Oι Βλάχοι ανταμώνουν ξανά !!!

Βλάχοι : Ένα από τα πιό περήφανα κομμάτια του ελληνικού έθνους!

Με την συμμετοχή 2000 χορευτών ξεκινούν οι εκδηλώσεις του 27ου Πανελλήνιου Ανταμώματος Βλάχων.

Σε συνέντευξη τύπου που δόθηκε στο Δημαρχείο Μετσόβου ο Δήμαρχος Μετσόβου κ. Νικόλαος Τσομπίκος ανέφερε ότι ο Δήμος Μετσόβου είναι έτοιμος να φιλοξενήσει αυτή την μεγάλη εκδήλωση.

Ενώ ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων κ. Μιχάλης Μαγειρίας επισήμανε την μεγάλη συμμετοχή με την παρουσία 60 συλλόγων και 2000 χορευτών, και απεύθυνε κάλεσμα σε όλους τους συμπατριώτες τους νέους και τις νέες να πάρουν μέρος στις εκδηλώσεις του ανταμώματος. 

Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων:

Παρασκευή 1 Ιουλίου Ανήλιο στις 7 το απόγευμα 

Παρουσίαση λαϊκών δρώμενων, ηθών και εθίμων από την πλούσια πολιτιστική παράδοση του Βλαχόφωνου Ελληνισμού. 

Συμμετέχουν:

Πολιτιστικός Σύλλογος Ανηλίου,

Σύλλογος των εν Αθήναι Κατοίκων Παναγίας Καλαμπάκας,

Σύλλογος Καρίτσας Πιερίας 

Σύλλογος Αβδελιωτών «Η Βασιλίτσα» από την Λάρισα 

Σάββατο 2 Ιούλιου Μέτσοβο, κεντρική Πλατεία στις 7 το απόγευμα 

Παρουσίαση σε ομάδες των χορευτικών συγκροτημάτων της Ομοσπονδίας μας, με βάση την κοινή καταγωγής τους.

Γλέντι στην πλατεία του Μετσόβου

Κυριακή 3 Ιουλίου Μέτσοβο, Προφήτης Ηλίας , στις 10 το πρωί

Ο «Μεγάλος Χορός», «Κόρλου Μάρι» με την συμμετοχή όλων των Συλλόγων που συμμετέχουν στο Αντάμωμα.

Who (and when) were called Vlachs for the first time

~ Για ελληνικά:

Ποιοί και πότε πρωτονομάστηκαν Βλάχοι

It is clear that in 146 BC (Conquest of the Greek areas by the Romans) the language enlatinization of these areas starts. However, the name ‘Vlachs’appears later and it is used by the "Byzantine authors" for bilingual Latin-Greek. Nevertheless, they identify themselves as ‘Armani’. 

Until the reign of Justinian, Latin language was predominant in Greek and the rest Balkan people. In the era of this Emperor (5th century), the majority of inhabitants in the Balkans was Greek, who spoke ‘Italian’ according Lydos and ‘Latin’according to Prokopius. Historians of that era do not mention the term Vlach. 

The words "τόρνα φράτερ = turn brother" are the first Vlach written words, although the researcher and author G. Exarchos believes that the first words were those of Prokopius in his work "Περί Χτισμάτων = About Buildings" where Latin words became hellenized (e.g. Bερεδάριος = postal employee, Latin word: Verdarius . Λεγεών = legion, Latin word: Legio and α lot of others.).

Historian Kedrinos was the first who referred to Aromanian written word (Bλάχοι Οδίτες = Aromanian ‘streeters’, 10th century). Of course, most writers consider as Aromanians (Vlachs) the enlatinized and Latin speaking people mostly of the Balkans. There was linguistic Latinization of Greek people of Macedonia, Epirus, Thrace, Thessaly, Rumeli (Central Greece) and Morea (Peloponnese). 

There was linguistic Latinization of the Illyrians, part of which descended to the south, in Greek areas. There was linguistic Latinization of Thracian tribes, namely Moesians and Dacians, part of which also descended to southern Greek territories. There was linguistic Latinization of Triballians, Dardanians, Sagoudats and Richins, people of the Balkan Peninsula (we do not know the languages they spoke before Latinization), part of which also descended to the south in Greek lands. It is sure that Latins, Franks, Celts and Lombards were established to Greek territories and became the ‘dough’ of the linguistic Latinization of populations of Greek lands. There was a linguistic Latinization of Turkish tribes and Patsinaks, part of which also descended to the south, in Greek lands. We do not know how big or small were these groups of other race and language people because no historical source indicates the population of these moving groups. 

