Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας: Έκκληση προς τους πιστούς για βοήθεια στους σεισμόπληκτους

Η Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας απευθύνει έκκληση προς τους πιστούς να συνδράμουν με όποιον τρόπο μπορούν για να βοηθηθούν οι οικογένειες που επλήγησαν από τον φονικό σεισμό στην Αλβανία. Η Αλβανία ζει μια δραματική κατάσταση μετά την βιβλική καταστροφή που προκάλεσε ο εγκέλαδος, με δεκάδες νεκρούς, εκατοντάδες τραυματίες και χιλιάδες άστεγους. Χρέος μας να συμπαρασταθούμε στους συνανθρώπους μας στη γειτονική χώρα και να υποστηρίξουμε, με όποιες δυνάμεις διαθέτει ο καθένας, το φιλανθρωπικό έργο της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας:

Το ανύπαρκτο έθνος των Armâni στη Βαλκανική

Αρμάνων Ευεργετών Σύναξις. Πίνακας του ζωγράφου 

Ιωσήφ Κόττα από την Σελενίτσα Β. Ηπείρου. 

Θεσ/νίκη 1998. Ιδιωτική Συλλογή.

Γράφει η Έφη Μακρή

Κι ενώ πολλοί θεωρούσαν πως στην εποχή μας έχει εκλείψει πια η ρουμανική προπαγάνδα που ήθελε τους βλαχόφωνους Έλληνες ως απόγονους των Ρουμάνων, τα τελευταία χρόνια διάφοροι κύκλοι ασχολούνται εντόνως και συστηματικά με το ζήτημα των Βλάχων της Βαλκανικής, προσπαθώντας να τους παρουσιάσουν ως ξεχωριστό έθνος.

Με το πρόσχημα, λοιπόν, της μελέτης της γλώσσας των Βλάχων και της γραπτής απόδοσής της, ανοίγουν τον «ασκό του Αιόλου» δημιουργώντας την εντύπωση αφενός πως οι Βλάχοι της Βαλκανικής ομιλούν μία ενιαία γλώσσα και αφετέρου πως πρόκειται για μια καταπιεσμένη εθνότητα των Βαλκανίων (!)

Η ρουμανική προπαγάνδα

Ο G. Weigand, Γερμανός ρωμανιστής – βαλκανολόγος, το 1888 τύπωσε το βιβλίο του «Η γλώσσα των Βλάχων του Ολύμπου» και στη συνέχεια κυκλοφόρησε το δίτομο έργο του «Οι Αρωμούνοι», για το οποίο δήλωσε ξαφνιασμένος Ο Γ. Χατζιδάκις, ο πατέρας της ελληνικής γλωσσολογίας: «Απορώ που εύρε τους Αρωμούνους ο κ. καθηγητής».

Ο διακεκριμένος δηλαδή Έλληνας γλωσσολόγος υποστήριζε ότι ο Weigand καταχώρισε έναν ανύπαρκτο όρο, ενώ πραγματικά επρόκειτο για τον μόνο αποδεκτό από τους Βλάχους, οι όποιοι αυτοαποκαλούνται Αρωμούνοι (πρόφ. Armâni), και συμβάλλει εξαιρετικά στην απόδειξη της ελληνικότητάς τους.

Βέβαια, ο διακεκριμένος Γερμανός ρωμανιστής – βαλκανολόγος δεν ασχολήθηκε αυθόρμητα με τη μελέτη του γλωσσικού Ιδιώματος των Βλάχων του Ολύμπου. Σε συνάρτηση με την ευρύτερη ρωμανολογική διερεύνηση της Ν.Α. Ευρώπης είχε ιδρύσει στη Λειψία το «Ινστιτούτο Ρουμανικής Γλώσσας» με αδρότατες επιδοτήσεις από το κρατικό ταμείο της Ρουμανίας, χάρη στις όποιες εκδιδόταν και το περιοδικό «Balkan Archiv» και σειρά αυτοτελών συγγραμμάτων, όπως το έργο του «Οι Αρωμούνοι».

Σχετικά βέβαια με τη δράση της Ρουμανικής προπαγάνδας για το θέμα των Βλάχων και την ελληνικότητα των Βλάχων της Ηπείρου, της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας έχουμε αναφερθεί και σε παλαιότερες δημοσιεύσεις. Κι ενώ κάποιοι ίσως θεωρούν πως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έληξε οριστικά το θέμα της προσπάθειας της προπαγάνδας να παρουσιάσει τους βλαχόφωνους Έλληνες ως Ρουμάνους ή «ρουμανίζοντες», στην πραγματικότητα η δράση τέτοιων προπαγανδιστικών κύκλων στη Βαλκανική δεν σταμάτησε ποτέ έως σήμερα.

