• Κύριε Διευθυντά,
Συγχαρητήρια για το γεγονός ότι αναδεικνύετε προς συζήτηση το βλάχικο θέμα. Προσωπικά θεωρώ ότι υφίσταται ακόμα βλάχικο ζήτημα και έχω αρθρογραφήσει σχετικά και επανειλημμένα. Καταρχάς συμφωνώ με τις ανησυχίες που έχουν διατυπωθεί από τους Λίτσα Αναστασίου και Μιλτιάδη Πιτούλη στην επιστολή τους στην εφημερίδα σας. Θεωρώ ότι οι ανησυχίες δεν πρέπει να απαξιώνονται, ιδιαίτερα από επιστήμονες. Θα σας «ενοχλήσω» με δύο σημειώματά μου, τα οποία αποστέλλω σε δυο δόσεις για να μην κουράσουν τον αναγνώστη. Έρχομαι στο πρώτο μου σημείωμα.
• Η προσφορά των επιστημόνων στα βλαχολογικά θέματα είναι ιδιαίτερα σημαντική και όπως μας είπε σωστά ο μακαρίτης καθηγητής Γλωσσολογίας στο ΑΠΘ, Νίκος Κατσάνης, από τη 10ετία του 70 και μετά έχουν γίνει πολλές μελέτες σε υψηλό επιστημονικό επίπεδο (διδακτορικά, μεταπτυχιακά, μελέτες, βιβλία κλπ).
Είναι προφανές ότι όλοι οι επιστήμονες παγκοσμίως δεν πρέπει να είναι «στρατευμένοι» στο πλευρό ιδεολογιών, πολιτικών συστημάτων, δογμάτων κ.ά. Αν μελετήσουμε, όμως, προσεκτικά εργασίες κάποιων επιστημόνων, δυστυχώς θα διαπιστώσουμε τέτοιου είδους «στρατεύσεις». Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος σας παραθέτω μερικά παραδείγματα από το βλάχικο θέμα:
Ο γνωστός ποιητής Κ. Κρυστάλλης στο βιβλίο του με τον τίτλο «Οι Βλάχοι της Πίνδου», εκδόσεις Δαμιανός, γράφει στη σελίδα 191: «...ο Γερμανός κ. G. Weigand, καθηγητής εν Λειψία, περιηγηθείς τους Βλάχους της Πίνδου, αλλά μισθωτός της ρουμανικής προπαγάνδας...».
Ο βαλκανολόγος-ρομανιστής, Αχιλλέας Λαζάρου, γράφει πολλές φορές στο τετράτομό του «Ελληνισμός και Λαοί της ΝΑ Ευρώπης» ότι ο G. Weigand χρηματοδοτείτο από τις Ρουμανικές κυβερνήσεις. Ως αποδεικτικό στοιχείο αναφέρει ρουμανικές εγκυκλοπαίδειες. Ενδεικτικά αναφέρω τον τόμο Β', σελ. 94: «Μεταξύ αυτών (ενν. οργάνων της ρουμανικής προπαγάνδας) αναφέρεται και ο Γερμανός G. Weigand, καθηγητής του πανεπιστημίου της Λειψίας, μνημονευόμενος και σε εγκυκλοπαίδειες (σημ. 137) της Ρουμανίας για τις χρηματοδοτήσεις από τις ρουμανικές κυβερνήσεις. [σημ. 137: βλ εγκυκλοπαίδειες: Diaconovich III, 1246, Minerva, 963, Predescu, 916]...».
H καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (1943-2004) Ελευθερία Ι. Νικολαΐδου γράφει στο βιβλίο της «Η Ρουμανική Προπαγάνδα στο βιλαέτι Ιωαννίνων και στα βλαχόφωνα χωριά της Πίνδου», Ιωάννινα 1995, ότι ο G. Weigand πραγματοποίησε τις έρευνές του με επιδοτήσεις της ρουμανικής κυβέρνησης. Έτσι σημειώνει η καθηγήτρια πως αυτός «μπορεί να κατηγορηθεί για μεροληψία για χάρη της Ρουμανίας» (σελ. 34-35). Μάλιστα στη σημείωση 1, σελ. 35, η καθηγήτρια γράφει ότι την προκατάληψη εναντίον του Weigand ενίσχυσε η ίδρυση Φροντιστηρίου στη Λειψία, η οποία λειτουργούσε για την ενίσχυση της Ρουμανικής προπαγάνδας στην Ήπειρο και την Μακεδονία. Αναφέρει ακόμα ότι εκείνη την εποχή και από τον ελληνικό τύπο και από τους πρόξενους της Ελλάδας εκφραζόταν η δυσπιστία εναντίον του Weigand. Σημαντική είναι η φράση στην υποσημείωση της σελίδας 491 του περιοδικού Ελληνισμός' (τεύχος 12, 1909, σ. 491): «Ο Weigand ήτο εξωνυμένος (σ.σ. δωροδοκημένος) πράκτορας των ρωμουνικών αξιώσεων, δια τούτο αι δήθεν μελέται του υπ' ουδενός αρμοδίου Ευρωπαίου εθνολόγου θεωρούνται σοβαραί και αξιόπισται».
O Γάλλος συγγραφέας V. Berard, στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν ήταν στο Ελβασάν της Αλβανίας, στο βιβλίο του «Τουρκία και Ελληνισμός», εκδόσεις Τροχαλία 1987 (Εισαγωγή - σχόλια Θ. Πυλαρινός) σελ. 88-89, γράφει ότι συχνά έρχονται Γερμανοί στην υπηρεσία της Βουλγαρίας, Σερβίας, Ρουμανίας και Αυστρίας. Ονοματίζει μάλιστα τον Βεϊγκαντ, ο οποίος προσηλύτιζε τους χριστιανούς κατά του φιλελληνισμού τους (ο σχολιαστής Θ. Πυλαρινός επιβεβαιώνει με σημείωση και το όνομα Gustav Weigand).
Στο βιβλίο του «Οι Βλάχοι, σελίδες από την ιστορία και την γλώσσα και την παράδοση», εκδόσεις University Studio Press, Θεσ/νίκη 2010, σελ. 30, ο Νίκος Κατσάνης γράφει ότι «ο Ρουμάνος επιστήμονας Ivanescu, 1980, υποστηρίζει ότι «ο Ρουμανικός λαός, σαν ρωμανικός λαός, είναι ο συνεχιστής (διάδοχος) ορισμένων λατινόφωνων της λαών της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και των εδαφών που κάποτε κυριαρχούσαν οι Ρωμαίοι». Και συνεχίζει ο Νίκος Κατσάνης: «Αυτή η αντιεπιστημονική και σωβινιστική αντίληψη είναι επόμενο να θέτει το δόγμα υπεράνω της επιστήμης αλλά και της κοινής λογικής». Εδώ προσθέτω ότι οι Ρουμάνοι με νόμο τους πρόσφατα το 2007, τροποποιημένο το 2013, διεκδικούν τους λατινόφωνους (δηλαδή Βλάχους) των Βαλκανίων.
Σε εργασία του Β. Νιτσιάκου με τίτλο «'Ελληνες ή Αλβανοί; Πολιτισμός και εθνική ταυτότητα: Το παράδειγμα της Χιμάρας» στο βιβλίο «Λαϊκοί Πολιτισμοί και Σύνορα στα Βαλκάνια», επιμέλεια Ε. Αυδίκος, εκδ. Πεδίο, Αθήνα 2010, σελ. 343-344, διαβάζουμε: «...Καλλιεργήθηκε ακόμα συστηματικά η αντίληψη περί σημαντικών επιρροών της παράδοσης της μειονότητας (ενν. ελληνικής) από την αλβανική (ενν. παράδοση) με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό του πολυφωνικού τραγουδιού που ακόμα από τους Αλβανούς επιστήμονες θεωρείται κατεξοχήν αλβανικό δημιούργημα, το οποίο συχνά αποδίδεται μάλιστα στα βιολογικά χαρακτηριστικά του αλβανικού έθνους...». Αυτή η άποψη των Αλβανών επιστημόνων δεν υιοθετείται από τον συγγραφέα (Β. Νιτσιάκο), απλά αναφέρεται. Σημειώνω -εξ όσων γνωρίζω- ότι το πολυφωνικό τραγούδι της Ηπείρου είναι ελληνόφωνο, βλαχόφωνο και αλβανόφωνο. Είναι, θεωρώ, δογματική η άποψη των Αλβανών επιστημόνων ότι είναι αλβανικό δημιούργημα.
