Η ηρωική αντίσταση των Βλάχων της σημερινής Αλβανίας

Μουζακιαραίοι Βλάχοι

Πηγή φωτο: Th. Capidan, Fărșeroții

Απ’ το 2011 κυκλοφορεί στην αλβανική μετάφραση και διανέμεται ως προπαγανδιστικό μέσο στους ρουμανίζοντες Βλάχους της ανατολικής Αλβανίας (Κορυτσά, Πρεμετή κυρίως αλλά και στην Κεντρική Αλβανία), το πόνημα των αρχών του περασμένου αιώνα του Ρουμάνου διπλωμάτη Constantin N. Burileanu, ''Ι Romeni di Albania''. Η μετάφραση είναι του Βαλεντίνου Μουστάκα, αρχιτέκτονος, που είναι ο ιδρυτής και μέχρι πρόσφατα Πρόεδρος του Κόμματος των Ρουμανιζόντων Βλαχόφωνων της Αλβανίας, περί του οποίου έχουμε αναφερθεί και αναλύσει παλαιότερα.

Το βιβλίο είχε κυκλοφορήσει με τη μορφή εντυπώσεων από δύο περιοδείες στα Ρουμανικά και τρεις στην Ιταλική εκδοχή, του εν λόγω Ρουμάνου διπλωμάτη με έδρα τη Ρώμη που εστάλη με συγκεκριμένη εντολή στην Οθωμανοκρατούμενη ακόμη περιοχή της σημερινής Αλβανίας, των Σκοπίων αλλά και της Μακεδονίας. Πρόκειται στην ουσία για ένα βιβλίο που επιδιώκει να διεγείρει τους Βλαχόφωνους πληθυσμούς ώστε να αποκόψουν απ’ το Οικουμενικό Πατριαρχείο, απεκδυθούν των ελληνισμό τους και την εθνική συνείδηση και προσδεθούν όπως τότε με ιδιαίτερη ένταση επιδίωκε η Ρουμανική επίσημη πολιτική στο δικό τους άρμα.

Δεδομένου ότι τμήμα του εκκλησιαστικού και διπλωματικού κατεστημένου της Ρουμανίας επανέρχεται στο σφετερισμό και τη χειραγώγηση αυτών των πληθυσμών, η μετάφραση, έκδοση και κυκλοφορία του βιβλίου αυτού (ας προσέξει κανείς την κατάχρηση: Οι Ρουμάνοι της Αλβανίας!!! παρόλο που στην αλβανική ο τίτλος του βιβλίου είναι Τρία ταξίδια) έχει τη δική του σημασία. Εξ άλλου είναι αποκαλυπτικό της σκοπιμότητας η αναφορά στην εισαγωγή του μεταφραστή, ακτιβιστή της Ρουμανικής προπαγάνδας, Μουστάκα, ότι το πόνημα του το έδωσε με την παρότρυνση κάποτε να επιμεληθεί της μετάφρασης ο πρώην Πρέσβης της Ρουμανίας στα Τίρανα Βιορέλ Στενιλέ, στη θητεία του οποίου ενεργοποιήθηκε Προξενείο επί Τιμή της Ρουμανίας στην Κορυτσά.

Τα ταξίδια του συγγραφέα του βιβλίου Μπουριλεάνου Κωσταντίνο, το 1905, 1906 και 1907 δεν έχουν ρομαντικό χαρακτήρα και ούτε απλά τη διατύπωση συμπερασμάτων από διερχόμενο διπλωμάτη. Διαπιστώνει κανείς εύκολα διαβάζοντας και παρά την φροντίδα να αποδίδει στους ανθρώπους που συναντά στα οροπέδια της Πρεμετής, της Κορυτσάς, του Πόγραδετς αλλά και του Κόλπου της Αυλώνας και τη Μουζακιά, ο Ρουμάνος διπλωματικός πράκτορας δεν καταγράφει. Απεναντίας επιδιώκει να διεγείρει και να φανατίσει ομάδες που είχαν συγκροτηθεί τις προηγούμενες δεκαετίες και τους ενθαρρύνει σε παραπέρα πιέσεις ακόμη και ένοπλη βία εις βάρος των ομοεθνών τους που παρέμεναν προσηλωμένη στην εκκλησιαστική τάξη και παράδοση των πατέρων αλλά και στην ιδέα απελευθέρωσης απ’ τον Οθωμανικό ζυγό στα πλαίσια της Ελληνικής εθνικής παλιγγενεσίας.

