Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2021

Καίρια ερωτήματα για το «αλφάβητο» των Βλάχικων...


Συνεχίζοντας τον διάλογο σχετικά με την απόπειρα γραπτής αποτύπωσης της «Βλάχικης Γλώσσας», ο οποίος έχει λάβει πανελλήνιες προεκτάσεις, η εκπαιδευτικός Λίτσα Αναστασίου και ο υποστράτηγος ε.α. Μιλτιάδης Πιτούλης, με κοινή επιστολή τους απαντούν στον εκδότη Σταύρο Τάχη με αφορμή το σχετικό εξώδικο που έστειλε προς τον «Π.Λ.». Aναφέρουν δε τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
Είδαμε χωρίς έκπληξη το εξώδικο - απάντηση της εκδοτικής εταιρείας που έχει εκδώσει την μέθοδο της εκμάθησης των βλάχικων, η έκπληξη θα ήταν να υπήρχαν και απαντήσεις επί της ουσίας στα ερωτήματα που τέθηκαν με το άρθρο που δημοσιεύτηκε στον «Πρωϊνό Λόγο»14/01/2021 καθώς και με τις επιστολές αναγνωστών στον ενδιαφέροντα και ουσιαστικό διάλογο που ξεκίνησε η εφημερίδα σας για τα βλάχικα.
Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να είχαμε και απαντήσεις στις πολύ καίριες ερωτήσεις οι οποίες τέθηκαν από τον παλιό δημοσιογράφο καταγόμενο από την Αετομηλίτσα κ. Χρήστο Καρανίκα και για τις χρηματοδοτήσεις της πολυέξοδης διαφημιστικής καμπάνιας όπως ανέφερε, η οποία σύμφωνα με πληροφορίες φίλων έφτασε μέχρι την γερμανική «Ντόϋτσε Βέλε» (DW) και την γαλλική «Le Monde»!
Προσωπικά εάν ο εκδοτικός οίκος ταυτίζεται με τον συγγραφέα κ. Θωμά Τάχη δεν μας ενοχλεί, ίσως αυτό να βοηθούσε να λάβουμε απαντήσεις στα ερωτήματα που βρίσκονται στα χείλη πολλών και έχουμε λάβει και πολλά μηνύματα:
- Ποιος, με ποια εμπειρία και σε ποιο εργαστήριο κατασκεύασε το αλφάβητο στο οποίο στηρίχτηκε η μέθοδος της εκμάθησης των βλάχικων του κ. Τάχη; Αυτά δεν είχε κάνει και η ρουμάνικη προπαγάνδα πριν από έναν και πλέον αιώνα;
- Είναι δυνατόν ο οποιοσδήποτε φιλόλογος να κατασκευάζει αλφάβητο και να εγγραμματίζει μια προφορική «γλώσσα» αν παραδεχτούμε ότι τα βλάχικα είναι αυτόνομη γλώσσα γιατί κατά τις αρχές της εθνολογίας και ανθρωπολογίας αυτόνομη θεωρείται για μια φυλή ή λαό η θρησκευτική, η πολιτική και η εμπορική του γλώσσα και όχι οι τυχόν ξένες λέξεις που χρησιμοποιεί;
- Με ποια πιστοποίηση, με ποιους τίτλους σπουδών που να εγγυώνται το αποτέλεσμα και με ποιο δικαίωμα αποφασίζει κάποιος να εισάγει ξένες λέξεις ακόμα και στο ιδίωμα του χωριού του; Όλοι γνωρίζουμε ότι ο χαρακτηρισμός ενός γλωσσικού κώδικα ως γλώσσα αυτόνομη είναι και πολιτική απόφαση!
-Ο συγγραφέας του βιβλίου, εάν πραγματικά ενδιαφέρεται για την διάσωση των βλάχικων, ήδη δεν έπρεπε να έχει διευκρινίσει αυτά τα απλά πράγματα λύνοντας τις απορίες πριν καν αρχίσει την διαφήμιση ενός ομολογουμένως καλοφτιαγμένου ελκυστικού βιβλίου με το οποίο στην ουσία προχωρούν στον εγγραμματισμό των βλάχικων χωρίς την συμμετοχή της συντριπτικής πλειοψηφίας των Συλλόγων Βλάχων; Η πρωτοβουλία ελάχιστων Συλλόγων σε επίπεδο 120 και πλέον Συλλόγων Βλάχων πανελληνίως είναι αμελητέα αλλά ταυτόχρονα είναι και περίεργη όταν φαίνεται να επικροτείται κυρίως από άτομα του εξωτερικού.

Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου 2021

Βλαχόφωνος Ελληνισμός: Προσφορά και σκόπιμη αμφισβήτηση - Του Αντώνη Μπέζα

Βλάχοι της Σμίξης Γρεβενών

Οι θεωρίες περί ξεχωριστής εθνικότητας των Βλάχων στα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη αποδείχτηκε ότι δεν είχαν καμία επιστημονική βάση και τις καλλιεργούσαν «στρατευμένοι» επιστήμονες

Η συμπλήρωση των 200 χρόνων από την εθνική παλιγγενεσία με τον απελευθερωτικό αγώνα του 1821, ξαναφέρνει στο προσκήνιο το ιστορικά αποδεδειγμένο γεγονός πως για ό,τι σοβαρό μπορεί να υπερηφανευθεί ο Ελληνισμός, την εκπαιδευτική, οικονομική ή επαναστατική δραστηριότητα, τουλάχιστον από τα τέλη του 18ου αιώνα έως την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αυτό οφείλεται σε καθοριστικό βαθμό στην ουσιαστική συμβολή των Βλάχων.

Από τις τάξεις τους προήλθε μεγάλο μέρος των Ορθόδοξων ιεραρχών, των δασκάλων και λογίων, των πολεμιστών του γένους στην Ήπειρο, τη Μακεδονία και τη Θεσσαλία αλλά και πλήθος από εμποροβιοτέχνες που στελέχωσαν τις ελληνορθόδοξες κοινότητες των αστικών κέντρων της νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Παρόλα αυτά, μια σειρά από θέματα έχουν προκύψει κατά καιρούς από τα οποία θα εστιάσω στα τρία σοβαρότερα: Στην καταγωγή των Βλάχων και την ταυτότητά τους, τη λατινοφωνία τους και τον πολιτισμός τους.

Η καταγωγή και ταυτότητα των Βλάχων

Οι Βλάχοι στη συντριπτική τους πλειοψηφία αυτοπροσδιορίζονται ως Έλληνες.

Κυριακή 7 Φεβρουαρίου 2021

«Στράτευση» επιστημόνων και ερωτήματα για το «Βλάχικο»...


Κύριε Διευθυντά,
Συγχαρητήρια για το γεγονός ότι αναδεικνύετε προς συζήτηση το βλάχικο θέμα. Προσωπικά θεωρώ ότι υφίσταται ακόμα βλάχικο ζήτημα και έχω αρθρογραφήσει σχετικά και επανειλημμένα. Καταρχάς συμφωνώ με τις ανησυχίες που έχουν διατυπωθεί από τους Λίτσα Αναστασίου και Μιλτιάδη Πιτούλη στην επιστολή τους στην εφημερίδα σας. Θεωρώ ότι οι ανησυχίες δεν πρέπει να απαξιώνονται, ιδιαίτερα από επιστήμονες. Θα σας «ενοχλήσω» με δύο σημειώματά μου, τα οποία αποστέλλω σε δυο δόσεις για να μην κουράσουν τον αναγνώστη. Έρχομαι στο πρώτο μου σημείωμα.
• Η προσφορά των επιστημόνων στα βλαχολογικά θέματα είναι ιδιαίτερα σημαντική και όπως μας είπε σωστά ο μακαρίτης καθηγητής Γλωσσολογίας στο ΑΠΘ, Νίκος Κατσάνης, από τη 10ετία του 70 και μετά έχουν γίνει πολλές μελέτες σε υψηλό επιστημονικό επίπεδο (διδακτορικά, μεταπτυχιακά, μελέτες, βιβλία κλπ).
Είναι προφανές ότι όλοι οι επιστήμονες παγκοσμίως δεν πρέπει να είναι «στρατευμένοι» στο πλευρό ιδεολογιών, πολιτικών συστημάτων, δογμάτων κ.ά. Αν μελετήσουμε, όμως, προσεκτικά εργασίες κάποιων επιστημόνων, δυστυχώς θα διαπιστώσουμε τέτοιου είδους «στρατεύσεις». Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος σας παραθέτω μερικά παραδείγματα από το βλάχικο θέμα:
Ο γνωστός ποιητής Κ. Κρυστάλλης στο βιβλίο του με τον τίτλο «Οι Βλάχοι της Πίνδου», εκδόσεις Δαμιανός, γράφει στη σελίδα 191: «...ο Γερμανός κ. G. Weigand, καθηγητής εν Λειψία, περιηγηθείς τους Βλάχους της Πίνδου, αλλά μισθωτός της ρουμανικής προπαγάνδας...».
Ο βαλκανολόγος-ρομανιστής, Αχιλλέας Λαζάρου, γράφει πολλές φορές στο τετράτομό του «Ελληνισμός και Λαοί της ΝΑ Ευρώπης» ότι ο G. Weigand χρηματοδοτείτο από τις Ρουμανικές κυβερνήσεις. Ως αποδεικτικό στοιχείο αναφέρει ρουμανικές εγκυκλοπαίδειες. Ενδεικτικά αναφέρω τον τόμο Β', σελ. 94: «Μεταξύ αυτών (ενν. οργάνων της ρουμανικής προπαγάνδας) αναφέρεται και ο Γερμανός G. Weigand, καθηγητής του πανεπιστημίου της Λειψίας, μνημονευόμενος και σε εγκυκλοπαίδειες (σημ. 137) της Ρουμανίας για τις χρηματοδοτήσεις από τις ρουμανικές κυβερνήσεις. [σημ. 137: βλ εγκυκλοπαίδειες: Diaconovich III, 1246, Minerva, 963, Predescu, 916]...».

