Σοφία Βέμπο - Η ελληνίδα βάρδος, με τη φωνή της αναπτερώνονταν οι έλληνες γιατί η καρδιά της ήταν γεμάτη Ελλάδα

Χρόνια πολλά Ελλάδα, πατρίδα μας πολυαγαπημένη, 

καλή λευτεριά !!!

Με το ξεκίνημα του 1941 ανεβαίνει στο θέατρο Μοντιάλ η επιθεώρηση  Bella Grecia  των Χαρίτου – Λαουτάρη - Παπαδόπουλου.

Η Βέμπο τραγουδά δυο νέα πολεμικά τραγούδια: το «Στον πόλεμο βγαίν΄ο Ιταλός» παρωδία του Γ. Θίσβιου πάνω στη μεγάλη επιτυχία της Βέμπο «Στη Λαρσα βγαίν΄ο Αυγερινός» και το «Βάζει ο Ντούτσε τη στολή του». 

Τον επόμενο μήνα θα δεχθεί  πρόταση από το ραδιοφωνικό σταθμό της Αθήνας να αναλάβει εκπομπή.

Η Βέμπο δέχεται φυσικά αφιλοκερδώς. Γνώριζε τον τρόπο να συνεπαίρνει και να μεταφέρει στο ακροατήριό της την ψυχή της. 
Ενθουσίαζε με τα αμιγώς πατριωτικά τραγούδια αλλά και στα σαρκαστικά έδινε όλο της τον εαυτό, την πίκρα και την οργή και το θυμό που έκρυβε για το άδικο. Κοφτερό μαχαίρι το τραγούδι της και στηλίτευση του εχθρού. 

Ο Έλληνας γνωρίζει να νικά τον αντίπαλο. 

Πρώτα-πρώτα τον αποδυναμώνει γελοιοποιώντας τον.

Ονομαστές οικογένειες του Μεγαρόβου και Τυρνόβου Πελαγονίας

Πηγή φωτο: εδώ

Τηλέμαχου Αγγέλου, 

Μεγάροβον και Τύρνοβον:

Τα δυο Ελληνικά Φρούρια της πόλεως Μοναστηρίου και Φωλεα του Ελληνισμού της Δυτικής Μακεδονίας.

Θεσσαλονίκη 1971.

(Απόσπασμα σελ. 20-22)

Εκ των κυριωτέρων οικογενειών του Μεγαρόβου και Τυρνόβου ενθυμούμαι τα ονόματα των κάτωθι:

