αλλά ένα σωματείο γραμμάτων και μουσικής. Το 1903, τα μέλη του ομίλου αποφάσισαν να εντάξουν στις δραστηριότητες τους τον αθλητισμό. Δημιούργησαν ένα γυμναστήριο και ίδρυσαν τμήματα κολύμβησης και ποδηλασίας. Ωστόσο, ήταν το ποδόσφαιρο, ένα νέο άθλημα εκείνης της εποχής που «έκλεψε τις καρδιές» των αθλητών.

Το πρώτο επίσημο παιχνίδι διεξήχθη στις 23 Απριλίου του 1905, αλλά στη συνέχεια ο σύλλογος άρχισε να αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα. Τρία χρόνια αργότερα, το 1908, ημερομηνία-ορόσημο για τον Ηρακλή, όλα άλλαξαν. Ο σύλλογος συνεργάστηκε με την ομάδα «Ολύμπια» και η συνένωση των δυνάμεων τους είχε ως αποτέλεσμα τη γέννηση του Ηρακλή. Ολόκληρη η ονομασία του ήταν τότε: «Οθωμανικός Ελληνικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης "Ο Ηρακλής"». Το τμήμα ποδοσφαίρου ήταν το πρώτο που δημιουργήθηκε. 

Οι πρώτες επιτυχίες δεν άργησαν να έρθουν. Στις 29 Νοεμβρίου 1908, κατά τη Γενική Συνέλευση των μελών, καταρτίσθηκε το πρώτο καταστατικό του ΗΡΑΚΛΗ αποτελούμενο από 36 άρθρα. Πρώτος Πρόεδρος στην ιστορία του ΗΡΑΚΛΗ ήταν ο ιατρός Αλκιβιάδης Μάλτος.

Περισσότερα για τον ΗΡΑΚΛΗ: Εδώ

Ο Μάλτος Αλκιβιάδης (1871-1945), ανηψιός του Αναστασίου Μάλτου, σπούδασε στο Γυμνάσιο Μοναστηρίου και αργότερα σαν γιατρός εγκαταστάθηκε στη Θεσσα­λονίκη. Υπήρξε το 1908 ιδρυτής του Σωματείου "Ηρα­κλής" στη Θεσσαλονίκη (πρώην "Όμιλος Φιλόμουσων" που είχε ιδρυθεί το 1899). [Πηγή: Βλαχόφωνος Ελληνισμός της Πελαγονίας - ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΠΟΠΣΒ]

Τάκης Νάτσιος (Περήφανος) - Δημοτικά τραγούδια του Μακεδονικού Αγώνα

Τάκης Νάτσιος (Περήφανος) 
Μακεδονομάχος από το Μεγάροβο Πελαγονίας
Πηγή φωτο: ΙΜΜΑ

Ο απόηχος της Επανάστασης του 1896 στη Μακεδονία ήταν μεγάλος και είχε χαρακτεί στη μνήμη των Μακεδόνων για αρκετά χρόνια παρόλο που ήταν σύντομη και χωρίς πρακτικά αποτελέσματα. Η παρουσία όμως και οι διεκδικήσεις του Ελληνισμού της περιοχής που παρέμειναν ζωντανές ήταν αυτό που ουσιαστικά έμεινε από αυτό το επαναστατικό κίνημα και δημιούργησε μια επαναστατική παράδοση με πλήθος οπλαρχηγών και ανταρτών που μπορούσαν ανά πάσα στιγμή να εξεγερθούν εκ νέου. Ήταν η μαγιά που έδωσε τα πολυάριθμα αντάρτικα σώματα κατά την περίοδο του Μακεδονικού αγώνα. Οι Ευρωπαίοι διπλωματικοί αντιπρόσωποι στην περιοχή, αλλά και οι οθωμανικές αρχές είχαν εντυπωσιαστεί από το ήθος των Ελλήνων επαναστατών, καθώς ουδέποτε στράφηκαν κατά αμάχων, δεν προέβησαν σε λεηλασίες και κλοπές όπως έκαναν οι Βουλγαρικές ομάδες που είχαν εισχωρήσει στη Μακεδονία ένα έτος νωρίτερα, και πλήρωναν στους χωρικούς την τροφή που έπαιρναν.

Η επανάσταση του 1896 χαράκτηκε στη μνήμη των Ελλήνων της Μακεδονίας και διασώθηκε στην προφορική παράδοση πλήθος δημοτικών τραγουδιών:

Το λεν οι κούκοι στα βουνά κι οι πέρδικες στα πλάγια,

το λέει κι ο πετροκότσυφας σ' αντάρτικα λημέρια.

Οι αντάρτες εσκορπίσανε, γινήκανε μπουλούκια

ο Μπρούφας στο Μορίχοβο, Ζαρκάδας στα Καϊλάρια,

κι ο Τάκης ο Περήφανος ψηλά στο Περιστέρι.

Kαι πάλιν εσυνάχτηκαν στην Παναγιά Λιμνίτσα

κι εκείθεν στέλνουν προσταγές και την Τουρκιά τρομάζουν:

Τούρκοι, καθήστε φρόνιμα! Σας καίμε τα χωριά σας.

Δεν είναι ο περσινός καιρός, Βούλγαροι αρκουδιαραίοι

μόν' είναι Ελληνόπουλα, που ζούνε στα λαγκάδια

και πολεμούνε την Τουρκιά και νύχτα και ημέρα.

Οι Αδελφοί Μανάκια - The Manaki brothers

Ντοκιμαντέρ με θέμα την ιστορία και το έργο των πρωτοπόρων του Ελληνικού και Βαλκανικού κινηματογράφου, αδελφών Μανάκια.

Περίληψη

Ταινία ντοκιμαντέρ με τίτλο Αδελφοί Μανάκια, που περιλαμβάνει τις εξής επιμέρους ενότητες: 

1. Η διαδρομή προς την Αβδέλλα. Φωτογραφία των αδελφών Μανάκια. Φωτογραφία της ταινίας «Υφάντρες» 

2. Η ιστορία των αδελφών Μανάκια: σοκάκια και σπίτια της πόλης των Ιωαννίνων. Ο Ναός της Κοιμήσεως Θεοτόκου και η πλατεία του χωριού Αβδέλλα. Η ταινία «Μακεδονίτικος Γάμος» (αρχειακό υλικό: φιλμ), μαρτυρίες-συνεντεύξεις και «Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος» (αρχειακό υλικό: φιλμ) 

3. Ο Σύλλογος Αβδελλιωτών «Η Βασιλίτσα» και μαρτυρία-συνέντευξη. Το Μνημείο της Οικίας των Αδελφών Μανάκια και οι Προτομές τους στην Αβδέλλα. Μαρτυρίες-συνεντεύξεις. Άποψη και εσωτερικό του Ναού του Αγίου Αθανάσιου. Τα μητρώα των αδελφών Μανάκια στην Κοινότητα της Αβδέλλας και μαρτυρίες. 

4. Φωτογραφίες των ταινιών των αδελφών. «Η επίσκεψη του Σουλτάνου Μωάμεθ Ε’ στη Θεσσαλονίκη» (αρχειακό υλικό: φιλμ)