Στο Μοναστήρι των Αγίων Πάντων στα Παλατίτσια Ν.Ημαθίας επτά γυναίκες γράφουν το 3ο Ζάλογγο στην ιστορία του Ελληνισμού!

Στις 25 - 1 - 2011, τηρουμένων όλων των νόμιμων διαδικασιών ψηφίστηκε και εγκρίθηκε από το δημοτικό συμβούλιο Βέροιας και τη Δήμαρχο κα Ουσουλτζόγλου Χαρούλα η μετονομασία της οδού Κόδρου σε οδό ''Επτά Βλάχων Ηρωίδων, Άγιοι Πάντες 1878'' με σκοπό την ανάδειξη της θυσίας τους για την ελευθερία της πατρίδας.

Του Μιχάλη Ακριβόπουλου

Συνταξιούχου Καθηγητή

11.03.2007

Συναντήθηκα τυχαία στο χώρο κάποιου ΚΑΦΕ της πόλης μας με τον Εκδότη-Δ/ντή της καθημερινής εφημερίδας "ΛΑΟΣ" Νομού Ημαθίας. Η κουβέντα μας γύρισε και στο θέμα της θυσίας των 7 γυναικών κατά την επανάσταση του 1878 στο Παλιόκαστρο της Μονής των Αγίων Πάντων. Συμφωνήσαμε να γίνει από μέρους μου ένα σχετικό δημοσίευμα το οποίο και θα φιλοξενήσει στην εφημερίδα του κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Τον ευχαριστώ προσωπικά γιατί πάντα με ανιδιοτέλεια στήριζε τις προσπάθειές μου. Συναντήθηκα με το Δήμαρχο Βεργίνας κ. Νίκο Παπαστόλου και του ανέφερα τα παραπάνω που τα αποδέχτηκε με μεγάλη προθυμία και μου προέτρεψε να προσπαθήσω όσο καλύτερα μπορώ και ότι ο Δήμος αναλαμβάνει όλα όσα χρειάζονται για την καλύτερη διοργάνωσή της στις 3-6-2007 ημέρα πανηγυριού της Μονής Αγίων Πάντων. Ο Δήμαρχος Βεργίνας προχώρησε αμέσως στην επαφή του με τις μοναχές της Μονής και τις πρότεινε τα παραπάνω, τα οποία και αποδέχτηκαν με ενθουσιασμό.
Το 1987 ήταν μια ξεχωριστή χρονιά για τον Πολιτιστικό Σύλλογο Παλατιτσίων. Κατόρθωσε, μετά από δημοσιεύματα γύρω από τη θυσία των 7 γυναικών που έπεσαν από το βράχο του Παλιόκαστρου, κοντά στο Μοναστήρι των Αγίων Πάντων το 1878, να ενεργοποιήσει φορείς και άτομα του Νομού μας και να πραγματοποιηθεί γιορταστική εκδήλωση στη μνήμη των θυσιασθέντων γυναικών. Στη γιορτή που έγινε στις 16-6-1987 χοροστάτησε στην επιμνημόσυνη δέηση Ο Μακαριστός Μητροπολίτης Βεροίας και Ναούσης Παύλος ο Α΄ και ενδεικτικά αναφέρονται και κάποιοι εκπρόσωποι φορέων που παραβρέθηκαν: 1) Ο τότε υπουργός Μακεδονίας-Θράκης κ. Σ. Παπαθεμελής, 2) Βουλευτές του Νομού μας, 3) Ο τότε επιτελάρχης του Β΄ Σ.Σ., 4) Ο τότε δ/ντής της Αστυνομικής Δ/νσης Ημαθίας, 5) Ο τότε αντιδήμαρχος Βέροιας και πολλοί άλλοι εκπρόσωποι διαφόρων υπηρεσιών και πλήθος κόσμου.

Η υψηλή εκπροσώπηση της πολιτείας, αλλά και φορέων στη γιορτή καταδεικνύει τη σημασία που της αποδόθηκε. Ήταν πετυχημένη από κάθε άποψη.