Βίστα, Κίζα, Μούζα, Κουφονικόλα, Γκοντζάια, Χρυσικού, Τσιάντη, Δάια, Δαφίνη, Τσαπάνου, Δοσίου, Νασιόκου, Πίκουλι, Κουρίννα, Πίσκα, Μάλτου, Δάλλα, Πιτόσκα, Μπάλτα, Πέτρου, Μισυρλή, Φία, Δαλέγκα, Σιάπκα, Σουπίλλα, Χατζητζώτζια, Δούτση, Σαμαρά, Δουδούμη, Γραμμάτα, Γραίζου, Τσάια, Καλυβιάνου, Ιατρού Αθανασίου, Καλαούζου, Καραλή, Γαρδίκη, Ζιώγα, Τερπίνη, Μορένα Ζωγράφου, Μαρκίδη, Παλιούρη, Τσιέβα, Μαρούση, Τάχου, Μούσιου, Παπαχρήστου, Γρούια, Μαρούλη, Ταουσάνη, Αγγέλου, Γούδα, Χατζηνικόλα, Χατζηστεργίου, Ζουρδούμη, Βαρζάκου, Αποστολίδη, Ταχούλα, Καραπάνου, Δένδρου, Ρεσναλή, Κίτσα, Κοντογιάννη, Δούκα, Τσιθώντι, Νάστου, Μπάνου, Καπρινίδου, Κήτα, Βόσδου, Ζιούπα, Ισμυρλή, Μέλκου, Τζιουμάκα, Δόβα, Ρόκκου, Δαμούση, Παπαμάρτση, Παπανικόλα, Παπαναούμ, Παπαστεργίου, Παπασωτήρ, Παπαγιαννάκη, Τριστακτά, Παύλε, Μωραϊτη, Κυρλατζή, Γιάκα, Μπουγιάννα, Πλατύ, Γιαννούρα, Τάσκου Γρηγόρη, Φούνη, Θάνου, Τάκη, Κώστα, Αλτηπαρμάκ, Τσιούκα, Πέτρα, Τσιαλαμάνη, Κουκόνα, Κουσουρέτα, Αντωνίου, Βισάρη, Σιδέρη, Παναγιώτου, Μπίου, Δημάνη, Αργύρη, Σιαπαρντάνη, Κώττα, Γιαννώτα, Τέρπη ή τρυφωνίδη, Παπαμιχαήλ, Μοίρα, Άγνα, Τοπάλη, Καλλίνα, Λίτσια, Σαρρή, Στυλίδη, ευεργέτης καταθέσας εις την Εθνικήν Τράπεζα της Ελλάδος 25000 λίρες, εκ των τόκων των οποίων συνετηρούντο τα σχολεία του Μεγαρόβου. Κουσκουρίδας, Τσέλλιος, Κατεργάρη, Μπασιακούλη, Σόνη, Ταλιαδούρου, Πανίδη, Μπλισνάκου, Δινιτσκιώτου, Παπανάκη, Μέλη, Γκιάτα, Τριανταφύλλου, Γράβα, Γκιούσια, Πάζα, Φαρμακός, Καραπάνου, Καραγιώργου, Σκιπητάρου, Λάμπρου, Τομαντίνα, Πούπα, Μακρή, Τέλλη, Καρανίκα, Πούρδα, Κύργα, Τσιακάλη, Κάξου, Αγγελίνα, Δήμας, Φουνταλής, Αποστόλου, Βαγγέλη Πασπάλη, Βάνκα, Δάδου, Μιζώτη, Νικόλα, Ζιώτα, Φουνταλή, Μπάρμπα, Κικιμέου, Καραμπόλα, Μιρόστη, Λαναρά, Μάντης, Πάνου, Τζιάνη, Καρότσα, Στάθη, Γάλλου, Μιστόλκα, Καλύνα, Καρλαγάνη, Μένα, Γίτσα, Ζιούλα, Στέρπου, Νίντζα, Σιέμου, Μπράντη, Παπανάκη, Γούσιου Χρήστου, Κέρτσου, Μιχαηλίδης, Τσικ- τάια, Γκόγκου, Μπέλλα, Γούσιου Χρίστα, Βανάρου.

The relationship of Aromanians with their national language (the Greek one)

Για ελληνικά, διαβάστε: Η σχέση των Βλάχων με την εθνική τους γλώσσα, την ελληνική.

(Speech by emeritus Professor of Linguistics in Aristotelis University of Salonica, Antonis Bousboukis, in the 4th Conference of the World Vlach Amphictyony).

I would like to thank ‘World Vlach Amphictyony’, because they gave me the chance to be among my Aromanian patriots of Albania and meet them in person. While being now in Korca, I feel the touch of the cultural aura (breeze) of glorious Moscopole. The unparalleled worthiness of its people raised them in such a level that the attributed title, ‘ATHENS OF OTTOMAN PERIOD’ for it, is considered right. Aromanians, especially those of Albania, live in places of the Balkans, where for the first time Romans set foot. ‘Latinophony’ starts from this place and during this period.

Aromanians’ and Romanians’ mother (native) language comes from southern Italy. This is the recent view of those who study Romance languages. On the other hand, Romance dialects, that were spoken in Dalmatia and Panonia in the past, came from Northern Italy. On both sides of Adriatic (Bari and Brindisi from Italy side, Apollonia, Vlora and Durres from the other one) there were the first and main ports that facilitated communication between Italy and the Balkans.

