Tου Γ. Γκόντη
Στην εικοσαετία που μας πέρασε, οι μεγαλύτεροι θυμόμαστε πιο έντονα τα ήθη και έθιμα του τόπου μας. Τα θυμόμαστε έτσι ακριβώς όπως τα ζούσαμε στο σπίτι, στην γειτονία, στην πλατεία του χωριού μας, από τους γονείς, από τους παππούδες μας και από όλο τον κόσμο. Τα τελευταία χρόνια όλα αυτά τείνουν να χαθούν. Οι μόνοι αρωγοί και εκφραστές της προσπάθειας για την διατήρηση της παράδοσης θ’ έλεγα ότι έχουν μείνει οι Πολιτιστικοί Φορείς. Αυτοί κρατούν το όνομα του τόπου ζωντανό μέσα από τις πολιτιστικές εκδηλώσεις τους.
Η χώρα μας ίσως είναι η μοναδική χώρα στον κόσμο όπου τα μέλη της, ασχολούνται με τους πολιτιστικούς συλλόγους αφιλοκερδώς. Αυτό έχει προκαλέσει μεγάλη κατάπληξη στο εξωτερικό και πρέπει να είμαστε περήφανοι για αυτήν την μοναδικότητα. Οι Πολιτιστικοί Φορείς, είναι αυτοί που συγκεντρώνουν στοιχεία του παρελθόντος, ξαναζωντανεύουν τις παραδόσεις, μας δίνουν πληροφορίες για τους χορούς, τις φορεσιές, τους γάμους τον καθημερινό τρόπο ζωής. Μ΄ αυτά μεγάλωσαν γενεές και γενεές ως τώρα.
Οι περισσότεροι Σύλλογοι στους σκοπούς ίδρυσης των αναφέρονται λίγο πολύ στα εξής : Διάσωση και διατήρηση της λαϊκής παράδοσης, εκμάθηση παραδοσιακών χορών, δημιουργία τμημάτων θεάτρου, ζωγραφικής, γυμναστικής. Επίσης οργάνωση χορευτικών εκδηλώσεων, καθώς και η ανταλλαγή πολιτιστικών ιδεών.
Τα τελευταία χρόνια στράφηκαν και στην οργάνωση ενημερωτικών συζητήσεων διαλέξεων και δράσεων, σε κοινωνικά, ιατρικά και σε άλλα θέματα της επικαιρότητας που ενδιαφέρουν τους κατοίκους της περιοχής των .
Η τελευταία δεκαετία ήταν η δεκαετία των αλλαγών. Αλλαγές τόσο στα αστικά κέντρα όσο και στην ύπαιθρο.
Οι νέες τεχνολογίες στον τομέα επικοινωνίας (κινητή τηλεφωνία, το internet, κλπ) όπως ήταν φυσικό επηρέασαν και έφεραν και τους Συλλόγους μεταξύ τους ακόμα πιο κοντά.
Η διάνοιξη νέων οδικών αρτηριών, η συνένωση των Δήμων και Κοινοτήτων στην αρχή με το σχέδιο «Καποδίστριας» και αργότερα με το σχέδιο «Καλλικράτης», έφεραν τον κόσμο με διαφορετικές τοπικές κουλτούρες, σε ακόμη πιο στενή επαφή με τους κατοίκους άλλων περιοχών. Αυτό λειτούργησε αλλού θετικά αλλά και σε πολλές περιπτώσεις αρνητικά. Γιατί δημιούργησε τοπικές αντιθέσεις, αντιπαραθέσεις, κακό ανταγωνισμό, έχθρα, και ζήλιά.
Οι πολιτιστικοί σύλλογοι ήταν οι μόνοι που με τις πολιτιστικές τους εκδηλώσεις μπόρεσαν και άμβλυναν αυτές τις αντιθέσεις. Οδήγησαν τον κόσμο στην συνύπαρξη και συνεργασία. Γιατί ο πολιτισμός ενώνει.
Η παγκοσμιοποίηση και όλες οι βαθιές αλλαγές σε διαφόρους τομείς που την ακολούθησαν και την ακολουθούν, επηρεάζουν και αλλάζουν τις πολιτιστικές ιδέες. Και εδώ φαίνεται ο ρόλος των πολιτιστικών φορέων που είναι οι θεματοφύλακες των παραδοσιακών αξιών. Παράγουν πολιτισμό, φυλάσσουν και μεταδίδουν την παράδοση. Είναι οι εκφραστές της τοπικής παράδοσης.
