Σάββατο 28 Μαρτίου 2015

Μπάγκας Ιωάννης «Το Πρότυπο της Ανιδιοτέλειας»


Όλοι οι ευεργέτες είναι αναμφίβολα άξιοι της εθνικής ευγνωμοσύνης. Κάποιοι όμως από αυτούς προκαλούν πραγματικό δέος με την παθιασμένη λατρεία τους προς την Ελλάδα. Τέτοιος εθνικός ευεργέτης ήταν και ο Ιωάννης Μπάγκας. Το εντυπωσιακό της βιογραφίας του είναι πως διέθεσε ολόκληρη την περιουσία του στην πατρίδα όχι με διαθήκη, δηλαδή μετά το θάνατό του, αλλά ενόσω ήταν ακόμα εν ζωή.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Ιωάννης Μπάγκας (ή Πάγκας) γεννήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 1814 στην Κορυτσά της Βορείου Ηπείρου. Το 1833, σε ηλικία 19 ετών έφυγε από το σπίτι του, για να αποφύγει τον γάμο στον οποίο τον εξανάγκαζε ο πατέρας του. Αρχικά εγκαταστάθηκε στη Θήβα, από εκεί στη Χαλκίδα και στη συνέχεια ξενιτεύτηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Η συνεχής αναζήτηση καλύτερης τύχης τον οδήγησε αργότερα στο Κάιρο και τέλος στη Ρουμανία.

Από μικρή ηλικία επαγγελλόταν τον ράφτη και για 14 χρόνια εργάστηκε στην Αίγυπτο ως ράφτης εγχώριων ελληνοαλβανικών ενδυμάτων. Αργότερα εργάστηκε ως επιστάτης και έτσι ασχολήθηκε με κτηματικές επιχειρήσεις επί μία ολόκληρη 34ετία. Ανήσυχο πνεύμα καθώς ήταν, όταν καταπιάστηκε με τη γεωργία, αναζήτησε πιο ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες και έτσι αποφάσισε να μεταβεί στη Ρουμανία. Εκεί, κατά συμβουλή και μίμηση του Ευάγγελου Ζάππα, απέκτησε σημαντική περιουσία ως ενοικιαστής αγροτικών μεγαλοκτημάτων. Με την εργατικότητα και τις ικανότητές του, ευδοκίμησε και επέστρεψε πλουσιότατος στην Ελλάδα.

Το ταπεινό του ντύσιμο, το βραχύ ανάστημά του και το σπινθηροβόλο βλέμμα του ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά που επισήμαιναν όλοι όσοι τον γνώριζαν. Σχεδόν αγράμματος, αλλά ολιγαρκής, φιλόπονος και ευσεβής, δεν άργησε να θησαυρίσει. Ο Μπάγκας, βαθιά θρησκευόμενος, είχε βάλει σκοπό της ζωής του να πλουτίσει, για να διαθέσει όλη του την περιουσία υπέρ του Έθνους.

Οι ευεργεσίες

Όταν σε μεγάλη ηλικία εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα είχε αποκτήσει σημαντική περιουσία και έκτισε το επιβλητικό κτίριο στη γωνία της πλατείας Ομονοίας και της οδού Αθηνάς, το γνωστό αργότερα ξενοδοχείο «Μέγας Αλέξανδρος». Όλα τα χρήματα που δημιούργησε στη Ρουμανία τα έφερε και τα επένδυσε στην Ελλάδα. Αντί να περιοριστεί σε μια στείρα απόλαυση της ζωής, την οποία ασφαλώς και του επέτρεπε η μεγάλη περιουσία του, αποφάσισε να γίνει εθνικός ευεργέτης.

