Αποχωρήσεις Βλάχων της Αλβανίας από το Συμβούλιο των Απατεώνων (Consilu makedonarmanjlor) !!!

Ο πρόεδρος του βλάχικου συλλόγου Mandra της Αλβανίας Arben Lena, αποχωρεί με ανακοίνωση του από τη θέση του αντιπροέδρου του consilu αλλά και από μέλος γιατί δεν είχε ιδέα για τα πολιτικά παιχνίδια του Consilu a armanjlor.

Δηλώνει κάθετα αντίθετος στο όνομα "makedoarman".

Δηλώνει αντίθετος με την αναγνώριση των βλάχων της Αλβανίας ως εθνική μειονότητα (είναι μόνο εθνοπολιτιστική, κατά τη δήλωση του)...

Ήθελε διαφάνεια στους χειρισμούς του Consilu (κάτι που δεν το έβλεπε).

Επίσης όπως δήλωσε, χωρίς τους βλάχους της Ελλάδας οι οποίοι αποτελούν το πολυπληθέστερο τμήμα των βλάχων, δεν μπορεί να υπάρξει το Consilu.. δεν έχει λόγο ύπαρξης.

Το Consilu κατά την άποψη του έπρεπε να δουλέψει σύμφωνα με την κατάσταση που υπάρχει σε κάθε κράτος και όχι εξυπηρετώντας προσωπικές φιλοδοξίες ορισμένων ατόμων.

Το Consilu λέει ο Arben Lena, δεν είναι ινστιτούτο και δεν μπόρεσε να λειτουργήσει σαν ένα κοινοβούλιο για όλους τους βλάχους. Αντιθέτως η δράση του έδειξε ότι θέλει να είναι κoντά σε ανθρώπους που θα τους μεταχειρίζεται σαν άβουλα πιόνια..

Και συνεχίζει ο Αrben Lena ..φτιάξαμε ένα Consilu που πίστευα ότι ήταν ένα δημοκρατικό ινστιτούτο για όλους τους βλάχους, όπου και αν ζούνε …με όποιες ιδέες και πιστεύω έχουν.

Χαιρετισμός του προέδρου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων κ. Μιχάλη Μαγειρία στο Ζάππειο.

Ζάππειο Μέγαρο 17-09-2011

Χαιρετισμός του προέδρου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων κ. Μιχάλη Μαγειρία, στη μουσικοχορευτική εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν η Π.Ο.Π.Σ.Β και η Επιτροπή Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων προς τιμή των Εθνικών Ευεργετών Ευάγγελο και Κων/νο Ζάππα.

Βίντεο, Πηγή: Goga Mishiu (youtube)

Στο χαιρετισμό του ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μιχάλης Μαγειρίας αναφέρθηκε στη διαχρονική συνεισφορά των Βλάχων στο Γένος λέγοντας ότι η έννοια Ευεργεσία στο Ελληνικό Έθνος κατέστη συνώνυμη της Βλαχουριάς. Σημείωσε ειδικότερα τη συμβολή των Βλάχων στη συγκρότηση της νεωτερικής ελληνικής εθνικής ταυτότητας, στην «ελληνομάθεια» και τόνισε χαρακτηριστικά: «Ήρθαμε απ' όλη την Ελλάδα, Νόϊ Ελλάσλι, να τιμήσουμε τους Ευεργέτες του ελληνικού Έθνους στη χορεία των οποίων οι Βλάχοι κατέχουν την πρώτη θέση. Συναντιόμαστε εδώ στην Αθήνα μπροστά στα έργα της ευποιΐας, της εθνικής κληρονομιάς και της μεγαλοσύνης των Ελλήνων Βλάχων εθνικών Ευεργετών. Αναστοχαζόμαστε τη δράση τους, τους αγώνες τους για την Ελλάδα και τον Ελληνικό Πολιτισμό. Τα ελληνικά Γράμματα. Με προδρόμους τους Μοσχοπολίτες λογίους Δανιήλ και Αναστάσιο, τον Μετσοβίτη Δάσκαλο του Γένους Νικόλαο Τζερτζούλη, Κορυφαίο όλων τον Πρωτομάρτυρα του Έθνους τον Περιβολιώτη Ρήγα Βελεστινλή.

Αναστοχαζόμαστε τις άοκνες προσπάθειες και τη συμβολή τους στην Παλιγγενεσία του Ελληνισμού και στη συγκρότηση της νεωτερικής ελληνικής εθνικής ταυτότητας».

Βλάχοι Προσοτσάνης «Οι Γραμμουστιάνοι» : Υποδοχή της Εικόνας της Παναγίας της Οδηγήτριας

Του Γιάννη Δελόγλου

Με τη σκυτάλη συνεχώς στα χέρια οι Βλάχοι της Προσοτσάνης «Οι Γραμμουστιάνοι» διαγράφουν τη δική τους τροχιά στα πλούσια πολιτιστικά δρώμενα της Ελληνικής λαογραφίας. Ανοίγουν λεωφόρους επικοινωνίας προς κάθε κατεύθυνση και ακολουθούν τα χνάρια των προγόνων τους που τίμησαν κατά καιρούς την Ελλάδα. Που μόρφωσαν μια δική τους ιστορική παράδοση, για να την εντάξουν μέσα στην αγκαλιά τής Πατρίδας που αγωνίστηκαν για τη λευτεριά της, την πρόοδό της, την ευημερία της, στις τέχνες και τα γράμματα.

Οι Γραμμουστιάνοι της Προσοτσάνης, που οι ρίζες τους βρίσκονται στην Γράμμουστα του νομού Καστοριάς, βρέθηκαν στην άλλη πλευρά τής Μακεδονίας ύστερα από μετοίκηση στην περιοχή του Άνω Νευροκοπίου. Αιτία της μετακίνησής τους ήταν οι διαρκείς λεηλασίες των Τουρκαλβανών. Έτσι προς το τέλος του 18ου αιώνα μια ομάδα από την Γράμμουστα με μια ομάδα από τα ορεινά των Τρικάλων, οι Μοστιανοί, κατευθύνθηκαν προς το Άνω Νευροκόπι όπου δημιούργησαν το χωριό Παπά Τσαϊρ. Η εγκατάσταση τους εκεί δεν έδειχνε σημεία νέας προσφυγιάς. Η εκκλησία και το σχολείο έδεσαν τους νέους κατοίκους περισσότερο με την ήρεμη περιοχή αλλά το 1913, λίγο πριν διαμορφωθούν τα σημερινά σύνορα, άτακτες ομάδες αιμοσταγών Βουλγάρων έκαψαν και λεηλάτησαν το Παπά Τσαϊρ, για να μετακινηθούν οι Βλάχοι σε χωριά της Δράμας Προσοτσάνη, Μικρόπολη, των Σερρών Οινούσσα, Πρώτη, Ροδολίβος και αλλού.

Το δράμα, το ξεκλήρισμα, την καταστροφή και τα θύματα τού Παπά Τσαϊρ θρηνούν ακόμα οι απόγονοί τους όπου και αν βρίσκονται. Στην Προσοτσάνη ίσως πιο οργανωμένα από τον δραστήριο σύλλογό τους, που ιδρύθηκε το 1982, 69 χρόνια ύστερα από τον μεγάλο ξεριζωμό τους. Από τότε οι γενιές των Βλάχων της Κωμοπόλεως πρωταγωνιστούν στη διάδοση της πολιτιστικής τους κληρονομιάς, που δημιουργεί συνεχώς μια αξιόλογη διάδοχη κατάσταση σε όλους τους τομείς των δραστηριοτήτων τους. Ήρθαν και έφυγαν πολλοί, το λάβαρό τους όμως το κρατούν λεβέντες της τελευταίας γενιάς, για να το παραδώσουν σε εκείνους που έρχονται. Τι θαυμάσιο, όμως, μήνυμα δίνουν και σε άλλους με αυτόν τον τρόπο! Ένα παράδειγμα που πρέπει να μιμηθούν και άλλοι. Μουσικά κομμάτια και συνθέσεις από τη ζωή, τις εργασίες, τους γάμους, τα πανηγύρια αλλά και τα πικρά θλιβερά γεγονότα. Τραγουδήθηκαν από τον Χρήστο Στέργιου, επί σειρά ετών Αντιπρόεδρο και μέλος τού ΔΣ, και από τον Στέργιο Πελέχρα, που χόρεψε αρκετά χρόνια και τραγούδησε την δεύτερη σειρά των τραγουδιών του δραστήριου συλλόγου. 

Αρβανιτόβλαχοι (1)

Του Αχ. Λαζάρου

Ρωμανιστή - Βαλκανολόγου

Το πρώτο συνθετικό της επικεφαλίδας ανάγει στην Αρβανιτία των Δημητριέων Δανιήλ Φιλιππίδη και Γρηγορίου Κωνσταντά, οι οποίοι στη Γεωγραφία Νεωτερική τη συγκαταλέγουν ως δεύτερη ελληνική περιφέρεια. Πρώτη εκλαμβάνουν τη Δαλματία, την οποίαν τον 7ο αιώνα μ.Χ. ο επίσκοπος Σεβίλλης Ισίδωρος αποκαλεί Graecia! Την απόφανση αυτή τεκμηριώνει ο L.Braccesi στην συγγραφή του Grecita adriatica (Bologna 1971).

