Ο Νεομάρτυρας Άγιος Γεώργιος ο εν Ιωαννίνοις: Ο Άγιος που εικονίζεται ως νεαρός φουστανελοφόρος

Αξιοπρόσεκτο είναι το γεγονός ότι ο Άγιος Γεώργιος με φουστανέλα συναντάται στον ναό της Αγίας Παρασκευής Περίκλειας Ν. Πέλλας καθώς και στον ναό της Αγίας Παρασκευής Μηλόβιστας Πελαγονίας (σημ. FYROM) αλλά δεν διευκρινίζεται αν πρόκειται για τον Νεομάρτυρα Άγιο Γεώργιο τον εν Ιωαννίνοις.

Νεομάρτυς Άγιος Γεώργιος ο εν Ιωαννίνοις, ο άγιος των Γρεβενών και του Βοΐου (17 Ιαν. τιμάται η μνήμη του) από το Τσούρχλι (σημ. Άγιος Γεώργιος) Γρεβενών, με καταγωγή από το Ρέζνι (σημ. Ανθούσα Βοΐου). Απεικονίζεται με φουστανέλα και η μνήμη του τιμάται κυρίως στην Ήπειρο όπου μαρτύρησε αλλά και σε άλλες όμορες περιοχές (Δυτική Μακεδονία, Κέρκυρα κ.α). 

Ο Άγιος Γεώργιος γεννήθηκε το 1808 στο χωριό Τσούρχλι της επαρχίας Γρεβενών (σήμερα φέρει την ονομασία Άγιος Γεώργιος), από γονείς φτωχούς γεωργούς, τον Κωνσταντίνο και τη Βασίλω. Ο Γεώργιος, επειδή οι γονείς του ήταν φτωχοί, παρέμεινε αγράμματος. Ορφάνεψε σε παιδική ηλικία και πήγε στα Ιωάννινα, όπου έγινε Ιπποκόμος του Χατζή Αβδουλά, αξιωματικού του Ιμίν πασά, στον οποίο και παρέμεινε για οκτώ χρόνια. 

Κατά τον Οκτώβριο του 1836 συκοφαντήθηκε από εχθρούς του Τούρκους, ότι δήθεν, προηγουμένως εξισλαμίστηκε και κατόπιν επανήλθε στη χριστιανική θρησκεία. Μπροστά στον κριτή ο Γεώργιος απολογήθηκε με θάρρος και απέδειξε ότι ποτέ δεν έγινε αρνησίθρησκος. Έτσι, αφού βρέθηκε και απερίτμητος τον άφησαν ελεύθερο. Αργότερα πήρε σύζυγο ονόματι Ελένη και στις 30 Δεκεμβρίου του 1837 γεννήθηκε το παιδί τους, που 8 μέρες μετά, στις 7 Ιανουαρίου, εορτή του Προδρόμου, βαπτίστηκε και, λόγω της ημέρας, έλαβε το όνομα Ιωάννης. 

Στην συνέχεια, ο Γεώργιος, προσλήφθηκε Ιπποκόμος του μουσελίμη Φιλιατών και πήγε στην πόλη αυτή. Κατόπιν με άδεια του αφέντη του, ήλθε στα Ιωάννινα για δικές του υποθέσεις, όπου την 12η Ιανουαρίου 1838, ημέρα Τετάρτη, κάποιος Οθωμανός τον συκοφάντησε ότι δήθεν ήταν προηγουμένως Τούρκος και ξανάγινε χριστιανός. Έτσι συνελήφθη, φυλακίστηκε και με τη βία οι Τούρκοι προσπαθούσαν να τον αλλαξοπιστήσουν. Ο Γεώργιος όμως, παρέμεινε αμετάπειστος, ομολογώντας τον Χριστό. Μάταια λαός και κλήρος προσπαθούσαν να τον πείσουν να δραπετεύσει από τη φυλακή. Αυτός επέμενε να μαρτυρήσει για τον Χριστό. Τρεις φορές που οδηγήθηκε στον κριτή, συνεχώς ομολογούσε την πίστη του. Έτσι τη Δευτέρα 17 Ιανουαρίου 1838., ο Γεώργιος απαγχονίστηκε στην αγορά. Τρεις ημέρες έμεινε κρεμασμένος στην αγχόνη και στο διάστημα αυτό κάθε βράδυ ένα ουράνιο φως έλαμπε στο κεφάλι του.
Από την ώρα δε εκείνη ένας καταιγισμός θαυμάτων πλημμύρισε την πόλη. Πλήθος παραλύτων και πασχόντων από ποικίλες ασθένειες προστρέχοντας στον άγιο λάμβαναν τη θεραπεία τους. Ακόμη και «μια Τούρκα (Τουρκάλα) άρπαξε την κάλτσα από το πόδι του αγίου και έτρεξεν εις μίαν άρρωστη Τούρκα, ήτις εθεραπεύθη αμέσως». Γι’ αυτό και στις εικόνες ο άγιος εικονίζεται κρεμασμένος και φορώντας κάλτσα μόνο στο ένα πόδι, η πρώτη μάλιστα εικόνα του φιλοτεχνήθηκε 13 μόλις ημέρες μετά το μαρτύριό του. 