Ότι πετύχαμε το 1987, έγραψα τότε σε δημοσίευμά μου στην εφημερίδα "ΛΑΟΣ" στο 17-5-1992, μπορούμε να το επαναλάβουμε και συγκεκριμένα να ξαναγιορτάσουμε στις 7-6-1992 Κυριακή των Αγίων Πάντων, την Επανάσταση που τότε έγινε και την τραγική θυσία στην οποία κατέληξε. Πράγματι η γιορτή ξαναέγινε με επιτυχία για δεύτερη φορά, σε συνεργασία του Πολιτιστικού Συλλόγου και της Κοινότητας Παλατιτσίων που πρόεδρός της ήταν ο σημερινός Δήμαρχος Βεργίνας κ. Νίκος Παπαποστόλου στην ημερομηνία που προαναφέρθηκε (7-6-1992).

Το ίδιο επιχειρούμε να επαναλάβουμε και φέτος και πάλι την Κυριακή των Αγίων Πάντων στις 3-6-207, πιστεύω ότι θα τα καταφέρουμε, διατηρώντας έτσι την παράδοση που δημιουργήθηκε γύρω απ' τη γιορτή αυτή.

Το δημοσίευμα, που ακολουθεί, αυτό επιδιώκει. Να ευαισθητοποιηθούν εκπρόσωποι φορέων αλλά και άτομα, για να μπουν μπροστάρηδες στην προσπάθεια αυτή. Προσωπικά πιστεύω ότι όλα μπορούν να γίνουν έτσι, όπως τα φαντάζομαι. Άλλωστε οι περιπλοκές που δημιουργήθηκαν γύρω από τα εθνικά μας θέματα και ιδιαίτερα το Μακεδονικό, επιβάλλουν σ' όλους μας προσπάθειες για ενδυνάμωση της εθνικής μας συνείδησης και αυτό γίνεται με τη γνώση και προβολή τέτοιων αγώνων και θυσιών των προγόνων μας για λευτεριά και αξιοπρέπεια. 

Οι νέοι και οι νέες μας πρέπει να μάθουν την ιστορία και τις θυσίες των προγόνων τους, για να μπορούν κι αυτοί να επαναλάβουν τις ηρωικές πράξεις των όταν η πατρίδα και ο Ελληνισμός θα τους χρειαστεί.

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΡΩΙΚΗ ΘΥΣΙΑ 7 ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΛΑΤΙΤΣΙΑ

Από καιρό επεδίωκα να ξαναπαρουσιάσω την ηρωική θυσία των 7 γυναικών που έπεσαν από τα Βράχο του Παλιόκαστρου, λίγο πιο πάνω από το Μοναστήρι των Αγίων Πάντων κοντά στα Παλατίτσια, στις 15 Μαρτίου 1878. Σκοπός μοναδικός ήταν και είναι, το γιόρτασμα της θυσίας εκείνης των γυναικών από τα Παλατίτσια και το Σέλι ταυτόχρονα που δυστυχώς, όπως γράφει στο βιβλίο του ο Γ. Μόδης "Μακεδονικός Αγώνας και η νεότερη Μακεδονική Ιστορία", …εσκέπασεν η λήθη και την ηρωική αυτή θυσία. Πουθενά δεν μνημονεύεται.

Βέβαια, για τη θυσία αυτή έγραψαν κι άλλοι, όπως ο Γ. Χιονίδης στο μεγάλο ιστορικό του έργο για το Νομό μας, ο συνάδελφος Απ. Τζαφερόπουλος στο βιβλίο του "ΗΜΑΘΙΑ" και η Κλεοπάτρα Πολύζου-Μαμέλη που έγραψε την ιστορία του Κολινδρού Πιερίας. Οπωσδήποτε για την παραπάνω θυσία θάγραψαν κι άλλοι που δυστυχώς, ας μου το συγχωρήσουν, δεν γνωρίζω το έργο τους. 