Ο γεννημένος στη Στριδώνα Δαλματίας άγιος Ιερώνυμος δημιουργεί την Vulgata, ο δε Καππαδόκης Γούλφιλας παραδουνάβια «Βίβλο Γοτθική»! Στη σημερινή Σκόδρα (Σκούταρι, Χρυσούπολη) επιγραφή των 6ου-7ου αιώνα μ.Χ., η οποία επί μισό αιώνα (1898-1959) λογίζονταν ιλλυρική, απεδείχθη ελληνική και χριστιανική. Ο γεωγράφος του 19ου αιώνα H. Kiepert (1818-1899) θεωρεί τον ποταμό Γενυσό (Γενούσο και αλβ. Σκούμπι), ο οποίος διέρχεται από το Ελβασάν, ως βόρειο όριο της Ελλάδος. Στον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ Σκόδρας και Γενούσου-Εγνατίας, όπως ήδη είχε ορίσει ο Στράβων, επανέλαβε ο Προκόπιος και επαναβεβαιώνει ο Vl. Popovic, υπερείχε το ελληνικό στοιχείο, κατά τον A.Canini. Ιδιαίτερα δε εντυπωσιάζει η ομολογία του Αλβανού ηγέτη Basri-bey, κατά την οποία αναγνωρίζεται ο ελληνικός χαρακτήρας της νότιας Αλβανίας, όντως της Βορείου Ηπείρου, όπου «το υπεραιωνόβιο πολιτισμικό έργο των σχολών της κυριαρχεί ηθικά και εθνικά».

Βέβαια η ελληνικότητα της Βορείου Ηπείρου καταδείxθηκε διεπιστημονικά και από τους R.Vulpe, Vl.Gergiev, Ol.Masson, P.Cabanes, N.G.L. Hammond, F. Papazoglou… Ο πρώτος αποκλείει στη Βόρειο Ήπειρο ύπαρξη ονομάτων ιλλυρικών. Βρίσκει δε μόνον ελληνικά και ρωμαϊκά. Τα δεύτερα υποδηλώνουν απαρχές εκλατινισμού Ελλήνων, δηλαδή γενέσεως Βλάχων. Πράγματι πρώιμη λατινοφωνία Βορειοηπειρωτών επισημαίνεται και για βιοποριστικούς λόγους προ ρωμαιοκρατίας. Επαγγελματίες, κατ’εξοχήν μεταφορείς-αγωγιάτες, δραστηριοποιούνται στα βοηθητικά (auxilia) ρωμαϊκά σώματα και εξοικειώνονται με την λατινική, όπως διαπιστώνουν οι S.I Oosz, N.G.L Hammond, G. Cheesman, P. Cabanes… H λατινοφωνία εμφανίζεται και εκτός της Β. Ηπείρου πάλι προ ρωμαιοκρατίας. Διότι Ρωμαίοι και Έλληνες αναγκάζονται να συμπράξουν για την περιστολή ιλλυρικών επιδρομών, βλαπτικών για όλους. Έτσι αποβαίνει απαραίτητη στους Έλληνες εκμάθηση βασικής λατινικής ορολογίας στρατιωτικής, ώστε να πραγματώνεται συμμαχικός συντονισμός.

Άγιος Γερμανός και Βροντερό Πρεσπών Φλώρινας

Του Φώτη Τράσια


Άγιος Γερμανός Πρεσπών

Ο Άγιος Γερμανός είναι ορεινό χωριό του νομού Φλώρινας, στην περιοχή Πρεσπών και αποτελεί το κεφαλοχώρι της περιοχής. Βρίσκεται πάνω σχεδόν στα σύνορα Ελλάδας-ΠΓΔΜ, πάνω από την λίμνη μεγάλη Πρέσπα και σε υψόμετρο 1.040 μέτρων. Απέχει 48 χλμ από τη Φλώρινα και 54 χλμ από την Καστοριά και ανήκει στον δήμο Πρεσπών, το χωριό αριθμούσε 3.500 κατοίκους. Σήμερα όμως κατοικούν περίπου 250 άτομα όλο το χρόνο. 

Ο Άγιος Γερμανός γνώριζε μεγάλη ακμή κατά το παρελθόν. Κατά την Οθωμανική περίοδο, η ονομασία του χωριού ήταν Γέρμαν και το 1926 μετονομάστηκε σε Άγιος Γερμανός. Η ύπαρξη του χωριού πιθανολογείται από τις αρχές του 10ου αιώνα, όποτε ανεγέρθηκε και ο ομώνυμος ναός. 

Ο προϋπάρχον οικισμός ενισχύθηκε κατά τις αρχές της δεκαετίας του ΄50 με Αρβανιτόβλαχους της ομάδας των Κολωνιατών προερχόμενους από την περιοχή του κάμπου των Γιαννιτσών (Κρύα Βρύση). Ένα μεγάλο μέρος των Βλάχων κάτοικων της Κρύας Βρύσης με καταγωγή από την ευρύτερη περιοχή της Θεσπρωτίας την οποία εγκατέλειψαν προς ανεύρεση βοσκοτόπων την δεκαετία του ΄20, μετακινήθηκε στην περιοχή Πρεσπών λόγω της ελονοσίας. Βέβαια μετά το 1954 ο αριθμός τους αυξήθηκε κατά πολύ από την άφιξη συγγενικών οικογενειών Κολωνιατών Βλάχων από τη Θεσπρωτία. Μετά το 1960 πολλές οικογένειες επέστρεψαν στην περιοχή της κεντρικής Μακεδονίας και εγκαταστάθηκαν στο χωριό Καλύβια Πέλλας. 

Οι Βλάχοι τίμησαν στο Ζάππειο Μέγαρο τους εθνικούς ευεργέτες !

Με ξεχωριστή λαμπρότητα και απόλυτη επιτυχία διεξήχθησαν στο χώρο του Ζαππείου Μεγάρου οι μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων. Στη συνάντηση, που σημειωτέον έγινε για πρώτη φορά, έλαβαν μέρος 65 χορευτικά συγκροτήματα Συλλόγων μελών της Ομοσπονδίας απ’ όλη την Ελλάδα. Την εκδήλωση συνδιοργάνωσαν η ΠΟΠΣΒ και η «Επιτροπή Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων». 

Περίπου 7.000 θεατές από την Αθήνα τίμησαν την εκδήλωση και όλοι μαζί έστειλαν μήνυμα αισιοδοξίας και ελπίδας για την Ελλάδα και τον απανταχού ελληνισμό. Σκοπός της εκδήλωσης, όπως ανέφερε ο πρόεδρος της ΠΟΠΣΒ, ήταν να τιμηθούν «οι Βλάχοι Εθνικοί Ευεργέτες, που έκαναν το χρέος τους ως Έλληνες και στάθηκαν πρωτοπόροι μαζί με τους άλλους Συνέλληνες στην Εθνική Παλιγγενεσία, στην ίδρυση και σύσταση του νέου Ελληνικού Κράτους». 

Στο χαιρετισμό του ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μιχάλης Μαγειρίας αναφέρθηκε στη διαχρονική συνεισφορά των Βλάχων στο Γένος λέγοντας ότι η έννοια Ευεργεσία στο Ελληνικό Έθνος κατέστη συνώνυμη της Βλαχουριάς. Σημείωσε ειδικότερα τη συμβολή των Βλάχων στη συγκρότηση της νεωτερικής ελληνικής εθνικής ταυτότητας, στην «ελληνομάθεια» και τόνισε χαρακτηριστικά: «Ήρθαμε απ' όλη την Ελλάδα, Νόϊ Ελλάσλι, να τιμήσουμε τους Ευεργέτες του ελληνικού Έθνους στη χορεία των οποίων οι Βλάχοι κατέχουν την πρώτη θέση. Συναντιόμαστε εδώ στην Αθήνα μπροστά στα έργα της ευποιΐας, της εθνικής κληρονομιάς και της μεγαλοσύνης των Ελλήνων Βλάχων εθνικών Ευεργετών. Αναστοχαζόμαστε τη δράση τους, τους αγώνες τους για την Ελλάδα και τον Ελληνικό Πολιτισμό. Τα ελληνικά Γράμματα. Με προδρόμους τους Μοσχοπολίτες λογίους Δανιήλ και Αναστάσιο, τον Μετσοβίτη Δάσκαλο του Γένους Νικόλαο Τζερτζούλη, Κορυφαίο όλων τον Πρωτομάρτυρα του Έθνους τον Περιβολιώτη Ρήγα Βελεστινλή.

Ξεκίνησε ο αφελληνισμός των βλαχόφωνων Βορειοηπειρωτών (!!!)

Με το χρήμα να ρέει άφθονο από τα ταμεία της A.F.A Paris* διοργανώνονται σεμινάρια στην Αλβανία εκπαίδευσης βλαχοδασκάλων !!!

Η εκπαίδευση των δασκάλων γίνεται επάνω στο "Μπιτουλιάνικο" αλφάβητο και τους γραμματικούς κανόνες αυτού όπως έχουν θεσπιστεί από τον Τιβέριο Κούνια και τους συνεργάτες του.

