Σάββατο 1 Νοεμβρίου 2014

Απριλομαγιάσματα


Φωτο Κώστας Μπαλάφας
Ήπειρος - Για τα χειμαδιά
Mετά τα Αη-δημητριάτικα γλέντια αρχίζει η χειμερινή περίοδος για τους κτηνοτρόφους και έχουν πολλές προετοιμασίες ενόψει του χειμώνα. Αυτές τις ημέρες ξεκινά το κατέβασμα των τσελιγκάδων από τα ορεινά προς τα χειμαδιά όμως μετά του Άη Γιώργη, απ΄ τα χειμαδιά, ξανακάνουν την ίδια διαδρομή για τα όμορφα ψηλώματα...

Από το βιβλίο 
"Στο Δάσκαλό μας με Αγάπη"
Του Ηλία Λιάκου

Ένα χινόπωρο και ένα χειμώνα ολόκληρο ψυχή δεν αγροικούσες στα βουνά μας. Ούτε ένα κουδούνι, ούτε ένα αλύχτημα σκυλιού. Σαν έπαιρνε όμως ν΄απριλομαγιάσει, τότε κίναγαν οι τσοπάνηδες συφάμελοι απ΄τα χειμαδιά για τα ψηλώματα. Και περπάταγαν μέρες και κάμποσοι και βδομάδες, αν ήταν το χειμαδιό τους ξέμακρο, μέχρι που να φτάσουν στο ανοιξιάτικο λιβάδι τους και στη συνέχεια ψηλότερα, στο καλοκαιρινό.

Ε, λοιπόν, τέτοια εποχή, θυμάμαι, μέρες, βδομάδες ολόκληρες να περνάνε τα ''πράματα'' τον ανήφορο... Το δρομολόγιο γι΄ αυτό το ανέβασμα ήταν ορισμένο. Αγνάντευαν, πρώτα-πρώτα τα κοπάδια στη ράχη στα Μαύρα Λιθάρια, στο μονοπάτι που ερχόταν απ΄τη Πάνια κι εκείθε απ΄το Ζεμενό, το ανατολικό έμπα της Αράχωβας. Απο κει πέφταν στη δημοσιά και φτάναν στα πρώτα σπίτια , στον Κούκουρα. Μόλις όμως φτάναν στου Σφυρή τη βρύση, τράβαγαν τον ανήφορο. Πέρναγαν το Πλάι, την Κονομόβρυση, το καλντερίμι απάνω για τον Αι-Γιώργη και από κεί, άλλα τράβαγαν τον ανήφορο για το Τρούπιο Λιθάρι - Λετζερίσο- Τριμιντέλια, άλλα για Πλόβαρμα - Χπατσιά - Καλανάκι, Ασκαλιά-Σταυρό.

Η μελωδία των Κυπροκούδουνων άρχιζε απο το αγνάντεμα στη ράχη στα Μαύρα Λιθάρια. Τελείωνε το ένα κοπάδι, άρχιζε το άλλο, τελείωνε η μία μελωδία, η άλλη αρχινούσε...

...Η μελωδία γινόταν συμφωνία, αν τύχαινε να βρεθείς στον Κουτρούλη, όταν πέρναγαν. Γιατί από κεί μπορούσες να ακούς ταυτόχρονα τα κουδούνια από πολλά κοπάδια, αλλά και και την ποδοβολή μαζί και να βλέπεις την αέναη κίνηση - φίδι μακρόσυρτο που τελειωμό δεν είχε -στους δρόμους και στα γκαλντερίμια. Απάχαζε και σιώταν όλο το πάνω χωριό...

Πρώτος, μπροστά κι από το γκεσέμι ακόμα, πήγαινε ο τσοπάνης, με την πατατούκα του ριγμένη ανάρριχτα και με το θεώρατο ραβδί του ακουμπώντας, ''αγκούτσα πουρναρίσια κι αγκτσάρ μέλεο''. Τέλος πήγαινε η τσοπάνισσα ''τη ρόκα νέθοντας'' με τα άλλα τσοπανόσκυλα, το μουλάρι -ένα ή δυό- φορτωμένα με κάπες, καζάνια, κακαβούλια, μπακράτσια, καρδάρια, καδοπούλες, κι όλα τα σύνεργα, γενικά τη ''σχύρς(η)'', που θέλει ένα μαντρί...


Κι όταν τελείωνε η λιτανεία αυτή των κοπαδιών, λούφαζε ο τόπος γύρω, κατακαθόταν ο κουρνιαχτός και έμεναν ακίνητοι οι δρόμοι, μέχρι να φθινοπωριάσει και ν΄αρχίσει η αντίθετη λιτανεία, για τα χειμαδιά...

Τούτι ιέρνιλι λι αρνάι (Όλους τους χειμώνες ξεχειμώνιαζα)



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.