Ρουμανία: ‘Υπάρχουν 150.000 ρουμανόβλαχοι στα Σκόπια’

Φεβρουαρίου 28, 2011 — Λουκάς

Στην πρόσφατη επίσκεψή του στη Ρουμανία, ο υπουργός Εξωτερικών της πΓΔΜ, Αντόνιο Μιλόσοσκι, άκουσε επίσημα από το Ρουμάνο υπουργό Εξωτερικών Teodor Banonski, ότι στην πΓΔΜ, υπάρχουν 150.000 Ρουμανόβλαχοι που αποτελούν μια ισχυρή μειονότητα.

Η σκοπιανή εφημερίδα που φέρνει το θέμα στην επικαιρότητα αναρωτιέται πως οι ‘Βλάχοι των Σκοπίων’ που καταγράφηκαν 10.000, στην απογραφή του 2002, ή τουλάχιστον 60.000, σύμφωνα με την ‘Δημοκρατική Ένωση Βλάχων’, έγιναν 150.000, από τον Υπουργό Εξωτερικών της Ρουμανίας.

ΙΧΝΗΛΑΤΗΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΝΑ ΕΥΡΩΠΗ (Μέρος 1ο)

Το παρακάτω απόσπασμα αποτελεί μέρος Ενότητας (του  επιστήμονα ΄Dr Αχιλλέα Λαζάρου, γνωστού Eλληνα Βαλκανολόγου- Ρωμανολόγου)  στην οποία συμπυκνώνεται  η διαχρονική και συγχρονική κατάσταση της βαλκανικής, όπως ιστορείται στο νεοεκδεθέν τετράτομο σύγγραμμα του. Ο τίτλος της Ενότητας 1 είναι: 1904-2004: ‘ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ - ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΑΛΛΟΓΛΩΣΣΟΙ   ΈΛΛΗΝΕΣ’.

1. ΙΧΝΗΛΑΤΗΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΝΑ ΕΥΡΩΠΗ


Πελασγοί , Ιλλυριοί: Γεωγραφική ορισμοί και προπαγάνδα

   Η ειδική αναφορά σε δίγλωσσους και αλλόγλωσσους, όταν διεξάγεται ο Μακεδονικός Αγώνας, επιβάλλει διαχρονική, έστω και σύντομη, σκιαγράφηση του Ελληνισμού στον χώρο της χερσονήσου του Αίμου, λεγόμενο από το 1808 (1) και βαλκανικό (2), και πέρα του Δουνάβεως στην σύγχρονη Ρουμανία, η οποία δεν είναι βαλκανική χώρα. Αυτό  διευρινίζουν Ρουμάνοι επιφανέστατοι επιστήμονες και πολιτικοί ή το συναμφότερο (3) Ανήκει δε στην ΝΑ Ευρώπη.

INTERVIEW OF A. LAZAROU TO FILIAS

~ Για ελληνικά: 

Συνέντευξη του Αχ. Λαζάρου στον Φίλια

In our present note we quote an extract from Dr. Achilleas Lazarou’s television interview (Romanist, Valkanologist) to the Sociologist and former Dean of Pantion University Mr. Filias, where professor (Lazarou) provides information on the Roman linguistic (Latin) influence in the Balkans and brings documents about the Greek origin of the Armanians of Greek territory, through the comparison of the (grammar and syntax) structural elements of ancient folk Greek and folk Latin languages:

Filias: How exactly do you place the issue (question-matter) of Greek Armanians-Vlachs?
Lazarou: A very good in studies in Germany, is the first Modern Greek historian, Konstantinos Koumas, who gave us the best for Armanians- Vlachs. In other words, within the period of the Ottoman Empire, there is a Greek man who explains the gradual extension of Roman domination to Greece areas, too and he even explains the term Vlach. He (Koumas) says that, in accordance to the prevailing view, the term means Latin-speaking people. We will not go into details because literature (bibliography) is vast. What Koumas adds and it is sad that no attention was paid, as required, for reasons of basic professional ethics, is that besides the expansion of Roman influence in the area of the Greek peninsula and the Balkan Peninsula in general, people begin to undergo linguistic influence, too. The question is whether   an exercise of influence in Greek populations would be conceivable. I emphasize on this   because, for many years, a view has prevailed, a view that has taken the form of (doctrine) dogma. This view was: It is not logical   a nation, like Greeks, who used   a culturally superior (to other nations) language, to change and use   Latin language. It stands (fits) as   a doctrine (dogma).  But what lacks is that this dogma has already been refuted (disproved) in interwar period, in 1937, by a French academic of University of Sorbonne, Ferdinand Lo. It is no matter to insist whether the user of Latin language has Greek origin or another origin, for example Illyrian. What matters is, if  Roman government came to exercise command on Greek areas, so smart merchants  of  any form,  scientists of any form, physicians(doctors), etc., first of all, had  to survive and  to use at least an elementary language (he means folk Latin),as it happens universally .This happened in Greece, too!

ΟΝΟΜΑΤΑ ΒΛΑΧΩΝ

Πολλά έχουν γραφτεί για το ποιοι ή τι είναι οι Βλάχοι και σίγουρα υπάρχουν πολλές απόψεις, λιγότερο ή περισσότερο πειστικές. Μία απλή προσέγγιση αυτών των ερωτημάτων θα επιχειρηθεί εδώ εξετάζοντας τα διάφορα ονόματα με τα οποία είναι γνωστοί οι Βλάχοι.

Θα πρέπει να εξετάσουμε τόσο τους αυτοπροσδιοριστικούς όρους και τους ενδοφυλετικούς όρους διάκρισης που χρησιμοποιούν οι ίδιοι οι Βλάχοι, όσο και τους όρους που χρησιμοποιούν για να τους προσδιορίσουν οι αλλόγλωσσοι και γειτονικοί προς αυτούς πληθυσμοί. Όπως επίσης και τους νεολογικούς όρους που δημιούργησαν οι διάφοροι κατά καιρούς επιστήμονες και ερευνητές που ασχολήθηκαν με Βλάχους, αλλά και όρους που είναι απόρροια πολιτικών καταστάσεων. Οι απαντήσεις γύρω από την ονοματολογία των Βλάχων μπορούν να οδηγήσουν στο διαχωρισμό ανάμεσα στο μύθο και την πραγματικότητα. 

Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός πως η συντριπτική πλειοψηφία των Βλάχων, τόσο στο μητροπολιτικό τους χώρο (Ελλάδα), όσο και στη διασπορά (γύρω Βαλκανικές Χώρες), όταν αυτοπροσδιορίζονται, στην ίδια τους τη γλώσσα, κάνουν χρήση του όρου «Αρμούν-Αρμούνι», ο οποίος συναντιέται σε διάφορες φωνολογικές παραλλαγές και νεολογικούς τύπους, («Αρωμάνος-Αρωμάνοι»). 

Μία τέτοια φωνολογική παραλλαγή είναι ο όρος «Ρμέν-Ρμένι», με χαρακτηριστική εκφορά του αρχικού «ρο». Αυτή η παραλλαγή χρησιμοποιείται από τον κλάδο των Βλάχων που είναι γνωστοί και ως Αρβανιτόβλαχοι, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Αλβανία. Όπως και να έχει, ο όρος «Αρμούν-Αρμούνι» δεν έχει διαφορετικές καταβολές από τον όρο «Ρωμιός-Ρωμιοί» που χρησιμοποιούσαν οι ελληνόφωνοι πληθυσμοί μέχρι την νεότερη επικράτηση του όρου «Έλληνας-Έλληνες». Ο όρος «Αρμούν» είναι παραφθορά του λατινικού όρου «Romanus», όπως ο όρος «Ρωμιός» είναι παραφθορά του ελληνικού όρου «Ρωμαίος». 

Ωστόσο, οι δύο αυτοί όροι είναι ταυτόσημοι καθώς και οι δύο προσδιορίζουν, ο ένας στα λατινικά και ο άλλος στα ελληνικά, τον «πολίτη» και αργότερα τον «πολιτισμικό κληρονόμο» της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, της μετέπειτα Ρωμανίας, της κρατικής και πολιτισμικής οντότητας που είναι περισσότερο γνωστή σε μας με το νεολογικό όρο Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Θα πρέπει επίσης να γνωρίζουμε πως οι όροι «Ρουμανία» και «Ρουμάνοι» είναι, μάλλον, δύο όροι νεολογικοί που υιοθετήθηκαν από τους Ρουμάνους μόλις στις αρχές του 19ου αιώνα. 

Ο όρος «Βλάχος-Βλάχοι» έχει γερμανική γλωσσολογική καταβολή. Αρχικά χρησιμοποιούταν για τον προσδιορισμό των Ρωμαίων ή ακόμη πιο αόριστα των λιγότερο ή περισσότερο εκρωμαϊσμένων πολιτισμικά και εκλατινισμένων γλωσσικά κατοίκων των ρωμαϊκών εδαφών. Ο όρος αυτός πέρασε στους Σλάβους και από αυτούς στους Βυζαντινούς και αργότερα στους Οθωμανούς. Εδώ θα πρέπει να διευκρινιστεί πως από τους βυζαντινούς ακόμη χρόνους και μέχρι σήμερα ο όρος «βλάχος-βλάχοι», με το βήτα μικρό, δηλώνει εκείνους τους πληθυσμούς, όχι απαραίτητα βλαχόφωνους, που ασχολούνται με τη κτηνοτροφία και κυρίως τις νομαδικές και ημινομαδικές της μορφές. Κατ` επέκταση, ο όρος αυτός έφτασε στο σημείο να δηλώνει στα νεοελληνικά και πολλές φορές και στα βλάχικα το νομαδοκτηνοτρόφο, τον άξεστο, τον αγροίκο, τον απολίτιστο, το χωριάτη. Ωστόσο, είναι εμφανές πως υπάρχει μία σαφής διάκριση ανάμεσα στον σημερινό όρο «Βλάχος», με το βήτα κεφαλαίο, και τον όρο «βλάχος», με το βήτα μικρό. 