Σε πρώτη φάση εκπαιδεύτηκαν πέντε δάσκαλοι…Δύο από Κορυτσά, ένας από Γραμπόβα, ένας από Σελένιτσα και ένας από Αργυρόκαστρο.

Για φέτος το καλοκαιρινό πρόγραμμα διδασκαλίας στα παραπάνω χωριά έχει οριστεί στις 35 ώρες.

Το πρόγραμμα το παρακολούθησαν και ειδικοί του Υπουργείου "Μάθησης" της Αλβανίας.

Όπως λέει ο Ελληναράς Σπύρος Πότση στο άρθρο της εφημερίδας Farsharotu, την οποία εκδίδει μαζί με τον άλλον Ελληναρά, τον Χρήστο Γκότση, ευελπιστεί ότι μια μέρα το πρόγραμμα αυτό θα εισαχθεί στα σχολεία όλων των πόλεων και χωριών της Αλβανίας που ζούνε βλάχοι !!!

Η A.F.A Paris το ακουμπά το χρήμα για τους βλαχόφωνους και την ..."ιδιαιτερότητα τους"

Στη φωτογραφία οι "βλαχοδάσκαλοι" κατά την ενημέρωση τους στο χρηματοδοτούμενο από την A.F.A Paris σεμινάριο !!!

To "consilu a macedonarmanjlor" ΔΟΥΛΕΥΕΙ επάνω στις ιδέες του...

Δεν βγάζει τις υποχρεώσεις του με ...συμπόσια και χοροεσπερίδες !!!!

ΤΟ ΧΡΗΜΑ ΕΞΑΓΟΡΑΖΕΙ ΣΥΝΕΙΔΗΣΕΙΣ !!!

Αποκαλυπτική είναι η συμπεριφορά του πρώην β-Ο-λευτή του ΚΕΑΔ 

Χρήστου Γκότση, του "'Ελληνα" Βορειοηπειρώτη στην ψyχή και στο αίμα (όπως τουλάχιστον διατυμπάνιζε σε Ελληνικά μέσα ενημέρωσης) που υιοθέτησε τις θέσεις και απόψεις του "Consilu a makedonarmanjlor" και κάνει σήμερα αγώνα για διαφορετικότητα των βλάχων από τον Ελληνικό Εθνικό κορμό στη Βόρειο Ήπειρο.!!!

Οι μεγάλοι Ελληνόβλαχοι και άλλοι ευεργέτες δικαιώνουν τον Αριστοτέλη

Του Δημήτρη Στεργίου *

Μία επίκαιρη αναδρομή με την ευκαιρία της εκδήλωσης στο Ζάππειο για την προσφορά των Ελληνόβλαχων μεγάλων ευεργετών του Έθνους: «Είναι απερίγραπτο το πόση ευχαρίστηση προκαλεί σε κάποιον η σκέψη ότι κάτι του ανήκει και πόσο γλυκύτερη απόλαυση είναι η καλοσύνη και η βοήθεια προς τους φίλους ή τους φιλοξενουμένους ή τους συντρόφους»

Η μαζική συμμετοχή, ενθουσιασμός και η επιβλητικότητα της εκδήλωσης που διοργάνωσε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Βλάχων στο Ζάππειο στις 17 Σεπτεμβρίου για τους εθνικούς ευεργέτες, δεν αφήνει πια καμιά αμφιβολία ότι ο θεσμός των ευεργεσιών, όπως παρουσιάσθηκε στην αρχαιότητα από τον Αριστοτέλη και υλοποιήθηκε από επιφανείς Ελληνόβλαχους πατριώτες κυρίως της διασποράς, καταδεικνύει ότι έχει μέγιστη διαχρονική σημασία και ότι πρέπει να αξιοποιηθεί ιδιαίτερα σήμερα, αν, φυσικά, οι εκάστοτε διαχειριστές των εθνικών, κοινοτικών, δανειακών πόρων και εκείνων που προέρχονται από δωρεές και ευεργεσίες μας πείσουν ότι τα αντίστοιχα ποσά πάνε για συγκεκριμένους σκοπούς. Επισημαίνω, λοιπόν, ότι η ευεργεσία, έτσι όπως μάλιστα κορυφώθηκε και εξελίχθηκε σε εθνική προσφορά από Ελληνοβλάχους, χάρις στους οποίους έχει «οικοδομηθεί» με δικές τους προσφορές η μισή Αθήνα ή έχουν ανεγερθεί τα εντυπωσιακότερα οικοδομήματα στην πρωτεύουσα, και συνεχίζεται και σήμερα από μεγάλες (κυρίως ιδιωτικές) επιχειρήσεις και επιχειρηματίες, δικαιώνει απολύτως την επισήμανση του Αριστοτέλη ότι «η γενναιοδωρία εκδηλώνεται μόνο στη χρήση της περιουσίας και της ιδιοκτησίας». Ωστόσο, η ευεργεσία ή γενναιοδωρία ή η χορηγία, η οποία έχει εξελιχθεί στη χώρα μας σε ένα σημαντικό θεσμό προώθησης μεγάλων έργων ή πρωτοβουλιών, έχει δεινοπαθήσει τα τελευταία χρόνια, αφού κι αυτή δεν έμεινε έξω από τις φορολογικές δαγκάνες του κράτους. Έτσι, το κράτος, το οποίο εμφανίζεται σχεδόν ανίκανο να επιτελέσει μεγάλα πολιτιστικά ή κοινωνικά έργα, «τιμώρησε» κι εκείνους που έρχονται αρωγοί στην υλοποίηση σημαντικών πρωτοβουλιών στο χώρο του πολιτισμού, της παιδείας, της επιστήμης και της τέχνης, με την επιβολή της γνωστής φορολογίας στις χορηγίες!

ΔΕΚΑΧΡΟΝΑ ΤΟΥ ΚΕΜΟ ΚΑΙ Η ΑΛΛΗ ΑΠΟΨΗ

Του Αχιλλέα Γ. Λαζάρου *
Δημοσιεύτηκε στα Γαρδικιώτικα Νέα
Ιανουάριος - Μάρτιος 2007

Για τα δεκάχρονα του Κέντρου Ερευνών Μειονοτικών Ομάδων (ΚΕΜΟ), που πρόσφα­τα παρουσιάσθηκαν πανηγυρικά και ωραιο­ποιημένα στην Ελευθεροτυπία (23.12.2006, 66-67), οπωσδήποτε χρειάζονται συγκεκρι­μένες παρατηρήσεις ή και υπομνήσεις. 

Προλογικά οι πρωτεργάτες του ΚΕΜΟ αυτοχαρακτηρίζονται σαν επιστήμονες, που «επιχειρούν να συζητήσουν σοβαρά περί μει­ονοτήτων», αφήνοντας να νοείται το αντίθε­το για όσους πριν από αυτούς ασχολήθηκαν, αν και ομολογουμένως είναι διαπρεπείς και κατ' ακολουθίαν πασίγνωστοι, π.χ. Ε. Stanford, G. Amadori-Virgili, A. Wace - M. Thompson, J. Cvijic, D. Popovlc, VI. Skaric, P. Skok, AI. Randa, I. Coteanu, A. Mirambel, P. Lemerle, A. Blanc, M. Sivignon, E. Condurache, S. Baud-Bovy, A. Trudgill, F. Papazoglou, C. Poghire, H. Richter... 

Στον επίλογο παραθέτουν ερμηνείες των εμποδίων ή δυσχερειών, που συνάντησε το ΚΕΜΟ παρά την κρατικοδίαιτη και ευρωδίαιτη διαβίωση του, πασχίζοντας μάταια για τον προσεταιρισμό διγλώσσων (Βλάχων, Αρβανι­τών...), μεμονωμένων φυσικών προσώπων, προ πάντων δε νομικών (σωματείων, συλλό­γων, συνδέσμων...). Αλλά κατάφερε το πα­ντελώς απευκτέο και απροσδόκητο για το ίδιο, την επίσπευση της αντιστάσεως τους! 

Για την πρώτη απόπειρα του στη Λάρισα, γνωστή πια σαν «Βλαχοπαρασυναγωγή άνευ Βλάχων», της οποίας η αποτυχία αποδόθηκε στην τοπική εφημερίδα μεγάλης κυκλοφο­ρίας Ελευθερία, ο Λαρισαίος, ακριβέστερα δε Αμπελακιώτης, Αντώνης Καρκαγιάννης, γνώστης του θέματος, με άρθρο του, επιγραφόμενο «Αγαπητοί σύντροφοι του ΚΕΜΟ», τους πληροφορούσε: «Οι Βλάχοι δεν είναι μειονότητα ούτε μειονοτική ομάδα». Επιπρό­σθετα, θέτοντας εντός εισαγωγικών τον όρο «συνέδριο», ο Καρκαγιάννης προβαίνει και στην επόμενη υπενθύμιση: «Ερήμην, λοιπόν, των Βλάχων, το ΚΕΜΟ οργάνωσε στη Λάρι­σα ένα παράδοξο συνέδριο μελέτης της βλαχικής γλώσσας. Το συνέδριο ήταν σχεδόν μυστικό και οπωσδήποτε συνωμοτικό. Δεν προαναγγέλθηκε, δεν εστάλησαν προσκλή­σεις και δεν έγινε σε μεγάλη αίθουσα αλλά σε ξενοδοχείο και ουδείς επίσημος προσεκλήθη. Κάλεσαν όμως μερικούς ξένους, οι οποίοι, όταν ρωτήθηκαν, δήλωσαν ότι έτυχε να βρεθούν, τυχαία έμαθαν για το συνέδριο και ήρθαν στη Λάρισα να το παρακολουθή­σουν» (Η Καθημερινή, 21.6.1988,15). 

