Του Γιάννη Τσιαμήτρου
Ο γνωστός βλαχολόγος, ιστορικός ερευνητής, συγγραφέας και Βεροιώτης στην καταγωγή (διαμένει στη Θεσσαλονίκη) Αστέρης Κουκούδης πραγματοποίησε ομιλία το Σάββατο το βράδυ στο Πνευματικό κέντρο Ξηρολιβάδου στις 9.8.2014, μετά από σχετική πρόκληση του Πολιτιστικού Ομίλου Ξηρολιβάδου, με θέμα: ‘Οι Βλάχοι στο Βέρμιο’.
Ο ομιλητής εντυπωσίασε τους Ξηρολιβαδιώτες, που γέμισαν την αίθουσα διαλέξεων του Πνευματικού κέντρου του χωριού, με την παραστατικότητα των θέσεών του, τις γνώσεις του, την αμεσότητα (μίλησε χωρίς κείμενο), την πειστικότητα, τον γεμάτο αυτοπεποίθηση λόγο του και πάνω από όλα την αντικειμενική και επιστημονική του κατάρτιση για το θέμα. Οι ακροατές έφυγαν ευχαριστημένοι και πλουσιότεροι σε γνώσεις σχετικά με τα ιστορικά στοιχεία των Βλάχων στο Βέρμιο.
Ο ομιλητής ενημέρωσε το ακροατήριο ότι το Βέρμιο, πριν την έλευση των βλαχοφώνων, κατοικούνταν από ελληνόφωνους και ότι η περιοχή καταστράφηκε και ερημώθηκε αρκετές φορές προεπαναστατικά και επαναστατικά από τους Τούρκους, έχοντας αναδείξει σπουδαίους άντρες (π.χ. ο αρματολός Λιόλιος ο Ξερολιβαδιώτης, μετέπειτα άντρας της Σουλιώτισσας Δέσπως Μπότσαρη).
Έδωσε πλήρη ιστορικά στοιχεία σχετικά με την φυγή τους (κύριοι λόγοι: αγριότητα Αλή Πασά, υπερπληθυσμός κ.α.) από τα χωριά των Γρεβενών (περισσότεροι από την Αβδέλλα), με την περιπλάνησή τους (στην Ανατολική Μακεδονία) και με την μετέπειτα οριστική έλευσή τους στο Βέρμιο. Όλη αυτή η διαδικασία πραγματοποιήθηκε, όπως είπε, σταδιακά από τις αρχές μέχρι και σχεδόν τα τέλη του 19ου αιώνα. Τόνισε την προοδευτικότητα και τη διάθεση τους για οικονομική άνοδο στα τρία κύρια βλαχοχώρια (Σέλι, Ξηρολίβαδο, Κουμαριά), στην Βέροια και στη Νάουσα, αλλά και την διασπορά τους, κατά τα χειμαδιά, σε πολλά μέρη της κεντρικής Μακεδονίας.
Μίλησε για τις ασχολίες τους και τα προβλήματα, που αντιμετώπισαν στη κοινωνία της Βέροιας. Συγκεκριμένα, οι ντόπιοι Βεροιώτες δεν τους αναγνώρισαν το δικαίωμα της ισοπολιτείας στο κοινά, παρά την κοινωνική και οικονομική τους ανέλιξη. Ετσι, η ρουμανική προπαγάνδα βρήκε πρόσφορο έδαφος στη περιοχή αυτή λόγω αυτών των προβλημάτων. Ταυτόχρονα δημιουργήθηκε αντιπαλότητα και εχθρικότητα και ανάμεσα στους βλαχόφωνους (γραικομάνοι, ρουμανίζοντες) και γενικά στις αρχές του 20ου αιώνα οι Βλάχοι πέρασαν τραγικές καταστάσεις, με αποτέλεσμα πολλοί να φύγουν στη Ρουμανία (μεσοπόλεμος στη Δοβρουτσά).
Θα μπορούσαν να γραφούν πολλά στοιχεία που ανέφερε ο ομιλητής για αυτά τα θέματα, όμως είναι αδύνατον να αναφερθούν σε ένα σύντομο σημείωμα. Όσοι μπορούν να έχουν πρόσβαση στo internet μπορούν να δουν την ομιλία του σε δυο μέρη στο youtube:
α) https://www.youtube.com/watch?v=V9vs5SHpsRY Α΄ μέρος και
Τέλος πρέπει να σημειωθεί ότι, ο ομιλητής επέμενε στο ότι υφίσταται μύθος πως οι Βλάχοι γενικά ήταν μόνο νομάδες ή ημινομάδες και κτηνοτρόφοι, όπως για παράδειγμα οι Βλάχοι της περιοχής Γρεβενών (κατέβαιναν για χειμαδιά στην Θεσσαλία). Απεναντίας, η πλειονότητα των Βλάχων ήταν εδραίοι (π.χ. πόλεις του ελλαδικού χώρου, Μοσχόπολη, Μέτσοβο, Ζαγοροχώρια, χωριά Ασπροποτάμου κλπ), και μάλιστα ‘πολυτεχνίτες’, όπως χαρακτηριστικά είπε. Οι Βλάχοι, τόνισε ότι στο διάβα των αιώνων έκαναν όλα τα επαγγέλματα (έμποροι, κτίστες, μαραγκοί, τσαγκάρηδες, αργυροχρυσοχόοι, χατζήδες, κτηνοτρόφοι, κιρατζήδες, διανοούμενοι, διδάσκαλοι, ιερωμένοι κλπ), εκτός αυτά των ναυτικών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.