Όλοι πιστεύαμε και πιστεύουμε πάντοτε ότι η δομή των Πολιτιστικών Φορέων έπρεπε και πρέπει να αλλάξει, να συγχρονισθεί, να αναγεννηθεί. Όχι μόνο στο επίπεδο των σκοπών της ίδρυσης τους και του προσανολισμού, αλλά στη θεσμική βάση τους, στις δομές τους, στην γενικότερη λειτουργία τους.
Είναι πλέον καιρός οι Πολιτιστικοί φορείς να θέσουν νέους στόχους. Στα πλαίσια αυτά θα πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των σύγχρονων κοινωνικών προβλημάτων και ιδιαίτερα εκείνων που έχουν σχέση με τους νέους.
Η προσέλκυση όλο και περισσότερο νέων ανθρώπων είναι κάτι που απασχολεί όλους εμάς. Οι νέοι αρνούνται να συμμετέχουν γιατί σήμερα έχουν την δυνατότητα να επιλέγουν άλλους τρόπους επικοινωνίας.
Με τον επαναπροσδιορισμό των στόχων τους οι Σύλλογοι και τοποθετώντας στο επίκεντρο την νέα γενιά, πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλίες που θα αγγίζουν τα σύγχρονα προβλήματα της εποχής μας όπως ο επαγγελματικός προσανατολισμός, ή ανεργία, τα ναρκωτικά, το περιβάλλον και πολλά άλλα.
Γι αυτό οι παλιοί θα πρέπει να είναι πιο ανεκτικοί με τους νέους και να αφήνουν έδαφος για την ανάπτυξη πρωτοβουλιών από τους δεύτερους.
Πιστεύω στην αυτονόητη προτεραιότητα της πολιτιστικής διαπαιδαγώγησης στην αναγκαιότητα της αναβάθμισης των χώρων που έχουν την έδρα τους οι φορείς, στην εγκαθίδρυση νέων θεσμών και στην αποκοματοποίηση εκεί που υπάρχει ακόμα. Οι πολιτιστικοί σύλλογοι πρέπει να οργανωθούν καλύτερα για να είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις των καιρών μας.
Βρισκόμαστε ίσως σε μια περίοδο μιας πιθανής αλλαγής πολιτισμού τον οποίο διαμορφώνουν, η ελεύθερη διακίνηση πρόσωπων και αγαθών, οι σχέσεις εργασίας κεφαλαίου και καθημερινής ζωής.
Η παράδοση και η κουλτούρα των μικρών χωριών συνθλίβονται κάτω από την κυριαρχία των μητροπόλεων και κυρίως του βιομηχανοποιημένου πολιτισμού. Η νέα βιομηχανική επανάσταση, η αυτοματοποίηση στην παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών, κάνει ορατό τον κίνδυνο της αύξησης της ανεργίας. Το τέλος της εργασίας ίσως σημάνει και το τέλους του σημερινού πολιτισμού.
Το έλλειμμα στους θεσμούς και τις αξίες έχει άμεση σχέση με την απουσία πολιτισμού, αγωγής, παιδείας και αισθητικής . Η ενασχόληση λοιπόν με το πολιτισμό σημαίνει ότι η μοίρα μας βρίσκεται στα δικά μας χέρια.
Παρατηρείται εδώ και πολλά χρόνια μια εξασθένιση των καθαρόαιμων πολιτιστικών Συλλόγων και ενδυνάμωση των Δήμων και των Νομαρχιών με πολιτιστικές δραστηριότητες.
Οι πολιτιστικοί σύλλογοι δεν χρηματοδοτούνται από το κράτος σε αντίθεση με έναν κοινοτικό – δημοτικό ή δημόσιο οργανισμό όπου η εισροή κεφαλαίων από την Ε.Ε. και μέσα από διάφορα προγράμματα είναι μεγάλη. Αυτός είναι και ο κυριότερος λόγος που επέτρεψε και επιτρέπει στις Νομαρχίες – Περιφέρειες και τους Δήμους, να χρηματοδοτούνται και να πραγματοποιούν μεγάλα πολιτιστικά προγράμματα και υπερμεγέθεις πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Η οικονομική δυσπραγία οδηγεί τους συλλόγους να εκλιπαρούν για ένα «κομμάτι ψωμί», τους οδηγεί σε «ελεημοσύνη», δηλαδή να τους δοθεί κάτι για να πληρώσουν τα ενοίκιά τους, τα λειτουργικά τους έξοδα.