Δημοτικά τραγούδια των βλαχόφωνων (1)

Σχετικά με τα βλαχόφωνα τραγούδια δεν έχουμε σοβαρές μελέτες εκτός από ξένους μελετητές και συλλογείς, ιδιαίτερα βλαχόφωνους που μορφώθηκαν και έδρασαν κυρίως στην Ρουμανία. Εδώ στην Ελλάδα έχουμε κάποιες ερασιτεχνικές καταγραφές, ωστόσο αναμένουμε να επισημοποιηθεί η διδακτορική εργασία της κας Κατσανεβάκη Αθηνάς σχετικά με το θέμα με περισσότερα στοιχεία.

Από την άλλη πλευρά ήταν μεγάλο πλήγμα ο θάνατος του Ελβετού εθνομουσικολόγου Samuel Baud–Bovy, ο οποίος επρόκειτο να ασχοληθεί σοβαρά με το θέμα και, όπως μας λέει ο καθηγητής γλωσσολογίας του ΑΠΘ κ. Ν. Κατσάνης σε ανεπίσημες συζητήσεις μαζί του, ο Ελβετός μουσικολόγος υπαινίσσονταν δωρικά στοιχεία στον ρυθμό της βλαχόφωνης δημοτικής μουσικής.

Ο Ν. Κατσάνης, επίσης, μας λέει ότι οι κουτσόβλαχοι έχουν διατηρήσει με αρκετή καθαρότητα την πολιτιστική τους κληρονομιά σε σύγκριση με άλλους, πρώτον εξαιτίας του φραγμού που επέβαλε η γλώσσα και δεύτερον λόγω της κλειστής σε ξένες επιγαμίες κονωνίας τους, που διατηρήθηκε μέχρι και τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο.

Και η βλαχόφωνη αλλά και η ελληνόφωνη δημοτική μουσική πρέπει να ερευνηθούν παράλληλα γιατί αποτελούν τμήματα του ελληνικού κορμού και έχουν στοιχεία που δηλώνουν τόσο την αυτοχθονία όσο και την σύνδεσή τους με την απώτερη αρχαιότητα.

Στην στιχουργική των κουτσοβλάχικων τραγουδιών έχουμε τροχαϊκού εφτασύλλαβους ή οκτασύλλαβους, ιαμβικούς επτασύλλαβους και δεκαπεντασύλλαβους στίχους, ενώ η ρίμα των τραγουδιών είναι ομοιοκαταληκτική στους βόρειους κουτσόβλαχους και ανομοιοκατάληκτη στους νότιους με κάποιες εξαιρέσεις.

Αχιλλεύς Λαζάρου: «Αλησμόνητο το Αντάμωμα των Βλάχων»!

Σε σχετική συζήτηση με τον Δημήτρη Στεργίου ο διακεκριμένος ρωμανιστής – βαλκανολόγος καθηγητής τόνισε ότι «και στο 27ο Αντάμωμα καταδείχθηκε η αυθεντική Ελληνικότητα των Βλάχων, όπως απεικονίσθηκε ανάγλυφα και στα τραγούδια και τους χορούς τους»

Στον απόηχο του 27ου Πανελληνίου Ανταμώματος Βλάχων, το οποίο διοργανώθηκε από την 1 έως 3 Ιουλίου 2011 στο Ανήλιο και το Μέτσοβο, παραθέτω τις εντυπώσεις του γνωστού πολυγραφότατου συγγραφέα, καθηγητή και ρωμανιστή – βαλκανολόγου κ. Αχιλλέως Λαζάρου, όπως παρουσιάσθηκαν στον γράφοντα σε σχετική συζήτηση μαζί του: 

«Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων (ΠΟΠΣΒ), η οποία απαρτίζεται από εκατόν επτά (107) μέλη, όπως παρουσιάζονται στην εφετινή από κάθε άποψη επιβλητική έκδοσή της χάρη στην προσωπική επιμέλεια του τωρινού προέδρου της Μιχάλη Δ. Μαγειρία, επωμίσθηκε το βάρος και την ευθύνη της εφετινής πραγματώσεως του 27ου Ανταμώματος από 1ης έως και 3ης Ιουλίου 2011 στο Ανήλιο και στο Μέτσοβο. Στο Αντάμωμα αυτό παρουσιάσθηκαν Βλάχοι και από τις γειτονικές χώρες, Αλβανία, Σκόπια και την ευρύτερη Διασπορά με τον έκδηλο ελληνικό προσανατολισμό, ο οποίος άλλωστε καταδείχθηκε και με τα τραγούδια και με τους χορούς, πρόδηλα ελληνικής πανάρχαιας προελεύσεως, σύμφωνα με τα πορίσματα ερευνών εξειδικευμένων Ελληνοβλάχων, αλλά και εκρουμανισμένων, όπως ο Take Papahagi, και ακραιφνών Ρουμάνων, π.χ. του Cicerone Poghirc, κατά τον οποίο κοιτίδα των Βλάχων είναι ο βορειοελλαδικός χώρος, δικαιώνοντας όλες τις υπηρεσιακές εκτιμήσεις του μεγάλου ΄Ελληνα προξένου στην τουρκοκρατούμενη Μακεδονία Ίωνος Δραγούμη. Εξάλλου, η αυθεντική ελληνικότητα των Βλάχων απεικονίζεται ανάγλυφα και στα τραγούδια τους και στους χορούς τους, επιστημονικά αποδείχθηκε κατ΄εξοχήν με την τρίτομη διδακτορική διατριβή της Αθηνάς Ν. Κατσανεβάκη και άλλων. Άλλωστε, γνωρίζετε ότι πρόσφατα κυκλοφόρησε και το τετράτομο έργο του ομιλούντος «Ελληνισμός και λαοί της Νοτιανατολικής Ευρώπης», Αθήνα 2010, όπου στο Γ΄ Τόμο, σελίδα 33 και επόμενες, και στον Δ΄ Τόμο, σελίδα 710 αναλύονται λεπτομερώς όλα αυτά. Αλησμόνητο Αντάμωμα!» 

Με απόλυτη επιτυχία στέφτηκε το 12ο Πανελλήνιο Συμπόσιο της Π.Ο.Π.Σ. ΒΛΑΧΩΝ

Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 

Με ιδιαίτερη επιτυχία διεξήχθησαν στις 10 και 11 Σεπτεμβρίου 2011 στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αλμυρού Μαγνησίας οι εργασίες του 12ου Συμποσίου Ιστορίας – Λαογραφίας, Βλαχικής Παραδοσιακής Μουσικής και Χορών με θέμα: “Βλάχοι της Δημητριάδος και των Δύο Αλμυρών”. Το Συμπόσιο συνδιοργάνωσαν η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων, η Περιφέρεια Θεσσαλίας και ο Λαογραφικός Σύλλογος Βλάχων επαρχίας Αλμυρού. Η συμμετοχή συνέδρων από βλάχικους συλλόγους απ' όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό ξεπέρασε κάθε προηγούμενο κι ανέδειξε έτσι και την αρτιότητα της διοργάνωσης. 

Την έναρξη του Συμποσίου κήρυξε ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας κ. Μιχάλης Μαγειρίας και χαιρέτησαν ο εκπρόσωπος του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας κ. Αγοραστού, ο οποίος στο μήνυμά του τόνισε την ανάγκη και το ώριμο των καιρών “να καταγραφεί η βλάχικη γλώσσα στο σύνολο των διαλεκτικών της εκφάνσεων”. Χαιρετισμούς απηύθηναν ο Δήμαρχος Αλμυρού κ. Χατζηκυριάκος κι ο αντιδήμαρχος της πόλης και πρόεδρος του Λαογραφικού Συλλόγου Βλάχων επαρχίας Αλμυρού Δημήτρης Τσούτσας. Την έναρξη και τις εργασίες του Συμποσίου χαιρέτησαν και παρακολούθησαν μέλη του Περιφερειακού Συμβουλίου Θεσσαλίας μεταξύ των οποίων οι κ. Καλτσογιάννης και Παπατόλιας, η Δήμαρχος Ρήγα Φεραίου κ. Ελένη Λαΐτσου, ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Ρήγα Φεραίου κ. Δ. Σαββανάκης, οι Αντιδήμαρχοι Μετσόβου κ. Χρήστος Ζαρκάδης και Σερρών κ. Στέργιος Γαλάνης, ο πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Αετομηλίτσας κ. Χρήστος Νιτσιάκος, ο τέως Δήμαρχος Αλμυρού κ. Ράππος, ο πρώην Αντιδήμαρχος Φερών κ. Γ. Παπαδάμ, ο πρόεδρος της Ομοσποδίας Συλλόγων Σαρακατσαναίων, ο πρόεδρος του Συλλόγου Περιβολιωτών Μαγνησίας Γ. Κουβάτας, η πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Αδελφότητας Τζούρτζιας Ασπροποτάμου, ο πρόεδρος των Βλάχων Περιβολιωτών Ημαθίας Γ. Δαρδακούλης, μέλη ΔΣ βλάχικων Συλλόγων μελών της Ομοσπονδίας, ο καθηγητής του ΑΠΘ κ. Γιώργος Συννεφάκης από το Λιβάδι Ολύμπου και πρόεδρος του Συλλόγου “Γεωργάκης Ολύμπιος” Θεσσαλονίκης, η συγγραφέας κ. Κ. Τσιάνα από την Αβδέλα Γρεβενών, ο επίτιμος πρόεδρος της Φ.Α.Τ.Α. Θανάσης Μουστάκας κι αιρετοί εκπρόσωποι βλάχικων Συλλόγων από το Κρούσοβο, τα Σκόπια, το Μοναστήρι και την Κορυτσά..Το Συμπόσιο τέλος χαιρέτησαν η κ. Ζωή Παπαστύλου καθηγήτρια της Αρχαίας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων κι ο κ. Βαγγέλης Αυδίκος καθηγητής Λαογραφίας-Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. 

