Η ελληνική μειονότητα στην Αλβανία.

Οι Έλληνες της Αλβανίας

Του Αρμπέν Ροτζάνι

Άρθρο στην εφημερίδα Shekouli

16 Ιουλίου 2010

Τον Ιανουάριο του 2011 η αλβανική κυβέρνηση έχει υποσχεθεί να αρχίσει την απογραφή του πληθυσμού της χώρας. Σύμφωνα με τους Αλβανούς ειδικούς αυτή είναι μια διαδικασία εξαιρετικής σημασίας που δίνει μία καλή και πλήρη εικόνα των κοινωνικών και οικονομικών εξελίξεων στη χώρα, ενώ το ζήτημα της εθνικότητας και θρησκείας στο ερωτηματολόγιο σχολιάζεται ως καινοτομία, μετά από πολλές δεκαετίες απουσίας. Αλλά το ανησυχητικό σημείο παραμένει η αμφιλεγόμενη δήλωση για την εθνικότητα και τη θρησκεία.

Η κυβέρνηση την υπερασπίστηκε ως μια φυσιολογική διαδικασία και ως μια πρακτική που ακολουθείται σε ορισμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αντιπολίτευση έκανε λόγο για εθνική προδοσία από την αλβανική κυβέρνηση η οποία έχει επανειλημμένα προβεί σε παραχωρήσεις για την αντιμετώπιση των ζητημάτων με τη νότιο γείτονά της, όπως το σύμφωνο για τη θάλασσα. Επιπλέον, υποστήριξε ότι δεν υπάρχει καμία χώρα στην Ευρώπη που έχει πραγματοποιήσει απογραφή του πληθυσμού για την εθνικότητα και τη θρησκεία, ενώ απέτυχε στις ΗΠΑ και σε πολλά κράτη. Και άλλες χώρες έχουν δεδομένα σχετικά με την εθνότητα και την πίστη, αλλά καμία δεν κάνει δημόσια απογραφή. Όσον αφορά τα δεδομένα, οι Έλληνες έχουν ιστορικά μεγάλη δραστηριότητα στις ΗΠΑ και αυτή τη φορά θα έχουν την ευκαιρία να δηλώσουν, ότι οι αντίπαλοι αυτής της πράξης, δηλαδή της απογραφής με βάση την εθνικότητα και τη θρησκεία, είναι μια μικρή μειοψηφία. 

Οι καταγγελίες για το ζήτημα του πληθυσμού της ελληνικής μειονότητας συνοψίζονται από τον Θεοφάνη Μαλκίδη, στο βιβλίο του «Η ελληνική μειονότητα στην Αλβανία». Σύμφωνα με το έργο τα μέτρα που χρησιμοποιούνται, για τη σταδιακή αφομοίωση των Ελλήνων που ζούσαν έξω από μειονοτικές περιοχές, αφήνοντας πολλά από τα μέλη της μειονότητας έξω την Ελλάδα κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ήταν παράγοντες που συνέβαλλαν στη σημαντική μείωση του αριθμού της αρχικού μέγιστου εκτιμώμενου αριθμού των Ελλήνων σε κάτω από 100.000 άτομα. Αυτό, όταν η ελληνική πολιτική μιλούσε για 400.000 Έλληνες της Αλβανίας, ενώ μια μελέτη του State Department αναφερόταν σε 266.800 Έλληνες. "Το μεγαλύτερο έγκλημα για τους πολίτες ελληνικής καταγωγής, ήταν η για σχεδόν έναν αιώνα εξαφάνιση της εθνικής και θρησκευτικής ταυτότητας". Οι Έλληνες έχουν υποβληθεί σε βίαιες προσπάθειες από την κυβέρνηση για να στερηθούν τη εθνική τους ταυτότητα, με τη μέθοδο της καταναγκαστικού εγκλεισμού , την άρνηση εκπαίδευσης στη μητρική τους γλώσσα, αλβανοποίηση των ονομάτων. 

