Το γράμμα μας περίμενε στο γραφείο για να μας μεταφέρει τα τελευταία νέα της Αννούλας της Κλεισούρας, που την ιστορία της την ξέρουν οι αναγνώστες του Τήλεφου, δύο απ' αυτούς έχουν μάλιστα συντελέσει ώστε να 'ναι σήμερα, λιγάκι πιο γαλήνια, η μαυροφορεμένη κυρία Άννα, σύζυγος Μπουτάρη - του Τάκη του κουρέα που το παλιό του κουρείο έχει γίνει πολυσύχναστο καφενείο, με την Αννούλα να ψήνει καφέ και να μιλά για την ανάγκη του να μην ξεχνάμε...
Με υπογραφή του αναγνώστη μας κ. Ευάγγελου Δ. Σακελλαρίου, Καλλιδρομίου 68, Αθήνα και ημερομηνία 12 Απριλίου 2002 (όταν ο Τήλεφος ήταν στο αεροπλάνο της επιστροφής από τη Νέα Υόρκη στην Αθήνα) το γράμμα μιλάει για δύο φίλους εκδρομείς που στις αρχές Απριλίου επισκέφθηκαν στη Μακεδονία το χωριό Νυμφαίο, «έναν ίσως από τους καλύτερους παραδοσιακούς οικισμούς της χώρας μας. Το προηγούμενο βράδυ είχε πέσει πολύ χιόνι, το οποίο σε συνδυασμό με την ομίχλη τόνισε τη γοητεία του χωριού», -γράφει ο κ. Ευ. Δ. Σακελλαρίου- H μοναξιά των 25 μονίμων κατοίκων παρουσιαζότανε περισσότερο έντονη με τους εκδρομείς, μαθητές της Θεσσαλονίκης, να παίζουν χιονοπόλεμο. Οι δύο επισκέπτες επιλέγουν το πιο παλιό καφενείο, από τα λίγα ίσως σπίτια που στην παλιά μορφή τους έχει παρέμβει μόνο ο χρόνος και όχι οι πολύ καλές, και με σεβασμό στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική, αποκαταστάσεις.
«Εναν καφέ, ένα τσάι». Οι νέοι πελάτες προστέθηκαν στους δύο αλλοδαπούς που κάθονταν με έναν καφέ ανάμεσά τους. Αριστερά στην είσοδο του καφενείου ένας μικρός καθρέφτης και μια παλιά καρέκλα κουρείου με ξύλινο κυκλικό προσκέφαλο, απ' αυτές που η πλάτη ανεβαίνει με χαρακτηριστικούς ήχους. Δίπλα η σανίδα που έμπαινε στα μπράτσα της καρέκλας για το κούρεμα των παιδιών. «Αισθάνθηκα απότομα άνδρας όταν, για πρώτη φορά, κουρεύτηκα χωρίς να με βάλουν στη σανίδα», είπε ο ένας. H καταστηματάρχης «έπιασε» το ενδιαφέρον. «O άντρας μου ο Τάκης, ο ανάπηρος, ήταν κουρέας».
Στο βάθος του μαγαζιού ο άλλος διέκρινε μια κορνίζα με γνώριμο θέμα. Πλησίασε. «Δίπλωμα Εθνικής Αντίστασης… απονέμεται στην Αννα…» «Πώς το πήρατε;». «Είμαι η Αννούλα, η Αννούλα της Κλεισούρας». Συμπτωματικά ο επισκέπτης γνωρίζει και θυμάται καλά την ιστορία της Αννούλας από τη στήλη του «Τήλεφου» της «Καθημερινής», που στο παρελθόν είχε δημοσιεύσει επιστολή αναγνώστη με την ιστορία της και στη συνέχεια κείμενο σχετικό που τόνιζε την μεγάλη αδικία της πολιτείας απέναντι στην Αννούλα.