Ο Μέγας Αλέξανδρος κατακτά το μουσείο του Λούβρου

Μεγάλη έκθεση για τον Μέγα Αλέξανδρο πρόκειται να εγκαινιαστεί στις 13 Οκτωβρίου στο Λούβρο. Τη Δευτέρα ξεκίνησαν οι πρώτες αποστολές αντικειμένων, τα οποία θα φτάσουν αεροπορικά στο Παρίσι και στο Μουσείο, στην πρόσοψη του οποίου έχουν αναρτηθεί γιγαντιαίες αφίσες που προαναγγέλλουν το γεγονός. Η έκθεση έχει τίτλο «Αρχαία Μακεδονία: Στο βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου» και θα διαρκέσει ως τις 16 Ιανουαρίου του 2012.

Περισσότερα από 660 αρχαία έργα τέχνης από την Ελλάδα, κυρίως, αλλά και από τις συλλογές του Λούβρου θα παρουσιαστούν στην έκθεση για την οποία συνεργάζονται Έλληνες και Γάλλοι επιστήμονες, με στόχο να συστήσουν στο γαλλικό και το διεθνές κοινό τον αρχαιολογικό πλούτο του ελληνικού Βορρά. 

Μία κληρονομιά της Ευρώπης εν πολλοίς άγνωστη ακόμη, αφού οι σημαντικότερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις στην Μακεδονία είναι προϊόν μόλις των τελευταίων 30 χρόνων.

Στην κεντρική αίθουσα περιοδικών εκθέσεων του Λούβρου, σε 1.100 τ.μ. δηλαδή, οι προετοιμασίες έχουν αρχίσει για την ανάπτυξη της έκθεσης, η οποία θα αφηγηθεί την πορεία της Μακεδονίας ανά τους αιώνες, σε εννέα θεματικές ενότητες. 

Μπω – Μποβύ: «Τα κουτσοβλάχικα τραγούδια δεν έχουν καμία σχέση με τα ρουμανικά»!

Αρσενίου Λάζαρος

Του Δημήτρη Στεργίου

Μερικές εκπληκτικές διαπιστώσεις του αείμνηστο Ελβετού καθηγητή που περιέχονται στο τελευταίο βιβλίο του παλαίμαχου δημοσιογράφου και συγγραφέα Λάζαρου Αρσενίου «Δημοτικοί και ρεμπέτικοι χοροί και τραγούδια»

Για να «αποτοξινωθώ» από τις τερατολογίες του Γερμανού κ. Καλ (Thede Kahl) για την «ταυτότητα των Βλάχων», αυτές τις ημέρες διάβασα το βιβλίο του συνάδελφου από την Καλαμπάκα (ζη στη Λάρισα από το 1944) και πολύτιμου συνεργάτη μου στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» επί τριάντα χρόνια παλαίμαχου δημοσιογράφου και συγγραφέα Λάζαρου Αρσενίου. Ο τίτλος του βιβλίου είναι «Δημοτικοί και ρεμπέτικοι χοροί και τραγούδια» και κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις «Επικαιρότητα» (Μαυρομιχάλη 42, 10680 Αθήνα, τηλ. 210 3607382). 

Στο βιβλίο αυτό ο κ. Αρσενίου γράφει για την ευρωπαϊκή, τη βυζαντινή, τη δημοτική και τη ρεμπέτικη μουσική, παραθέτει τι έγραψαν οι Έλληνες φιλόσοφοι για τη μουσική και, στο τέλος, καταγγέλλει τις «φιλότιμες προσπάθειες» του ελληνικού υπουργείου … Πολιτισμού και άλλων φορέων «για τη διαμόρφωση μιας λαϊκίστικης κουλτούρας με σκοπό την αποκοπή του ελληνικού λαού από τον παραδοσιακό του πολιτισμό»! 

Samuel Baud Bovy

Μελέτησα σε βάθος το κεφάλαιο που αναφέρεται στη δημοτική μουσική και με χαρά και σε πείσμα του κ. Καλ και οποιουδήποτε Καλ διαπίστωσα ότι ο κ. Αρσενίου παραθέτει τις γνωστές απόψεις του Ελβετού μουσικολόγου και καθηγητή της ελληνικής Φιλολογίας Samuel Baud  Bovy (Μπω – Μποβύ), ο οποίος ασχολήθηκε με τα δημοτικά τραγούδια της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας και το 1975 για πρώτη φορά με τα θεσσαλικά, αλλά, δυστυχώς, πέθανε χωρίς να ολοκληρώσει τις έρευνές του στην Ελλάδα το 1986. Το βιβλίο του «Chanson Aromounew de Thessalie» (Κουτσοβλάχικα τραγούδια της Θεσσαλίας) κυκλοφόρησε το 1990 από τον Εκδοτικό Οίκο Αδελφών Κυριακίδη στη σειρά «Κείμενα και Μελέτες» του Φιλολογικού Ιστορικού Λογοτεχνικού Συνδέσμου Τρικάλων και με τη συνεργασία, μεταξύ άλλων, και του καθηγητή Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Νίκου Κατσάνη, ο οποίος είχε συνεργασθεί στενά με τον Μπω – Μποβύ. 

Στο βιβλίο του ο κ. Αρσενίου υπογραμμίζει αυτό που έχει τονίσει ο Μπω – Μποβύ για τα τραγούδια των Ελληνοβλάχων και καλό θα ήταν να διάβαζε τον αείμνηστο Ελβετό καθηγητή και ο Γερμανός κ. Καλ. Κατά τη γνώμη του Μπω – Μποβύ, τονίζει ο κ. Αρσενίου: «τα βλάχικα τραγούδια δεν έχουν καμία σχέση με τα ρουμανικά, που τα μελέτησε ο ίδιος κι αυτά, και, συνεπώς, καταρρίπτεται και από μουσικής πλευράς ο ισχυρισμός για ρουμανική δήθεν καταγωγή των Βλάχων». Υπενθυμίζουμε και μερικές άλλες διαπιστώσεις του Μπω – Μποβύ από το βιβλίο του: «Τα κείμενά τους (σημείωση των κουτσοβλάχικων), πιο ρεαλιστικά παρά μεταφορικά, σε πρώτη όψη δεν μοιάζει να προέρχονται από τα ρουμάνικα τραγούδια».

Παραδοσιακά τραγούδια Ξηρολιβάδου (5)

Ξηρολίβαδο - Προεστοί, πεύκα 1928

Είναι γνωστό ότι τα δημοτικά μας τραγούδια, στο πέρασμα του χρόνου, έχουν υποστεί και σώζονται σε πολλές παραλλαγές. Η παραλλαγή ενός δημοτικού τραγουδιού μπορεί να προέλθει από τον καθένα που τραγουδάει το τραγούδι το αλλάζει, είτε γιατί δεν το θυμάται, είτε γιατί το προσαρ­μόζει στη δική του ψυχική ιδιοσυγκρασία. Επίσης στο ίδιο θέμα ενός τραγουδιού μπορούμε να δούμε παραλλαγές σε διαφορετικά διαμερίσματα της χώρας μας, αλλά ακόμα και σε γειτονικά χωριά, σε μαχαλάδες και σε οικογένειες του ίδιου του χωριού.

Αν και με την πάροδο του χρόνο άρχισε να επικρατεί η (σωστή) αντίληψη περί ουσιαστικής διάσωσης και διατήρησης του αυθεντικού πρωτότυπου (και εδώ η παρέμβαση του πατέρα της ελληνικής λαογραφίας Ν. Πολίτη υπήρξε πολύ σημαντική), εν τούτοις, πολλά δημοτικά τραγούδια που έχουν συλλεχθεί και περιλαμβάνονται σε χιλιάδες συλλογών και ανθολογιών, βρίσκονται σήμερα - άλλα λιγότερο και άλλα περισσότερο - σε μια παραλλαγμένη ή και εντελώς αλλοιωμένη μορφή, σε σχέση με την πρωταρχική τους έκδοση.