Η συνέντευξη του Ναούμ Ντίσιου στην εκπομπή ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR

Η συνέντευξη που παραχώρησε ο Πρόεδρος Ομόνοιας Παραρτήματος Περιφέρειας Κορυτσάς Ναούμ Ντίσιος στο ΡΑΔΙΟ ΑΣΤΥ και την εκπομπή ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR, με την Αθηνά Κρεμμύδα και τον Αλέξανδρο Κορακίδη, την Τετάρτη 22 Ιουνίου 2011.

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Έχουμε μαζί μας τηλεφωνικά τον πρόεδρο του Παραρτήματος της Ομόνοιας στην Περιφέρεια Κορυτσάς τον κύριο Ναούμ Ντίσιο. Κύριε Ντίσιο καλησπέρα σας, καλησπέρα και στην όμορφη Κορυτσά.

Ναούμ Ντίσιος: Καλησπέρα και από ‘μένα. Καλησπέρα Ελλάδα. 

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Είχατε μία περιπέτεια τελευταία κύριε Ντίσιο και να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Μιλάμε για το μνημείο, έναν τεράστιο σταυρό που υπάρχει στο χωριό Μπομποστίτσα στην Κορυτσά, το οποίο έχει στηθεί στη μνήμη των Ελλήνων πεσόντων στρατιωτών του 1940, όπου εσείς κάνατε κάποια έργα και καταδικαστήκατε γι’ αυτό. Τι ακριβώς συνέβη;

Ναούμ Ντίσιος: Η Μπομποστίτσα είναι ένα χωριό που έχει απόσταση 6 χλμ από την πόλη της Κορυτσάς, όπου είναι θαμμένοι δύο Έλληνες στρατιώτες που σκοτώθηκαν στον πόλεμο του 1940. Εμείς σαν Ομόνοια Περιφέρειας Κορυτσάς κάθε χρόνο 28η Οκτωβρίου κάνουμε εκεί τις εκδηλώσεις για την εθνική επέτειο. Στο χώρο αυτό όμως που είναι ο σταυρός, στο Μοναστήρι της Θεοτόκου Μαρίας, υπήρχε πολύ λάσπη. Πήραμε λοιπόν την απόφαση να φτιάξουμε ένα δρομάκι...

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Πήρατε εσείς την πρωτοβουλία για να το κάνετε αυτό;

Ναούμ Ντίσιος: Δεν χρειαζόταν πρωτοβουλία. Πήγαμε στην Επαρχία Ντρενόβας, που ανήκει η Μπομποστίτσα για να πάρουμε την άδεια και μας είπαν ότι «δεν χρειάζεται έγκριση γι’ αυτό που θα κάνετε».

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Μιλάμε δηλαδή για ένα μονοπάτι που χρειαζόταν να φτιαχτεί για να μην υπάρχει λάσπη...

Οι Ελληνόβλαχοι της Ακαρνανίας

Δημήτρης Στεργίου

Φιλόλογος-Δημοσιογράφος-Ειδικός Ερευνητής

Αποκαλυπτική σύντομη έρευνα για την ιστορία, τα έθιμα και το βλάχικο λεξιλόγιο, που έχει ομηρικές, μυκηναϊκές, αρχαιοελληνικές και βυζαντινές λέξεις και ρίζες.

Η Παλαιομάνινα (η πανάρχαια πόλη 3000 π.Χ. κοντά στην αρχαία Στράτο) είναι ήδη πανελληνίως γνωστή για τον περίφημο «Βλάχικο Γάμο», που διοργανώνεται κάθε Αύγουστο στο χωριό. Είναι το μεγαλύτερο (περίπου 2.000 κάτοικοι στη δεκαετία του 1960 και 800 σήμερα) από τα έξι βλαχοχώρια της Ακαρνανίας. Τα υπόλοιπα πέντε είναι η Στράτος, τα Όχθια, η Γουριώτισσα, τα Αγράμπελα και το Στρογγυλοβούνι.

Η μόνιμη εγκατάστασή τους στα χωριά αυτά έγινε από τα μέσα περίπου του 19ου αιώνα (1860) από Ελληνόβλαχους κτηνοτρόφους, οι οποίοι μάλιστα είχαν επί αιώνες διοικητική και οικονομική οργάνωση κατά τα πρότυπα της Μυκηναϊκής Εποχής. Ας μην ξεχνάμε ότι η κτηνοτροφία αποτελούσε από την Ομηρική Εποχή σημαντικό κλάδο της οικονομικής δραστηριότητας. Κι αυτή η εκλεκτική συνέχεια καταδεικνύεται και από τη διαπίστωση, ότι οι Βλάχοι λένε το πρόβατο «όια», δηλαδή όπως ακριβώς αναφέρεται στα ομηρικά έπη! Πολλές εκδηλώσεις της κοινωνικής δραστηριότητας των Βλάχων (γέννηση, θάνατος, γάμος κλπ.) μοιάζουν εκπληκτικά με τις αντίστοιχες περιγραφές στα ομηρικά έπη.