Φωτοβολίδα στο χρώμα του αίματος
Μαζί με τα «ζεστά» η Αννούλα έφερε κορνιζομένο το κείμενο του «Τήλεφου» και μετά την έκπληξη του επισκέπτη άρχισαν να ξεδιπλώνουν μαζί την ιστορία:
Απρίλιος 1944. Αντάρτες σκοτώνουν δύο Γερμανούς στρατιώτες στην περιοχή της Κλεισούρας (χωριό, 35 χιλιόμετρα ανατολικά της Καστοριάς). «Και οι Χριστιανοί, δεν μας το είπαν, να φύγουμε να γλιτώσουμε». Οι Γερμανοί καλούν σε βοήθεια με μια κόκκινη φωτοβολίδα που φώτισε τον τόπο και ας ήταν μέρα. H λάμψη της φωτοβολίδας επανέρχεται στη συζήτηση ξανά και ξανά σαν να είναι το τραγικότερο γεγονός της ιστορίας. Σύντομα καταφθάνουν πολλοί Γερμανοί και βγάζουν όλους τους κατοίκους από τα σπίτια τους. H Αννούλα, 6-7 χρονών, είναι στην αγκαλιά της μάνας της. Αντίποινα. Αρχίζουν οι πολυβολισμοί. H μάνα ξεψυχάει επαναλαμβάνοντας: «Τι θα γίνει η Αννούλα μου». H Αννούλα δέχεται σφαίρες στον λαιμό, τα σημάδια υπάρχουν ακόμα, και μια ριπή στο σώμα. Σώζεται από τις «χαριστικές βολές», γιατί έχει καλυφθεί από το σώμα της νεκρής μητέρας της και άλλων εκτελεσθέντων που, όπως λένε, ήταν 300. Αργότερα μία νοσοκόμα ακούει κάτω από τα πτώματα κλάματα. Τελικά η Αννούλα θα σωθεί. H νοσοκόμα θα τη συναντήσει πολλά χρόνια μετά και θα την αναγνωρίσει. H ανάπηρη από την «εκτέλεση» Αννούλα, που δεν έχει κανέναν στον κόσμο, που ζει με λίγους καφέδες και τα τσιγάρα του καφενείου, που δεν είναι δικό της, και μένει σε χώρο που της έχει παραχωρηθεί, δεν πήρε σύνταξη από το κράτος. Γραφειοκρατικές διαδικασίες... προθεσμίες που πέρασαν... Αν σκεφθεί κανείς την «ελαστικότητα» του κράτους σε χιλιάδες άλλες περιπτώσεις... Τραγικό; (αναρωτιέται ο επιστολογράφος Ευ. Δ. Σακελλαρίου, και απαντά:) Χειρότερο. Γελοίο. Αυτή είναι η μία Ελλάδα!
Μετά τα δημοσιεύματα του Τήλεφου ένα «Ιδρυμα» στέλνει ανελλιπώς στην Αννούλα 100.000 δραχμές τον μήνα. Σπάνιο, αλλά μερικές φορές, πίσω από τέτοιους τίτλους «κρύβονται» λίγοι πολύ σεμνοί και ευαισθητοποιημένοι άνθρωποι. Αυτή είναι η άλλη Ελλάδα!
- Στις 14 Απριλίου έχουμε το μνημόσυνο των εκτελεσθέντων στην Κλεισούρα. Παλιά δεν πήγαινα. Τώρα πηγαίνω, ακουμπάω σε έναν τοίχο. Τα μάτια γκρίζα, σαν εκείνα του Αλεξανδρινού ποιητή όχι όμως γερασμένα, δακρύζουν, οι παλάμες τρέμουν.
Κάνουμε να πληρώσουμε. «Δεν κάνει τίποτε. Σας τα κερνάω, μέρα που είναι». «Μέρα που είναι;». «Σαν σήμερα, 5 Απριλίου, έγινε το κακό. Τέτοια ώρα μας είχαν εκτελέσει».
Εδώ τελειώνει το γράμμα που, ακριβώς όπως στα κείμενα του Παπαδιαμάντη, έφερε εικόνες, συναισθήματα, ξύπνησε μνήμες και είχε τη συγκίνηση της αλήθειας.
Αναγνώριση
Η Αννούλα της Κλεισούρας είναι καλά, ψήνει πάντα καφέδες στο Νυμφαίο που έχει την τύχη να 'χει δήμαρχό του τον Μακεδόνα συνάδελφο κ. Μέρτζο, παίρνει το «επίδομα μνήμης» που της στέλνει το Ιδρυμα Κοινωνικού Προβληματισμού κάθε μήνα, συν τα δώρα Πάσχα και Χριστουγέννων, ισόβια, μέσω της Τραπέζης. Μια αναγνώριση, έστω και με ιδιωτική πρωτοβουλία. Και που της επιτρέπει να κερνά δύο «ζεστά» στην επέτειο της εκτέλεσης, όταν είχε χαθεί μαζί με τη μητέρα της και ένας αδελφός της. Κυρία Αννούλα να 'σαι καλά, να 'σαι το δικό μας, ζωντανό «Ηρώο», όπου καταθέτουμε τη συγκίνησή μας, αντί για στεφάνι.
Και του συνέστησαν ότι αν δεν κάνει κάτι επειγόντως για να βελτιώσει τα πράγματα...
Πηγή: Η Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.