Πώς, επί δικτατορίας, πήρε τα σχέδια και έφυγε από το αρχοντικό, όταν ένας ευεργετηθείς τον αποκάλεσε ''φαύλο''!
Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη
t.kontogiannidis@realnews.gr
Ένα αυγουστιάτικο μεσημέρι του 1967, στη μουδιασμένη από τη δικτατορία Ελλάδα, ο Ευάγγελος Αβέρωφ καλεί τον αδελφό του, Μιχάλη, και την αδελφή του Μίκα Σινιόσογλου, σε γεύμα. Εκεί τους αποκαλύπτει την ιδέα να δημιουργήσει μια πλούσια πινακοθήκη στο Μέτσοβο, αφιερωμένη στους γονείς τους Αναστάσιο και Ευανθία. Και οι δυο βρήκαν την ιδέα πολύ ενδιαφέρουσα και του είπαν να προχωρήσει.
1. Σήμερα, η Πινακοθήκη ''Ευάγγελου Αβέρωφ'' στο Μέτσοβο είναι η δεύτερη πιο σημαντική στην Ελλάδα, μετά την Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας.
2. Ο Ευάγγελος Αβέρωφ ξεναγεί τους επισκέπτες κατά τα εγκαίνια της Πινακοθήκης.
Την άνοιξη του 1968, με τα σχέδια της πινακοθήκης υπό μάλης, περνούσε από την πλατεία του Μετσόβου προς το αρχοντικό. Κοντοστάθηκε και ακούμπησε στην γκλίτσα του, ξαφνιασμένος από τις βραχνές κραυγές που έβγαιναν από τα κρεμασμένα στον κορμό του γέρικου πλατάνου της πλατείας μεγάφωνα: ''Σε λίγη ώρα φθάνει στο Μέτσοβο ο αντιπρόεδρος της εθνικής κυβερνήσεως. Όλοι μαζί στην πλατεία να τον υποδεχθούμε. Γυρίστε την πλάτη σας στον φαύλο Αβέρωφ.''
Κρύος ιδρώτας, αλλά ταυτόχρονα λύπη και θυμός τον κατέλαβαν μόλις πληροφορήθηκε ότι την υποδοχή στον αξιωματούχο της δικτατορίας οργάνωσε ο δήμαρχος Μετσόβου, για τον οποίο ο στενός συνεργάτης του Κωνσταντίνος Σταύρου είχε πει:
''Ο περί ου ο λόγος ήταν Μετσοβίτης πρόσφυγας από τη Ρουμανία, όπου σπούδασε δικηγόρος, επέστρεψε στα Γιάννενα και μεταμελημένος ζήτησε τη βοήθεια του Αβέρωφ για να αποκατασταθεί. Ο Αβέρωφ ανέσυρε από τη μιζέρια τον άσωτο υιό της Πίνδου, τον συγχώρεσε και αφού τον αποκατέστησε στο μαντρί των Βλάχων, του εμπιστεύτηκε την διεύθυνση του γραφείου του στα Γιάννενα, τον διόρισε διευθυντή του ιδρύματος στο Μέτσοβο και τελικώς τον πρότεινε και εξελέγη δήμαρχος''.
Αηδιασμένος ο Αβέρωφ επιστρέφει αυθημερόν στην Αθήνα και το ίδιο βράδυ τηλεφωνεί και λέει στον Σταύρο στις Βρυξέλλες τι ακριβώς είχε συμβεί. ''Αποφάσισα'', του είπε, ''να πωλήσω τη συλλογή μου και ψάχνω αγοραστή. Φρόντισε κι από εκεί μήπως βρεθεί ενδιαφερόμενος''. Το επόμενο διάστημα, συμφωνεί την πώληση της συλλογής με τον επιχειρηματία Τάσο Λεβέντη.
Συλλέκτης
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, ο Αβέρωφ είχε εκδηλώσει μια έντονη κλίση προς τις καλές τέχνες και ιδιαίτερα προς τη ζωγραφική. Αγόραζε ως συλλέκτης πίνακες μεγάλων Ελλήνων ζωγράφων για το σπίτι του στην Κηφισιά και με την πάροδο των ετών εξελίχθηκε και σε εμπειρογνώμονα της εικαστικής τέχνης.
Στο εξωτερικό, βρίσκει τον ξεχασμένο -διάσημο, όμως, για τους ξένους- Έλληνα ζωγράφο Περικλή Πανταζή. Τα έργα του εφάμιλλα των έργων Γάλλων ιμπρεσιονιστών, όπως ο Μονέ, ο Μπουντέν και ο Μανέ, τράβηξαν το ενδιαφέρον του και σταδιακά απέκτησε αξιόλογα έργα των διασήμων Ελλήνων ζωγράφων Γύζη, Ιακωβίδη, Λύτρα και Βολανάκη.
Η πρόβλεψη
Στις ευρωεκλογές του 1984 και μετά την ομιλία του στην πλατεία Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη, ο Ευαγ. Αβέρωφ δήλωσε στους δημοσιογράφους: ''Σε λίγα χρόνια, το Σύμφωνο Βαρσοβίας και η ΚΟΜΕΚΟΝ θα διαλυθούν και τότε μία μία οι χώρες του ανατολικού μπλοκ θα χτυπούν την πόρτα της ΕΟΚ''.
Οι περισσότεροι συνάδελφοί μου μειδίασαν ειρωνικώς και σαρκαστικώς. Κι εμένα μου φάνηκαν παράξενα όσα άκουσα... Θυμήθηκα τον μακαρίτη, όταν τον Μάρτη του 2003 στην Αρχαία Αγορά, υπό τη σκιά της Ακροπόλεως υπεγράφη η είσοδος στην Ε.Ε της Πολωνίας, της Ουγγαρίας κ.α. Δύο μήνες μετά τη δήλωση εκείνη, ο Νίκος Χατζηνικολάου θα γράψει στη ''Μεσημβρινή'' την αποκλειστική είδηση, κεραυνό εν αιθρία: ''Παραιτείται ο Αβέρωφ από την ηγεσία της Ν.Δ.''.
3. Λάτρης της τέχνης και συλλέκτης ο ίδιος, ήταν ο άνθρωπος που ''ανακάλυψε'' τον -ξεχασμένο για τους Έλληνες, αλλά διάσημο στο εξωτερικό, ιμπρεσιονιστή Περικλή Πανταζή.
4. Με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Η Πινακοθήκη ''Ευάγγελου Αβέρωφ'' κτίστηκε το 1981 και εγκαινιάστηκε το 1988.
Η δικαίωση ήρθε αργότερα
Μετά τη μεταπολίτευση, η ιδέα της πινακοθήκης ήλθε ξανά στο προσκήνιο. Το οίκημα ετοιμάστηκε και, παρουσία ακαδημαϊκών, ζωγράφων, γλυπτών, γιατρών, δικηγόρων, αρχιτεκτόνων, αλλά και ντόπιων υφαντουργών, υλοτόμων, αμπελουργών, κτιστών και τυροκόμων, έγιναν τα εγκαίνια της πινακοθήκης, που είναι σήμερα η μεγαλύτερη της Ελλάδας, μετά την Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας!
To άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Real News», την Κυριακή 31 Ιουλίου 2011.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.