Όλοι οι προηγούμενοι που κατέγραψαν το παραπάνω γεγονός πρόσφεραν σημαντική εθνική υπηρεσία, γιατί κράτησαν ζωντανή στη μνήμη, έστω και λίγων το μέγεθος της θυσίας εκείνης που είναι ένα ακόμα Ζάλογγο και μία ακόμα Αραπίτσα για τον Ελληνισμό. Βέβαια από όλους έλειπε το ντοκουμέντο που θα θεμελίωνε στη συνείδηση όλων μας, που διαβάσαμε τα έργα τους, την ιστορική αλήθεια και τη μεγάλη σημασία του γεγονότος. Στηρίχθηκαν στην καταγραφή της θυσίας, σε διηγήσεις-συνεντεύξεις που πήραν από παλιότερους. Δεν έχει σημασία το γεγονός αυτό και ούτε μειώνεται η ιστορική προσφορά τους, γιατί με τις πληροφορίες που έδωσαν γραπτά, κέντρισαν το ενδιαφέρον άλλων για περισσότερη έρευνα που ίσως έφερνε κάποτε και στην γραπτή ιστορική στιγμή. 

Πράγματι σήμερα έχει στα χέρια του ο κ. Ετεοκλής Ι. Γρηγοριάδης, ιστορικός ερευνητής από Αθήνα, γραπτό ντοκουμέντο που θεμελιώνει το ιστορικό γεγονός και δίνει ακριβώς το μέγεθος της θυσίας εκείνης. 

Συναντηθήκαμε με τον παραπάνω ιστορικό πολλές φορές. Ο Ετεοκλής Γρηγοριάδης μούδειξε αντίγραφο της εφημερίδας "ΩΡΑ" των Αθηνών του 1878 πούδινε την πληροφορία στους ελεύθερους Έλληνες της εποχής εκείνης και σ' όλο τον κόσμο για τη θυσία που έγινε στις 15 Μαρτίου 1878 κοντά στο Μοναστήρι των Αγίων Πάντων.  

Ακόμα η ίδια εφημερίδα μας δίνει και μια άλλη τρομακτική πληροφορία, άγνωστη σε μας μέχρι σήμερα: Ότι της θυσίας ακολούθησε μια φρικτή σφαγή πολλών Ελλήνων από τους Τούρκους και τα σκέρια των αλλόθρησκων που τους ακολουθούσαν. Σφαγή έγινε και μέσα στο δάσος, όπου κρύβονταν οι επαναστάτες με τις οικογένειές τους, αλλά και μέσα στα Παλατίτσια, στο προαύλιο του Κονακιού στο οποίο κατέφυγαν οι Παλατιτσιώτες και όχι μόνον αυτοί, για να προστατευθούν από τους Τούρκους. 

Ζητούσαν τη μεσολάβηση του μεγαλοτσιφλικά Παπαγεωργίου, τα πατριωτικά αισθήματα του οποίου από κανέναν δεν αμφισβητήθηκαν, γιατί είχε μεγάλη επιρροή στους Τούρκους. Γόνοι του Παπαγεωργίου αυτού υπάρχουν και σήμερα στη Θεσσαλονίκη. Είναι η Αλεξάνδρα Παπαγεωργίου-Βιδάλη αξιόλογη γυναίκα με κοινωνική δράση, ο Δημήτρης Ζάννας και ο μακαρίτης πια Παύλος Ζάννας, ο ευρωβουλευτής Αντώνης Σαμαράς κ.λπ. 

Αυτοί που σφαγιάστηκαν ήταν Ρωμέϊκος κόσμος και από τα κοντινά χωριά, που κι αυτά είχαν ξεσηκωθεί το 1878, και κυρίως - όπως είναι γραμμένο στην εφημερίδα - κάτοικοι των Παλατιτσίων, Μελίκης, Προδρόμου κ.λπ. 

