Σε προηγούμενα σημειώματα μας μιλήσαμε για τις απόψεις γλωσσολόγων και ιστορικών αλλά και δημοσιογράφων για την γλώσσα την ιστορία και την παράδοση των Βλάχων, απόψεις, που τις αντλήσαμε αυτούσιες από την βιβλιογραφία και τονίσαμε ότι θα εκφράσουμε όλες τις απόψεις.
Πιστεύουμε ότι κανένας, ως άτομο ή ως σύλλογος δεν έχει το ΜΟΝΟΠΩΛΙΟ υποστήριξης της περισσότερο σωστής γνώμης και άποψης σχετικά με την διαχείριση της βλάχικης λαλιάς ή γλώσσας ή διαλέκτου ή ιδιώματος ή οτιδήποτε άλλο.
Ωστόσο, πιστεύουμε ότι φορείς, όπως η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων έχει μεγαλύτερη αρμοδιότητα από ότι έχουν μεμονωμένα άτομα ή μεμονωμένοι σύλλογοι, σε επίπεδο, όχι επιστημονικό, αλλά πολιτιστικό και πολιτικό θα μπορούσαμε να πούμε, να εκφράσει την συνιστώσα άποψη όλων των συλλόγων Βλάχων της Ελλάδας, επάνω στο συγκεκριμένο θέμα.
Πιστεύουμε ότι κανένας, ως άτομο ή ως σύλλογος δεν έχει το ΜΟΝΟΠΩΛΙΟ υποστήριξης της περισσότερο σωστής γνώμης και άποψης σχετικά με την διαχείριση της βλάχικης λαλιάς ή γλώσσας ή διαλέκτου ή ιδιώματος ή οτιδήποτε άλλο.
Ωστόσο, πιστεύουμε ότι φορείς, όπως η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων έχει μεγαλύτερη αρμοδιότητα από ότι έχουν μεμονωμένα άτομα ή μεμονωμένοι σύλλογοι, σε επίπεδο, όχι επιστημονικό, αλλά πολιτιστικό και πολιτικό θα μπορούσαμε να πούμε, να εκφράσει την συνιστώσα άποψη όλων των συλλόγων Βλάχων της Ελλάδας, επάνω στο συγκεκριμένο θέμα.
Δεν μένει παρά και όλη η επιστημονική κοινότητα να εκφράσει. την άποψη της σε σοβαρά συμπόσια και όχι μόνο σε μεμονωμένες επιστημονικές ανακοινώσεις, για να διαλευκανθεί το θέμα πιο διεξοδικά. Λέει, λοιπόν, ο κ. Κατσάνης στο βιβλίο του ''Οι Βλάχοι, σελίδες από την ιστορία, την γλώσσα και την παράδοση'', έκδοση UNIVERSITY STUDIO PRESS, Θεσ/νίκη 2010”:
«Ας επιχειρήσουμε μια αναδρομή στην ιστορία για να αποκαταστήσουμε ορισμένες αλήθειες που καταταλαιπώρησαν τους Βλάχους από τα μέσα του 19ου αιώνα.
Στα τέλη του 3ου π.χ. αιώνα στο χώρο της Βαλκανικής σημειώνονται γεγονότα που μελλοντικά θα παίξουν αποφασιστικό ρόλο για τον ελληνισμό και τη διαμόρφωση των Βαλκανικών γλωσσών. Με τους πολέμους εναντίον των Ιλλυριών, οι Ρωμαίοι βρίσκουν την αφορμή για την επέμβασή τους στο Βαλκανικό χώρο και την πραγματοποίηση των κατακτητικών τους σχεδίων.
Από τη στιγμή της παρουσίας των ρωμαϊκών στρατευμάτων στη χερσόνησο του Αίμου αρχίζει και η διείσδυση της λατινικής γλώσσας στον ελληνικό και βαλκανικό χώρο. Το 146 π.Χ. επίσημα η Ελλάδα υποτάσσεται στους Ρωμαίους και οργανώνεται ως Ρωμαϊκή επαρχία. Τα χρόνια περνούν και η πρωτεύουσα του Ρωμαϊκού κράτους μεταφέρεται στην Κωνσταντινούπολη. Η γλώσσα του στρατού, της δημόσιας διοίκησης, των δικαστηρίων και της αυτοκρατορικής αυλής είναι η λατινική, μολονότι ο λαός στην πλειοψηφία του είναι ελληνόφωνος. Η πάλη ανάμεσα στις δύο γλώσσες είναι άνιση γιατί η πολιτιστική υπεροχή του ελληνισμού διαφύλαξε το γλωσσικό του όργανο. Οι επιδράσεις στην ελληνική γλώσσα από την λατινική είναι ελάχιστες και κυρίως αφορούν το λεξιλόγιο, ενώ οι απώλειες σε ομιλητές, όπως είναι οι Βλάχοι, δηλ. ΈΛΛΗΝΕΣ, που εκλατινίστηκαν, όχι σημαντικές.