Η απογραφή με βάση την εθνικότητα και τη θρησκεία είναι μια ευκαιρία για την αποκατάσταση, μερικών από τα δεινά που προκάλεσε στους Έλληνες η κυβερνητική πολιτική. Για την απογραφή για την οποία θα συνεργαστούν το Γραφείο της ΕΕ στα Τίρανα και άλλες οργανώσεις, ενώ θα γίνει υπό την καθοδήγηση του ΟΑΣΕ, αφορά την προσωπική καταγραφή των Αλβανών πολιτών , τη σύνθεση της οικογένειας, την εκπαίδευση, την πληροφόρηση σχετικά με το εισόδημα, την εθνικότητα, τη θρησκεία, την πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Το έργο έχει κόστος άνω των 15 εκατ. ευρώ,

Μία άλλη παράμετρος της παρουσίας της ελληνικής μειονότητας εκτός των «μειονοτικών περιοχών» είναι, επίσης, λόγω του υψηλού βαθμού ενσωμάτωσης στην αλβανική κοινωνία, οι Βλάχοι. Σύμφωνα με τη μελέτη για την ελληνική μειονότητα στην Αλβανία, τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1960, το καθεστώς Χότζα μετακόμισε βίαια 5000 Βλάχους. Στην καταγραφή ενός μέρους των Ελλήνων Βλάχων στην περιοχή της Κολωνίας το 1945 έχει καταχωρηθεί ως μητρική γλώσσα η Βλαχική και της ελληνικής ως ξένης γλώσσας. 
Έλληνες Βλάχοι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν σε περιοχές όπως η Λυτζουριά, το Πωγώνι, το Ζαγόρι, την περιοχή από την οποία το καθεστώς είχε αφαιρέσει την πραγματική της σύνθεση, με την αλβανοποίηση, μεγάλο μέρος του τοπικού πληθυσμού. Στη Λυτζουριά οι Έλληνες Βλάχοι έστησαν τα χωριά τους, όπως το Άdon Poci. Το Αλβανικό καθεστώς άνοιξε επίσης τα σχολεία στην περιοχή των Βλάχων όπως το Πωγώνι, που απαγορεύεται να εισέλθουν τα ελληνικά σχολεία. 50% από αυτούς ζουν στις πόλεις Αργυροκάστρου, Σαράντα και Δελβίνου, ενώ πολλοί έχουν κάνει μικτούς γάμους.

Σε ότι αφορά τη Χιμάρα, σύμφωνα με την Ένωση της Χιμάρας στα Τίρανα, ο αριθμός των Χιμαριωτών στο έδαφος της Αλβανίας, ζουν κυρίως στις πόλεις των Τιράνων, Δυρραχίου. Αυλώνα, Φίερι και Λούσνια, που υπολογίζεται σε 10.000 άτομα. Το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής που αποσκοπεί στην ενσωμάτωση των Ελλήνων στην αλβανική κοινωνία είναι σημαντικός αριθμός των μικτών γάμων.

Τα παιδιά που προέρχονται από μικτούς γάμους στα αλβανικά αστικά κέντρα είχαν γνώση ελλιπή ή πλήρη άγνοια της ελληνικής γλώσσας και ήταν πλήρως ενσωματωμένα στην αλβανική εθνική ταυτότητα. Το κομμουνιστικό καθεστώς, χρησιμοποίησε διαφορετική μέθοδο για την υποβάθμιση της ελληνικής μειονότητας αναφέροντας τις με ονόματα Ιλλυριών, Αλβανικά ή νέα, όπως π.χ Mareglen, ως αποτέλεσμα της συγχώνευσης των ονομάτων Μαρξ, Ένγκελς, Λένιν, ενώ σημαντική υπήρξε και αλλαγή των ελληνικών ονομάτων των οικισμών. 

Αργότερα το 1991, με τις αλλαγές των καθεστώτων, ο αριθμός των μελών της ελληνικής μειονότητας μειώθηκε ακόμη περισσότερο, δεδομένου ότι ένα μεγάλο μέρος των Ελλήνων μετανάστευσε προς την Ελλάδα. Επίσης, στην απογραφή του 2001 δεν συμπεριλήφθηκε η εθνικότητα και συνεπώς τα μέλη της μειονότητας δεν συμμετείχαν. Και σύμφωνα με τα στοιχεία που υπήρξαν από τις ελληνικές οργανώσεις εκτιμάται ότι σήμερα την ελληνική μειονότητα, αποτελείται από 400.000 άτομα. 
Μετά την πτώση του καθεστώτος του Κόμματος Εργασίας, σε αναφορά της Δημοκρατικής Ένωσης της ελληνικής εθνικής μειονότητας («Ομόνοια») προς τη Διάσκεψη για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (Μόσχα 1991) υποστηρίχθηκε ότι η ελληνική μειονότητα αριθμεί 300.000 άτομα, καθιστώντας γνωστή ταυτόχρονα την «αυθαίρετη γεωγραφική διαίρεση της μειονότητας και τη στατιστική γενοκτονία». 