Υπάρχουν ακόμα δύο, πιστεύω, αξιόλογες πληροφορίες σχετικές με το τι διαδραματίσθηκε το Μάρτιο του 1878 στην περιοχή του Μοναστηριού των Αγίων Πάντων Πιερίων κοντά στο Γαλακτό αλλά και στα Παλατίτσια. Τις πληροφορίες μούδωσαν γέροντες Ελληνόβλαχοι, που σαν κτηνοτρόφοι τότε διαχείμαζαν στα Παλατίτσια, αλλά και από Φυτειώτες οι οποίοι πληροφορήθηκαν τα τότε τεκτενόμενα. 

Τη χρονιά εκείνη οι Ελληνόβλαχοι κτηνοτρόφοι, που έφευγαν για τα λιβάδια του Ανατολικού Βερμίου κατά τα μέσα Μαΐου, μετακινήθηκαν κατ' εξαίρεση μετά τη γιορτή των Αγίων Αποστόλων. Έπρεπε οι γυναίκες τους να υφάνουν ξανά τα ρούχα που διάρπαξαν οι Τούρκοι και όσοι άλλοι τους ακολουθούσαν (Τσάμηδες, Κιρκέζοι κ.λπ.). 

Οι Φυτειώτες από τότε, ακόμα και σήμερα, όταν αναφέρονται σε γεγονότα κάποιας σημασίας χρησιμοποιούν τη φράση "Τέρμενο γίνεται στα Παλατίτσια" που σημαίνει γι' αυτούς μεταφορικά μεγάλη φασαρία, μεγάλο κακό (μεγάλη βαβούρα). Οι Φυτειώτες πληροφορήθηκαν τα όσα συνέβησαν μετά τις 15-3-1878 από τους διαβατάρηδες, από το χωριό τους κτηνοτρόφους προς τα χορτολίβαδα του Βερμίου. 

Όλα τα παραπάνω καταδεικνύουν ότι προηγήθηκαν μεγάλες αγριότητες από την μεριά του Τούρκων για την καταστολή του επαναστατικού κινήματος των Ελλήνων της Κεντρικής Μακεδονίας του 1878 που λειτούργησαν καταλυτικά, στο να πάρουν οι 7 γυναίκες που έπεσαν στα γκρεμό, την απόφασή τους για την υπέρτατη θυσία "κάλλιο νεκρή, παρά ατιμασμένη ή σφαγιασμένη από τους αλλόθρησκους Τούρκους". 

Ποια γεγονότα όμως είχαν προηγηθεί της θυσίας εκείνης και πώς βρέθηκαν στο χώρο του Μοναστηριού των Αγίων Πάντων Πιερίων περί τα 2.500 γυναικόπαιδα από τον Κολινδρό και τα γύρω χωριά: 

Το 1878 ο Ρωμέϊκος πληθυσμός της Κεντροδυτικής Μακεδονίας ξεσηκώνεται εναντίον των Τούρκων δυναστών του. Η εξέγερση αυτή είναι η πιο σημαντική απ' αυτές που έγιναν στην περιοχή της Μακεδονίας τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, μετά το μεγάλο ξεσηκωμό του Γένους το 1821. 

Οι διεθνείς συγκυρίες που υπήρχαν το 1878, επέτρεπαν στους Έλληνες στις τουρκοκρατούμενες περιοχές και κυρίως στη Μακεδονία για ανταρσίες εναντίον της Τουρκίας, που ήδη από την περασμένη χρονιά, το 1877, ήταν μπλεγμένη σε πόλεμο με την Ρωσία. Η προέλαση των Ρώσων σ' όλα τα μέτωπα του πολέμου, η πτώση στη συνέχεια της Ανδριανούπολης και η φανερή πλέον απειλή για κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Ρώσους, αναγκάζει τους Τούρκους να υπογράψουν ανακωχή στις 20 Γενάρη του 1878. 