From Via Egnatia, where Greeks, Illyrians, Romans, soldiers and traders circulated, the early Romance dialect of Aromanians began to be formed. Based on Via Egnatia, latinophony spread throughout Balkan inland and beyond the Danube River too, where Rome was expanded after 300 years.

Aromanians, alive survival of Greek-Roman world, marched throughout their history, paraphrasing in some way the words of Emperor Hadrian, who confessed that: "I think in Greek and I command in Latin ". I use the word ‘paraphrase’, because they applied communication habits to speak latin-based language in their family environment, Greek language in public events of life and they used Greek in writing.

Since this happened during the period of the Ottoman rule, as we know from oral tradition, foreign travellers and Kasomoulis, it could probably be true in any of the previous periods, as the Greek language has never ceased to be present in the wider area as spoken language and the language of the upper class. Besides, Priskus (Byzantine historian) informs us that the prisoners from Balkan regions in Attila’s court (5th century) spoke both Greek and Latin, while Eseling notes that Latin had conquered wider folk strata.

The mixed culture of Byzantium (Roman, Greek, Christian and Oriental), in the first centuries, from 320 AD up to 620 AD, had Latin as the official communication language. Latin language was used by imperial court, civil servants, administration, justice, army etc. Latin was Constantine’s (the Great) mother tongue and the language of Greek people, who served Roman Empire, as the well known information by Ioannis Lydos clears up, a historian who lived during Emperor Justinian times (6th century). There was University with Greek language and Latin language in Constantinopole, while everyday contact and friction of Greek with Latin looked like for a moment that Buzantium would be enlatinized linguistically.

Η Διασπορά των Μοσχοπολιτών στη Βαλκανική

"... Αισθάνθηκα πλημμυρισμένα με βαθύτατη συγκίνηση τα μάτια μου, ατενίζων πέριξ μου μία άμορφο μάζα ερειπίων οικίων, επάνω στους επτά λόφους του διακυμαινόμενου εκείνου οροπεδίου... Είναι σκορπισμένα τα λείψανα του παρελθόντος μεγαλείου της Μοσχοπόλεως, διαλαλούντα ακόμη, με την πένθιμο σιγήν των, την θαυμαστή ονειρώδη ακτινοβολία, ενός απροσδόκητου πολιτισμού, που έσβησε σαν λαμπρό μετέωρο κατά το 1769... "

Έτσι περιέγραφε ο αρχιμ. Δημήτριος Καλλίμαχος το 1913 στα απομνημονεύματα του τη Μοσχόπολη. Η Μοσχόπολη καταστράφηκε το 1769 από ομάδες ατάκτων. Βρισκόμενη στη δίνη γεωπολιτικών γεγονότων ανάμεσα στις διάφορες φατρίες του Οθωμανικού καθεστώτος η πόλη εγκαταλήφθηκε και καταστράφηκε ολοσχερώς.