Οι Ηπειρώτες Βλάχοι του Φιέρι μέσα από δημοσιεύματα παλιών εφημερίδων

Η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Ελευθερία Ι. Νικολαϊδου μας πληροφορεί ότι, το 1895, το Φιέρι, που ήταν κέντρο κι άλλων 7-8 βλαχόφωνων χωριών, αριθμούσε 150 οικογένειες Βλάχων(1).

O Σπύρος Τζώτζας εκ Φίερι κατεδικάσθη εις 3ετή ειρκτήν ένεκα διαφορών μετά του Βρυώνη και εκάει η μεγαλοπρεπής οικία του εν Φίερι.

Πηγή: Εφημερίδα ''Ελληνισμός'' Κέρκυρας, 6 Σεπτεμβρίου 1877, Αριθ. 12, σ. 4.

Ο Σπύρος Τζώτζας, Έλληνας βλάχικης καταγωγής από το Φιέρι, ήταν πατέρας των μαθητών της Ζωσιμαίας Σχολής των Ιωαννίνων, Γεωργίου και Χαράλαμπου Τζώτζα, όπως τεκμηριώνεται και από το αρχείο της Σχολής.

''Ο Ηπειρώτης'', Ελληνικόν Χρονολόγιον του έτους 1900, Κωνσταντινούπολις.

Συνδρομηταί:

Πέτρος Μ. Πιτσινάκης (εκ Βερατίου)

Χαράλαμπος Σπ. Τζώτζας (εκ Φίερι)

Κώστας Τζώτζας (εκ Φίερι)

Πέτρος Γκέτσης (εκ Φίερι)

Χαράλαμπος Γκοτζαμάνης * (εκ Βερατίου).

Ουτοπικές εμμονές ενός καθηγητή

In English: 

~ Utopian obsessions of a Professor

Γράφει ο Ιωάννης Τσιαμήτρος

Βλέπουμε με έκπληξη το σοβαρό όψιμο ενδιαφέρον του καθηγητή για τα βλάχικα. Τώρα που εξηνταρίσατε (και), κε καθηγητά, τα θυμηθήκατε και ηγείστε Εταιρείας για τη διάσωσή τους; Ποιος σας είπε ότι έχουν απαγορευτεί από τη πολιτεία τα βλάχικα; Κανένας δεν απαγορεύει κανένα να τα μιλήσει. Αν πάτε στο Μέτσοβο, θα διαπιστώσετε (ήδη το γνωρίζετε) ότι τα ομιλούν τόσο στην οικογένεια όσο και στο δρόμο. Κανένας δεν απαγόρευσε την επιστημονική ενασχόληση με αυτά, ούτε την εκπόνηση διδακτορικών διατριβών, ούτε συνεδρίων κ.ά., εδώ στην Ελλάδα. Έχουν γίνει πάρα πολλές εργασίες για τα βλάχικα τις τελευταίες δεκαετίες και κανένας φορέας, ούτε κρατικός, ούτε θεσμικός κλπ, δεν ήταν εναντίον τους. Άρα δεν είστε ο μόνος που ηγείστε κάποιας ομάδας ή ως άτομο για τέτοιο σκοπό για πρώτη φορά, ούτε εσείς και η ομάδα σας αποτελείτε κάποιες ιδιαίτερες ‘λάμψεις ζωής μέσα στο όμορφο δέντρο’.

Πραγματικά αποκτάει ενδιαφέρον η ενασχόληση σας με αυτό το αντικείμενο και μας προκαλεί ενδιαφέρον αυτό, καθώς μας κάνει πλέον να μη πλήττουμε καθόλου. Ωστόσο, μας εντυπωσιάζει το ενδιαφέρον σας για το ‘σπάσιμο’ των λαών των Βαλκανίων σε εθνοτικές ομάδες, σε ετερότητες, διαφορετικότητες, σε μειονότητες κλπ. 

Utopian obsessions of a Professor

Για ελληνικά:

~ Ουτοπικές εμμονές ενός καθηγητή

By Yannis Tsiamitros

We are surprised to see the serious Professor’s late interest in ‘Vlachica’ (Aromanian/Vlach number of linguistic idioms). Now that you have closed your sixties, dear professor, it has come to your mind to be the leader of a group to save ‘Vlachica’? Who told you that ‘Vlachica’ was banned by the state (in Greece)? Nobody forbids anyone to speak it. If you go to Metsovo, you will find out (you already know) that everyone speaks it both in family and in public. No one has banned it from doing scientific work, doctoral theses, conferences, etc, here in Greece. Much work has been done on ‘Vlachica’ during recent decades, and no body, neither state nor institutional etc, has been against it. So, you are not the only one to be the leader of a group or as a person for such a purpose, for the first time, nor you and your group do make up any particular 'sparkles of life on a beautiful tree'.