Το Ελληνικό Έθνος ξεσηκώνεται (υπόδουλο και ελεύθερο) και πιέζει την τότε Ελληνική Κυβέρνηση για δράση ενάντια στην Τουρκία στις περιοχές της Θεσσαλίας, Ηπείρου, Μακεδονίας κ.λπ. Η κυβέρνηση κάτω από την έντονη πίεση της κοινής γνώμης διατάζει την εισβολή στην υπόδουλη Θεσσαλία στις 20 Γενάρη του 1878 με εκστρατευτικό σώμα 20.000 ανδρών και αρχηγό τον αντιστράτηγο Σκαρλάτο Σούτσο. 

Το έθνος συγκλονίστηκε από την προέλαση του ελληνικού στρατού, που σύντομα όμως υποχρεώθηκε να επιστρέψει στις προηγούμενες θέσεις του, με αξίωση των ευρωπαϊκών δυνάμεων της εποχής εκείνης. Ήδη όμως η είδηση της προέλασης του ελληνικού στρατού είχε περάσει στις υπόδουλες περιοχές της Μακεδονίας και ιδιαίτερα στις περιοχές του Ολύμπου και των Πιερίων που συνορεύουν με τη Θεσσαλία. 

Οι ανταρσίες των υπόδουλων Ελλήνων στις περιοχές αυτές είναι περισσότερες και μεγαλύτερες το 1878. Υπάρχει ανάμεσα στους Έλληνες Μακεδόνες επαναστατική έξαρση, που μέρα με τη μέρα ωριμάζει περισσότερο. Στις 20 Φεβρουαρίου του 1878 οι ευνοϊκές μέχρι τότε διεθνείς συγκυρίες ανατρέπονται. Της ανακωχής στο Ρωσοτουρκικό πόλεμο ακολουθεί η υπογραφή, κατά τη μέρα αυτή (20 Φλεβάρη 1878), της γνωστής συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, που δημιουργούσε σε βάρος του Ελληνισμού μία μεγάλη Βουλγαρία. 

Στο μεταξύ αποβιβάζεται στις 16 Φεβρουαρίου 1878 στο Λιτόχωρο ο λοχαγός του ελληνικού στρατού Κοσμάς Δουμπιώτης και μετά τρεις μέρες σχηματίζεται επαναστατική Κυβέρνηση που εκδίδει και επαναστατική προκήρυξη, προς τις Κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών δυνάμεων. Την προκήρυξη υπογράφουν για την προσωρινή Κυβέρνηση οι: 1) Ευάγγελος Κοροβάγκος (Πρόεδρος), 2) Α. Αστερίου, 3) Π.Β. Ζαχαριάδης, 4) Νικηφόρος (ιερομόναχος), 5) Ι.Γ. Βεργίδης, 6) Αθ. Γεωργίου (ιερέας) και 7) Ιωάν. Νικολάου. 

Μέλος της επαναστατικής κυβέρνησης ανακηρύχθηκε λίγο αργότερα και ο επίσκοπος Κίτρους Νικόλαος Λούσης, εμψυχωτής της εξέγερσης Κολινδρού στις 20 Φλεβάρη του 1878, από τον οπλαρχηγό Βαγγέλη Χοστέβα που ζούσε σαν αρχηγός κλέφτικης ομάδας γύρω από τον Κολινδρό. Το ίδιο χρονικό διάστημα επαναστατούν κι όλα τα χωριά του Ολύμπου και των Πιερίων και ιδιαίτερα τα Παλατίτσια, που έχουν μία πλούσια εθνική ιστορία, άγνωστη δυστυχώς στους Βεροιώτες και τους Ημαθιώτες. 

Εναντίον των επαναστατών οι Τούρκοι έστειλαν μεγάλες δυνάμεις που τους ακολουθούσαν άτακτοι Κιρκέζοι, Τσάμηδες, Γκέκηδες, Μποσιμποζούκοι κ.λπ. Αρχηγός του τούρκικου στρατού και των άτακτων ασκεριών πλιατσικολόγων, που τον ακολουθούσαν, ήταν ο Ασάφ πασάς. 