Μαζί με τη Μoσχόπολη εγκαταλείπονται σημαντικές βλαχόφωνες πολιτείες όπως η Γράμμοστα, το Λινοτόπι, και η Νικολίτσα. Κύμματα προσφύγων κατακλύζουν τη Μακεδονία αλλά και διάφορες άλλες περιοχές της Βαλκανικής. Στην Άνω Μακεδονία, οι Βλαχόφωνοι εγκαθίστανται στο Μοναστήρι και στις γύρω περιοχές. Εκεί ιδρύουν περίφημες πολιτείες όπως το Κρούσεβο, το Μεγάροβο, τα βλαχόφωνα χωριά του όρους Περιστέρι. Στη Δυτική Μακεδονία Μοσχοπολίτες φθάνουν στη Σιάτιστα, αλλά ιδρύουν και νέες πολιτείες όπως τη Νέβεσκα και τη Κλεισούρα. Στη Κεντρική Μακεδονία εγκαθίστανται στο Πάϊκο και ιδρύουν τα Μεγάλα Λιβάδια. Στην Ανατολική Μακεδονία θα συναντήσουμε Μοσχοπολίτες στις Σέρρες, σημαντικό εμπορικό κέντρο της εποχής εκείνης, στην Καβάλα μέχρι και την Αδριανούπολη. Κύμματα Μοσχοπολιτών και Γραμμοστιάνων προσφύγων θα φθάσουν στην περιοχή Άνω Νευροκοπίου και θα ιδρύσουν το Παπά - Τσαϊρ. Όλα αυτά τα Βλαχόφωνα κέντρα της Μακεδονίας με την μεγάλη ανάπτυξή τους στην κτηνοτροφία, το εμπόριο, την αργυροχρυσοχοϊα, τα ελληνικά γράμματα και τις τέχνες θα αποτελέσουν σημαντικά προπύργια του ελληνισμού στις μετέπειτα επερχόμενες γεωπολιτικές εξελίξεις σ αυτόν τον ευαίσθητο χώρο της Βαλκανικής. Όταν το ελληνικό εθνικό κέντρο βρισκόταν πολύ μακριά από τις τεκταινόμενες εξελίξεις απορροφημένο στα αιώνια προβλήματα του, οι βλαχόφωνες αυτές πολιτείες κρατούσαν, συνάμα με τους υπόλοιπους ντόπιους ελληνικούς πληθυσμούς, ψηλά τη σημαία της Ρωμιοσύνης άξιοι και περήφανοι συνεχιστές της βυζαντινής παράδοσης.

Κοτόπουλο με Πέτουρα (χυλοπίτες)

Της Δέσποινας Παπαστεργίου

Υλικά

1 κοτόπουλο ή και κόκορα 1 κιλού περίπου

μισό φλυτζάνι ελαιόλαδο

2 μέτρια κρεμμύδια

3 ώριμες φρέσκες ντομάτες

2-3 σκελίδες σκόρδο

1 φύλλο δάφνης

λίγα φυλλαράκια δυόσμου και μαϊντανού

1 ποτήρι κόκκινο κρασί

1 πιάτο σπιτικά πέτουρα

Αλάτι και πιπέρι 

Εκτέλεση

Ρίχνουμε το λάδι στην κατσαρόλα να κάψει και 2 μέτρια κρεμμύδια ψιλοκομμένα. Σοτάρουμε για λίγο το κρεμμύδι και στην συνέχεια προσθέτουμε τα κομμάτια από το κοτόπουλο, αλάτι και πιπέρι. Μόλις σοταριστεί σβήνουμε με ένα ποτήρι κόκκινο κρασί.

Προσθέτουμε την φρέσκια ψιλοκομμένη ντομάτα και το σκόρδο και αφήνουμε το κοτόπουλο να βράσει σε μέτρια φωτιά και προς το τέλος προσθέτουμε την δάφνη και τα φυλλαράκια δυόσμου και μαϊντανού.

Βράζει και μαλακώνει σχετικά γρήγορα αλλά αν χρειαστεί συμπληρώνουμε και λίγο νεράκι.

Μόλις βράσει βγάζουμε από την κατσαρόλα τα κομμάτια από το κοτόπουλο και ρίχνουμε  4-5 φλυτζάνια ζεστό νερό. 

Μόλις αρχίσει η σάλτσα να βράζει ρίχνουμε τις χυλοπίτες και τις αφήνουμε να βράσουν για 15 περίπου λεπτά. Θα πρέπει όμως να προσέξουμε και να κατεβάσουμε την κατσαρόλα από την φωτιά πριν πιούν τα πέτουρα μας όλο το νερό για να μην λασπώσουν και να μείνει λίγο ζουμάκι. 

Σερβίρουμε αφού πασπαλίσουμε με μπόλικη γραβιέρα ή κεφαλοτύρι...

Καλή επιτυχία!