Μία αναφορά του Διεθνούς Οργανισμού για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, έκανε λόγο για τον πραγματικό αριθμό των Ελλήνων στην Αλβανία τα οποία ανέρχονται σε 300.000 άτομα, κατοικούν σε ολόκληρη τη χώρα και ότι μόνο στα Τίρανα είναι γύρω 15.000 άτομα. "OMONIA" Η "Ομόνοια" στις αναφορές της, μετά το 1991 προς την ηγεσία των διεθνών οργανισμών (ΟΑΣΕ, ΟΗΕ), αναφερόταν στην αυθαίρετη γεωγραφική διαίρεση της μειονότητας και τη στατιστική γενοκτονία, την βίαιη εγκατάλειψη των ελληνικών χωριών, την εκδίωξη των Ελλήνων από τη λεγόμενη "μειονοτική ζώνη", την πολιτιστική καταπίεση και αφομοίωση, την απαγόρευση της χρήσης των ονομάτων τους στο βάπτισμα, την απαγόρευση των θρησκευτικών δραστηριοτήτων, καταγγέλοντας τα αρνητικά φαινόμενα ειδικά σε θέματα που σχετίζονται με το ουσιώδες ζήτημα για την ύπαρξη και το μέλλον της μειονότητας.

Ακίνητα

Σχετικά με το θέμα της ιδιοκτησίας, σύμφωνα με τους Έλληνες, η κατάσταση είναι ακόμα πιο τραγική. Μια μεγάλη εκστρατεία βρίσκεται σε εξέλιξη σε όλα αυτά τα χρόνια, η οποία έχει ενταθεί πρόσφατα, με στόχο την αλλαγή της θέσης των ακινήτων σε περιοχές όπου ζουν Έλληνες ιστορικά. Στη Δρόπολη έχουν απαχθεί μεγάλες ιδιοκτησίες όπως και στην περιοχή των Αγίων Σαράντα και του Δελβίνου. Μεγάλοι χώροι ιδιοκτησίας των Ελλήνων διατίθενται για την ανασυγκρότηση του αλβανικού κράτους ή για να κατοικήσουν Αλβανοί από τα βόρεια της χώρας ή για άλλες δραστηριότητες, όπως συμβαίνει στην παραλιακή ζώνη. Με τη βία που ασκείται από τους Αλβανούς και την ανοχή της κρατικής περιουσίας τους, περνούν στα χέρια των Αλβανών. (βλ. της δεκάδες των σχετικών δικαστικών αποφάσεων). 

Η αλβανική κυβέρνηση επιδιώκει μια σειρά από καταχρηστικές δικαστικές αποφάσεις και χειρισμούς ώστε χιλιάδες Αλβανοί να αποκτήσουν γη, δάση ή βοσκοτόπια, η οποία εξακολουθεί να ανήκει σε χωριά και μοναστήρια και το ίδιο το κράτος, ενώ σε άλλους ιδιοκτήτες γης δεν επιστράφηκαν οι περιουσίες τους. Την ώρα που αυτοί που παίρνουν περιουσίες στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι καν κάτοικοι των περιοχών αυτών. 

Η μελέτη για την ελληνική μειονότητα κατηγορεί την Αλβανία ότι ούτε το κομμουνιστικό καθεστώς ούτε και σήμερα αναγνωρίζεται η αυτοχθονία της ελληνικής μειονότητας, αφού προβάλλεται από την ιστορία της Αλβανίας, ότι η χώρα εκτείνεται μέχρι την Πρέβεζα. Με την ίδια νοοτροπία αντιμετωπίζονται τα ιστορικά, γεωγραφικά και δημογραφικά δεδομένα για το βόρειο τμήμα Ηπείρου σε όλα τα σχολικά βιβλία, όπως τα σχετικά με τη γεωγραφία και την ιστορία από την τετάρτη τάξη του δημοτικού έως το πανεπιστήμιο. 

