Το σχολείο των Λιβαδίων του Πάικου

Ο Μιχαήλ Παπανικολάου ή ''Δασκαλοχάλης'',
ο μακροβιότερος δάσκαλος των Λιβαδίων

Ελληνικό σχολείο λειτούργησε στα Λιβάδια ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα. Το σχολείο βρισκόταν στο κέντρο των Μεγάλων Λιβαδίων, στο Μεσοχώρι, πίσω από το μαγαζί του Λειμώνα, σε οικόπεδο που είχε δωρίσει ο Μιχαήλ Χατζηβρέττας, ένας από τους προκρίτους και μεγάλους πατριώτες των Λιβαδίων. Εκεί λειτουργούσε η πέμπτη και η έκτη τάξη.

Για τα παιδιά της πρώτης έως και τετάρτης λειτουργούσε σχολείο στη γειτονιά των Τζιντζίφανων, στην πλαγιά, δεξιά μας καθώς βγαίνουμε από το χωριό στο δρόμο για τον Αρχάγγελο στη θέση ''Παλικάρι''.

Το σχολείο λειτουργούσε και το χειμώνα με λιγοστά παιδιά που απέμειναν με τις οικογένειες τους στα Μεγάλα Λιβάδια. 

Το σχολείο διέθετε μεγάλη βιβλιοθήκη σημαντικό τμήμα της οποίας ήταν δωρεά της Μαρασλείου Βιβλιοθήκης (54).

Αυτή καταστράφηκε στο ολοκαύτωμα του 1944. Ο δάσκαλος του χωριού από την απελευθέρωση έως και την καταστροφή ήταν ο Μιχαήλ Παπανικολάου1.

1. Ο Μιχαήλ Παπανικολάου (1890-1968) ή ''Δασκαλοχάλης'' όπως οι παλαιότεροι τον γνώρισαν στα Λιβάδια, γεννήθηκε το Φεβρουάριο του 1890 στα Μεγάλα Λιβάδια. Ήταν γιός του Παπανικόλα Μπάρμπα (1860-1897), δάσκαλου και ιερέα που ιερουργούσε στον Ιερό Ναό Αγίου Μηνά Νάουσας. Το 1897 όταν πέθανε ο πατέρας του, μπήκε σαν τρόφιμος στο Παπάφειο Ορφανοτροφείο Θεσσαλονίκης. Σπούδασε στο διδασκαλείο Θεσσαλονίκης. Είχε έντονη εθνική δράση στα δύσκολα χρόνια του μακεδονικού αγώνα, και της βουλγαρορουμανικής προπαγάνδας... Όταν δε η τρομοκρατία της τελευταίας είχε φθάσει στο απόγειο της, το καλοκαίρι του 1910, οι Νεότουρκοι τον συλλαμβάνουν και τον φυλακίζουν στην Γευγελή. Απελευθερώνεται μετά από ενέργειες και παραστάσεις, προς το Πατριαρχείο και την Τουρκική κυβέρνηση, του Μητροπολίτη Μογλενών Σμάραγδου. Για την εθνική του δράση τιμήθηκε από την πολιτεία με το μετάλλιο του Μακεδονικού Αγώνα (55).

Πηγή: Φώτης Ε. Κιλιπίρης, Χοάρα Μουσιάτα - Τα Λιβάδια του Πάικου (ο τόπος, η ιστορία, οι άνθρωποι), Κιλκίς 2009.