Γραικο-Βλάχοι

Στην εισαγωγή της έκδοσης από την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών του περισπούδαστου έργου του Ντούσαν Πόποβιτς «Ο Cincarima» («Αρμάνοι Βλάχοι στα Βαλκάνια»), η οποία οφείλεται στον πρόεδρό της Νικόλαο Ι. Μέρτζο, υπάρχουν δύο καίρια παραθέματα, που με το συνδυασμό τους επιτυγχάνεται η ακριβής κατανόηση της όχι αντιθετικής, αλλά συνθετικής σχέσης των όρων Γραικοί και Βλάχοι.

(Το έργο του καθηγητού του Πανεπιστημίου Βελιγραδίου Πόποβιτς, που κυκλοφόρησε το 1937 στα σερβικά «αποτελεί επί εβδομήντα χρόνια κεντρικό σημείο αναφοράς στην ελληνική βιβλιογραφία και πραγματεύεται την παρουσία των βλαχοφώνων Ελλήνων, αλλά και των ταυτοσήμων άλλων ελληνικών κοινοτήτων στα Βαλκάνια [...]»).

Το πρώτο παράθεμα είναι απόσπασμα επιστολής του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια προς το βαρόνο Σίμωνα Σίνα, με την οποία τον ευχαριστεί για τη δωρεά «2.007/100 διστήλων τα οποία μετά των εν Βιέννη συμπολιτών σας Γραικο-Βλάχων προσφέρετε εις τα δημόσια της Ελλάδος καταστήματα... Είθε το ιδικόν σας παράδειγμα να εγείρει και άλλους ΟΜΟΓΕΝΕΙΣ».

Το δεύτερο παράθεμα προέρχεται από τον Κανονισμό λειτουργίας του Ιερού Ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου της «εν Πέστα ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣ ΓΡΑΙΚΩΝ ΤΕ ΚΑΙ ΒΛΑΧΩΝ [...]» (1802), που αναφέρει:

«Κοινή γνώμη απεφασίσαμεν διά να έχωμεν παντοτινήν ειρήνην τόσον ημείς, όσο και τα τέκνα των τέκνων ημών και όλοι οι μεταγενέστεροι του ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ, ΓΡΑΙΚΟΙ ΤΕ ΚΑΙ ΒΛΑΧΟΙ...».

Υπήρχε, στο παρελθόν, μια διάθεση αντιθετικής διάκρισης, και όχι μόνο στο γλωσσολογικό πεδίο, ανάμεσα στους προσδιορισμούς («αυτο» και «ετερο») Γραικός (Ελληνας) και Βλάχος (Αρμάνος -στην παραποιημένη εκδοχή του Αρωμούνος-). Μιας διάκρισης που επίβουλες προπαγάνδες και αφελείς υπεροψίες ή φθόνοι και ανταγωνισμοί συμφέροντος ήθελαν ακόμη και εθνολογική.

Κρούσοβο, Γευγελή, Μπούκοβο, Στρούμιτσα, Μελένικο.

Ο ελληνισμός της Άνω Μακεδονίας στα μέσα του 19ου αιώνα ήταν πλειονότητα σε μία εδαφική λωρίδα βόρεια των ελληνικών συνόρων, στην περιοχή που περιλαμβάνει την Αχρίδα, το Μοναστήρι, την Γευγελή και την Στρώμνιτσα και με όρια προς Βορρά το Κρούσοβο και τον Πρίλαπο. Εκεί ακριβώς βρίσκονται και τα όρια της ιστορικής και γεωγραφικής Μακεδονίας, διότι γεωγραφική Μακεδονία. Τη διαφοροποίηση των όρων "γεωγραφική" και "ιστορική" Μακεδονία επέβαλαν οι Βούλγαροι εθνικιστές μετά το βουλγαρικό εκκλησιαστικό σχίσμα του 1870, προεκτείνοντας τα όριά της βόρεια των Σκοπίων για να εξυπηρετήσουν τις επιδιώξεις τους και να προετοίμασαν έτσι το έδαφος για την επινόηση από τον Τίτο του "μακεδονικού" έθνους το 1944. Κατά τα μέσα του 19ου αιώνα οι χριστιανοί της Πελαγονίας (η περιοχή του Μοναστηρίου - Κρουσόβου που κατ΄ εξοχήν κατοικούνταν από Έλληνες) διακρίνονταν σε δύο γλωσσικές ομάδες: τους σλαβόφωνους, οι οποίοι ήταν κυρίως γεωργοκτηνοτρόφοι και τους βλαχόφωνους που προέρχονταν από την περιοχή της Μοσχόπολης της Βορείου Ηπείρου, απ` όπου είχαν μεταναστεύσει μαζικά κατά τον 18ο αιώνα, εξαιτίας των αλβανικών καταπιέσεων. Η παιδεία, η εκκλησία και η κουλτούρα στην βόρεια αυτή μακεδονική ζώνη ήταν σε ελληνικά χέρια και η εθνική συνείδηση, όταν υπήρχε, ήταν ελληνική.

Στο σύνολό τους οι χριστιανοί κάτοικοι είχαν το βλέμμα στραμμένο προς τον ελληνισμό και το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Ειδικότερα, οι βλαχόφωνοι Έλληνες είχαν παρουσιάσει σημαντική οικονομική και πνευματική ανάπτυξη, ασκώντας τις τέχνες, τις επιστήμες και το εμπόριο και διατηρώντας σημαντικούς εμπορικούς οίκους στην κεντρική Ευρώπη, στην Αλεξάνδρεια κ.α.

ΣΦΕΒΑ: Η Ελληνική Ιστορία δεν ανακαλείται!

Ο λόγος για τον Θεόδωρο Οικονόμου, Έλληνα Πρόξενο στην Κορυτσά, ο οποίος, μίλησε στους Βορειοηπειρώτες από καρδιάς, πέρα και πάνω από την ξύλινη γλώσσα των διπλωματικών στερεοτύπων, που μίλησε για τάφους και για κόκκαλα προγόνων, για το αίμα το Ελληνικό που κυλάει στις φλέβες τους, για την ευλογημένη γη, που κλείνει τόση Ελλάδα στα σπλάχνα της και που λέγεται Βόρειος ΄Ηπειρος, που κάλεσε τους αδελφούς μας να υπερασπίσουν αυτή την ατίμητη κληρονομιά στην επικείμενη Απογραφή. 

«Λαθεμένα» λόγια σε «λάθος» χρόνο! Στην εποχή των εκποιήσεων και της περιορισμένης εθνικής κυριαρχίας, πώς είναι δυνατόν επίσημα χείλη να διατυπώνουν λόγο για Ελληνική Ιστορία και εθνική αξιοπρέπεια; Γι’ αυτό, η «Κεντρική» Υπηρεσία, που πάντοτε «φρονίμως ποιεί», ανεκάλεσε τη διαπίστευσή του. Άμεσα! Προς γνώση και «συμμόρφωση» των επιγενομένων!

Οι δηλώσεις του Έλληνα προξένου Κορυτσάς που ενόχλησαν (!!) το ΥΠΕΞ.

Φεβρουάριος 5, 2011.


Ο Έλληνας Πρόξενος στην Κορυτσά δεν παύει να μιλάει για τον Ελληνισμό της περιοχής - ομοβροντία ενατίον του από τα αλβανικά ΜΜΕ




Αποσπάσματα αλβανικού τύπου:
Ο Έλληνας πρόξενος στην Κορυτσά, Θεόδωρος Οικονόμου, έστειλε αντιαλβανικά μηνύματα σήμερα στην ανοικτή συνάντηση  για την επέτειο των 20 χρόνων της Οργάνωσης "Ομόνοια".


«Στην Κορυτσά δεν πρέπει οι Έλληνες να φοβούνται την απογραφή του πληθυσμού, οι παππούδες σας εδώ ήταν Έλληνες, εδώ έγιναν ένδοξες  ελληνικές μάχες, ο ελληνικός λαός ήταν πάντοτε παρών εδώ», είπε ο Έλληνας πρόξενος.
«Την περιοχή που αποκαλούμε Βόρειο Ήπειρο, όπως είναι η Κορυτσά, υπάρχουν και πάντοτε υπήρχαν Έλληνες» δήλωσε ο Οικονόμου.