Με αυτό τον τρόπο αναπτύσσεται μία σχέση εξάρτησης μεταξύ πολιτιστικών συλλόγων και κοινότητας ή Δήμου. Εξαρτώνται από το ποιος Δήμαρχος είναι στην εξουσία, ποιος Αντιδήμαρχος είναι υπεύθυνος για τα πολιτιστικά, ώστε να τους πλησιάσουν αφήνοντας να εννοηθεί υπόσχεση για προσωπική διαφήμιση και εκλογική υποστήριξη.
Οι τοπικοί άρχοντες οφείλουν να προχωρήσουν στην εκπλήρωση αυτονόητων υποχρεώσεων πάνω σε ζητήματα πολιτιστικά και να ξεφύγουν από τις μέχρι τώρα περιορισμένες σχέσεις των χρηματοδοτήσεων μόνο των χορευτικών εκδηλώσεων, ή την βοήθεια να στηθεί ένα πανηγύρι όπως φαντάζει στο μυαλό κάποιων.
Άρα το συμπέρασμα που βγαίνει είναι: Να υπάρξει θεσμική κατοχύρωση της χρηματοδότησης τους ώστε ο κάθε σύλλογος να λειτουργεί αυτόνομα αλλά και να δέχεται με καλή διάθεση την στήριξη των φορέων του τόπου και όλοι μαζί να συμβάλλουν στην πραγματοποίηση πολιτιστικών εκδηλώσεων και δράσεων που είναι πολύ σημαντικές για την κάθε περιοχή.
Απαιτείται να καλλιεργηθούν σχέσεις συνεργασίας και εμπιστοσύνης μεταξύ των Πολιτιστικών φορέων και της Κοινότητας ή του Δήμου. Γιαυτό λογικό είναι ο κάθε Σύλλογος να λειτουργεί αυτόνομα. Οι τυχόν αντιπαραθέσεις εμποδίζουν την ανάπτυξη του τόπου.
Η παραχώρηση από την πλευρά των δήμων ή των κοινοτήτων στους Φορείς – Συλλόγους ενός μόνιμου οικήματος ταυτόχρονα δημιουργεί: Εκθέσεις ζωγραφικής και φωτογραφίας, θεατρικές παραστάσεις, επιστημονικά συμπόσια, ελευθέρα μαθήματα, δημιουργία και διατήρηση λαογραφικού μουσείου και ένα σωρό πρωτοβουλίες κι εκδηλώσεις που τώρα είναι μόνο στο δρόμο της σκέψης λόγω της ελλείψεις στέγης στα δύο τρίτα του συνόλου των συλλόγων. Η τάση για έρευνα, ο ενθουσιασμός, οι ευαισθησίες, το μεράκι, η ανθρώπινη επικοινωνία θα βρουν το μόνιμο καταφύγιο τους, θα περάσουν σε όλους μας και θα αναπτυχθούν.
Ας μην ξεχνάμε ότι τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας τα παιδία μας, τα παιδιά σας, τις περνάνε μέσα σ΄αυτές τις αίθουσες μακριά από τους πειρασμούς τις σύγχρονης εποχής.
Οφείλουμε όλοι μας, μα περισσότερο οφείλουν οι τοπικοί άρχοντες και η πολιτεία, όπως ζητάμε για τον εαυτό μας ένα καλό σπίτι, έτσι κι εσείς οφείλετε να τους δώσετε τα πρώτα εφόδια. Ένα σωστό πολιτιστικό κέντρο. Δηλαδή το σπίτι τους.
* Ο Γκόντης Γεώργιος διετέλεσε επί σειρά ετών, Αντιπρόεδρος και Γενικός Γραμματέας της «Ένωσης Πολιτιστικών Φορέων Νόμου Θεσσαλονίκης».
Πηγή: Εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.