Παύλος Μελάς: Σαν σήμερα το 1904 έπεσε στον αγώνα για την απελευθέρωση της Μακεδονίας

Αποτέλεσε υπόδειγμα γενναιότητας και αυταπάρνησης για την απελευθέρωση της πατρίδας στην ελληνική ιστορία

«Βούλγαρος να μη μείνει». Αυτή ήταν η τελευταία φράση του Παύλου Μελά, λίγο πριν ξεψυχήσει στις 13 Οκτωβρίου του 1904, θανάσιμα τραυματισμένος στη μάχη που δόθηκε στη Στάτιστα με Τουρκικό απόσπασμα 150 ανδρών ο ήρωας του Μακεδονικού Αγώνα Παύλος Μελάς. 

Γύρω από το σώμα του νεκρού Π. Μελά εκτυλίχθηκε μια διπλωματική επιχείρηση για την παραλαβή και ενταφιασμό του. Οι Έλληνες δεν ήθελαν να γίνει γνωστό στους Τούρκους ποιος ήταν ο νεκρός, και συγκεκριμένα ότι ήταν Έλληνας αξιωματικός, διότι αυτό θα δημιουργούσε διπλωματική κρίση. 

Αρχικά ο νεκρός θάφτηκε από τους χωρικούς έξω από τη Στάτιστα, ενώ οι Τούρκοι δεν γνώριζαν την ταυτότητά του. Αργότερα ο προεστός της Σιάτιστας ονόματι Ντίνας απεσταλμένος της ελληνικής πλευράς (πιθανώς του Μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη ή του οπλαρχηγού Κύρου) επιχείρησε να ξεθάψει και να μεταφέρει αλλού τον νεκρό. Στο μεταξύ όμως ο θάνατος του Μελά είχε μαθευτεί στην Αθήνα και η Τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα ειδοποίησε τις Τουρκικές Αρχές της Θεσσαλονίκης να βρουν το πτώμα ώστε να το χρησιμοποιήσουν ως απόδειξη της Ελληνικής επέμβασης σε Τουρκική επικράτεια. Έτσι, ενώ ο Ντίνας έκανε την εκταφή εμφανίστηκε Τουρκικός στρατός. Τότε έκοψε βιαστικά το κεφάλι του νεκρού και έφυγε.

Το κεφάλι τάφηκε μπροστά στην Ωραία Πύλη του Ναού της Αγίας Παρασκευής στο χωριό Πισοδέρι ενώ οι Τούρκοι πήραν το ακέφαλο σώμα και το πήγαν στην Καστοριά για αναγνώριση. Ο Γερμανός Καραβαγγέλης, που γνώριζε τα πάντα, κινητοποίησε τη νεολαία της Καστοριάς που περικύκλωσε το Διοικητήριο και απαιτούσε να τους δοθεί το σώμα "κάποιου Ζέζα" που ήταν Έλληνας. Ο Μητροπολίτης, προειδοποιώντας ότι μπορεί να συμβούν ταραχές που θα έβλαπταν την ειρηνική συμβίωση Τούρκων και Ελλήνων κατάφερε να του δοθεί το σώμα το οποίο και τάφηκε στο παρεκκλήσιο των Ταξιαρχών κοντά στο Μητροπολιτικό Μέγαρο Καστοριάς. Ο Παύλος Μελάς αποτέλεσε υπόδειγμα γενναιότητας και αυταπάρνησης για την απελευθέρωση της πατρίδας στην ελληνική ιστορία.

Μετά το θάνατο του η δράση των Ελληνικών δυνάμεων έγινε πιο έντονη, περιορίζοντας τη δράση των Βούλγαρων κομιτατζήδων, και επιτυγχάνοντας την ένωση Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας με την Ελλάδα.

Σήμερα, το όνομα του Παύλου Μελά φέρει προς τιμή του το χωριό Στάτιστα ενώ πλήθος προτομών του στολίζουν πλατείες πόλεων μεταξύ των οποίων στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα, την Κοζάνη και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας. Στη Θεσσαλονίκη, μετά το πρόγραμμα Καλλικράτης, οι τρεις δήμοι "Σταυρουπόλεως, Πολίχνης, Ευκαρπίας" ενώθηκαν σε ένα δήμο με την ονομασία Παύλος Μελάς.