Έπειτα, το λείψανο του, δωρήθηκε από τον Μουσταφά πασά στον Μητροπολίτη Ιωαννίνων Ιωακείμ και τάφηκε με τιμές δίπλα στο ιερό Βήμα του Μητροπολιτικού ναού του Αγίου Αθανασίου. Την 26η Οκτωβρίου 1971 μ.Χ. έγινε η ανακομιδή των Ιερών λειψάνων του Αγίου, στο ναό που έφερε το όνομα του και κτίστηκε στον τόπο που πριν ήταν το σπίτι του. Ο Άγιος τιμάται και στην Κέρκυρα στην «Παναγία των ξένων», όπου εικονίζεται ως νεαρός φουστανελοφόρος.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Τὸν πανεύφημον Μάρτυν Χριστοῦ Γεώργιον, Ἰωαννίνων τὸ κλέος καὶ πολιοῦχον λαμπρόν, ἐν ᾠδαῖς πνευματικαῖς ἀνευφημήσωμεν· ὅτι ἐνήθλησε στερρῶς, καὶ κατήνεγκεν ἐχθρόν, τοῦ Πνεύματος τῇ δυνάμει· καὶ νῦν ἀπαύστως πρεσβεύει, ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον

Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.

Εὐκλεῶς ἀγάλλεται μεγαλαυχοῦσα, τῇ σεπτῇ ἀθλήσει σου, δι’ ἧς ἡ πόλις θησαυρόν, Ἰωαννίνω ἐκτήσατο, τῶν ἱερῶν σου Λειψάνων Γεώργιε.

Μεγαλυνάριον 

Χαίροις τῆς Ἠπείρου θεῖος πυρσός, καὶ Ἰωαννίνων, ἀντιλήπτωρ καὶ ἀρωγός· χαίροις τῶν θαυμάτων, ἀκένωτος χειμάρρους, Γεώργιε παμμάκαρ, ἡμῶν βοήθεια.

Η εικόνα του Αγίου που δημοσιεύουμε είναι η πρώτη φορητὴ εικόνα του η οποία έγινε στις 30/01/1838 μ.Χ., 13 ημέρες μετά το μαρτύριο του ''Δία χειρὸς Ζήκου Χιοναδίτου" καὶ με έξοδα του ιερομόναχου Χρύσανθου Λαϊνά (βλέπε σχετικά Εδώ)

Η κάρα του Αγίου Γεωργίου στο τέμπλο του ναού κάτω από την εικόνα του

Η λειψανοθήκη με τα χαριτόβρυτα λείψανα του Αγίου Γεωργίου

Πηγή: Εδώ

Περίκλεια

Σε απόσταση 5 χλμ ανατολικά της Νότιας Ν. Πέλλας, στα Βλαχομογλενά, βρίσκεται η Περίκλεια, σε υψόμετρο 570 μ. και αριθμεί 356 κατοίκους. Σύμφωνα με την παράδοση, οι κάτοικοι της Περίκλειας ήταν Ηπειρώτες που μετακινήθηκαν την περίοδο της τουρκοκρατίας σ' αυτή την περιοχή. Το πιο ενδιαφέρον από τα αξιοθέατα του χωριού είναι η παλιά εκκλησία της Αγίας Παρασκευής που σύμφωνα με σωζόμενη επιγραφή στη νότια πλευρά του ναού αγιογραφήθηκε το 1862. Οι τοιχογραφίες, που απλώνονται σε όλους τους τοίχους του ναού εκτός από το γυναικωνίτη, έχουν θέματα από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τοιχογραφίες δεξιά στο μεσαίο κλίτος, που ιστορούν το μαρτύριο της Αγίας Παρασκευής και υπομνηματίζονται με επιγραφές σε γλώσσα λαϊκή ελληνική: ΤΗΝ ΗΦΗΡΑΝ ΗΣ ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΕΑ ΑΝΔΩΝΙΟΝ - Η ΑΓΙΑ ΦΟΡΕΙ ΗΣ ΤΗΝ ΚΕΦΑΛΗΝ ΠΥΡ ΚΑΙΟΜΕΝΗΝ ΒΛΑΜΠΟΥΡΑ - Η ΑΓΙΑ ΚΕΑΙΤΑΙ ΜΕ ΛΑΜΠΑΔΕΣ ΗΣ ΤΟ ΣΩΜΑ - Η ΑΠΟΤΟΜΗ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ. Στο γυναικωνίτη είναι ζωγραφισμένη στον τοίχο ολόσωμη η τοπική Αγία Χρυσή. 