Πριν από λίγες ημέρες μετά την εκστρατεία για την εκλογή του νέου προέδρου του παραρτήματος της Ομόνοιας στην πόλη, ο κορυφαίος υποψήφιος , Disho Naim, ο οποίος αργότερα εξελέγη στην ηγεσία της Οργάνωσης αυτής, δήλωσε ότι στόχος του ήταν ο «εξελληνισμός της Κορυτσάς».
http://www.botasot.info/def.php?gjuha=0&category=6&id=102552 
Σήμερα ο ηγέτης των Τσάμηδων Σπετίμ Ιντρίζι απάντησε ότι η ύπαρξη Ελληνισμού στην Κορυτσά αποτελεί φανταστικό σενάριο της Αθήνας και κατηγόρισε για αντιαλβανικές δηλώσεις και τον Ηπειρώτη δημοσιογράφο Νίκο Γκατζογιάννη. 
http://www.botasot.info/def.php?category=6&id=102669


Gazeta Shqiptare: Έλληνας πρόξενος Κορυτσάς: Να δηλώσετε Έλληνες στην απογραφή!


Τμήμα από το δημοσίευμα της αλβανικής εφημερίδας:

ΤΟ ΠΑΡΟΝ: υπουργείο Εξω(φρεν)ικών (20/2/2011) για την ανάκληση του Γ. Προξένου Κορυτσάς Θ. Οικονόμου

– Σε νέο αλβανικό έπος τείνει να μετατραπεί η αντιπαράθεση των αλβανών εθνικιστών και του έλληνα γενικού προξένου στην Κορυτσά κ. Θ. Καμαρινού - Οικονόμου.

– Πραγματικά δεν είναι κατανοητό γιατί δεν καλύπτει η Αθήνα τον έλληνα διπλωμάτη. Τι ακριβώς δηλαδή είπε ο έλληνας διπλωμάτης που δεν θα προσυπέγραφε κάθε Έλληνας; Μήπως διαφωνεί το ΥΠΕΞ και ο κ. Δρούτσας ότι κάθε Βλάχος ή ορθόδοξος, πριν δηλώσει τα στοιχεία του στην απογραφή πληθυσμού, θα πρέπει να κοιτάξει τον τάφο του πατέρα ή του πάππου του για να δει την ελληνική καταγωγή του;

– Η απογραφή στήνεται στην Αλβανία με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπει οριστική ταφόπλακα στον βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό. Η Αθήνα γυρίζει απλώς το βλέμμα προς την άλλη πλευρά, παρά τις προσπάθειες του πρέσβη στα Τίρανα Ν. Πάζιου να σώσει ό,τι σώζεται.

Θεόδωρος Οικονόμου: Δεν ανακαλώ όσα είπα, για Έλληνες και Βόρειο Ήπειρο

,β

Πρώτη συνέντευξη του Πρόξενου Κορυτσάς μετά την ανάκληση του από το ΥΠΕΞ.


Δεν είναι για τον Πρέσβη αυτοί οι άνθρωποι Έλληνες; Δεν είναι Βόρεια Ήπειρος; Είναι προσωπικές απόψεις αυτά; Γιατί δεν μιλάει; Κάθε τόσο καίνε την ελληνική σημαία κάτω από την Πρεσβεία και δεν μιλάει! Γιατί;



Σε αποκλειστικές του δηλώσεις στο ΝΟΙΑΖΟΜΑΙ, ο ανακληθείς αιφνιδιαστικά στην Αθήνα Έλληνας Πρόξενος Κορυτσάς, Θεόδωρος Οικονόμου Καμαρινός, αποκαλύπτει ότι αιτία της απομάκρυνσής του ήταν η χρησιμοποίηση των όρων «Έλληνες» και «Βόρεια Ήπειρος»!


Λέξεις που είναι φαίνεται απαγορευμένες για το Υπουργείο Εξωτερικών, αλλά όχι και για τη συνείδηση και τις καρδιές των αληθινών Ελλήνων Διπλωματών, που υπηρετούν με αυτοθυσία την Πατρίδα και τελικά χάρη στο φιλότιμο και την ατομική τους προσπάθεια διασώζεται ακόμη η Ελλάδα…


«ΔΕΝ ΑΝΑΚΑΛΩ ΟΣΑ ΕΙΠΑ ΓΙΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΒΟΡΕΙΟ ΗΠΕΙΡΟ»

ΚΑΤΩ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΒΛΑΧΟΥΣ!

Αυστηρή απάντηση του Προέδρου Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Μιχ. Μαγειρία στις δηλώσεις Basescu. «Είμαστε τμήμα του ελληνικού Έθνους…», δηλώνει στον «Π.Λ.»

Ρουμάνοι, Αλβανοί, Σκοπιανοί, Βούλγαροι θέλουν να τους οικειοποιηθούν 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον ΚΩΣΤΑ ΑΓΟΡΗ 

Διαχρονική τείνει να γίνει η προσπάθεια γειτονικών μας χωρών να οικειοποιηθούν την καταγωγή και την ιστορία των Ελλήνων Βλάχων, που ανέκαθεν είχαν ως κοιτίδα τους τον ελληνικό χώρο και κυρίως την περιοχή της οροσειράς της Πίνδου. 

Ειδικά η Ρουμανία έχει απλώσει τα… πλοκάμια της προπαγάνδας της, τόσο στην χώρα μας όσο και στην γειτονική Αλβανία, όπου επίσης διαβιούν χιλιάδες Βλάχοι. Στόχος της να ταυτίσει κάθε βλαχόφωνη ομάδα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη με την Ρουμάνικη διασπορά. Αντίστοιχες προσπάθειες έχουν κάνει κατά καιρούς και εθνικιστικοί κύκλοι τόσο της Αλβανίας, όσο και χωρών όπως τα Σκόπια και η Βουλγαρία, στα πλαίσια της προσπάθειάς τους να ταυτίσουν και να «βαφτίσουν» τους Βλάχους με την εθνικότητα που επιθυμούν! 

Ωστόσο, παρά την έντονη εθνικιστική αυτή προπαγάνδα που εκδηλώνεται άλλοτε με έμμεσο τρόπο κι άλλοτε πιο άμεσα, όπως συνέβη με πρόσφατες σχετικές δηλώσεις του… συνήθως υπόπτου Ρουμάνου Προέδρου Basescu, η επίσημη Ελληνική Πολιτεία παραμένει αδρανής, χωρίς να έχει εκδηλωθεί μέχρι σήμερα τουλάχιστον, καμιά σαφής αντίδραση ή να έχει δοθεί απάντηση από πλευράς του υπουργείου Εξωτερικών.

Επιστολή Απάντηση του Συλλόγου Βλάχων Βέροιας στον T.Basescu

Βέροια  21/02/2011
Αρ. Πρωτοκόλλου: 34


Προς το : 
Γραφείο του Προέδρου της Ρουμανίας 
για τον κ. Τραϊάν Μπασέσκου,
Πρόεδρο της Ρουμανίας 
Cotroceni Palace 
Βουκουρέστι - Ρουμανία




Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε,

  Με έκπληξη  πληροφορηθήκαμε  ότι στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, που έλαβε χώρα στο Στρασβούργο, την Πέμπτη 27 Ιανουαρίου 2011, μεταξύ άλλων θεμάτων αναφερθήκατε και στις εθνικές μειονότητες των Βαλκανίων. Στη διάρκεια αυτής της ομιλίας , συγκεκριμένα δηλώσατε επί λέξει: "Θα κινήσουμε τις διαδικασίες για την αναγνώριση της ύπαρξης (status) των ρουμανικών εθνικών μειονοτήτων για τους Αρμάνους (Armãnji) - Bλάχους, Ιστρο-Ρουμάνους και Μογλενο-Ρουμάνους".

     Έκπληξη, γιατί μια χώρα, η Ρουμανία,  με ευρωπαϊκό προσανατολισμό και πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης,  παραβιάζει κατάφωρα το ευρωπαϊκό κεκτημένο  που αφορά στο δικαίωμα του κάθε ατόμου στον αυτοπροσδιορισμό του. Κύριε Μπασέσκου, ποιος σας εξουσιοδότησε να μιλάτε εκ μέρους και για λογαριασμό των Βλάχων; Κανένας δε θα επιβάλλει  στους Βλάχους ποιοι πρέπει να είναι!

Letter to the Council of Europe Basescu - Panhellenic Federation of Cultural Associations of Vlachs

Larisa 19 February 2011
Ref.No.:28




Ladies / Gentlemen / MPs - Members of the Council of Europe

  Following the speech delivered by the President of Romania Mr. Basescu before the plenary session of the Parliamentary Assembly of the Council of Europe in Strasbourg on 27th January 2011, the Panhellenic Federation of Cultural Associations of Vlachs, as an elected higher and collective institution representing more than one hundred associations of Greeks of Vlach-speaking origin,  would like to clarify some key points as follows: 

A. Greece and especially the region of Pindus Mountains, has always been the historic birthplace of the Vlach-speaking Hellenism that constitutes an integral and undisputed part of the modern Greek nation. 

B. The Panhellenic Federation of Cultural Associations of Vlachs, with the assistance of the Greek state, promotes the protection and preservation of the cultural heritage of the Vlach-speaking Hellenism and works systematically to present the especially rich and unique Vlach folklore and music tradition, contributing to the promotion of cultural diversity and cultural identity of modern Hellenism across Greece. 