Όπως αναφέρεται για να τονίσει την επίσημη θέση της Αλβανίας όσον αφορά την προέλευση του ελληνικού στοιχείου, αυτό σύμφωνα τον Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό της Ακαδημίας Επιστημών των Τιράνων το κεφάλαιο για τη Δρόπολη δείχνει ότι οι κάτοικοι των ελληνικών περιοχών ήρθαν εδώ τον 18ο αιώνα ως έποικοι. Η Χιμάρα αναφέρεται ως "ιλλυρική πόλη από τον 5ο αιώνα π.Χ." ενώ άλλες περιοχές του ελληνικού πληθυσμού, αναφέρονται απλώς ως διοικητικές μονάδες της αλβανικής επικράτειας χωρίς να αναφέρεται στην ελληνική καταγωγή του πληθυσμού και των άλλων. Μάλιστα όλα αυτά αναφέρονται με τους ανάλογους όρους από τότε που ιδρύθηκε το αλβανικό κράτος χωρίς ποτέ πραγματοποιηθεί απογραφή του πληθυσμού 


Έλληνες: Η απάτη γίνεται από την αλβανική πλευρά

Σύμφωνα με τις ελληνικές διεκδικήσεις, το καθεστώς Χότζα δημιούργησε τις λεγόμενες «μειονοτικές περιοχές», που περιελάμβανε κατοικημένα κέντρα των οποίων η μητρική γλώσσα ήταν η ελληνική, με εξαίρεση μόνο την Χιμάρα- και την Άρτα του Αυλώνα, καθώς και τη συμπαγή ελληνική-πυκνοκατοικημένη περιοχή στο Φίερι και στην Πρεμετή και αλλού. 

Η απογραφή του 1930 έδειξε περίπου 37.000 Έλληνες ενώ η αύξηση του αλβανικού πληθυσμού μέχρι τη δεκαετία του 1980, αντίστοιχα, έπρεπε να ενισχύσει τον ελληνικό πληθυσμό, στους 150.000 ανθρώπους. Αντ 'αυτού, η απογραφή του 1961 δείχνει 40.000 Έλληνες, ενώ του 1989 ανέβαζε τους Έλληνες σε 58.758, χωρίς να συμπεριλάβει τον ελληνικό πληθυσμό της Χειμάρρα, το . Η απογραφή του 1992 μέτρησε 59.700 άτομα, ενώ άλλες πηγές τους ανέβαζαν σε 60.000 - 61.000 Έλληνες. Εκτός των μειονοτικών περιοχών , οι εκτιμήσεις του πληθυσμού της ελληνικής μειονότητας είναι σαφώς πιο δύσκολη. 

Εκτός από το θέμα της στέρησης των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, ως αποτέλεσμα της μετανάστευσης, η μελέτη έθεσε επίσης άλλα προβλήματα που σχετίζονται με τον επαναπροσδιορισμό της πραγματικής ταυτότητας των ανθρώπων αυτών, αλλά και τη γλώσσα τους έξω ''μειονοτικές περιοχές''. Οι 26.000 Έλληνες της απογραφής του 1945 απογραφή, αν ληφθεί υπόψη ο μέσος όρος αύξηση του πληθυσμού κατά τη μεταπολεμική περίοδο στην Αλβανία (16,05 ανά 1000 κατοίκους) θα πρέπει να προσμετρηθούν 74.000 άτομα το 1989. Ο αριθμός των Ελλήνων στα Τίρανα, καθώς τόσο η πόλη του Δυρραχίου συγκρίνεται με τον αριθμό που παρέχουν τα αρχεία στην Αλβανία και αυτό είναι το αποτέλεσμα της μετατόπισης και ανάγκασε την έξοδο από το νότο προς την κατεύθυνση των αγροτικών και αστικών κέντρων.

Η Ελληνική μειονότητα στην Αλβανία

Η Ελληνική εθνική μειονότητα στην εγγραφή 1945 - 1989 παρουσιάζει τις ακόλουθες διαστάσεις:

Έτος Απογραφής Ελληνική Μειονότητα Συνολικός πληθυσμός ποσοστό στο πληθυσμό

30.09.1945 1.122.044 26..535 (2.4%) 30/09/1945 26535 1.122.044 (2,4%) 3.09.1950: 1.128.943 35.345 (2.5%) 03.09.1950: 1.128.943 35.345 (2,5%) 2.10.1955: 1.391.499 35.345 (2.5%) 02/10/1955: 35345 1391499 (2,5%) 2.10.1960: 1.626.318 40.000 (2.4%) 10/02/1960: 40,000 1.626.318 (2,4%) 1-15.04.1969: 2.068.155 mungesë të dhënash 1-15.04.1969: 2068155 έλλειψη δεδομένων 7-16.1.1979: 2.590.600 49.307 (1.9%) 7-16.1.1979: 49.307 2.590.600 (1,9%) 2-8.04.1989: 3.182.417 48.758 (2.4%) 2-8.04.1989: 48.758 3.182.417 (2,4%).

Η Αλβανική μαφία, δίνει 100 εκατομμύρια για να αγοράσει ακίνητα στην περιοχή της ελληνικής μειονότητας.

