Δημήτρη Ε. Ευαγγελίδη
Η ελληνική γλώσσα, σύμφωνα με τις νεώτερες επιστημονικές απόψεις(α), διαμορφώθηκε στον ελλαδικό χώρο, μετά την άφιξη των Πρωτο-Ελλήνων, οι οποίοι αφομοίωσαν μεν και εξαφάνισαν βαθμιαία τους προγενέστερα εγκατεστημένους λαούς (=Προέλληνες), αλλά επηρεάσθηκαν πολιτισμικά και πολιτιστικά. Οι Προέλληνες μιλούσαν δικές τους γλώσσες και ως εκ τούτου επηρέασαν σαφώς την διαμόρφωση της ελληνικής γλώσσας. Αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας(β) ήταν η αρχικά ενιαία πρωτο-ελληνική να διασπαστεί σε τρεις διαλέκτους μεταξύ 2200/2100 π.Χ. και 1900 π.Χ. δηλ. από την οριστική εγκατάσταση των Πρωτο-Ελλήνων σε μια σχετικά στενή ζώνη που περιελάμβανε την σημερινή Ήπειρο και ένα τμήμα της Ν. Δ. Ιλλυρίδος, την Δυτική Μακεδονία και το Β. Α. μέρος της Θεσσαλίας (βλ. Χάρτη), μέχρι την έναρξη της μετακίνησης των φύλων αυτών, κυρίως προς νοτιότερες περιοχές.(γ)
Οι διάλεκτοι αυτές ήσαν:
1. Μια πολύ αρχαϊκή μορφή της μετέπειτα Ιωνικής-Αττικής διαλέκτου
2. Μια επίσης αρχαϊκή μορφή της λεγομένης Δυτικής / Βορειοδυτικής / Ηπειρωτικής διαλέκτου (από αυτήν προέκυψαν αργότερα η Δωρική της Λακωνίας, της Κρήτης κ.λπ., η διάλεκτος της Ηλείας, η Αιτωλική, η Νεο-Αχαϊκή, καθώς και οι διάλεκτοι των τριών μεγάλων φυλετικών ομάδων της Ηπείρου – Θεσπρωτών, Μολοσσών, Χαόνων) και
3. Η λεγομένη Κεντρική Διάλεκτος, η οποία στην συνέχεια διασπάστηκε στην Αιολική (αναφέρεται και ως πρωτο-Αιολική) και την Αρκαδική (την μετέπειτα Αρκαδο-κυπριακή).
Ολοκληρώνοντας την εικόνα αναφέρουμε ότι γύρω στο 1600 π.Χ. ένα τμήμα αιολοφώνων Αχαιών μετανάστευσε από την ΝΑ Θεσσαλία (=Αχαΐα Φθιώτις) στην ΒΑ Πελοπόννησο. Εκεί η διάλεκτός τους άρχισε να εμφανίζει νεωτερισμούς και να δέχεται επιδράσεις από την Αρκαδική (αργότερα Αρκαδο-κυπριακή) διάλεκτο της κεντρικής Πελοποννήσου (όπου γύρω στο 1900 π.Χ. είχαν μεταναστεύσει και εγκατασταθεί οι Αρκαδόφωνοι, προερχόμενοι από την περιοχή της σημερινής Δυτικής Μακεδονίας). Έτσι διαμορφώθηκε τελικώς η γνωστή μας, από τις πινακίδες με την Γραμμική Β, διάλεκτος των Μυκηναϊκών Βασιλείων, η οποία παλαιότερα αναφερόταν ως Αχαϊκή (δεν πρέπει να συγχέεται με την προαναφερθείσα Νεο-Αχαϊκή, μια δωρική διάλεκτο), ενώ σήμερα έχει επικρατήσει γενικότερα να την αποκαλούμε Μυκηναϊκή. Με την κατάρρευση του Μυκηναϊκού κόσμου, η Μυκηναϊκή διάλεκτος έπαυσε σταδιακά να χρησιμοποιείται για να εξαφανιστεί οριστικά γύρω στο 1150 π.Χ. Τέλος, με την διασταύρωση αιολικών και δυτικών διαλεκτολογικών στοιχείων, προέκυψαν η Θεσσαλική και η Βοιωτική διάλεκτος.
Ποιά ήταν λοιπόν η γλωσσολογική σχέση της αρχαίας μακεδονικής λαλιάς σε σχέση με τις παραπάνω διαλέκτους της ελληνικής γλώσσας;
Πριν ασχοληθούμε με τις απαντήσεις στο ερώτημα αυτό θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι οι έρευνες και οι μελέτες για την μακεδονική σημείωσαν εξαιρετική πρόοδο τα τελευταία τριάντα χρόνια, με αποτέλεσμα να είμαστε σε θέση να αναφερόμαστε πλέον σε επεξεργασμένο γλωσσολογικό υλικό, από το οποίο μπορούμε να καταλήξουμε σε συγκεκριμένα επιστημονικά συμπεράσματα.
Για να συνεχίσετε την ανάγνωση του άρθρου,
ακολουθήστε τον παρακάτω σύνδεσμο:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.