Τα αποτελέσματα της επανάστασης του Ολύμπου τα ξέρουμε και δεν επιθυμώ να επεκταθώ γύρω απ' αυτήν. Άλλωστε στην αρχή δήλωσα ότι άλλες είναι οι επιδιώξεις του δημοσιεύματος. Τα επαναστατικά κέντρα, με πρώτο το Λιτόχωρο, έπεφταν το ένα μετά το άλλο στα χέρια των Τούρκων. Οι Έλληνες, δυστυχώς, της Μακεδονίας δήλωναν ξανά υποταγή και ζητούσαν έλεος από τους Τούρκους. 

Στις 6 Μαρτίου 1878 οι Τούρκοι μπαίνουν χωρίς ουσιαστική αντίσταση στον Κολινδρό. Ο Βαγγέλης Χοστέβας με τους ενόπλους του, 500 άνδρες περίπου, τον επίσκοπο Κίτρους Νικόλαο και τον Παύλο Πατραλέξη καταφεύγουν προς τα Ρουμάνια των Παλατιών, όπως έλεγαν (εννοούσαν τα πυκνά δάση των Παλατιτσίων). Τους ακολουθούσε όμως και ένα μεγάλο πλήθος γυναικοπαίδων. Οι ένοπλοι και το αρχηγείο τους εγκαταστάθηκαν στο χωριό Σπουρλίτα, σημερινή Ελαφίνα, και τα γυναικόπαιδα στο Μοναστήρι των Αγίων Πάντων και στις σπηλιές γύρω απ' αυτό. Τα συγκεντρωθέντα γυναικόπαιδα, κατά τις εκτιμήσεις των ανθρώπων της εποχής που ασχολήθηκαν με το θέμα αυτό, υπερέβαιναν τις 2.500 ψυχές. Χιόνιζε τις μέρες εκείνες και το κρύο ήταν τσουχτερό. Το κρησφύγετό τους όμως προδόθηκε και οι Τούρκοι κινήθηκαν προς το Μοναστήρι από 3 κατευθύνσεις με μεγάλες δυνάμεις. Η μία ομάδα προερχόταν από τη Βέροια και αριθμούσε κατά το Μιλτιάδη Σεϊζάνη 2.000 ενόπλους και 300 άτακτους και αρχηγό τους τον Γιαγχία Βέπ. Θα χτυπούσε το Μοναστήρι από τη διάβαση Παλατιτσίων προς αυτό (βόρεια). Η άλλη προερχόταν από τον Κολινδρό και αριθμούσε 2.200 ενόπλους. Θα χτυπούσε το Μοναστήρι από τη διάβαση Γαλακτού (νότια). Η τρίτη ακολουθούσε δύσβατη από ανατολάς πορεία και την οδηγούσε ένας προδότης από τις Μηλιές Κολινδρού. Εν τω μεταξύ προς το Μοναστήρι κατέφυγαν και οι κάτοικοι των Παλατιτσίων και των τότε οικισμών Μπάρμπες και Κούτλες (σήμερα Βεργίνα) καθώς και οι Ελληνόβλαχοι που διαχείμαζαν σ' αυτά. Οι Παλατιτσιώτες (ντόπιοι και Ελληνόβλαχοι) οπλίστηκαν και ανέλαβαν την φύλαξη της βόρειας διέλευσης. 