Οι Ρουμάνοι μάλλον λίγο ενδιαφέρονταν για τους καταπιεσμένους απ’ τους Οθωμανούς Ορθόδοξους και Ελληνικούς πληθυσμούς της Βαλκανικής. Τους ένοιαζε η χειραγώγηση κυρίως των Βλαχόφωνων και η ένταξη τους δια της βίας σε ένα δικό τους σχέδιο για την περιοχή μετά την κατάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο Μπουριλεάνου διατείνεται ότι εντόπιζε ρουμανισμό στην ψυχή των Βλάχων, αποκαλεί γκρεκομάνους ιερείς και πιστούς που παραμένουν σταθεροί στους θεσμούς του Οικουμενικού Πατριαρχείου, επαινεί τους Βλάχους που βιαιοπραγούν εις βάρος τούτων, βρίσκει δήθεν διψασμένους για σχολεία και παιδεία στα Ρουμανικά κ.α. τέτοια που στην ουσία αποτελούν πόθο του παρά πραγματικότητα. Τα όσα περιγράφει αποδεικνύουν συν τις άλλοις και κυρίως την ηρωική αντίσταση των Βλάχων σε όλη αυτή τη γεωγραφική ενότητα απ’ την Οχρίδα και το Μοναστήρι, στην Κορυτσά και την Κοιλάδα του Αώου, την παραλία της Αδριατικής και την Πίνδο. Έτσι κατανοεί καλύτερα κανείς και δυσκολίες που ενδεχομένως και σήμερα να διαπιστώνονται στην κοινωνιολογική ψυχολογία, τη συμπεριφορά και την νοοτροπία των Βλάχων ειδικά υπό συνθήκες ανελευθερίας όπως στην περίπτωση της Αλβανίας ή τον Σκοπίων.

Ο Ελληνισμός της ψυχής του δοκιμάστηκε όντως δια του πυρός της Ρουμανικής προπαγάνδας και της βίας των πρακτόρων της. Το δέσιμο των Βλάχων με το Οικουμενικό Πατριαρχείο τότε και σήμερα με την τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία και τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο είναι απόδειξη ότι η αντίσταση τους καλλιέργησε περισσότερο την εθνική τους συνείδηση, την ταυτότητα της ψυχής τους και την αυτογνωσία τους παραμερίζοντας πειρασμούς τυχοδιωκτών και καιροσκόπων.

Τα όσα περιγράφονται από τον Μπουριλεάνου τα είχε με πολύ έντονο τρόπο καταγγείλει ο Γάλλος περιηγητής και ερευνητής Βίκτωρ Μπεράρντ στο βιβλίο του «Τουρκία και Ελληνισμός – οδοιπορικό στη Μακεδονία». Είχε ταξιδέψει στα ίδια σχεδόν μέρη με το Ρουμάνο, όμως σχεδόν 20 χρόνια νωρίτερα. Είχε εντοπίσει τις δολιότητες των Ρουμάνων κυρίως στο Μοναστήρι με επικεφαλής της δράσης των πανούργο Απόστολο Μαργαρίτη.