Παραδοσιακά παιχνίδια (Τζιόκουρι) στο Ξηρολίβαδο.

Θα μπορούσαν να λεχθούν παρά πολλά, ως εισαγωγή για το θέμα αυτό. Εμείς θα επισημάνουμε τα σπουδαιότερα, εστιαζόμενοι, πρώτιστα, στο γεγονός ότι το παιχνίδι για το παιδί διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση του χαρακτήρα και του ψυχισμού του, ήδη από την βρεφική του ηλικία. 

Το παιχνίδι από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα αποτελεί αντικείμενο μελέτης και έρευνας, κυρίως λόγω της επιρροής του στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Οι αρχαιολόγοι κατά τις εργασίες της αναστήλωσης του Παρθενώνα εντόπισαν πάνω από 50 λαξευμένα παιχνίδια στα δάπεδα και τα σκαλιά των ναών της Ακρόπολης. 

Στο παιχνίδι, το παιδί συμπεριφέρεται ως ποιητής, δημιουργεί και πλάθει έναν κόσμο φανταστικό, που τον ξεχωρίζει από την πραγματικότητα. Αυτό γίνονταν περισσότερο στο παρελθόν, ενώ στις μέρες μας δυστυχώς η γοητεία της δημιουργίας αυτοδίδακτου παιχνιδιού από τα παιδιά και το κατ’επέκταση πλάσιμο ενός κόσμου φανταστικού, έχουν αντικατασταθεί από πληθώρα αναλώσιμων πλαστικών αντικειμένων, τα οποία κατευθύνουν στη δημιουργία πλαστικών ονείρων, καθιστώντας έτσι τα παιδιά περισσότερο παθητικά.

Τα παιδιά του πετροπόλεμου στις αλάνες, τα παιδιά που μάτωναν, δημιουργούσαν, έκλαιγαν και γελούσαν (εποχή που την έζησα ως παιδί κι εγώ) έχουν μεταλλαχτεί σήμερα σε παιδιά των video games, των παιδότοπων, των έτοιμων πλαστικών παιχνιδιών, κλπ.

Πιστεύουμε πως, παρά το γεγονός ότι στην σημερινή εποχή τα παιδιά έχουν την δυνατότητα να παίζουν με χιλιάδες αναλώσιμα παιχνίδια (παιδικά δωμάτια έχουν μετατραπεί σε αποθήκες ή νεκροταφεία παιχνιδιών) με παιχνίδια στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, κινητά κλπ, τα παραδοσιακά παιχνίδια του παρελθόντος βοηθούσαν περισσότερο στην έκφραση της φυσικής ελευθερίας των παιδιών, στην σωστότερη ψυχαγωγία (αγωγή ψυχής) και στην μεγαλύτερη παιδαγωγική αξία (Πλάτων, Αριστοτέλης).

Ο Κλείδωνας του Ιμαρέτ Σερρών

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Βλάχων Ν.Σερρών “Γεωργάκης Ολύμπιος” σας ενημερώνει ότι την Πέμπτη 23 Ιουνίου και ώρα 8:00 μμ, θα πραγματοποιηθεί το δρώμενο του Κλείδωνα του Ιμαρέτ μπροστά από το κτίριο μας (Καραϊσκάκη & Γρ.Ρακιτζή γωνία) με την παρουσία του χορευτικού τμήματος των Γυναικών του Συλλόγου, γυναικών του Ιμαρέτ και των χορευτικών τμημάτων μας.

Η αναβίωση του Κλείδωνα συμπεριλαμβάνει δρώμενο στο οποίο οι κοπέλες μαζεύανε λουλούδια για να στολίσουν το δοχείο στο οποίο έριχναν η κάθε μια από ένα προσωπικό μεταλλικό αντικείμενο. Το δοχείο το γεμίζανε με το «αμίλητο νερό» από την βρύση της γειτονιάς του Ιμαρέτ καθώς δεν έπρεπε να μιλήσουν στην διαδρομή αυτή.