Επίσης, στον ναό της Αγίας Παρασκευής υπάρχει αγιογραφία που απεικονίζει τον Άγιο Γεώργιο με φουστανέλα και, όπως θα διαπιστώσετε από τις φωτογραφίες, παρουσιάζει αρκετή ομοιότητα με την παραπάνω απεικόνιση του Νεομάρτυρος Αγίου Γεωργίου του εν Ιωαννίνοις. Η αγιογράφηση του παλαιού ναού της Αγίας Παρασκευής στο χωριό Περίκλεια Εξαπλατάνου έγινε από οικογένεια λαϊκών ζωγράφων από το Κρούσοβο, η οποία άλλωστε αγιογράφησε όλες τις εκκλησίες της Άνω Αλμωπίας. Συγκεκριμένα, ο ναός κοσμείται με τοιχογραφίες λαϊκοβυζαντινής παράδοσης από τους Κρουσοβίτες αγιογράφους Αναστάσιο, Βαγγέλη, Νικόλαο και Κωνσταντίνο. (Πηγή: Εδώ)

Μηλόβιστα

Αλλά και στην πρόσοψη του ναού της Αγίας Παρασκευής Μηλόβιστας Πελαγονίας (σημ. Fyrom) απεικονίζεται σε λιθανάγλυφη εικόνα και πάλι ο Άγιος Γεώργιος ως φουστανελοφόρος! Αναφέρεται το εξής: ΆΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ο ΜΑΡΤΥΡ, 1856. 
Οι αγιογραφίες, στο εσωτερικό του ναού, είναι έργα των Χιονιαδιτών αγιογράφων Σωκράτη Ματθαίου, Χριστοδούλου και Θωμά Αναστασίου (1892). (Πηγή: Εδώ)

Στη στατιστική του Πατριαρχείου το 1906 η Μηλόβιστα έχει 304 σπίτια. Βρίσκεται στη διάβαση που συνδέει το Μοναστήρι με το βόρειο τμήμα της λεκάνης της Πρέσπας. Μηλοβιστιάνοι έμποροι αναφέρονται στα Βενε­τικά αρχεία του προξένου της Βενετίας στο Δυρράχιο ΡίβΙΐο Κοζα (1700) όπου συνεργάζονται εμπορικά με Μοσχοπολίτες εμπόρους. Η Μηλόβιστα αποτέλεσε γενέτειρα του ενός εκ των ιδρυτών της Νέας Φιλικής Εταιρείας Νικολάου Φιλιππίδη, ο οποίος εξορισθηκε από τους Τούρκους στο Φεζάν της Αλγερίας. Στα τέλη του περασμένου αιώνα διέθετε τρία σχολεία εκ των οποίων το ένα Παρθεναγωγείο. Ονομαστές οικογένειες Μηλοβιστιανων ήταν των Πισογιάννη, Αίου, Νάνου, Γρουϊου, Λίτσια. Γάσιου, Τσήντσου. (Πηγή: Εδώ)

Ο Άγιος Γεώργιος με φουστανέλα!

Ναός Αγίας Παρασκευής Μηλόβιστας

Δείτε το βίντεο που ακολουθεί, στο 10.58'' : 

Πηγή βίντεο: Βλαχόφωνοι Έλληνες

Επειδή με αφορμή την εορτή του Νεομάρτυρος Αγίου Γεωργίου του εν Ιωαννίνοις παρατηρήθηκε μια προσπάθεια ιδιοποίησης από ακτιβιστές του μιλέτ αχόργια, να σημειώσουμε ότι δεν ήταν βλαχόφωνος (εδώ & εδώ) και ματαίως κάποιοι παραπληροφορούν, επιδιώκοντας να διαφοροποιήσουν τους βλαχόφωνους από τους υπόλοιπους Έλληνες. Οι βλαχόφωνοι άλλωστε, ως γνωστό, τιμούν τους Αγίους της Ορθοδοξίας μας όπως και οι υπόλοιποι Έλληνες και δεν υπάρχει καμία απολύτως διαφοροποίηση.