Συρράκο - Αρχιτεκτονική και αξιοθέατα.

Συρράκο

Το χωριό έμεινε παραδοσιακό αφού η διάνοιξη του δρόμου καθυστέρησε υπερβολικά, ενώ τώρα η πρόσβαση γίνεται μέσω πλήρως ασφαλτοστρωμένου δρόμου.

Με ένα εξαιρετικό τρόπο οι τοπικοί μάστορες, εκφράζοντας τις κοινωνικές ανάγκες και αισθητικές αντιλήψεις της τοπικής κοινωνίας εναρμόνισαν την κατοικία με το φυσικό της περιβάλλον αλλά και τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτισμικά δεδομένα του χώρου και της εποχής.

Η κατοικία δεν είναι ανεξάρτητη αλλά υπάρχει η ακολουθία: κατοικία - πεζόδρομος (καλντερίμι - βρύση - δημόσιος χώρος). Τα σπίτια είναι με δύο ή τρεις ορόφους με μεγάλη κλίση. Έτσι υπάρχει η ανάγκη μιας κλιμακωτής πρόσβασης, η οποία επιτυγχάνεται με την επιδομή μιας πέτρινης σκάλας η οποία από τη μια μεριά εφάπτεται στην κύρια οικοδομή και από την άλλη στηρίζεται σε ένα τοξωτό τοίχο. Το άνοιγμα του τόξου αυτού επιτρέπει την είσοδο ανθρώπων, πραγμάτων και πολλές φορές ζώων στο κατώγι, δηλαδή στον ωφέλιμο χώρο του σπιτιού που προκύπτει από την κλίση του εδάφους.Το κύριο υλικό δομής είναι η πέτρα στους τοίχους και η σχιστόπλακα στις στέγες. 
Τα καλντερίμια είναι στενά, φτιαγμένα από πέτρα, όπως και οι βρύσες που υπάρχουν διάσπαρτες σε όλο το χωριό, με πιο ενδιαφέρουσα, ίσως, την κατασκευή της «Γκούρας», της κεντρικής βρύσης με τη θολωτή στέγη φτιαγμένη από ειδική ελαφρόπετρα. Βρίσκεται κοντά στην πλατεία, το κέντρο του χωριού, το «χοροστάσι», το πιο προσεγμένο σημείο του χωριού στρωμένο με πλάκα και ωραία θέα. Είναι επίσης δίπλα από το πέτρινο τριώροφο σχολείο, το πιο μεγάλο κτίσμα του χωριού. 

Το Συρράκο έχει έξι εκκλησίες, από τις οποίες οι δύο είναι ξωκλήσια. Προστάτης του χωριού είναι ο Άγιος Νικόλαος, στο κέντρο του χωριού, με αριστουργηματικό τέμπλο, ωραίους τρούλους, θόλο κι έναν χρυσοκέντητο επιτάφιο δωρεά του ευεργέτη Σπ. Μπαλτατζή, ρωσικής τεχνοτροπίας.Υπάρχει η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (19ος αί.), της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία (19ος αι.), η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου(1817) στην είσοδο της έκτασης του χωριού, η οποία ήταν ο τόπος που γινόταν η υποδοχή των ξενιτεμένων και το ξεπροβόδισμα εκείνων που έφευγαν.

Το πέτρινο τριώροφο σχολείο

Επίσης ο ναός των Αγίων Αποστόλων στην κορυφή Πρίζα (2048 μ. υψόμετρο ) πάνω από το χωριό, είναι ο προστάτης των βοσκών και χρησίμευε και ως καταφύγιο στις πολύ άσχημες καιρικές συνθήκες, γι αυτό λόγω των ισχυρών ανέμων είναι σκαλισμένος σε βράχο. Είναι μοναδικό σημείο αφού από εκεί μπορεί κάποιος να απολαύσει το μεγαλύτερο μέρος του λεκανοπεδίου των Ιωαννίνων, συμπεριλαμβανομένης της λίμνης και της πόλης των Ιωαννίνων. 
Στην είσοδο του χωριού ανακατασκευάζεται ο νερόμυλος, ενώ ο άλλος που χρησίμευε και ως νεροτριβείο βρίσκεται στη χαράδρα του Χρούσια.

Σε πολύ καλή κατάσταση είναι το μονοπάτι που ενώνει το Συρράκο με τους Καλαρρύτες, διάρκειας μιας περίπου ώρας πεζοπορίας μέσα από την άγρια χαράδρα με την πλούσια χλωρίδα. Χαρακτηριστικό του είναι η πέτρινη σκάλα, μεγάλης κλίσης.

Οι περισσότεροι από τους βοσκότοπους του χωριού εντυπωσιάζουν με την έκταση και την βλάστησή τους. Γνωστότερος, το οροπέδιο του «Γαλαρόκαμπου». Ιδανική για ανάβαση είναι η κορυφή της «Τσουκαρέλλας» (2195 μ.), από της ψηλότερες της Πίνδου.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το σπίτι του ποιητή Κώστα Κρυστάλλη, που μετατρέπεται σε βιβλιοθήκη και μουσείο καθώς και το παλαιό οικοτροφείο που λειτουργεί ως ξενοδοχείο.Στοιχεία του τρόπου ζωής των Συρρακιωτών πριν 150 χρόνια, όπως αυθεντικά έπιπλα, κεντήματα, πλεκτά, υφαντά και φορεσιές του χωριού εκτίθενται στο παραδοσιακό σπίτι – μουσείο (Κ. Αυδίκου), το οποίο λειτουργεί κάθε Αύγουστο ή όταν κάποιος επισκέπτης ζητήσει να το επισκεφτεί.

Με κέντρο το Συρράκο ο επισκέπτης εκτός των παραπάνω μπορεί να γνωρίσει, σε απόσταση ως μία ώρα οδικώς, το ιστορικό γεφύρι της Πλάκας, το μοναστήρι της Κηπίνας σκαρφαλωμένο στο βράχο, τα χωριά των Καλλαρυτών, των Αγνάντων, των Πραμάντων και άλλες φυσικές και τεχνητές ομορφιές.

Πηγή: Εδώ