Η πικρή αλήθεια για τη βλάχικη γλώσσα - Του Γιάννη Τσιαμήτρου


Γραμμουστιάνες. Γάμος της οικογένειας Φράστανλη, Ροδολίβος Σερρών.

Εσύ που παλιά κυριαρχούσες στους λόγγους, στα τσαΐρια στα βουνά, στις στρούγκες, στα μπατζιά, στις κασερίες, στις αυλές των σπιτιών, στα λιθόστρωτα καλντερίμια των παζαριών, στα πολυπληθή φαλκάρια από τα χειμαδιά στο ξεκαλοκαίριασμα και αντίθετα, στις βλαχόστρατες με τους κιρατζήδες με τ’ άλογα και τα μουλάρια από τη Πίνδο μέχρι τα Βαλκάνια, ‘τας Ευρώπας’ και ‘ως πέρα από τη Μαύρη Θάλασσα’ (νάπαρτι ντι Μάρε Λάϊ).

Εσύ που αντηχούσες πότε άγρια, πότε γλυκά, πότε συμβουλευτικά και πότε πειραχτικά στους καφενέδες, στις πλατείες και στα μαγαζιά (σαμαράδικα, ραφτάδικα, παντοπωλεία, τσαρουχάδικα, αργυροχρυσοχοΐα, χάνια κλπ), βγαίνοντας με καθαρότητα, δύναμη και διαύγεια από τα λαρύγγια των φτωχών και πλούσιων αστών, εμπόρων, εργατών, υπαλλήλων κ.ά. Αρμάνων/Βλάχων.

Εσύ που είχες τη τιμητική σου στα τραγούδια (κ΄.ντιτσι), στους χορούς (τζιόκουρι), στους γάμους (νούμτα) και στα πανηγύρια των βλαχοχωριών και μεγάλων ‘βλαχοκώμων’ της Πίνδου, του Ολύμπου, του Βερμίου, του Καϊμακτσαλάν κλπ, όπως το Μέτσοβο, το Συράκο, το Γαρδίκι, η Τζούρτζια, η Κλεισούρα, το Νυμφαίο, η Σαμαρίνα, το Περιβόλι, η Σμίξη, η Αβδέλλα, το Σέλι, το Ξηρολίβαδο, το Λιβάδι, τα Μεγάλα Λιβάδια, το Χιονοχώρι, ο Αϊλιάς κλπ, αλλά και όλων των μεγάλων πόλεων της Ηπείρου, της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας στις χειμωνιάτικες εκδηλώσεις του Δωδεκαημέρου και της Αποκριάς.

Εσένα που περίμεναν με μεγάλη προσμονή να ακούσουν τα μικρά παιδιά (φιτσιόρλι) με αγαλλίαση και ευχαρίστηση, εκφρασμένη από το στόμα του παππού (αφεντημάρι) και της γιαγιάς (μαναμάρι) στην διήγηση των συναρπαστικών παραμυθιών και ιστοριών με μάγισσες και δράκους, τα βράδια στο τζάκι το χειμώνα και τις φωτιές το καλοκαίρι στο βουνό.