Σκεπάζανε το δοχείο και το άφηναν όλο το βράδυ σε ανοικτό χώρο. Μια γυναίκα της γειτονιάς έβγαζε από το νερό τα μεταλλικά αντικείμενα και προφήτευε τα μελλούμενα ως προς το γάμο που θα έκαναν και την οικογένεια που θα αποκτούσαν οι κοπέλες. Ακόμη, ανάβανε μια μεγάλη φωτιά και αγόρια και κορίτσια πηδούσαν πάνω από την φωτιά. Μετά το πέρας της εκδήλωσης θα ακολουθήσει γλέντι.

Πηγή: Νέα Εποχή

Η Πίνδος, ως κοιτίδα της λατινόφωνης ρωμιοσύνης, υποδέχεται το 27ο Πανελλήνιο Αντάμωμα Βλάχων!

Ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Οµοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων, κ. Μιχάλης Μαγειρίας απαντά στα εξής ερωτήματα:

1). 27ο Πανελλήνιο αντάµωµα Βλάχων. Τι θα έχει αυτή η συνάντηση;

Το πρώτο τριήµερο του Ιουλίου στο Μέτσοβο θα συγκεντρωθούν χιλιάδες άνθρωποι. Δεν θα είναι η πρώτη φορά αλλά η 27η. Κοινό στοιχείο τους: η βλάχικη καταγωγή.

Στόχος του Πανελλήνιου Ανταµώµατος Βλάχων είναι, όπως εξηγεί και ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Οµοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων, κ. Μιχάλης Μαγειρίας, η συνεύρεση στα πατρογονικά µέρη της Πίνδου και η γνωριµία των διαφορετικών οµάδων των Ελλήνων Βλάχων µεταξύ τους. Αναπαράσταση παραδοσιακών δρώµενων των Ελλήνων Βλάχων, χορό και τραγούδι, στο µοναδικό περιβάλλον της Πίνδου.

2). Πόσοι σύλλογοι θα λάβουν µέρος;

Περίπου 100 πανελλαδικά.

3). Θα έρθουν Βλάχοι που κατοικούν στο εξωτερικό;

Καταστατικά δεν συµµετέχουν στην Οµοσπονδία µας Βλάχοι της διασποράς. Ανεπίσηµα έρχονται Βλάχοι από τις γειτονικές χώρες µε προγονική καταγωγή από την Ελλάδα.

Η ανάδειξη των ιστορικών οικισμών και η συμβολή τους στην οικοτουριστική ανάπτυξη - Πιλοτική αναφορά στο Λιβάδι Ολύμπου του Καλλικρατικού Δήμου Ελασσόνας.

Γιώργος Ι. Συνεφάκης 

Αρχιτέκτων-Πολεοδόμος

Πρόεδρος Συλλόγου Λιβαδιωτών Θεσ/νίκης

'' Ο Γεωργάκης Ολύμπιος ''

E-mail: synefakg@arch.auth.gr

Εισήγηση στο Σεμινάριο : 
' ΌΛΥΜΠΟΣ, ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ '
Λιβάδι Ελασσόνας - 7 Μαΐου 2011

‘Τα θεμέλιά μου στα βουνά 

και τα βουνά σηκώνουν οι λαοί στον ώμο τους 

και πάνω τους η μνήμη καίει άκαυτη βάτος’ 

λέει ο μέγας Ελύτης και μελοποιεί ο μέγας Μίκης. 

Αυτοί οι στίχοι του μεγάλου νομπελίστα μας, μου ήρθαν συνειρμικά στο νου, όταν μου προτάθηκε να εισηγηθώ το θέμα της ανάδειξης των ιστορικών οικισμών του Ολύμπου, στο πλαίσιο του σεμιναρίου '' ΌΛΥΜΠΟΣ, ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ''. Κάτι θα ήξερε ο Ελύτης περισσότερο από μας, όσον αφορά τα θεμέλια μας, τα οποία εμείς οι ίδιοι κλονίζουμε με τη μεταχείριση που τους επιφυλάξαμε και επιφυλάσσουμε. 

Ας πάρουμε λίγο επιγραμματικά τις έννοιες : 

Η αειφόρος ανάπτυξη ή βιώσιμη ανάπτυξη αναφέρεται στην οικονομική ανάπτυξη που σχεδιάζεται και υλοποιείται λαμβάνοντας υπόψη την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιωσιμότητα. Γνώμονας της αειφορίας είναι η μέγιστη δυνατή απολαβή αγαθών από το περιβάλλον, χωρίς όμως να διακόπτεται η φυσική παραγωγή αυτών των προϊόντων σε ικανοποιητική ποσότητα και στο μέλλον. Η βιώσιμη ανάπτυξη προϋποθέτει ανάπτυξη των παραγωγικών δομών της οικονομίας παράλληλα με τη δημιουργία υποδομών για μία ευαίσθητη στάση απέναντι στο φυσικό περιβάλλον και στα οικολογικά προβλήματα.