Δελτίο τύπου για τις θέσεις Basescu στο συμβούλιο της Ευρώπης - Π.Ο.Π.Σ.Β

Λάρισα 19-2-2011
Αρ. πρωτ: 28




Αξιότιμες/οι κυρίες/οι Βουλευτές – Μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης

Σε  συνέχεια τοποθέτησης του Προέδρου της Ρουμανίας κ. Basescu ενώπιον της ολομέλειας της κοινοβουλευτικής συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης στο Στρασβούργο, στις 27 Ιανουαρίου 2011, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων, ως αιρετό δευτεροβάθμιο συλλογικό όργανο που εκπροσωπεί εκατό και πλέον συλλόγους Ελλήνων Βλάχων, επισημαίνει τα εξής:

Α. Η Ελλάδα και ειδικότερα η περιοχή της οροσειράς της Πίνδου, ανέκαθεν ήταν η ιστορική κοιτίδα της βλαχόφωνης ρωμιοσύνης η οποία αποτελεί αναπόσπαστο και αδιαφιλονίκητο τμήμα του σύγχρονου ελληνικού έθνους.

ΒΛΑΧΙΚΕΣ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΞΗΡΟΛΙΒΑΔΟY(2)

   Δεν επιθυμούμε να αποδώσουμε, στη  προφορική βλάχικη λαλιά,  τους φθόγγους  όλων των γραμμάτων με κάποια σύμβολα (γραφήματα) ,διότι θα είχαμε εμπλακεί σε ένα κυκεώνα συμβόλων και θα δυσκολεύαμε τον απλό αναγνώστη. Άλλωστε όσα σύμβολα και να χρησιμοποιήσει κανείς δύσκολα μπορεί να αποδώσει  την γνησιότητα και την αυθεντικότητα της Βλάχικης λαλιάς (πολλές οι μητροπόλεις των Βλάχων με πολλά και διαφορετικά ιδιώματα) από τους παραδοσιακούς ανθρώπους .Άλλωστε  η σωστή φωνητική μαθαίνεται καλύτερα προφορικά και με τον παραδοσιακό τρόπο. Ωστόσο, χρησιμοποιούμε μόνο δύο (2) σύμβολα για  ‘κτυπητές’ μόνο αποδόσεις συμβόλων, όπως οι χαρακτήρες τόνος (') =  κλειστό ‘επικεντρωμένο’ φωνήεν (όπως  προφέρεται στη γαλλική λέξη que)  και  6 = παχύ  συριστικό σύμφωνο. Αντιγράφουμε από την  ιστοσελίδα της ελεύθερης εγκυκλοπαίδειας ‘Βικιπαιδεία’  το εξής : «Η Βλάχικη δεν αποτελεί επίσημη γλώσσα καμίας χώρας», Ποια  είναι λοιπόν η ‘ασέλγεια’(αυτό μας προσάπτουν  ανώνυμα κάποιοι κύκλοι στο ιντερνέτ) στην γραφή που προτιμούμε, εφόσον σε καμια χώρα  στον κόσμο δεν υπάρχει μια επίσημη κατάσταση στην γραφή; Αν πράγματι  υπάρξει μια επίσημα αναγνωρισμένη γραφή στην χώρα μας, τότε θα την ακολουθήσουμε. Τα πράγματα είναι πάρα πολύ απλά.  Προς το παρόν ακολουθούμε τα ελληνικά σύμβολα γιατί απευθυνόμαστε στον λαό μας.  

   Οι παροιμίες ή παροιμιώδεις εκφράσεις που παραθέτουμε παρακάτω δεν αποτελούν αντικείμενο μιας συστηματικής δουλειάς ή λαογραφικής μελέτης. Απλά είναι ένας κατάλογος  των παροιμιών (με τυχαία σειρά), που ακούσαμε στα βιώματά μας  στο Ξηρολίβαδο (από το τέλος της 10ετίας του ‘50) και από συνεντεύξεις συμπατριωτών μας  πιο μεγαλύτερους και πιο αυθεντικούς από εμάς ,τους οποίους αναφέρουμε στο τέλος κάθε σημειώματός μας. Τονίζουμε ακόμα ότι  η αποστήθιση  παροιμιών (όπως και τραγουδιών) είναι  μια καλή μέθοδος  εκμάθησης της  προφορικής  βλάχικης λαλιάς.

ΒΛΑΧΙΚΕΣ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΞΗΡΟΛΙΒΑΔΟY (1)

Δεν επιθυμούμε να αποδώσουμε, στη προφορική βλάχικη λαλιά, τους φθόγγους όλων των γραμμάτων με κάποια σύμβολα (γραφήματα), διότι θα είχαμε εμπλακεί σε ένα κυκεώνα συμβόλων και θα δυσκολεύαμε τον απλό αναγνώστη. Ακολουθούμε το ελληνικό αλφάβητο διότι απευθυνόμαστε στο λαό μας. Άλλωστε όσα σύμβολα και να χρησιμοποιήσει κανείς δύσκολα μπορεί να αποδώσει την γνησιότητα και την αυθεντικότητα της Βλάχικης λαλιάς (πολλές οι μητροπόλεις των Βλάχων με πολλά και διαφορετικά ιδιώματα) από τους παραδοσιακούς ανθρώπους και η σωστή φωνητική μαθαίνεται καλύτερα προφορικά και με τον παραδοσιακό τρόπο. Ωστόσο, χρησιμοποιούμε μόνο δύο (2) σύμβολα για ‘κτυπητές’ μόνο αποδόσεις συμβόλων, όπως οι χαρακτήρες = κλειστό ‘επικεντρωμένο’ φωνήεν (όπως προφέρεται στη γαλλική λέξη que) και 6 = παχύ συριστικό σύμφωνο.

Traditional ‘Tatto’ of Vlachs-Aromanians

http://www.vlahoi.net/v4/media/gallery.html

The ‘cross-type’ (exact translation of the Greek word -σταυρωτύπωμα) namely the tattoo is a habit, which is not widely known that it existed in the society of Vlach-Aromanians. Yet, long ago, the Vlachs used to cross-type (tattoo) traditionally, wishing thus to express their social order, hierarchy and religious feeling, or because they believed that the tattoo attached more beauty and luck in young girls or even because of prejudices. Most women had ‘embroidered’ their bodies to be beautiful because, when they were young, all girls used to do it. Today's grandmothers who are over 80 years are the last generation that preserves this ancient custom. Some researchers (Panagiotis Argyropoulos) argue that the tattoo was applied in ancient times (slaves, prisoners), and it is very likely the tattoo (to Vlachs) has been the continuation of this ancient custom. During Turkish Empire, people said that the shape of a cross that young girls had, aimed at preventing the abduction and restriction them to a harem, since as a symbol was particularly hateful to Turks.

THE NAMES OF THE VLACHS

The majority of the Vlachs, when they define themselves in their own language, use the term "Arm'n-Arm'n”. This term is a ‘corruption’ (linguistic term) of the Latin word «Romanus» as the term "Romios" is a corruption of the Greek word “Ρωμαίος». These two terms are identical as they both define ,the one in Latin and the other in Greek, the "citizen" and later "cultural heritage" of the Eastern Roman Empire, the after "Romania", the state and cultural entity that is better known to us by the neology term “Byzantine Empire”. We have to know that, the terms "Romania" and "Romanians" are probably two neology terms, adopted by the Romanian just from early 19th century. The term "Vlach" has German origin. It was used (by them) for the determination of the Romans and in general of the enlatinized inhabitants of the Roman territories. The term, later, went to be used by the Slavs, the Byzantines and the Ottomans. We must say that from the Byzantine period, even until today , the term "Vlach" with small letter (v), often states nomadic people ,who deal with cattle breeding (livestock) and later came to mean ,in modern Greek, the nomad cattle breeder, the ‘rough’ , the ‘uncivilized’ and the ‘peasant’. The term "Koutsovlachos" is a rather unfortunate complex term that seems to be offensive to the Vlachs. Archbishop Spyridon Vlachos characteristically pointed out to the Academy teacher, Alexander Svolos: Anyone, who uses the word "Koutsovlachs», he himself, is a "Koutsowriter (lame ‘writer’). Before the outbreak of Balkan nationalism and the subsequent propaganda, the term (Ellinovlachos = Greekvlach) was used and it is evident that includes cultural and political discrimination and dimension. It had reason of existence as long as it was used in contradistinction to the term (Slavovlachos = Slav-Vlach) which in turn was used for determination of Romanians.

EASTER CUSTOMS IN AROMANIANS - VLACHS

During the first 3 days of Holy Week, women washed the clothes and made house preparations. On Holy Wednesday they ‘ak'tse alatrulu tri tutu anlu = they ‘took up the dough for the whole year’, while at night they got the paint for the Easter eggs ready. On Holy Thursday, before dawn, they  painted red eggs (Symbolic :Before dawn ‘burst’, to avoid the  physical burst of eggs)  Only on Holy Wednesday evening, they painted  red only one egg  and they put it on the icon of the house  to be kept  there till next Easter. On Thursday morning, with this red egg, they crucified the faces of all family members, especially children, with a variety of wishes as following: 

‘Ou aroSu, fatsa aroЅa = red egg, red face’,

Or   ‘Ka Ou aroЅu, Ѕi ka kiatr' s'n'tosu = Like red egg and strong like a stone’, 

Or ‘Gini viniЅ ou aroЅu, S’n’tosu ka kiatr' mi aflaЅ, s'n'tosu ka kiatr’ smi alaS = Welcome red egg, you found me strong as a stone, you will quit me strong as a stone, too’

  On the same day, before dawn, hung out the window a rug  red like the blood of Christ’s blood , who was sacrificed for all people, and at the same  they prepared the ‘Eptazima’ (p'ni   ku Ѕiapti alaturi = bread with seven  yeasts) and Easter buns (tsurekia). 