Ακόμα και οι Έλληνες και ξένοι μελετητές και λαογράφοι, που κατέγραψαν (19ο &20ο αιώνα) πολλά παλιά δημοτικά τραγούδια, ήταν φυσικό να τα παραποιήσουν και να τα αλλοιώσουν, εξαιτίας των υπαγορεύσεων των τότε λογίων αλλά και προσωπικών τους επιλογών.

Ο άμεσος γόνος των ιδρυτών της Παλαιομάνινας συντρίβει την προπαγάνδα

Του Δημήτρη Στεργίου *

Η μνημειώδης επιστολή του Κωνσταντίνου Κουτσομπίνα σε τοπικό περιοδικό το 1976 με την οποία με ντοκουμέντα απαντά στην περιρρέουσα και στην Ακαρνανία σύγχυση γύρω από τους Ελληνόβλαχους.

Στο τεύχος 48 (Ιανουάριος – Απρίλιος 1976) του περιοδικού «Νιοχώρι» δημοσιεύθηκε ένα άρθρο του Θανάση Κοντοπάνου «Περί Βλάχων – Καραγκούνηδων» στο οποίο ήταν διάχυτη η σύγχυση που κυριαρχούσε επί δεκαετίες κυρίως στη γύρω περιοχή για τους κατοίκους των έξι βλαχοχωριών της Ακαρνανίας, δηλαδή της Παλαιομάνινας, της Στράτου, των Οχθίων, της Γουριώτισσας, των Αγραμπέλων και του Στρογγυλοβουνίου. Στο άρθρο αυτό απάντησε με τεκμηριωμένη επιστολή – ντοκουμέντο ο αείμνηστος Κωσταντίνος Νικολάου Κουτσομπίνας...

Ο Κωνσταντίνος Κουτσομπίνας, γιος του Νίκου Κουτσομπίνα και εγγονός του Θύμιου Κουτσομπίνα, ιδρυτών της Παλαιομάνινας, ήταν ο δεύτερος γιος της οικογενείας (ο πρώτος ήταν ο αείμνηστος Φώτης Κουτσομπίνας). 

Πολυμαθέστατος, πολυδιαβασμένος. Ίσως, επειδή είχε το χρόνο όλο δικό του καθώς από τα εφηβικά του χρόνια (λίγο μετά την εισαγωγή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο μαζί με το Βασίλη Φίλιππα Νίτσα) ήταν καθηλωμένος στο αναπηρικό κρεβάτι και καθόταν στο παράσπιτο που βρισκόταν (και είναι ακόμα) στην εντυπωσιακή αυλή του αρχοντικού Κουτσομπίνα.

Είχα την καλή τύχη και την τιμή να συζητάμε ώρες ολόκληρες με τον Κωνσταντίνο Κουτσομπίνα, ενώ πολλές φορές τον εφοδίαζα και με δικά μου βιβλία, καθότι, όπως προανέφερα, ήταν δεινός μελετητής. 

ΜΜΑ - Μακεδονικός Αγώνας 1904-1908: Δίψα Ελευθερίας

Ένα παλιό όμως επίκαιρο όσο ποτέ ντοκιμαντέρ για την αρχή του Μακεδονικού αγώνα. Οι αφηγήσεις και τα ιστορικά στοιχειά είναι τόσο λεπτομερή που κάνουν αυτό το έργο μοναδικό στο είδος του. 

Είναι ένα πειστήριο ότι ο αγώνας για την Μακεδονία εναντία σε Βούλγαρους και Τούρκους ήταν πραγματικά αγώνας για την απελευθέρωση της πατρίδος μας και αποδεικνύει περίτρανα ότι ποτέ δεν υπήρξε ξεχωριστό “Μακεδονικό έθνος”. Παράλληλα, βλέπουμε και φωτογραφίες , στις οποίες αναγράφονται τα ονόματα των στρατιωτών. 

Παρακολουθούμε πλάνα του γνωστού Μακεδονομάχου Παύλου Μελά, ο οποίος διαδραμάτισε σοβαρό και καθοριστικό ρόλο σε όλη τη διάρκεια του Αγώνα. Η προσφορά τον Ελλήνων Μακεδόνων αλλά και όλων το Ελλήνων παρουσιάζεται χωρίς να χαϊδεύει τα αυτιά ψευδό κουλτουριάρηδων ιστορικών και πολιτικών που θυσιάζουν τις μνήμες και την ιστορία μας για να μην στενοχωρήσουν τους δήθεν “φίλους” και “σύμμαχους” μας.

Παρακολουθείστε τα βίντεο που ακολουθούν:

Εθνογένεση και κρυφό σχολειό

Του Αχ. Λαζάρου

Αν και ειπώθηκαν και γράφτηκαν πάμπολλα για το Κρυφό σχολείο πλησιάζει η 25η Μαρτίου, ανήμερα και μεθεόρτια ούτε οι ειδικευμένοι ιστορικοί, προ πάντων δε ο πολύς κόσμος, έμαθον περισσότερα από όσα γνώριζαν.

Το κρυφό Σχολειό χαρακτηρίστηκε ως μύθος από πανεπιστημιακό καθηγητή σε κείμενό του, που δημοσιεύτηκε στην έγκριτη Ιστορία του Ελληνικού Έθνους της Εκδοτικής Αθηνών. Καθηγητής δε μέσης εκπαίδευσης μετέφερε τον επίμαχο χαρακτηρισμό σε σχολικό εγχειρίδιο της βαθμίδας του με συνέπεια υπηρεσιακές διώξεις, στις οποίες έθεσε απαλλακτικό τέλος ο υποφαινόμενος ως γενικός επιθεωρητής Μ.Ε. κατά την εσχάτη συνεδρίαση του αρμοδίου υπηρεσιακού Συμβουλίου με το ελαφρυντικό ότι έδωσε πίστη τόσο στο αξιόπιστο της Εκδοτικής Αθηνών όσο και στην πανεπιστημιακή ιδιότητα του συνεργάτη της.

Από τα εφετινά εορταστικά πεπραγμένα ξεχωρίζουν αισθητότατα άρθρο επιγραφόμενο «Οι μύθοι του ‘21 και οι ψευδοεπιστημονικές ‘τεχνικές’ της αποδόμησης» του Ν. Δαπέρογολα, Δρα Ιστορίας του ΑΠΘ, στην εφημερίδα ’Αντιφωνητής’ Κομοτηνής (1.4.2011), όπου με παρρησία επιστημονική παρέχονται ακριβείς πληροφορίες: 

Υποδοχή της Ιεράς Εικόνας της Παναγίας της Οδηγήτριας της Γράμμουστας στην Προσοτσάνη

Με ιδιαίτερη λαμπρότητα και κάθε επισημότητα έγινε για πρώτη φορά, το απόγευμα του Σαββάτου 3 Σεπτεμβρίου 2011, η υποδοχή της Ιεράς Εικόνα της Παναγίας της Οδηγήτριας της Γράμμουστας, από τον Ι.Ν. Αγίας Παρασκευής Άργους Ορεστικού, στον Ι.Ν. Αγίων Ταξιαρχών στην Προσοτσάνη Δράμας. 

Πλήθος κόσμου υποδέχτηκε την εικόνα στη πλατεία Ηρώων της Προσοτσάνης, η οποία κατόπιν με πομπή μεταφέρθηκε στον Ιερό Ναό Αγίων Ταξιαρχών, όπου και εκτέθηκε για προσκύνημα. Τελέστηκε θεία λειτουργία χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δράμας κ. Παύλου. 

Ακολούθησε ομιλία με θέμα «Η Βλαχόφωνη Ρωμιοσύνη» με ομιλητή τον κ. Νικόλα Μέρτζο (Πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών) και από τον κοσμήτορα της Θεολογικής Α.Π.Θ. κ. Μιχαήλ Τρίτο (Μετσοβίτης στην καταγωγή) με θέμα «Βλάχοι και Ορθοδοξία». 

Στη συνέχεια έγινε δεξίωση των επισήμων με βλάχικο γλέντι στο προαύλιο χώρου του Ιερού Ναού με την παραδοσιακή ορχήστρα του Συλλόγου.

Έκθεση Βλάχικης Φορεσιάς - 12ο Συμπόσιο - Εκδήλωση στο Ζάππειο Μέγαρο.

«Έκθεση Βλάχικης Παραδοσιακής Φορεσιάς»
Λαογραφικός Σύλλογος Βλάχων Βόλου

Εγκαίνια 24 Αυγούστου 2011 και ώρα 21.00

Κέντρο Τέχνης Τζόρτζιο Ντε Κίρικο (πεζόδρομος Μεταμορφώσεως 3)

Η Έκθεση θα διαρκέσει έως 18 Σεπτεμβρίου 2011

Ώρες επισκέψεων καθημερινά από 10.00 έως 13.00 και 18.00 έως 21.00.