It's really interesting to see you being involved with this subject, it raises our interest and it really doesn’t make us get bored. However, we are impressed by your interest in 'breaking' (not you) Balkan peoples into ethnic groups, more ethnicities, differences, minorities, etc. But, doesn't this kind of 'breaking' weaken the Balkan states and doesn’t help economic and political Great Powers of Europe and World exploit their (of Balkan peoples) natural resources? Aren’t all these situations against our nation, which may make our weak State not even now ‘stand on its feet’? Don't we have borders and don't we know it? Don't we have a state? Dear professor, don't you want a nation-state? Say it straight! But, that's the way things are around the world today. Isn’t it better for us to say that the Greek language, the mother of all languages, is the one which is in danger? After all, if we ‘dig deeper’, Latin language (‘grandmother’ of ‘Vlachica’) comes from Greek language. Believe me, sir, I am neither a ‘nationalist’, nor an extreme, nor evil, nor 'toxic' - a word familiar to you. Of course, I don’t consider you a nation-‘nihilist’ (/εθνομηδενιστής/ in Greek), or anything like that, all these things are far away of my concern.

«Περί εγγραμματισμού της βλαχικής γλώσσας» - Δελτίο Τύπου Π.Ο.Π.Σ.Β.

Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων (ΠΟΠΣΒ)

Λάρισα 03/11/2019 

Αρ. Πρωτ:155

Προς

Τον Εξοχότατο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλο

Τον Εξοχότατο Πρωθυπουργό της Ελλάδος κ. Κυριάκο Μητσοτάκη

Τον Εξοχότατο Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων κ. Κων/νο Τασούλα

Τους Αξιότιμους Αρχηγούς των Κομμάτων

Τον Υπουργό Παιδείας

Τον Υπουργό Εσωτερικών

Τον Υπουργό Εξωτερικών

Τους Βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου

Τους Έλληνες Ευρωβουλευτές

Τον Πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών

Τους Περιφερειάρχες όλων των Περιφερειών

Τους Δημάρχους της Ελληνικής Επικράτειας

Τους Πρυτάνεις & Προέδρους Σχολών Ελληνικών Πανεπιστημίων

Την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών

Τους Συλλόγους – Μέλη της Π.Ο.Π.Σ.Β.

Τις Ομοσπονδίες Πολιτιστικών Συλλόγων

Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης

«Περί εγγραμματισμού της βλαχικής γλώσσας»

Ως «βλαχική» νοείται το σύνολο των τοπικών διαλέκτων μίας μη ομογενοποιημένης και μη κωδικοποιημένης προφορικής γλώσσας προερχόμενης από τη δημώδη λατινική, όπως αυτή διαμορφώθηκε λόγω της μακραίωνης παρουσίας της λατινικής και στον χώρο της ελληνικής χερσονήσου. Δεν υπάρχει ενιαία μορφή κοινά αποδεκτή από όλες τις ομάδες των βλαχοφώνων, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στις γύρω Βαλκανικές χώρες.

Η βλαχική κατατάσσεται στις λεγόμενες ρομανικές, δηλαδή νεολατινικές γλώσσες και αποτελεί διάλεκτο της λατινικής και αδελφή γλώσσα όλων των νεολατινικών γλωσσών που προήλθαν από τη λατινική (πορτογαλική, ιταλική, ουαλική, γαλλική, ισπανική, ρουμανική κλπ). Λόγω αυτής της γλωσσικής συγγένειας εθνικιστικές προπαγάνδες κατά το παρελθόν, αλλά και σύγχρονες, προσπάθησαν και προσπαθούν να τη διασυνδέσουν, με τη ρουμανική γλώσσα (ως ρουμανική διάλεκτο), χωρίς επιτυχία. Το μόνο που πέτυχαν διαχρονικά ήταν ο γλωσσικός «αποβλαχισμός» μεγάλων τμημάτων των Ελληνοβλάχων δεδομένου ότι οι ίδιοι ποτέ, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, δεν θέλησαν, όπως ήταν αυτονόητο, τον εθνικό τους διαχωρισμό από τους υπόλοιπους συνέλληνες.