Ελληνικά μέσα ενημέρωσης έχουν χρησιμοποιήσει αναφορά στην κοινοβουλευτική επιτροπή ασφάλειας στα τέλη Ιουνίου 2010, σχετικά με το ζήτημα ότι η αλβανική μαφία έχει σχεδιάσει την αγορά ακινήτων περιοχή της ελληνικής μειονότητας στην ακτή του Ιονίου (Δρυμάδες, Χιμάρα, Άγιοι Σαράντα, Λούκοβο). 

Η περιοχή δέχεται πιέσεις από την αλβανική μαφία στο Κοσσυφοπέδιο αλλά και τη Ρωσική μαφία, για να αγοραστεί ακίνητη περιουσία στην Βόρειο Ήπειρο. Οι πληροφορίες που προέρχονται. από μια απόρρητη έκθεση μιλούν για τους κινδύνους των ελληνικών περιουσιών στην Αλβανία, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες που προέρχονται από την Ουάσιγκτον αυτό προκάλεσε την ανησυχία στην ελληνική κυβέρνηση, διότι η αλβανική μαφία του Κοσσυφοπεδίου κινείται στην αγορά ακινήτων με τιμές υψηλότερες από αυτές της αγοράς. Σύμφωνα με την έκθεση, η ρωσική μαφία, βάζει σε κίνδυνο την αλβανική δημοκρατία και ακόμη δεν γνωρίζουμε αν η κυβέρνηση Berisha ασχολείται με αυτή τη στρατηγική, αλλά η δύσκολη οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα, έχει εμπνεύσει την αλβανική μαφία στο Κοσσυφοπέδιο να αγοράσει ακίνητη περιουσία με ποσό πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ. 

Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Δ. Δρούτσα, είχε εκφράσει την ανησυχία για αυτό το πρόβλημα, δηλώνοντας ότι η κυβέρνηση παρακολουθεί στενά την κατάσταση και δεν θα παραμείνει αδιάφορη για τις επικίνδυνες εξελίξεις στα νότια της Αλβανίας. Σύμφωνα με τις ελληνικές εκθέσεις, ο πρώην διευθυντής της CIA, Τζορτζ Τένετ, κινδυνεύει να χάσει την περιουσία των γονέων στη Χιμάρα, όπου οικογένειες έρχονται σε σύγκρουση με την αλβανική δικαιοσύνη, η οποία έχει δώσει μια εταιρία στην περιοχή του Πόρτο Παλέρμο 850 εκτάρια. Επίσης, ο πρώην διευθυντής της USAID, Αντριου Νάτσιος, με καταγωγή από τους Αγίους Σαράντα, ενδιαφέρεται πάντα για την περιουσία των γονέων του, ενώ οι Βορειοηπειρώτες των ΗΠΑ λαμβάνουν πληροφορίες από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και. Την πρεσβεία των ΗΠΑ στα Τίρανα για το ζήτημα των περιουσιών, για τη διεκδίκηση των οποίων πρέπει να γίνει βάσει του παλαιού εγγράφου ιδιοκτησίας, και υπό καθεστώς διαφάνειας, το οποίο επιβλέπει ο ΟΑΣΕ. 

Ελληνικές πληροφορίες ισχυρίζονται ότι ιδιοκτησίες στο νότιο τμήμα της Αλβανίας, έχει ο πρώην σύμβουλος του προέδρου των ΗΠΑ Τζορτζ Στεφανόπουλος και ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας. Σύμφωνα με την έκθεση, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Κόλιν Πάουελ έστειλε σχετική επιστολή προς τον Αμερικανό Πρέσβη στα Τίρανα για ακίνητα στην περιοχή, μετά την επίσκεψή του το 2003. Η επιστολή έγινε νόμος με μερικές αντικαταστάσεις για τα δικαιώματα ιδιοκτησίας στη νότια Αλβανία, ιδίως στην ακτή από την Αυλώνα προς τους Αγίους Σαράντα.

Η απογραφή, με βάση την εθνικότητα και τη θρησκεία θα αρχίσει τον Ιανουάριο του 2011, αποτελεί ένα από τα αιτήματα της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία. Οι κατηγορίες εναντίον των κυβερνήσεων της Αλβανίας, από την περίοδο του κομμουνιστικού καθεστώτος και έως σήμερα για τα πληθυσμιακά δεδομένα, συνδέονται με το «παλιό όνειρο για τη Βόρειο Ήπειρο».

Πηγή: malkidis.blogspot.com/