  On Holy Friday afternoon, they went to the cemetery and lit candles for their own dead people for forgiveness, while on Saturday morning, men slaughtered the lambs, livestock families were distributing milk to their relatives and friends, and women were preparing the Easter soup (magiritsa) and the rest small pieces of meat (lianomata). 

An interesting view on the origin of the word "Armanus" for the Aromanians - Vlachs

The subject is, of course, huge, so we will give a brief explanation in the space of a small article of a paper. First of all, the name ‘Vlachoi’ was given to them by other people. The Vlachs usually call themselves ‘Armani’, except ‘Moglenites’, who call themselves ‘Vlasi’.

Most scientists believe that the name ‘Armanus’ emerged from the Latin Romanus with the prosthetic ancient Greek ‘A’. Armanu <Ar (o) manu (s) <a + Romanus. The name is associated with the (Emperor) Karakala’s order (Latin: Edictum Antoninianum), 212 AD, by which the right of Roman citizenship was generalized to all residents of the Roman provinces (Latin: Romanus cives).  The terms ‘Aromunos’ / Aromunoi and Armanos / Armani are neologisms. The first came from the German term ‘Aromunen’ introduced by Gustav Veigand in the second half of the 19th century and was established in its Greek form by ‘Achilleas Lazaru’. The second term appeared in early Greek bibliography in the form ‘Armanii’ by ‘Sokratis Liakos’ and in its modern form ‘Armani’ by Nikolaos Mertzos etc. 

Ομιλία της Νίνας Γκατζούλη στο Βελλίδειο Θεσσαλονίκης: Η Σκοπιανή προπαγάνδα και ο σκοτεινός ρόλος του Ελληνικού Παρατηρητηρίου Συμφωνιών του Ελσίνκι

Νίνα Γκατζούλη

Πρόεδρος της Επιτροπής Παμμακεδονικών Ενώσεων Υφηλίου

Αρχικά θα ήθελα να αναφερθώ για λίγο στην Ελληνική κοινότητα των ΗΠΑ. Η Ελληνική ομογένεια της Αμερικής σήμερα μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα από τα πιο επιτυχημένα εθνικά σύνολα στο χώρο της μορφώσεως και στον οικονομικό παράγοντα. Οι διάφορες στατιστικές που έγιναν αποδεικνύουν πως ο Ελληνισμός της Αμερικής κατέχει την πιο ψηλή θέση από κάθε άλλη εθνικότητα στην κλίμακα οικονομικής και ακαδημαϊκής προόδου. Οι Έλληνες της διασποράς έχουν εισχωρήσει σε όλους τους επαγγελματικούς κλάδους της Αμερικανικής κοινωνίας. Επομένως μπορούμε να τους αποκαλέσουμε ως ένα επιτυχημένο εθνικό σύνολο. Δεν θα ωφελούσε σε τίποτε να προσπαθήσουμε να βρούμε τι δεν πήγε καλά και μια τόσο επιτυχημένη, προοδευτική και εύπορη κοινότητα, όπως η Ελληνική κοινότητα της Αμερικής δεν πέτυχε να εδραιώσει και να εγκαθιδρύσει τα καλύτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και γι αυτό η ευαισθητοποίηση των ομογενών μας επί των εθνικών μας θεμάτων δεν είναι μια από τις πραγματικότητες.

Ο Ελληνισμός επομένως στην Αμερική βρίσκεται σε κίνδυνο εφ' όσον δεν υπάρχουν καινούργια μεταναστευτικά κύματα από τον Ελλαδικό χώρο για να μπορέσουν να ενισχύσουν και να καλλιεργήσουν την ελληνική εθνική συνείδηση της ομογένειας. Επομένως, για να σας δώσω μια ολοκληρωμένη εικόνα, τα άτομα τα οποία αποτελούν το Ελληνικό Lobby στην Αμερική και τα οποία είναι γνώστες των Ελληνικών θεμάτων, είναι οι εναπομείναντες μετανάστες Έλληνες οι οποίοι όσο περνούν τα χρόνια λιγοστεύουν. Σε τελική ανάλυση, κυρίες και κύριοι, δεν υπάρχει ισχυρό Ελληνικό Lobby. Οι ομογενειακές οργανώσεις στην καλύτερη περίπτωση παίζουν έναν επικουρικό και μόνο ρόλο. Και εμείς, και μιλώ τώρα εκ μέρους της Παμμακεδονικής, που ασχολούμαστε με το θέμα της ονομασίας της πΓΔΜ, είμαστε εθελοντές και είμαστε ερασιτέχνες πάνω σ' αυτό το θέμα.

Η γενετική δομή των βλαχόφωνων Ελλήνων ίδια με των υπόλοιπων πληθυσμιακών ομάδων

Όπως Σαρακατσάνων, Καραγκούνηδων κ.ά., όπως αποδεικνύει μέσα από έρευνά του στο εργαστήριο ανθρωπολογίας ο καθηγητής Δ.Π.Θ. και πρόεδρος του δραστήριου πολιτιστικού συλλόγου Βλάχων Θράκης Νικόλαος Ξηροτύρης.

Ανοιχτή πρόσκληση συνεργασίας της γ.γ. της μοναδικής σε παγκόσμιο επίπεδο οργάνωσης λαϊκής τέχνης της UNESCO Μίκας Παππά-Σέβου προς το δήμαρχο Ξάνθης Μιχάλη Στυλιανίδη, για την αξιοποίηση της γειτονικής γραφικής πόλης μέσα από προγράμματα του οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών.

Με ενδιαφέρουσες εισηγήσεις πάνω στα νεότερα αποτελέσματα της έρευνας της γενετικής δομής των Βλάχων, στους Βλάχους που βρίσκονται στα ανατολικά του Αξιού, στην ιστορία των Βλάχων της Ξάνθης, τον αυτοσχεδιασμό του "Κορυφαίου" στον τσάμικο, την μουσικοχορευτική παράδοση της Μηλιάς Μετσόβου, καθώς επίσης στους λατινόφωνους Έλληνες με την ιστορία, τη γλώσσα και τη λαογραφία τους, αλλά και τη μουσικοχορευτική παράδοση των βλαχοφώνων Ελλήνων, ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του 6ου σεμιναρίου λαογραφίας και βλαχικών παραδοσιακών χορών χτες στην αίθουσα του εργατικού κέντρου Ξάνθης.

Η τελετή λήξης ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιακή, καθώς παρουσιάστηκε πρόγραμμα βλαχικών παραδοσιακών χορών από τους χοροδιδασκάλους της πανελλήνιας ομοσπονδίας πολιτιστικών συλλόγων Βλάχων που συνδιοργάνωσε το σεμινάριο με τον πολιτιστικό σύλλογο Βλάχων Θράκης στον οποίο πρόεδρος είναι ο καθηγητής Δ.Π.Θ. Νίκος Ξυροτύρης που συμμετείχε τόσο στην οργανωτική, όσο και στην επιστημονική επιτροπή.

Στο Μοναστήρι των Αγίων Πάντων στα Παλατίτσια Ν.Ημαθίας επτά γυναίκες γράφουν το 3ο Ζάλογγο στην ιστορία του Ελληνισμού!

Στις 25 - 1 - 2011, τηρουμένων όλων των νόμιμων διαδικασιών ψηφίστηκε και εγκρίθηκε από το δημοτικό συμβούλιο Βέροιας και τη Δήμαρχο κα Ουσουλτζόγλου Χαρούλα η μετονομασία της οδού Κόδρου σε οδό ''Επτά Βλάχων Ηρωίδων, Άγιοι Πάντες 1878'' με σκοπό την ανάδειξη της θυσίας τους για την ελευθερία της πατρίδας.

Του Μιχάλη Ακριβόπουλου

Συνταξιούχου Καθηγητή

11.03.2007

Συναντήθηκα τυχαία στο χώρο κάποιου ΚΑΦΕ της πόλης μας με τον Εκδότη-Δ/ντή της καθημερινής εφημερίδας "ΛΑΟΣ" Νομού Ημαθίας. Η κουβέντα μας γύρισε και στο θέμα της θυσίας των 7 γυναικών κατά την επανάσταση του 1878 στο Παλιόκαστρο της Μονής των Αγίων Πάντων. Συμφωνήσαμε να γίνει από μέρους μου ένα σχετικό δημοσίευμα το οποίο και θα φιλοξενήσει στην εφημερίδα του κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Τον ευχαριστώ προσωπικά γιατί πάντα με ανιδιοτέλεια στήριζε τις προσπάθειές μου. Συναντήθηκα με το Δήμαρχο Βεργίνας κ. Νίκο Παπαστόλου και του ανέφερα τα παραπάνω που τα αποδέχτηκε με μεγάλη προθυμία και μου προέτρεψε να προσπαθήσω όσο καλύτερα μπορώ και ότι ο Δήμος αναλαμβάνει όλα όσα χρειάζονται για την καλύτερη διοργάνωσή της στις 3-6-2007 ημέρα πανηγυριού της Μονής Αγίων Πάντων. Ο Δήμαρχος Βεργίνας προχώρησε αμέσως στην επαφή του με τις μοναχές της Μονής και τις πρότεινε τα παραπάνω, τα οποία και αποδέχτηκαν με ενθουσιασμό.