Στο βιβλίο του «Για την ταυτότητα των Βλάχων», ΚΕΜΟ, εκδόσεις Βιβλιόραμα, Αθήνα 2009, ο σύγχρονος εθνογράφος Thede Kahl, ως «μετεμψύχωση» (φράση του Αχ. Λαζάρου) του G. Weigand, πολλές φορές αναφέρει την φράση «εμπόδια της διαμόρφωσης αρμάνικου / βλάχικου έθνους» (π.χ. σελ. 150), υπονοώντας σαφώς την δυσαρέσκεια του για την μη διαμόρφωση ενός τέτοιου έθνους. Και μόνο, βέβαια, το γεγονός ότι η εργασία του αναδεικνύεται από το Κέντρο Έρευνας Μειονοτικών Ομάδων (ΚΕΜΟ), του οποίου είναι μέλος, μας λέει πολλά. Θα μπορούσαν να γραφούν πολλά για τον Thede Kahl, αλλά δεν μας επιτρέπει ο χώρος ενός σύντομου άρθρου. Θα παραθέσω μόνο τα παρακάτω (σελ. 162), όπου αυτός αποκαλύπτεται και ο αναγνώστης θα καταλάβει, θεωρώ, πολλά...: «...Οι Αρμάνοι της Ελλάδας θα επιμένουν στην άρνησή τους να μην αποκαλούνται μειονότητα, για αυτούς ακριβώς τους λόγους (σ.σ. τους αναφέρει προηγουμένως). Αλλά εάν οι Αρμάνοι κατηγοριοποιούνται ως μειονότητα στα Βαλκάνια, το ίδιο θα έπρεπε να συμβαίνει και στην Ελλάδα, ακόμη και αν αυτοί το αρνούνται» (σ.σ. μόνο που δεν τους μαλώνει!). Και παρακάτω τελειώνει: «Κι όσοι αρέσκονται να χρησιμοποιούν τη φράση 'βλαχόφωνοι Έλληνες', ας έχουν υπόψη τους ότι στο μεταξύ μάλλον θα έπρεπε να γίνεται λόγος για 'ελληνόφωνους Βλάχους'».
Υπάρχουν πάρα πολλά παραδείγματα «στράτευσης» επιστημόνων σε δόγματα, ιδεολογίες κλπ. και είναι προφανές ότι δεν είναι δυνατόν όλα να παρατεθούν σε ένα σύντομο σημείωμα.
Το ερώτημα που τίθεται γενικά είναι: Σημαντικότατες οι επιστημονικές μελέτες, μήπως, όμως, ο μέσος πολίτης δεν θα πρέπει να τις βλέπει και με σκεπτικισμό και οι επιστήμονες να «κατεβαίνουν ένα σκαλί παρακάτω», να συζητούν με αυτόν και να αφουγκράζονται και την κοινή γνώμη; Μήπως σε μια πολύπαθη χώρα, όπως είναι η πατρίδα μας (Ελλάδα - το λέω το όνομα), δεν θα έπρεπε να ασχολούμαστε περισσότερο με αυτά που μας ενώνουν, παρά με αυτά που μας χωρίζουν (μειονοτικές ομάδες, εθνοτικές ομάδες, ετερότητες κλπ., κλπ.);
* Ο Ιωάννης Κ. Τσιαμήτρος είναι ερευνητής - συγγραφέας
Πηγή: Πρωινός Λόγος Ιωαννίνων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.