Σαββατοκύριακα 19.00 έως 21.30

Είσοδος ελεύθερη

Η Έκθεση πραγματοποιείται με την ένθερμη υποστήριξη της Επιτροπής Τουριστικής Προβολής Βόλου και προσωπικά της Προέδρου της, κας Κερασίας Μπαρτζώκα.

Επιμέλεια έρευνας και περιεχομένου: Λαογραφικός Σύλλογος Βλάχων Βόλου

Βασιλαρχόντισσα (Βασίλω αρχόντισσα) Ήπειρος

Μέτσοβο

Ηπειρώτικο τραγούδι, που αναφέρεται στην αρπαγή της κόρης του Νικολάκη Αβέρωφ, Ευδοκία, σύζυγο του Σεργίου Τζοανόπουλου από τους ληστοσυμμορίτες του Σαρακατσάνου Βαγγέλη Τάκου και του Θύμιου Γάκη στις 27 Ιουλίου 1884 στο Μέτσοβο..

Η απαγωγή έγινε μετά από προτροπή του Μετσοβίτη Γεωργίου Ντάλα και του Μεσολογγίτη Φλέγκα, που εργαζόταν στο Μέτσοβο και τον οποίο είχε ραπίσει ο Νικολάκης Αβέρωφ, επειδή πέρασε από το Κουλτούκι του Μετσόβου, όπου κάθονταν μόνο οι άρχοντες.

Οι στίχοι του τραγουδιού:

Ώρε δεν είναι κρίμα κι άδικο

Βασιλαρχόντισσα;

Δεν είναι και αμαρτία να είναι η Βασί - 

να είναι η Βασίλω, η Βάσω σε ερημιά;

Ώρε να είναι η Βασίλω μ' σ' ερημιά

Βασιλαρχόντισσα;

Στίχοι Βλάχικων Τραγουδιών - Gogas Mishiu

Facebook: Gogas Mishiu

Youtube: Gogas Mishiu

Η παράδοση είναι ό,τι αναπτύσσεται ιστορικά και μεταδίδεται από γενιά σε γενιά, δεν είναι μουσειακό είδος αλλά ένας ζωντανός οργανισμός που ζει και εξελίσσεται ! Η μουσική είναι η τέχνη που προστατεύεται από τις Μούσες και καθρεφτίζει, περισσότερο ίσως από κάθε άλλη αδελφή της τέχνη, την ψυχή ενός λαού. Μας τραγουδάει τους πόνους, τις χαρές, τους θρύλους, τα όνειρα και τους πόθους, από τους μικρούς καημούς που ανθούν σαν ταπεινά ανθάκια στις καρδιές των ανθρώπων ως τα πιο υψηλά ιδανικά τους. 

Πάνω από όλα όμως έχουμε τις εθνικές και λαϊκές μας παραδόσεις, τους θρύλους, τα παραμύθια μας, όλη την ποίηση του ελληνισμού και την ιστορία του, έχουμε τη μαγευτική ελληνική φύση, τ’ ακρογιάλια μας, τα κορφοβούνια, τους λόγγους και τις ρεματιές μας. Όλα αυτά, όταν μιλήσουν στην ψυχή ενός αληθινού τεχνίτη, θα του χαρίσουν τη θεία έμπνευση που γεννά τ’ αληθινά και μεγάλα έργα. 

Η διάσωση των βλάχικων τραγουδιών -είτε αυτά είναι στην ελληνική γλώσσα είτε στα διάφορα βλάχικα ιδιώματα- αποτελεί υποχρέωση μας για την διατήρηση και ανάδειξη της ιδιαίτερης πολιτιστικής μας κληρονομιάς ως αναπόσπαστο κομμάτι του ελληνικού πολιτισμού. Οι στίχοι τους κρύβουν έναν ανεκτίμητο θησαυρό ιστορικών, λαογραφικών, γλωσσολογικών  στοιχείων και προφορικών παραδόσεων... 
« Οι δίγλωσσοι πληθυσμοί, επιγέννημα των ιστορικών συνθηκών, προσφέραν σ' όλους τους τομείς της εθνικής, πολιτικής, οικονομικής και πολιτιστικής ζωής της Ελλάδας ανεκτίμητες θυσίες και πολύτιμες υπηρεσίες. Έτσι, η καταγραφή των γλωσσικών και πολιτιστικών τους συστατικών δεν αποτελεί μόνο ιστορική επιταγή αλλά και παρακαταθήκη για την σύγχρονη νεοελληνική ζωή ».

(Ν. Κατσάνης - Κ. Ντίνας)

Ας θυμηθούμε λοιπόν τα λόγια του Σολωμού: 
«Κλείσε μέσα στην ψυχή σου την Ελλάδα και θα αισθανθείς κάθε μεγαλείο».


Παρακάτω παραθέτουμε στίχους τραγουδιών στα βλάχικα ιδιώματα που επιμελήθηκε με μεράκι ο Gogas Mishiu και αναρτήθηκαν από την ομάδα των φίλων του στο Facebook :
Gogas Mishiu (Άλμπουμ) - Βλάχικα Τραγούδια

Επίσης, στο κανάλι του Goga Mishiu στο youtube μπορείτε να απολαύσετε υπέροχα βίντεο με παραδοσιακά τραγούδια Βλάχων, στην ελληνική γλώσσα και στα βλάχικα ιδιώματα :
Gogas Mishiu (youtube)  

Ομηρική η διοικητική οργάνωση των Ριμένων της Παλαιομάνινας

Του Δημήτρη Στεργίου *

Ξεχωριστή ήταν η θέση και της γυναίκας αρχόντισσας, αφού μέχρι την ενηλικίωση του γιου της, ανελάμβανε, ως χήρα, τη διακυβέρνηση του χωριού!

Μια ιδιαίτερη επισήμανση που κάνει ο Gustav Weigand για την Παλαιομάνινα, όταν την επισκέφτηκε το 1890 για το σύστημα διοίκησης και οργάνωσης του τσελιγκάτου ή της κοινότητας, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, που ήταν καθαρά ομηρικό, επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία του Ληξιαρχείου του Δημοτικού Διαμερίσματος της Παλαιομάνινας....

Ο Βάϊγκαντ αναφέρει την Παλαιομάνινα με το όνομα του αρχιτσέλιγκα, δηλαδή Κουτσομπίνα ή Μάνινα, όπως τη λέγανε επί δεκάδες χρόνια, ακόμα και σήμερα, οι ντόπιοι Ριμένοι κάτοικοι του χωριού.

Αναφέρει χαρακτηριστικά ο Βαϊγκαντ:

«Η Κουτσομπίνα είναι το μεγαλύτερο από τα χωριά. Έχει 150 σπίτια (σημείωση: σε άλλες σελίδες του βιβλίου του αναφέρει ότι είχε τότε 750 κατοίκους, δηλαδή όσο περίπου και σήμερα!). 

Λέγεται και Μάνινα και από αυτό όλη η περιοχή πήρε το όνομά της. Κάτι το ιδιαίτερο εδώ είναι ότι η κεφαλή της κοινότητας δεν είναι ένας άντρας, αλλά μια χήρα, η τσελνικοάνια (=τσελιγκίνα, γυναίκα του τσέλιγκα), η οποία θα κυβερνήσει το χωριό μέχρι που θα μεγαλώσει ο γιος της. 

Στα βόρεια της περιοχής κάτι ανάλογο θα ήταν αδύνατο, γιατί ο πιο κοντινός άντρας στη συγγένεια θα έπαιρνε τη θέση του μακαρίτη τσέλιγκα, ωσότου η κοινότητα θα κήρυσσε το γιο ενήλικο. Γενικά, η γυναίκα παίρνει μια πολύ κατώτερη θέση στους Αρωμούνους τσοπάνους…»

Τζίντα - Η μητέρα νεράιδα

Τράσιας Φώτης

Σύμφωνα με την παράδοση των Αρβανιτοβλάχων, οι Ρεμένοι έλκουν την καταγωγή τους απο έναν παραφυσικό γάμο...

Ο υιός μεγάλου Βλάχου τσέλιγκα βόσκοντας τα αμέτρητα πρόβατα της οικογενείας του πήρε την φλογέρα του (τζουμάρ) και άρχισε όπως όλοι οι νέοι πικουράροι να παίζει. Τότε εμφανίστηκε μία παρέα πανέμορφων κοριτσιών-νεράιδων (Τζίντες) οι οποίες κρατώντας ντέφια (τσιρ) στα χέρια τους άρχισαν να συνοδεύουν τον νέο στο ρυθμό που έπαιζε και να χορεύουν ξέφρενα γύρω του... Μόλις ο νέος σταμάτησε οι κόρες-νεράιδες (Τζίντες) εξαφανίστηκαν. 

Το γεγονός αυτό εξιστορήθει στην γηραιά μητέρα του η οποία τον παρότρυνε να αφαιρέσει το πέπλο της ομορφότερης εκ των κοριτσιών. Αυτό και έγινε και τότε μέσα σε σύννεφο ανέμου και στροβιλιζόμμενες οι κόρες, πήραν τη μορφή ανεμοστόβιλου αφήνοντας μόνο την ασκεπή πλέον νεράιδα που απέμεινε σε θνητή μορφή στον χώρο που της αφαιρέθηκε το χρυσοϋφαντο μαντήλι της... 