Ο Παύλος Μελάς θεωρείται σύμβολο του Μακεδονικού Αγώνα, και πολλά προσωπικά του αντικείμενα εκτίθενται τώρα στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα Θεσσαλονίκης και στο μουσείο Παύλος Μελάς στην Καστοριά.

«Έφυγε» από τη ζωή ο Δημήτριος Κ. Ζάννας, απόγονος της μεγάλης οικογένειας Μακεδονομάχων της πόλης

Σε ηλικία 93 ετών, «έφυγε» σήμερα από τη ζωή ο Δημήτριος Κ. Ζάννας. Ο επίτιμος πρόεδρος του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και τέως δήμαρχος Θεσσαλονίκης, απεβίωσε στη Θεσσαλονίκη, όπου θα γίνεικαι η κηδεία του, την Κυριακή 6 Οκτωβρίου, στις 14.30, 
στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά.

Οι ρίζες της οικογένειας Ζάννα ξεκινούν από το Λιβάδι Ολύμπου στα μέσα του 19ου αιώνα. Γεννημένος στα 1850 (επί τουρκοκρατίας) ο συνώνυμος παππούς του εκλιπόντος, Δημήτριος Ζάννας, έφτασε στη Θεσσαλονίκη και εργάστηκε στον φούρνο του συντοπίτη του Κ. Παπαγεωργίου ως βοηθός. Με τη βοήθεια του, επίσης Βλάχου, Παπαγεωργίου σπούδασε στην Ιατρική Σχολή των Αθηνών και επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη όπου δραστηριοποιήθηκε ιδιαίτερα στην κοινωνική – πολιτική ζωή της Τουρκοκρατούμενης πόλης. 

Προσωπικός φίλος του τότε δημάρχου της πόλης Οσμάν Σαϊτ Μπέη, του Τούρκου στρατηγού Χασάν Ταχσίν Πασά, εντάχθηκε στο Μακεδονικό Αγώνα και μάλιστα πρωτοστάτησε στην οργάνωση και τη δράση του, μετατρέποντας το ...υπεράνω υποψίας σπίτι «του μεγάλου γιατρού», όπως τον έλεγαν Τούρκοι και Έλληνες Θεσσαλονικείς της εποχής, σε κέντρο του αγώνα !

Εγγονός του Μακεδονομάχου γιατρού Δημητρίου Ζάννα και γιος του δικηγόρου Κωνσταντίνου Ζάννα, ο Δημήτριος Κ. Ζάννας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και αφού αποφοίτησε από το Αμερικανικό Κολλέγιο «Ανατόλια» σπούδασε στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ. Εργάστηκε στο υπουργείο Συντονισμού και η φιλελεύθερη δράση του υπήρξε σπουδαία. Γι΄ αυτό εξάλλου φυλακίστηκε στη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής και επί χούντας του απαγορεύτηκε η έξοδος από τη χώρα.

Ο Δημήτριος Κ. Ζάννας έγινε δήμαρχος Θεσσαλονίκης το 1974, με την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, και η παρουσία στη πολιτιστική ζωή της πόλης υπήρξε δυναμική, επί σειρά ετών. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας και μέλος του πρώτου ΔΣ της, πρόεδρος του Ναυτικού Ομίλου Θεσσαλονίκης για αρκετά χρόνια, μέλος του ΔΣ του ΕΟΤ και του ΔΣ της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής, έφορος του Αμερικανικού Κολλεγίου «Ανατόλια», πρόεδρος της ΧΑΝΘ και μέλος ΔΣ για πολλά χρόνια, μέλος του ΔΣ της Σχολής Τυφλών Θεσσαλονίκης και νομικός Σύμβουλος της Mobil Hellas.