Στις 16 Αυγούστου 1889 με συμβολαιογραφική πράξη δώρισε τα πάντα στο Ελληνικό Δημόσιο ζητώντας να κρατήσει εισόδημα 500 δραχμών το μήνα για τη συντήρηση και τη διατροφή του. Με επιμονή τού τότε Υπουργού Εξωτερικών Στέφανου Δραγούμη το μηνιαίο ποσόν που εγκρίθηκε τελικά ήταν 1.000 δραχμές. Όμως, ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης αρνήθηκε το ποσό και αρκέστηκε σε 300 δραχμές. Με την παραπάνω συμβολαιογραφική πράξη ο Ιωάννης Μπάγκας εκχώρησε στο Δημόσιο:
την επί της πλατείας Ομονοίας οικία του, έργο του Ερνέστου Τσίλλερ. Το σπίτι αυτό αργότερα μετατράπηκε στο γνωστό ξενοδοχείο «Μέγας Αλέξανδρος»
200.000 δραχμές μετρητά
1.400 μετοχές του Σιδηροδρόμου Αθηνών-Πειραιώς

Στη συμβολαιογραφική πράξη εκχώρησης, που σημειωτέον από την πλευρά του Δημοσίου αποδέχτηκε αυτοπροσώπως ο πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης, ο Μπάγκας αναφέρει ότι: «…αναλογιζόμενος το πρόσκαιρον του παρόντος βίου και μάλιστα το προκεχωρηκός της ηλικίας αυτού και επιθυμών να χρησιμοποιήση από τούδε υπέρ κοινοφελών τω έθνει έργων την περιουσίαν αυτού, όπως και ζων ίδη τους καρπούς της τοιαύτης διαθέσεως, δωρείται αιτία θανάτου και δωρεάν αμετάκλητον τω Ελληνικώ Έθνει και τω Ελληνικώ Δημοσίω την ακίνητον περιουσίαν». Ο Χαρίλαος Τρικούπης του απένειμε το παράσημο του Μεγαλόσταυρου του Σωτήρος.

Μετά από αυτήν την πρώτη δωρεά ο Μπάγκας με την εργατικότητά του απέκτησε ξανά νέα περιουσία. Κατάφερε να αγοράσει το οικόπεδο απέναντι από την κατοικία του στην Ομόνοια, στο οποίο οικοδομήθηκε επιβλητικό μέγαρο, το «Μπάγκειο Ξενοδοχείον, Φίλιππος Β’», που στη συνέχεια το εκχώρησε και αυτό στο κράτος. Επιπλέον αγόρασε στην οδό Αθηνάς και Αρμοδίου και άλλο οικόπεδο στο οποίο άρχισε να κτίζει ξενοδοχείο, που όμως έμεινε ημιτελές λόγω του θανάτου του. Το κτίριο περατώθηκε πολλά χρόνια αργότερα μέσω του Μπαγκείου Κληροδοτήματος και λειτούργησε με το όνομα «Ολυμπιάς».

Το 1856 στην Κορυτσά ο Μπάγκας ανήγειρε το Μπάγκειο Γυμνάσιο με την επωνυμία «Ελληνοσχολείον» και κατασκεύασε υδραγωγείο. Ακόμη κληροδότησε ένα σημαντικό ποσό στο Αμαλίειο Οικοτροφείο Αθηνών για να προικίζονται τα ορφανά κορίτσια, 3.000 δραχμές στον Μητροπολίτη Κορυτσάς, προκειμένου να τις διανέμει στους φτωχούς, 18.000 δραχμές στο Δημοτικό Νοσοκομείο Ελπίς, 2.000 δραχμές στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός κ.ά. Επιπλέον διέταξε ετήσια χορηγία προς τη Ριζάρειο Σχολή για να δίνονται κάθε χρόνο υποτροφίες σε δύο σπουδαστές από την Κορυτσά.

Ο Ιωάννης Μιχ. Μπάγκας πέθανε στις 15 Δεκεμβρίου 1895 σε ηλικία 81 ετών. Χαρακτηριστικό είναι το επίγραμμα που έχει χαραχθεί επάνω στη μαρμάρινη προτομή του, στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών: «Ο τα ίδια κοινά νομίσας, άνερ χρηστέ χαίρε», που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει «τα αποκτήματά μου είναι κοινή περιουσία». Αυτό άλλωστε ήταν το πιστεύω του, όπως αποδείχτηκε με τις πράξεις και τα έργα του.

Του Χρήστου Μπουτάτου
Πηγή: Εδώ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.