 |
| Το πρώτο φύλλο της «Εφημερίδος» (Βιέννη 31/12/1790) |
Το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών κυκλοφόρησε το 2008 μια εξαίρετη εγκυκλοπαίδεια με τον τίτλο “Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Τύπου 1784 – 1974, τόμοι -4-”. Τέσσερις τόμοι 2410 σελίδες, 340 συνεργάτες, 2.500 λήμματα και πολυάριθμοι χορηγοί.
Την παραπάνω εγκυκλοπαίδεια επιμελήθηκαν κατά τρόπον άψογο η κ. Λουκία Δρούλια και η κ. Γιούλα Κουτσοπανάγου.
Στην εγκυκλοπαίδεια αυτή δημοσιεύεται η πρώτη Ελληνική Εφημερίδα με τον τίτλο “ΕΦΗΜΕΡΙΣ” που εκδόθηκε στη Βιέννη στις 31 Δεκεμβρίου 1790 από τους Σιατιστινούς Αδελφούς Μαρκίδε Πούλιου, με στόχο την πνευματική και πολιτική αφύπνιση των υποδούλων Ελλήνων. Οι αφετηρίες και τα μηνύματα της “ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ” των Σιατιστινών Αδελφών Μαρκίδων Πούλιου ήταν συνυφασμένα με τον ξεσηκωμό και τον διαφωτισμό του γένους για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού και ιδιαίτερα με το κίνημα του Ρήγα Φεραίου. Στο τυπογραφείο των Αδελφών Μαρκίδων Πούλιου τυπώθηκαν όλα τα επαναστατικά έντυπα του Ρήγα. Ο ρόλος των Σιατιστινών αδελφών Μαρκίδων Πούλιου, κατά την περίοδο εκείνη, ήταν σημαντικότατος. Η προσφορά τους στα Ελληνικά γράμματα, την Ελληνική δημοσιογραφία και την υπόθεση της αποτίναξης του τουρκικού ζυγού ήταν αποφασιστική και άξια θαυμασμού. Σαν πρωτεργάτες της Ελληνικής τυπογραφίας, οι Σιατιστινοί Αδελφοί Μαρκίδες Πούλιου σημάδεψαν την ιστορία της με το τολμηρό εθνικό έργο που επετέλεσαν και την ηρωική τους θυσία στους κατατρεγμούς του σκοταδισμού. Σαν πρόδρομοι του Ελληνικού τύπου γενικότερα, ήταν εκείνοι που καθόρισαν την εξέλιξή του και που εξαρχής συνένωσαν την ειδησεογραφική ενημέρωση με τον πολιτικό λόγο.
Δημοσιεύονται στην εγκυκλοπαίδεια, επίσης, εφημερίδες που εκδόθηκαν στη Σιάτιστα, όπως “Η Εφημερίς της Σιατίστης”, 1935 – 1937 με Δ/ντή και Ιδιοκτήτη τον Παναγιώτη Αθαν. Τσαούση, στην Κοζάνη “Βόρειος Ελλάς”, 1928, βλ. και Θεσ/νίκη, “Δυτική Μακεδονία”, 1950, “Ένωσις”, 1950, “Ημερολόγιον Δυτικής Μακεδονίας”, 1932, “Ηχώ της Μακεδονίας”, 1914, “Θάρρος”, 1960, “Μακεδονικόν Βήμα”, 1930 και “Νίκη”, 1942, στην Πτολεμαΐδα “Εορδαϊκή”, 1964 και “Επαρχιακή Φωνή”, 1929 και σε άλλες πόλεις.