Ο Μπεράρντ βρήκε εκεί και το «μανιφέστο» που τους είχαν προετοιμάσει οι μηχανισμοί προπαγάνδας του ΠανΡουμανισμού, ένα ντοκουμέντο που εκείνος το αποκαλεί ντροπής φυλλάδιο και που η αλβανική ιστοριογραφία το αποκρύπτει. Είναι αποκαλυπτικό και ερμηνεύει εν πολλοίς και τις σημερινές παλινδρομήσεις σε μονοπάτια παλιά κατά τις υποδείξεις τρίτων παραγόντων. Πρόκειται για το «Θίργιε μπι Κόμπιν Σκιπετάρ» - «Διακήρυξη προς το Αλβανικό Έθνος». Τι γράφει εκεί μεταξύ των άλλων και δεν διαφέρει καθόλου το κείμενο αυτό της ρουμανικής φροντίδας απ’ όσα αναμασσάει η αλβανική προπαγάνδα σήμερα; «… Ω! Πόσο πολύ την αναγνώρισαν οι αδελφούληδες μας οι Έλληνες τη φιλοξενία και την αδελφική υποδοχή που τους προσέφερε τότε η Πελασγία μας, όταν ήρθαν απ’ την Αιγυπτο-Φοινίκη τους. Μας την έχουν δείξει την ευγνωμοσύνη τους με τις μηχανορραφίες των παπάδων τους, με τις τυραννία τους και με τις σκευωρίες τους, για να παρεμποδίσουν την εξέλιξη της γλώσσας μας και της εθνικότητας μας…» Και σε άλλο σημείο: «…Κοιτάξτε τη Ρουμανία! Και αυτή καταπιεζόταν από τον ελληνικό κλήρο και την ελληνική γλώσσα. Μόνο αφού ξεκαθάρισε όλα αυτά τα σκουλήκια, άρχισε να ξανανθίζει και να βαδίζει προς την πρόοδο…». Για το κείμενο αυτό που δεν διαθέτει λογική όπως όλα που έχουν σκοπό τη διέγερση επαναστατικών αισθημάτων εχθρός δεν είναι η Τουρκία αλλά το Οικουμενικό Πατριαρχείο: «…Ακούστε. Είναι τετρακόσια πενήντα χρόνια τώρα που μας κυβερνά ο Τούρκος. Ξένος προς τη φυλή μας και αφέντης μας, δε μας αφαίρεσε ποτέ το λόγο, τη γλώσσα, την εθνικότητα ούτε και τα άρματα που κρατούμε ακόμη περήφανα στα ζωνάρια μας. Αν κάποτε φταίξαμε στασιάζοντας εναντίον του νόμιμου ηγεμόνα μας, αυτό πάντοτε οφείλονταν στην παρότρυνση του ελληνικού κλήρου, αιώνιου εχθρού του Ισλάμ, το οποίο υπονομεύει αιώνες τώρα και εναντίον του οποίου μας χρησιμοποιεί σε εγκληματικά σχέδια…». Και ακόμη πιο προκλητικά: «Αλβανοί, βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο που ήσαν οι Ρουμάνοι πριν έναν αιώνα. Ντρέπονταν να πουν πως ήσαν Ρουμάνοι. Μόνο ο κάτω λαός διεκδικούσε τον τίτλο, τόσο πολύ τους είχαν πάρει τα μυαλά οι Φαναριώτες! Σήμερα οι Ρουμάνοι είναι Ρουμάνοι και αξίζουν βέβαια πολύ περισσότερο από τους Έλληνες…».

Σήμερα τέτοιες προπαγανδιστικές πλατφόρμες για να οδηγήσουν τους Βλαχόφωνους σε λάθος επιλογές και αποκλίνουσα της ελληνικής εθνικής συνείδησης στηρίζουν διάφοροι – μεταξύ αυτών πρωτεύοντα ρόλο φορείς του Τζωρτζ Σόρος. Αλλά ας διδαχτούν και αυτοί από την ιστορία της ηρωικής αντίστασης των Βλάχων…

Πηγή: Tachydromos