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΝΑΟΥΣΑΣ

ΚΑΛΩΣ ΑΝΤΑΜΟΥΘΗΚΑΜΙ
1. Καλώς ανταμουθήκαμι ιμείς οι ντιρτιλήδις
2. να κλάψουμι τα ντέρτια μας κι τα παράπουνά μας.
3. Του ντέρτι μας, του πάθημα κανείς να μην του πάθει,
4.  Ούδι Τούρκους, ούδι Ρουμιός κι ούδι κανάς διαβάτης:
5. Σαράντα κλιέφτις ήμασταν, σαρανταδυό νουμάτοι,
6. πεντέξ κριάργια ψήσαμι κι δυο παχιά σουγγάρια
7. κι πάλι δεν τους έφτασιν να καλουγιουματήστίζουν
8. κι πιάστηκαν στου μάλουμα κι πιάστηκαν στου τζέμπρι.
9. -Πιδιά μου μη μαλώνιτι, ντουφέκια να μην πιάστι.
10. Κανά καλό δεν κάνουμι, καλό για την ψυχή μας;
11. Η κόσμους φκιάνουν ικκλησιές, φκιάνουν κι μαναστήργια,
12. φκιάνουν κι πιτρουγκέφυρα για να πιρνούν η κόσμους.

Μειονότητες και μη οντότητες. Η κατασκευή μειονοτήτων και η διαστρέβλωση της Ιστορίας μας.

Κωνσταντίνος Χολέβας

Πολιτικός Επιστήμων

Ο Μισέλ Παγιαρές, Γάλλος δημοσιογράφος, έζησε στην τουρκοκρατούμενη τότε Μακεδονία τα ταραγμένα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα, έμαθε και είδε πολλά (1903-1907). Αυτές τις εντυπώσεις και εμπειρίες του κατέγραψε στο βιβλίο του «Η Μακεδονική θύελλα», το οποίο εκυκλοφορήθη πρώτα στα γαλλικά και πολύ αργότερα στα ελληνικά (εκδόσεις Τροχαλία, Αθήνα 1994). Στις σελίδες 541 και 542 αποκαλύπτει ένα ενδιαφέρον περιστατικό, το οποίο μας βοηθά να καταλάβουμε πως τα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων και οι εθνικισμοί των μικροτέρων κρατών οδηγούν πολλές φορές στην κατασκευή ανυπάρκτων εθνικών συνειδήσεων και τεχνητών μειονοτήτων. Γράφει, λοιπόν:

«Ο κ. Μπάουρτσερ, ανταποκριτής των ΤΑΪΜΣ στα Βαλκάνια, υπήρξε ο μεγάλος ποντίφικας της αγγλοβουλγαρικής εκκλησίας… Το 1878 η βρετανική διπλωματία έκρινε ότι η Μακεδονία είναι ελληνική. Είκοσι πέντε χρόνια αργότερα ο κ. Μπάουρτσερ ανεκάλυπτε ότι είναι βουλγαρική. Μέσα στη βάρκα που μετέφερε τον διακεκριμένο συνάδελφό μου στην Καστοριά, πάνω στα πράσινα νερά της κοιμισμένης λίμνης, βρισκόταν ένας ξύπνιος Μακεδόνας με απότομους τρόπους: ήταν ο βαρκάρης. Ο κ. Μπάουρτσερ τον παρατηρεί με συμπάθεια και έπειτα του λέει:

- Είστε Βούλγαρος, έτσι δεν είναι;

- Ποιός, εγώ; εκπλήσσεται ο βαρκάρης και το κουπί του μένει μετέωρο για μια στιγμή.

- Ναι, εσείς!

- Μα την πίστη μου, όχι δεν είμαι Βούλγαρος!

- Τι είστε, λοιπόν

- Ω, μα το Θεό, είμαι Έλληνας!

- Ελάτε, λοιπόν, είστε Βούλγαρος. Δεν το βλέπετε ότι είστε Βούλγαρος;»!!!

Καλαρρύτες - Αρχιτεκτονική και Νεότερα μνημεία.

Καλαρρύτες

Από την πέτρα του τόπου γεννιέται και η αρχιτεκτονική του χώρου. Η δομή του οικισμού ακολουθεί το γενικό πρότυπο των ορεινών χωριών, που κυριαρχεί στην Ήπειρο με απλές γεωμετρικές γραμμές, προσαρμοσμένη στον ηπειρωτικό χώρο και κλίμα. Το έδαφος διαμορφώνει και αυτό τη μορφή του. 
Στους Καλαρρύτες η απότομη πλαγιά και η μεγάλη κλίση της έχει σαν αποτέλεσμα τα πρώτα σπίτια στην κορυφή να απέχουν από τα τελευταία που βρίσκονται στο χείλος της χαράδρας, πάνω από 500 μέτρα. Ο οικισμός συγκροτείται γύρω από την κεντρική πλατεία, που συγκεντρώνει όλη τη δραστηριότητα του χωριού, κοινωνική, οικονομική, πολιτισμική και θρησκευτική. Η διαφοροποίηση των Καλαρρυτών, ως προς το τυπικό ηπειρωτικό ορεινό χωριό, είναι ότι εδώ η ενοριακή εκκλησία βρίσκεται λίγο απομακρυσμένη από το κέντρο τους.

Σπίτια 

Το χτίσιμο, όπως αναφέρεται από τους περιηγητές του 19ου αιώνα, κόστιζε ακριβά λόγω της μεταφοράς της ασβεστολιθικής πέτρας από τα γειτονικά λατομεία, αλλά και της ξυλείας από τα Πράμαντα και τους Μελισσουργούς. Το ίδιο παρατηρείται και σήμερα, που οι κάτοικοι θέλουν να συντηρήσουν, να επισκευάσουν ή να χτίσουν καινούρια σπίτια και όλες οι μεταφορές υλικών γίνονται με ζώα ή από εργάτες. 

Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική του Μετσόβου

Γενικά στοιχεία για το Μέτσοβο.

Το Μέτσοβο, 59χλμ. ανατολικά των Ιωαννίνων, υπήρξε πάντα ένας από τους πιο ενεργούς οικισμούς της Ελλάδας. Η ευρύτερη περιοχή του Μετσόβου οριοθετείται από τις κορυφές της Κατάρας, του Ζυγού και του Περιστερίου. Αποτελεί κομβικό σημείο περάσματος από την Ήπειρο, στη Θεσσαλία και τη Δ. Μακεδονία, γεγονός εξαιρετικά σημαντικό στρατηγικά και εμπορικά. Κυριότεροι φυσικοί πόροι της περιοχής είναι τα δάση - μαύρη πεύκη και οξιά - και τα βοσκοτόπια, γεγονός που ευνόησε την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας και της υλοτομίας, ενώ η γεωργική παραγωγή είναι ασήμαντη. Οι κάτοικοι της περιοχής είναι βλάχοι και αποκαλούνται "κουτσόβλαχοι" ή "μπουρτζόβλαχοι". Μιλούν ελληνικά και βλάχικα. Παλιότερα, μετακινούνταν με τα κοπάδια τους από τα ψηλά βοσκοτόπια στους κάμπους της Θεσσαλίας και τα παράλια της Ηπείρου. Η προέλευση του τωπονυμίου "Μέτσοβο" δεν είναι εξακριβωμένη. Μια άποψη θέλει να σημαίνει "αρκουδοχώρι", από τις σλαβικές λέξεις "μέτσκα = αρκούδα" και "όβο = χωριό", ενώ σύμφωνα με άλλη προέρχεται από τη λέξη Μεσοβούνι - Μετσοβουν - Μέτσοβο. Τα έθιμα και οι τοπικές παραδόσεις δεν διαφέρουν από αυτά της υπόλοιπης Ηπείρου. Το Μέτσοβο έχει μια πολύ αξιόλογη παράδοση στη δημιουργία υφαντών και ξυλόγλυπτων. Τα υφαντά του Μετσόβου είναι μοναδικά ως προς τον τύπο και τη διακόσμησή τους, η οποία είναι ένα σύνολο γεωμετρικών στοιχείων και συμβολικών στοιχείων του φυσικού κόσμου. Οι κάτοικοι της περιοχής του Μετσόβου έζησαν πάντοτε αυτόνομα. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας το Μέτσοβο είχε ειδικά προνόμια δεδομένου ότι η θέση του, ως πέρασμα της Πίνδου, είχε καίρια σημασία. Λόγω των προνομίων, το Μέτσοβο, ως κεντρικός οικισμός της περιοχής, αναπτύχθηκε ιδιαίτερα. Υπήρξε κέντρο διοικητικό, εκκλησιαστικό και εμπορίου.

Τα αρχοντικά σπίτια στο Ηλιοχώρι (Ντομπρίνοβο)!

