Τρίτη 15 Μαρτίου 2011

Πετράδες και καλαϊτζήδες


Εντυπωσιακή (και πολιτιστικά καθοριστική) είναι η παρουσία του Ελληνισμού στις πόλεις και στα εμπορικά κέντρα της Σερβίας κατά τους μετά την Αλωση αιώνες, όπως μαρτυρείται από πληθώρα στοιχείων και αποδείξεων που κομίζει ο Ντούσαν Πόποβιτς στο βιβλίο του «Αρμάνοι Βλάχοι στα Βαλκάνια», που εξέδωσε η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών.
Ο ίδιος ο συγγραφέας, που παραθέτει αξιόπιστες μαρτυρίες για το γεγονός ότι το δρόμο προς τη νεότερη ανάπτυξη και τον σύγχρονο πολιτισμό τον άνοιξαν στη Σερβία οι παροικίες και οι κοινότητες των μεταναστών από την Ελλάδα, κάνει μια γενίκευση. Τους θεωρεί ως Τσιντσάρους (Βλάχους) στη μεγάλη πλειοψηφία τους, που, είτε έχουν «εξελληνισθεί», όπως λέει, είτε όχι, αφενός μεν έχουν τη φιλοδοξία «να γίνουν Ελληνες», αφετέρου δε επιθέτουν την ελληνική πολιτισμική σφραγίδα στους τόπους της εγκατάστασής τους.
Σε προηγούμενο σημείωμα εξήγησε η στήλη γιατί αυτή η διάκριση ανάμεσα σε Ελληνες και «εξελληνισθέντες» Βλάχους είναι λάθος: Δεν έπαψαν να είναι Ελληνες και δε χρειάστηκε να «εξελληνισθούν» οι βλαχόφωνοι Ελληνες. Μόνο στη γλώσσα τους ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΝ την ελληνική.
Κατά τα λοιπά, η γενίκευση του συγγραφέα (η οποία απηχεί προφανώς και μια λαϊκή πεποίθηση) οδηγεί σε υπερβολές. Για παράδειγμα, χαρακτηρίζονται ως αποτελούμενες από Τσιντσάρους οι κομπανίες των «πετράδων» (κτιστών), που αναμφίβολα προέρχονται από τα ελληνόφωνα χωριά μας και είναι γνωστό ότι «έκτισαν» τα Βαλκάνια. Το ίδιο και οι «καλαϊτζήδες» από τα χωριά της Ηπείρου που γάνωσαν τα χαλκώματα όλης της Βαλκανικής.
Πάντως, ο σπουδαίος ρόλος του Ελληνισμού (βλαχόφωνου και μη) στη ΝΑ Ευρώπη στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας αναδεικνύεται από το γεγονός (που τεκμηριώνει ευσυνείδητα ο Πόποβιτς), ότι είναι αλλεπάλληλες οι εκδόσεις Λεξικών και Μεθόδων διδασκαλίας της ελληνικής για τον εγχώριο πληθυσμό.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.