Τη νύχτα 14/15 Μαρτίου οι γέροντες, που απέμειναν στα Παλατίτσια, είδαν τους Τούρκους, που πέρασαν ήδη τον Αλιάκμονα και πλησίασαν προς το χωριό. Ειδοποίησαν τον Παύλο Πατραλέξη που βρισκόταν στο Μοναστήρι και εκείνος με τη σειρά του έστειλε την είδηση στο επαναστατικό σώμα, που εγκαταστάθηκε στη Σπουρλίτα (Ελαφίνα). Οι επαναστάτες ξεκίνησαν αμέσως για την προστασία των γυναικοπαίδων. Στη θέση Γαλακτό συναντήθηκαν οι δύο αντίπαλοι στρατοί. Έγινε σφοδρή μάχη με μεγάλες απώλειες από τη μεριά των Τούρκων, που ήταν έτοιμοι να υποχωρήσουν. Τα γυναικόπαιδα, που ήταν στην περιοχή του Μοναστηριού, έμαθαν για τις κινήσεις των Τούρκων από τη διάβαση Παλατιτσίων, και όταν τους είδαν να ανηφορίζουν προς αυτές, αλαφιασμένες κινήθηκαν προς την Ελαφίνα μέσω Γαλακτού. Έγινε εξαιτίας αυτού μεγάλη σύγχυση και οι ένοπλοι Έλληνες αναγκάστηκαν να αλλάξουν θέσεις για να προστατέψουν τα γυναικόπαιδα. Άφησαν έτσι ελεύθερη τη δίοδο που οδηγούσε στο Μοναστήρι από τη μεριά του Γαλακτού. 

Οι Τούρκοι μπήκαν στο Μοναστήρι και περιμάζεψαν τα έντρομα γυναικόπαιδα που απέμειναν σ' αυτό, καθώς κι εκείνα που ήταν διασκορπισμένα στις σπηλιές και τα βράχια του δάσους. Άρπαξαν όλα τα στολίδια που φορούσαν ή είχαν σαν νομίσματα και τις ξεγύμνωσαν. Λίγο αργότερα τις άφησαν να γυρίσουν πίσω στα χωριά τους. Αλλά γύρω από το τελευταίο αυτό οχυρό και άσυλο 2.500 γυναικόπαιδων γράφτηκε ο επίλογος της επαναστατικής ανταρσίας του Ολύμπου-Πιερίων. 

Εφτά γυναίκες Ελληνόβλαχων που διαχείμαζαν στα Παλατίτσια, που οι άνδρες τους άρπαξαν τα όπλα για να φέρουν το Ρωμέϊκο, ρίχτηκαν από το βράχο του Πολυκάστρου στο βαθύ γκρεμό, για να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων. 

Τα ονόματά τους, όπως καταγράφηκαν στο μνημείο ηρώων των Παλατιτσίων που τίμησε τη μνήμη τους, είναι: 1) Κυράτσα Γκοδουβάνου, 2) Ελένη Τούλη, 3) Σάντα Τούλη, 4) Μαρία Μαρίτση, 5) Βαγγελιώ Μητριώνη, 6) Σούλα Μητριώνη, κόρη της προηγούμενης και 7) Αικατερίνη Νιώπα, σύζυγος του Μ. Νιώπα που κρατούσε το βυζανιάρικο αγοράκι της στην αγκαλιά της. Είναι το παιδί που επέζησε της θυσίας εκείνης και ζούσε μέχρι πρότινος στη Βέροια, στην οποία υπάρχουν και απόγονοί του. 

Μεγάλη η θυσία που έγινε και που δυστυχώς πάει να ξεχαστεί σχεδόν απ' όλους μας. 

Ας προσπαθήσουμε όλοι μας, άτομα, φορείς και πολιτεία, να ξαναζωντανέψουμε στη μνήμη μας τη θυσία των 7 εκείνων γυναικών, που, σαν άλλες Σουλιώτισσες και σαν άλλες Ναουσαίες, προτίμησαν το θάνατο από την ατίμωση. 

Είναι χρέος όλων μας ανεκπλήρωτο στη μνήμη των γυναικών του Παλιοκάστρου και των Αγίων Πάντων, που θυσιάστηκαν για τη λευτεριά τα Πατρίδας. Φέτος ειδικά που συμπληρώνονται 129 χρόνια από τότε και που ακόμα η Μακεδονία μας ξαναζεί κάποιες εθνικές περιπέτειες. Πιστεύω ότι ποτέ δεν είναι αργά.

Πηγή: http://www.laosver.gr/

         http://www.veria.gr/deltia-tupou/topika/1777-proslisi-3o-ds-verias.html