Ο νέος την πήγε στο κονάκι του και την παντρεύτηκε. Αποτελούσαν το ομορφότερο ζευγάρι της περιοχής και απέκτησαν ένα γυιό... 

Η ελληνική μειονότητα στην Αλβανία.

Οι Έλληνες της Αλβανίας

Του Αρμπέν Ροτζάνι

Άρθρο στην εφημερίδα Shekouli

16 Ιουλίου 2010

Τον Ιανουάριο του 2011 η αλβανική κυβέρνηση έχει υποσχεθεί να αρχίσει την απογραφή του πληθυσμού της χώρας. Σύμφωνα με τους Αλβανούς ειδικούς αυτή είναι μια διαδικασία εξαιρετικής σημασίας που δίνει μία καλή και πλήρη εικόνα των κοινωνικών και οικονομικών εξελίξεων στη χώρα, ενώ το ζήτημα της εθνικότητας και θρησκείας στο ερωτηματολόγιο σχολιάζεται ως καινοτομία, μετά από πολλές δεκαετίες απουσίας. Αλλά το ανησυχητικό σημείο παραμένει η αμφιλεγόμενη δήλωση για την εθνικότητα και τη θρησκεία.

Η κυβέρνηση την υπερασπίστηκε ως μια φυσιολογική διαδικασία και ως μια πρακτική που ακολουθείται σε ορισμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αντιπολίτευση έκανε λόγο για εθνική προδοσία από την αλβανική κυβέρνηση η οποία έχει επανειλημμένα προβεί σε παραχωρήσεις για την αντιμετώπιση των ζητημάτων με τη νότιο γείτονά της, όπως το σύμφωνο για τη θάλασσα. Επιπλέον, υποστήριξε ότι δεν υπάρχει καμία χώρα στην Ευρώπη που έχει πραγματοποιήσει απογραφή του πληθυσμού για την εθνικότητα και τη θρησκεία, ενώ απέτυχε στις ΗΠΑ και σε πολλά κράτη. Και άλλες χώρες έχουν δεδομένα σχετικά με την εθνότητα και την πίστη, αλλά καμία δεν κάνει δημόσια απογραφή. Όσον αφορά τα δεδομένα, οι Έλληνες έχουν ιστορικά μεγάλη δραστηριότητα στις ΗΠΑ και αυτή τη φορά θα έχουν την ευκαιρία να δηλώσουν, ότι οι αντίπαλοι αυτής της πράξης, δηλαδή της απογραφής με βάση την εθνικότητα και τη θρησκεία, είναι μια μικρή μειοψηφία. 

Οι καταγγελίες για το ζήτημα του πληθυσμού της ελληνικής μειονότητας συνοψίζονται από τον Θεοφάνη Μαλκίδη, στο βιβλίο του «Η ελληνική μειονότητα στην Αλβανία». Σύμφωνα με το έργο τα μέτρα που χρησιμοποιούνται, για τη σταδιακή αφομοίωση των Ελλήνων που ζούσαν έξω από μειονοτικές περιοχές, αφήνοντας πολλά από τα μέλη της μειονότητας έξω την Ελλάδα κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ήταν παράγοντες που συνέβαλλαν στη σημαντική μείωση του αριθμού της αρχικού μέγιστου εκτιμώμενου αριθμού των Ελλήνων σε κάτω από 100.000 άτομα. Αυτό, όταν η ελληνική πολιτική μιλούσε για 400.000 Έλληνες της Αλβανίας, ενώ μια μελέτη του State Department αναφερόταν σε 266.800 Έλληνες. "Το μεγαλύτερο έγκλημα για τους πολίτες ελληνικής καταγωγής, ήταν η για σχεδόν έναν αιώνα εξαφάνιση της εθνικής και θρησκευτικής ταυτότητας". Οι Έλληνες έχουν υποβληθεί σε βίαιες προσπάθειες από την κυβέρνηση για να στερηθούν τη εθνική τους ταυτότητα, με τη μέθοδο της καταναγκαστικού εγκλεισμού , την άρνηση εκπαίδευσης στη μητρική τους γλώσσα, αλβανοποίηση των ονομάτων. 

Παραδοσιακά τραγούδια Ξηρολιβάδου (4)

"Τα μοιρολόγια των γυναικών μας, θαυμαστά ελεγειογραφίας αριστουργήματα, αυτόφυτα της ελληνικής ευαισθησίας προϊόντα, κινοϋσι τον θαυμασμόν των ποιητών και εφελκύουσι των γραμματολόγων την προσοχήν όσον ουδέν άλλο, έστω και το εντεχνότερον, των λοιπών έξηυγενισμένων και τετορνευμένων ημών στιχουργημάτων".

(ΣΠ. ΖΑΜΠΕΛΙΟΣ) 

Σήμερα θα αναφερθούμε στα μοιρολόγια τα οποία είναι μια μεγάλη κατηγορία του δημοτικού μας τραγουδιού. Τα μοιρολόγια είναι έμμετρα στιχουργήματα με θλιβερή υπόθεση. (Πηγή: http://www.mani.org.gr/). Είναι τραγούδια θρηνητικά, που τα απαγγέλλουν οι άνθρωποι κατά το θάνατο αγαπημένων τους προσώπων. Τα μοιρολόγια και γενικά τα τραγούδια του Χάρου έχουν παλιά παράδοση και διασώζουν Ομηρικά έθιμα γύρω από το συγκλονιστικό γεγονός του θανάτου. Ο θάνατος για τους αρχαίους Έλληνες, όσο και αν η διδασκαλία τους δέχεται την αθανασία της ψυχής και το χωρισμό της από το σώμα, δεν έπαυε να είναι γεγονός που έφερνε θλίψη και πόνο στους ανθρώπους. Τα πρώτα μοιρολόγια τα βρίσκουμε στον Όμηρο, όπου αναφέρονται νεκρώσιμα τραγούδια της Ανδρομάχης, της Εκάβης, της Ελένης, του Αχιλλέα κτλ., με περιεχόμενο όμοιο σχεδόν με τα σημερινά Ελληνικά μοιρολόγια. Για τον ήρωά τους, τον Έκτορα, οι Τρώες αρχίζουν ομαδικό και ατομικό θρήνο: Έλεγε κλαίοντας και ομού στενάζαν κι οι πολίτες και πρώτη εμοιρολόγησε των γυναικών η Εκάβη: «Τέκνον, τι έπαθα η πικρή! Και ακόμη εγώ θα ζήσω, αφού μου απέθανες εσύ, που ημέρα νύκτα ήσουν το ζηλευτό καμάρι μου…». Από την άλλη μεριά οι Έλληνες κλαίνε τον Πάτροκλο ολόκληρη τη νύχτα: «Είπε και εις όλους κίνησε τον πόθον των δακρύων κι η αυγή τους ήβρε ολόγυρα στο λείψανο να κλαίουν».

Αρβανιτοβλάχικα έθιμα του γάμου

Του Φώτη Τράσια


Το κοπάνισμα του σιταριού

Το απόγευμα της Τετάρτης πριν το γάμο στο κονάκι του γαμπρού μαζεύονταν όλα τα κορίτσια και οι γυναίκες από το σόι στην αυλή. Η μητέρα του γαμπρού έστρωνε στη μέση της αυλής υφαντά στρωσίδια και στη συνέχεια πάνω σε αυτά έριχνε ένα σωρό από σιτάρι ανακατεμένο με καραμέλες και σταφίδες

Αφού "καθάριζαν" το σιτάρι το έβαζαν μέσα σε ένα άσπρο υφασμάτινο σακούλι και αυτό με τη σειρά του το έβαζαν σε ένα υφαντό σακί. Τοποθετούσαν στη μέση ένα μεγάλο κούτσουρο πάνω στο οποίο τοποθετούσαν το σακί με το σιτάρι.

Όλα ήταν πλέον έτοιμα για να ξεκινήσει το κοπάνισμα του σιταριού. Με τον κόπανο που έπλεναν τα ρούχα, ξεκινούσαν τρία αγόρια (για να είναι αρσενικό το πρώτο παιδί του ζευγαριού), αφού πρώτα εύχονταν να ζήσει το ζευγάρι, ενώ οι γυναίκες ολόγυρα τραγουδούσαν πολυφωνικα:

Μπάμπε μπούμπε μάγιλι 

τας αλγκιάστε στράνιλι

στράνιλι νου βρά σάλγκιάστε

κιτσέ βρά μπράτσε ντι βιάστε.

Μπάμ μούμ οι κόπανοι

για να ασπρίσουν τα ρούχα

τα ρούχα δεν θέλουν να ασπρίσουν

γιατί θέλουν μπράτσα νυφιάτικα....

Έπειτα όλες οι γυναίκες ανά δύο κοπάνιζαν το σιτάρι έως ότου να ξεφλουδιστεί. Ενδιάμεσα έριχναν στο σακί νερό με το γκιούμι για να μαλακώσει το σιτάρι.

Στο τέλος το έπλεναν καλά και το τοποθετούσαν σε μπακιρένιο καζάνι για να το μαγειρέψουν την επόμενη μέρα με βούτυρο και τυρί.