Στους 4 παραπάνω τόμους της Εγκυκλοπαίδειας, μεταξύ των άλλων, αναγράφονται τα εξής: “Στα 700 περίπου λήμματα για τα πρόσωπα που ενεπλάκησαν στην παραγωγή των εντύπων παρουσιάζονται όχι μόνο οι σημαντικότεροι και γνωστότεροι εκδότες, δημοσιογράφοι και γελοιογράφοι, αλλά και οι λιγότερο γνωστοί, αυτοί των εντύπων της περιφέρειας και του εξωτερικού που κατέβαλαν τις δικές τους προσπάθειες για την Ανάπτυξη του Τύπου. Το έργο ολοκληρώνεται με Παραρτήματα. Στο πρώτο παρουσιάζονται τα σύντομα ιστορικά των ενώσεων και σωματείων του Τύπου που με τη δράση τους συνέβαλαν καθοριστικά στη διαμόρφωσή του, καθώς και την κατοχύρωση των δικαιωμάτων όσων εργάζονται στον χώρο αυτό. Η σχολιασμένη Γενική Βιβλιογραφία που ακολουθεί, παρουσιάζει τον Τύπο ως αντικείμενο έρευνας και αποτελεί πολύτιμο βοήθημα για τους αυριανούς μελετητές του θέματος. Στη συνέχεια, η σύντομη παρουσίαση της νομοθεσίας περί Τύπου από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους καταγράφει τις “περιπέτειές” του και τους δύσκολους δρόμους της αυτονόησης, σήμερα ελευθεροτυπίας. Τέλος, το φωτογραφικό ένθετο των τελευταίων σελίδων απεικονίζει το “ταξίδι” των εντύπων προς τον τελικό αποδέκτη τους, τον αναγνώστη.
Συγχαίρω θερμά την κ. Λουκία Δρούλια και την κ. Γιούλα Κουτσοπανάγου για την άριστη επιμέλεια της έκδοσης, καθώς και όλους τους συντελεστές του σημαντικότατου αυτού έργου, που αποτελεί πράγματι έναν εκδοτικό άθλο.
Γεώργιος Μ. Μπόντας
Τέως Δ/ντής της Μανουσείου Δημόσιας Βιβλιοθήκης Σιάτιστας – Λαογράφος
Οι συνεργάτες του Ρήγα, αδελφοί Μαρκίδες Πούλιου, σε ιδεατή απεικόνισή τους από ζωγράφο.
Φωτογραφία: ''Έλληνες της Βιέννης''
Η “Εφημερίς” των αδελφών Μαρκίδων Πούλιου θεωρείται σήμερα το πρώτο και μοναδικό σωζόμενο ελληνικό ειδησεογραφικό φύλλο που αποτέλεσε το δημοσιογραφικό όργανο των ελλήνων πατριωτών της Βιέννης.
Ιδρυτές, εκδότες και συγγραφείς της είναι οι αδελφοί Μαρκίδες Πούλιου, Έλληνες από τη Σιάτιστα της Μακεδονίας, κάτοικοι Βιέννης. Η “Εφημερίς” εκδόθηκε στο τυπογραφείο του Ιωσήφ Μπαουσμάιτερ στη Βιέννη, όπου το ίδιο διάστημα (1790-1797) τυπώθηκαν 56 ελληνικά βιβλία (μεταξύ των οποίων το “Σχολείον των ντελικάτων εραστών” του Ρήγα Βελεστινλή).
Η “Εφημερίς” δημοσίευε ειδήσεις και ανταποκρίσεις για τις εξελίξεις στα πολεμικά μέτωπα της εποχής (με έμφαση στη Γαλλία, στην Τουρκία και στη Ρωσία) και παρακολουθούσε την πολιτική και κοινωνική ζωή σε διάφορες χώρες. Τα θέματα δεν τιτλοφορούνταν, αλλά καταγράφονταν με βάση τη χώρα ή την πόλη προέλευσής τους (Γαλλία ή Φράντζα, Λόντρα ή Λόνδον, Μπερλίνι – Βερολίνο κ.ά.) Η γλώσσα είναι δημοτική της εποχής με πολλούς ιδιωματισμούς, λέξεις της καθαρεύουσας, της εκκλησίας και της διπλωματίας. Είναι μια εφημερίδα γραμμένη “εις την απλήν ρωμαιικήν γλώσσαν”, όπως σημειώνουν οι εκδότες της. Αναγνώστες είναι (κυρίως με συνδρομή) Έλληνες της Βιέννης, της Θεσσαλονίκης, του Καΐρου, της Κωνσταντινούπολης κ.ά.
τους Μακρίδες Πούλιου (29/10/07)
Πηγή: History Of Macedonia
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.