Οι κάτοικοι των χωριών αυτών, Πεκλάρι, Κεράσοβο, Χιονιάδες, Πυρσόγιαννη κ.λ.π., ασκούν από αιώνων το επάγγελμα του οικοδόμου ή του τεχνίτου, και το περισσότερον μέρος του χρόνου με το ζεμπίλι και τα εργαλεία της τέχνης ανά χείρας περιόδευαν άλλοτε ολας τας χώρας, φθάνοντας εως το Βουκουρέστι και την Κωνσταντινούπολιν κατά συντροφιάς, που είχαν επί κεφαλής πρωτομαστόρους. Καθένα μάλιστα από τα Μαστοροχώρια ήταν εξειδικευμένο στις οικοδομικές τέχνες: άλλο χωριό έβγαζε κτίστες, πασταδόρους (διακοσμητές), μαρμαρογλύφους, άλλο ξυλουργούς και ξυλόγλυπτες, άλλο ζωγράφους. Όλοι οι τεχνιται αυτοί λέγονταν μαστόροι, οποιαδήποτε και αν ήταν η ειδίκευση τους, και σχημάτιζαν συντεχνίας (εσνάφια). Κάθε πρωτομάστορας είχε την ομάδα του, η οποία περιελάμβανε 10-20 πρόσωπα. Ομάδες όμως που ανελάμβαναν μεγάλες οικοδομήσεις είχαν έως και εκατό εργάτες. Οι μεγάλες αυτές ομάδες μαστόρων έφτιαχναν και τις κομψές γέφυρες με πολλά τόξα, ονομαστές εκκλησιές, μοναστήρια, τζαμιά, μιναρέδες, κωδωνοστάσια κ.λ.π.

Τα παλαιά εκείνα αρχοντόσπιτα των κατοίκων, η πλούσια διακόσμηση τους με τοιχογραφίες και ξυλόγλυπτα, με πλακόστρωτες αυλές, μαρτυρούσαν την οικονομική ευεξία του Ντομπρίνοβου.

Σχεδόν κάθε οικογένεια, από τις περισσότερες, έχει ένα δικό της μέλος στο εξωτερικό. Οι περισσότεροι οικογενειάρχες είχαν κάνει τον έμπορο πολλά χρόνια (δέκα ως είκοσι) σε μια από τις χώρες της Ευρώπης. Το Ντομπρίνοβο είχε τριώροφα και τετραώροφα σπίτια.
Όταν το Σεπτέμβριο του 1819 ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων Γαβριήλ το επισκέφθηκε, είχε περίπου 160 ωραία σπίτια. Στα σπίτια εκείνα άρχιζε ο πρώτος όροφος με τα λίγα και μικρά κιγκλιδόφρακτα παράθυρα, και ο δεύτερος με τα περισσότερα και μεγαλύτερα, καθώς και με τα μεγάλα εξώστεγα.
Ενδιαφέρουσα είναι η εσωτερική διαρρύθμιση και η διακόσμηση των επάνω προ πάντων ορόφων, με τις ξυλόγλυπτες οροφές, με τα διακοσμημένα παράθυρα, με τα τζάκια, τους πολύχρωμους φεγγίτες, τις μεσάντες, τα έργα λαϊκής ζωγραφικής των καλών οντάδων. Μερικά από τα αρχοντόσπιτα αυτά ήταν αληθινά μουσεία λαϊκής τέχνης και αρχιτεκτονικής. Όταν τα επισκέπτονταν κανείς, ζούσε την ατμόσφαιρα των οικογενειακών ηθών και εθίμων, και την σχετικά άνετη ζωή των πρώτων εκείνων αστών.

Συρράκο - Αρχιτεκτονική και αξιοθέατα.

Συρράκο

Το χωριό έμεινε παραδοσιακό αφού η διάνοιξη του δρόμου καθυστέρησε υπερβολικά, ενώ τώρα η πρόσβαση γίνεται μέσω πλήρως ασφαλτοστρωμένου δρόμου.

Με ένα εξαιρετικό τρόπο οι τοπικοί μάστορες, εκφράζοντας τις κοινωνικές ανάγκες και αισθητικές αντιλήψεις της τοπικής κοινωνίας εναρμόνισαν την κατοικία με το φυσικό της περιβάλλον αλλά και τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτισμικά δεδομένα του χώρου και της εποχής.

Η κατοικία δεν είναι ανεξάρτητη αλλά υπάρχει η ακολουθία: κατοικία - πεζόδρομος (καλντερίμι - βρύση - δημόσιος χώρος). Τα σπίτια είναι με δύο ή τρεις ορόφους με μεγάλη κλίση. Έτσι υπάρχει η ανάγκη μιας κλιμακωτής πρόσβασης, η οποία επιτυγχάνεται με την επιδομή μιας πέτρινης σκάλας η οποία από τη μια μεριά εφάπτεται στην κύρια οικοδομή και από την άλλη στηρίζεται σε ένα τοξωτό τοίχο. Το άνοιγμα του τόξου αυτού επιτρέπει την είσοδο ανθρώπων, πραγμάτων και πολλές φορές ζώων στο κατώγι, δηλαδή στον ωφέλιμο χώρο του σπιτιού που προκύπτει από την κλίση του εδάφους.Το κύριο υλικό δομής είναι η πέτρα στους τοίχους και η σχιστόπλακα στις στέγες. 
Τα καλντερίμια είναι στενά, φτιαγμένα από πέτρα, όπως και οι βρύσες που υπάρχουν διάσπαρτες σε όλο το χωριό, με πιο ενδιαφέρουσα, ίσως, την κατασκευή της «Γκούρας», της κεντρικής βρύσης με τη θολωτή στέγη φτιαγμένη από ειδική ελαφρόπετρα. Βρίσκεται κοντά στην πλατεία, το κέντρο του χωριού, το «χοροστάσι», το πιο προσεγμένο σημείο του χωριού στρωμένο με πλάκα και ωραία θέα. Είναι επίσης δίπλα από το πέτρινο τριώροφο σχολείο, το πιο μεγάλο κτίσμα του χωριού. 

Το Συρράκο έχει έξι εκκλησίες, από τις οποίες οι δύο είναι ξωκλήσια. Προστάτης του χωριού είναι ο Άγιος Νικόλαος, στο κέντρο του χωριού, με αριστουργηματικό τέμπλο, ωραίους τρούλους, θόλο κι έναν χρυσοκέντητο επιτάφιο δωρεά του ευεργέτη Σπ. Μπαλτατζή, ρωσικής τεχνοτροπίας.Υπάρχει η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (19ος αί.), της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία (19ος αι.), η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου(1817) στην είσοδο της έκτασης του χωριού, η οποία ήταν ο τόπος που γινόταν η υποδοχή των ξενιτεμένων και το ξεπροβόδισμα εκείνων που έφευγαν.

Αστέριος Κουκούδης - Οι εγκαταστάσεις των αρβανιτόβλαχων στην Μακεδονία.

Τα χρόνια και τα γεγονότα που συνδέονται με την επανάσταση του 1821 αποτέλεσαν μία χρονική και ιστορική καμπή για τη γεωγραφική χωροθέτηση των Αρβανιτόβλαχων στη Βαλκανική. Μέχρι τότε μπορούμε να πούμε πως το μεγαλύτερο μέρος των προγόνων των σημερινών Αρβανιτόβλαχων κινούνταν κυρίως στην Ήπειρο και τη σημερινή κεντρική και νότια Αλβανία.

Η έλλειψη αξιόπιστων πληροφοριών μας οδηγεί στην υπόθεση πως δεν είχαν σημειωθεί μαζικές μετακινήσεις αρβανιτοβλάχικων πληθυσμών, υπό την μορφή εξόδου, πριν από την πτώση και το θάνατο του Αλή Πασά το 1822, όπως συνέβη με άλλες ομάδες Βλάχων. Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε πως οι πληθυσμοί των Αρβανιτόβλαχων δεν αντιμετώπισαν τις καταπιέσεις και τις διώξεις που βίωσαν άλλοι πληθυσμοί και ανάμεσά τους και Βλάχοι, κατά την περίοδο της κυριαρχίας του Αλή Πασά. Αν μάλιστα αναλογιστούμε πως ο Αλή φέρεται να βοήθησε στη δημιουργία του Μπιτσικόπουλου στο Πωγώνι, τότε θα μπορούσαμε να υποθέσουμε πως οι σχέσεις ανάμεσα στο Αλή Πασά και τους Αρβανιτόβλαχους ήταν σχετικά αγαθές. Ο Αλή παρουσιάζεται ως καταχραστής του ζωικού κεφαλαίου αρκετών αντιπάλων του, κυρίως άλλων Τουρκαλβανών μπέηδων αλλά και χριστιανών τσελιγκάδων. Ο F. Pouqueville αναφέρει πως, γύρω στα 1815, ο Αλή Πασά είχε στην κυριότητά του 2.000.000 κεφάλια αξίας 2.000.000 πιάστρων, αριθμοί πιθανότατα υπερβολικοί, όμως σίγουρα ενδεικτικοί. Ο Αλή είχε γίνει ο μεγαλύτερος αρχιτσέλιγκας της επικράτειάς του και σίγουρα χρειαζόταν ικανούς τσοπαναραίους για τη φύλαξή αυτών των κοπαδιών. Το ρόλο αυτό, κατά πάσα πιθανότητα, ανέλαβαν κάποιες ισχυρές και μάλλον πιστές σε αυτόν φάρες Αρβανιτόβλαχων[1].