Συγκινητική επίσκεψη στην πατρογονική γη της Βορείου Ηπείρου

Της Ελένης Κατσώρα, μέλος του Δ.Σ. (Υπεύθυνη Εκδηλώσεων) Λ.Σ Βλάχων Βόλου.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΘΕΣΣΑΛΙΑ» 28/9/2013.

Με αφορμή την εκδρομή που πραγματοποιήθηκε στην Κορυτσά και Μοσχόπολη στις 21/22-9-2013 από τον Λαογραφικό Σύλλογο Βλάχων Βόλου και τον Σύλλογο Βλάχων επαρχίας Αλμυρού.

"... Μόνο τον τίτλο και τα παράσημα, τα οποία δεν εκπροσωπούν πάντοτε την αξία μου, μου έδωσε ο τόπος αυτός. Τον πλούτο μου απόχτησα με τον ιδρώτα του προσώπου μου ως Μοσχοπολίτης. Στην καταγωγή μου αυτή οφείλω την αξία μου και με αυτήν έχω θησαυρίσει τον πλούτο μου...".

Ήταν αυτά τα λόγια του Μοσχοπολίτη Βλάχου Εθνικού Ευεργέτη Γεωργίου Σίνα που μας οδήγησαν να επισκεφθούμε τη γη των προγόνων μας, την Κορυτσά και Μοσχόπολη, τις κοιτίδες της βλαχόφωνης ρωμιοσύνης. 

Πρώτος προορισμός η Κορυτσά. Γενέτειρα του Βλάχου Εθνικού Ευεργέτη Ιωάννη Μπάγκα, ο οποίος προσέφερε σημαντικές χορηγίες για την συνέχιση της απρόσκοπτης λειτουργίας της ελληνικής σχολής Κορυτσάς, των διδακτηρίων και της βιβλιοθήκης της. Μια μεγάλη πινακίδα, στο κεντρικό πεζόδρομο της πόλης, σου υπενθυμίζει ότι εκεί βρισκόταν το πρώτο ελληνικό σχολείο που κτίστηκε το 1887. Θαυμασμό μας προκάλεσε και το μισοκατεστραμμένο, παλιό αρχοντικό, που κάποτε φιλοξενούσε το Ελληνικό Προξενείο και σε αυτό διετέλεσε Γενικός Πρόξενος, ο νομπελίστας ποιητής, Γιώργος Σεφέρης, ένας ακόμη κρίκος που συνέδεε πολιτιστικά και πνευματικά την πόλη της Κορυτσάς με τον ελληνικό πολιτισμό.

Μόνο η ορθοδοξία, ως υπόσταση, παρέμεινε αλώβητη και ακέραια, ύστερα από τους βανδαλισμούς των εκκλησιών επί του καθεστώτος Χότζα. Αδιάψευστος μάρτυρας ο Καθεδρικός Ναός της Αναστάσεως του Κυρίου, ο οποίος χτίστηκε από τον Επίσκοπο Αλβανίας Αναστάσιο. Δέος νιώσαμε όταν επισκεφθήκαμε το Ναό της Ζωοδόχου Πηγής, την ιστορική παλιά Μητρόπολη της πόλης, που σήμερα συστεγάζεται με το Βυζαντινό Μουσείο. Με συγκίνηση ακούσαμε τον ιερέα να μας διηγείται μαρτυρίες, τότε που οι χριστιανοί έκρυβαν τις εικόνες και τα οικογενειακά τους κειμήλια. Εντυπωσιαστήκαμε από το ξυλόγλυπτο τέμπλο, το οποίο σκάλιζαν επί 24 χρόνια και θεωρείται από τα καλύτερα της Ευρώπης. Ανιχνεύσαμε κάποιες τοιχογραφίες, που αποτελούσαν δωρεές Αλμυριωτών Βλάχων. Ψάλαμε "Τη Υπερμάχω" θέλοντας να αποδώσουμε φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης προς τους προγόνους μας.