Όταν πια, από το 1820, ο Αλή Πασάς βρισκόταν σε ανοιχτή πολεμική σύγκρουση με τα στρατεύματα, που είχε στείλει προς εξουδετέρωσή του ο σουλτάνος Μαχμούτ, θα πρέπει να άρχισαν τα προβλήματα και για τους Αρβανιτόβλαχους. Ίσως γιατί βρέθηκαν αντιμέτωποι με τις αρπαγές και τις επιτάξεις των στρατευμάτων των αντιπάλων πλευρών. Τα κοπάδια και οι αγέλες των φορτηγών ζώων ήταν η μόνη παραγωγική περιουσία τους, αλλά ήταν εύκολος στόχος των, συνεχώς, μετακινούμενων στρατευμάτων, τακτικών και ατάκτων. Μπορεί τα καλοκαίρι να βρίσκονταν στην ασφάλεια των βουνών, κατά τη διάρκεια, όμως, των δύο ετήσιων μετακινήσεων και κατά την περίοδο της παραμονής τους στα χειμαδιά ήταν εκτεθειμένοι σε κάθε κίνδυνο. Επιπλέον, είχαν να αντιμετωπίσουν τις ληστρικές ομάδες, που μέσα στην έκρυθμη κατάσταση δρούσαν ανεξέλεγκτα σε όλη την παλαιότερη επικράτεια του Αλή Πασά. Όταν, μάλιστα, το 1821 ξέσπασε και η ελληνική επανάσταση, οι περιουσίες και οι οικογένειές τους βρίσκονταν σε ακόμη πιο επισφαλή θέση, εξαιτίας της γενικότερης πολεμικής αναστάτωσης που ακολούθησε. Η καταστροφή και η ερήμωση του Μπιτσικόπουλου από ληστές, στα 1840, είναι μία ιδιαίτερα ενδεικτική περίπτωση για τις δυσκολίες που ακολούθησαν.

Δελτίο Τύπου της Π.Ο.Π.Σ.Β (13/06/2010)

Παραθέτουμε το Δελτίο τύπου της ΠΟΠΣΒ(13/06/2010) προς τους συλλόγους μέλη:
  
Λάρισα 13/6/2010
Αρ.Πρωτ.:8/2010
Προς
Τους Συλλόγους
της Π.Ο.Π.Σ. Βλάχων

Αγαπητοί συμπατριώτες,
Αφορμή για την παρούσα επιστολή του ΔΣ της ΠΟΠΣΒ είναι η ανοιχτή πρόσ(κ)ληση που έχει απευθύνει το «Συμβούλιο των Αρμάνων ή Μακεδοναρμάνων» για τη διοργάνωση παράστασης ενώπιον της «Κοινουβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης» στο Στρασβούργο στις 23 Ιουνίου τρέχοντος, ύστερα από την απόρριψη του σχετικού αιτήματός του να αναγνωριστεί από το Συμβούλιο ως «ΜΚΟ εκπρόσωπος των απανταχού Βλάχων» με το «καθεστώς του μόνιμου Παρατηρητή στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης»(Mάρτιος 2010) .
Σύμφωνα με την πρό(σ)κληση σκοπός της παράστασης των αυτοαποκαλούμενων «Αρμάνων ή Μακεδοναρμάνων» είναι «η διεκδίκηση των δικαιωμάτων τα οποία τα κράτη όπου ζούμε από αιώνες δεν θέλουν να μας παραχωρήσουν».
Ειδικότερα:
1. αναγνώριση του ξεχωριστού έθνους των Αρμάνων,
2. αναγνώριση της ΜΚΟ «Συμβούλιο των Αρμάνων ή Μακεδοναρμάνων» ως εκπροσώπου των απανταχού Βλάχων,
3. παραχώρηση στο «Συμβούλιο των Αρμάνων ή Μακεδοναρμάνων» ως εκπροσώπου του αρμάνικου έθνους δίχως κράτος το καθεστώς του μόνιμου Παρατηρητή στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης

Ήρωες - Προσφορά της Σαμαρίνας στους αγώνες του έθνους.

Η Σαμαρίνα, όπως και τα άλλα Βλαχοχώρια της Βόρειας Πίνδου, έχει να παρουσιάσει αξιόλογη προσφορά στους απελευθερωτικούς αγώνες του Ελληνικού Έθνους. Οι ορεσίβιοι και ανυπότακτοι Ελληνόβλαχοι, με υψηλή εθνική συνείδηση και ηρωική ψυχοσύνθεση, απετέλεσαν την αιχμή του δόρατος στον αγώνα των Ελλήνων κατά των Τούρκων, στη Μακεδονία και τη Θεσσαλία.

Το 1444 οι Βλάχοι της Πίνδου, με επικεφαλής αξιωματικό του Κων/νου Παλαιολόγου, έκαναν επιδρομές εναντίον των Γιουρούκων Τούρκων της Θεσσαλίας. 

Μετά την άλωση της πόλης το 1453, οι Βλάχοι της Πίνδου εξακολουθούν να διατηρούν την ανεξαρτησία τους έναντι των Τούρκων. Έτσι, το 1458, οι Βλάχοι της Πίνδου μαζί με τους κατοίκους των Αγράφων και της Αιτωλίας, εισβάλουν στη Θεσσαλία και φθάνουν μέχρι τις Σέρρες, καταστρέφοντας τους συνοικισμούς των Γιουρούκων και Κονιάρων Τούρκων. Οι Τούρκοι, μπροστά στην αντίσταση που συνάντησαν από τους ορεινούς πληθυσμούς της Πίνδου και του Ολύμπου, αναγκάστηκαν να αναγνωρίσουν το 1537 τα πρώτα αρματολίκια στον Ελλαδικό χώρο, των Γρεβενών και του Ολύμπου.

Η Αϊτοφωλιά της Β. Πίνδου, η Σαμαρίνα, ήταν στα χρόνια της Τουρκοκρατίας καταφύγιο και ορμητήριο αρματολών και κλεφτών ενάντια στον κατακτητή. Οι τοποθεσίες γύρω από το χωριό, θυμίζουν τα λημέρια και τις μάχες των κλεφτών με τους Τουρκαλβανούς όπως: «λημέρι των κλεφτών», «Χασάν - Κουπάτσιε», «Λα Γκιολδάσιε», «Σταυρός» κλπ. Η Σαμαρίνα έχει αναδείξει ηρωικές μορφές, που έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία και τη διάσωση της ορθοδοξίας. Στα 1740-1750 ο Σαμαριναίος κλεφταρματολός Γιάννης Πρίφτης είναι ο φόβος και ο τρόμος των Τουρκαλβανών επιδρομέων. Το 1743 στη θέση «Σταυρός», κατετρόπωσε τον Βέλη - Μπέη, πατέρα του Αλή - πασά, με τους αρβανίτες του και τους κατεδίωξε μέχρι το Τεπελένι. Στην Επανάσταση του 1770, η Σαμαρίνα έλαβε μέρος με αρχηγό τον Ακάρμο Χατζημάτη και πλήρωσε τις συνέπειες με εκπατρισμό πολλών οικογενειών προς τη Μακεδονία και Θεσσαλία. Την ίδια εποχή σκοτώθηκε στην Πελοπόννησο ο γέρο - αρματολός Γιαννάκης Φλώρος. Στα 1775 διάδοχος του Γιάννη Πρίφτη είναι ο κλεφταρματολός Μίχος ο Σαρμανιώτης, ενώ στα 1785 οι Σαμαριναίοι κλέφτες εξόντωσαν τον Τουρκαλβανό Δερβέναγα Ισμαήλ - Ντάμση. Ο Αλή - Πασάς των Ιωαννίνων, αν και είχε παλιούς λογαριασμούς με τη Σαμαρίνα, δεν συνέχισε τον πόλεμο με τους Σαμαριναίους, αλλά συμφιλιώθηκε με τον Ακάρμο Χατζημάτη και συμφώνησαν: ο Αλή - πασάς να αναγνωρίσει τη Σαμαρίνα σαν Κεφαλοχώρι, που θα αυτοδιοικείται και οι Σαμαριναίοι να μη συνεργασθούν με τους μπέηδες της Αλβανίας, εχθρούς του Αλή -Πασά. Για να τηρηθεί μάλιστα η συμφωνία, ο Αλής πήρε στην αυλή του σαν όμηρο τον γιο του Χατζημάτη, το Χατζηζήση, που έμεινε κοντά του μέχρι το 1822. Η Σαμαρίνα όμως, εκτός από κλεφταρματολούς, ανέδειξε και γενναίες καπετάνισσες, τις προγόνους των ηρωικών γυναικών της Πίνδου του 1940. Στην επανάσταση του 1808 με τον Παπαθύμιο Βλαχάβα, πήρε μέρος η Σαμαριναία Ρηνούλα Μαλάμου, που φυλακίσθηκε από τον Αλή - Πασά στα Γιάννενα.

Άλλες Σαμαριναίες καπετάνισσες ήταν η Φλωρίκα, η Τούλα και η Τάσω του Γκριζιώτη. Κορυφαία φυσιογνωμία της εποχής αυτής ήταν ο Νεομάρτυς Άγιος -Δημήτριος εκ Σαμαρίνης, ο φλογερός Δημεγέρτης, που με το κήρυγμα του ξεσήκωνε τις λαϊκές μάζες για επανάσταση. Ο Πουκεβίλ έχει περιγράψει το μαρτυρικό θάνατο του νεομάρτυρα Δημητρίου, που καταγόταν από την οικογένεια Σακελλάρη. Ο Σαμαριναίος Μοναχός Θεόδωρος συνέχισε το έργο του νεομάρτυρα Δημητρίου, χωρίς να είναι γνωστή η παραπέρα πορεία του.