Ωστόσο αιωρείται ακόμη το ερώτημα: 

· Ανάπτυξη είναι μια άψυχη διαδικασία δικονομικής άνθησης αφιερωμένη αποκλειστικά στη δημιουργία πλούτου, η οποία αντιμετωπίζει τα πάντα, συμπεριλαμβανομένου του πολιτισμού, ως προϊόντα; 

· Ή είναι μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας για την δημιουργία μιας κοινωνίας, τα μέλη της οποίας συμμετέχουν αλλά και επωφελούνται από αυτή τη διαδικασία και οι στόχοι της οποίας δεν περιορίζονται στην οικονομία αλλά διαμορφώνονται από τις πολιτισμικές αξίες αυτών των ατόμων; 

27ο Πανελλήνιο Αντάμωμα Βλάχων στο Μέτσοβο και το Ανήλιο - Θα είμαστε όλοι εκεί !!!

Στo νομό Ιωαννίνων και πιο συγκεκριμένα στο Μέτσοβο και το γειτονικό Ανήλιο θα πραγματοποιηθούν τελικά και φέτος οι τριήμερες εκδηλώσεις με αφορμή την κορυφαία γιορτή Βλαχόφωνου Ελληνισμού, του 27ου κατά σειρά Πανελλήνιου Αντάμωματος Βλάχων. Ειδικότερα τα πολιτιστικά δρώμενα θα λάβουν χώρα την Παρασκευή 1, το Σάββατο 2 και την Κυριακή 3 Ιουλίου 2011. Τη διοργάνωση των φετινών μεγάλων εκδηλώσεων αναλαμβάνει όπως εξάλλου κάθε χρονιά η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων σε συνεργασία με τους συλλόγους – μέλη ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα τόσο από οργανωτικής, όσο και από παρουσίασης πλούσιων πολιτιστικών δρώμενων, άποψης.

Συνδιοργανωτές στις φετινές εκδηλώσεις είναι ο Δήμος Μετσόβου, το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Μετσόβου και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ανηλίου.

Το πρόγραμμα

Η έναρξη των εκδηλώσεων θα πραγματοποιηθεί το απόγευμα της Παρασκευής 1 Ιουλίου στο Ανήλιο Μετσόβου όπου στη πλατεία του χωριού θα πραγματοποιηθεί παρουσίαση Λαϊκών δρώμενων, ηθών και εθίμων από την πλούσια πολιτιστική παράδοση του Βλαχόφωνου Ελληνισμού.

Φλάμπουρο

Φλάμπουρο ή μπαϊράκι ή παντιέρα (= λάβαρο, σημαία)

Η λέξη Μπαϊράκι προέρχεται εκ της τουρκικής (bayrak) και αυτή εκ παραφθοράς εκ της περσικής  Μπαϊράκ (= Σημαία), που σημαίνει μικρό λάβαρο, ή σημαία μικρή, εξ ου και Μπαϊρακτάρης (= ο Σημαιοφόρος), και αυτό εκ παραφθοράς του μπαργιάκ + ντάρ (σημαία + ο φέρων).

Μπαϊράκια καλούνταν, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, ειδικοί στρατιωτικοί επισείοντες που χρησιμοποιήθηκαν έντονα από τα αντάρτικα σώματα, (όχι απ΄όλα), στην περίοδο της Εθνεγερσίας του 21, κυρίως ως διακριτικό ομάδων της κλεφτουριάς, αλλά και στα αρματολίκια.

Οι σημαντικότεροι οπλαρχηγοί και αγωνιστές, όπως ο Κολοκοτρώνης, οι Μαυρομιχαλαίοι, ο Ζαχαριάς, ο Βλαχάβας κ.ά. είχαν ο καθένας χαρακτηριστικό μπαϊράκι με ιδιαίτερα χρώματα ή γράμματα προκειμένου ν΄ αναγνωρίζονται μεταξύ τους τα υπ΄ αυτών ένοπλα σώματα. Το μπαϊράκι αυτό ή και φλάμπουρο λεγόμενο, σήκωνε ο ανδρειότερος της ομάδας που ονομάζονταν μπαϊρακτάρης ή φλαμπουριάρης. Με τον καιρό ο χαρακτηρισμός αυτός έγινε πατρωνυμικό επίθετο (π.χ. Δημήτριος Μπαϊρακτάρης) και ονομασία περιοχών.

Κατά την εθνεγερσία του 1821 διευκρινίζεται πως τα φλάμπουρα ήταν συνήθως μονόχρωμα και ελάχιστα δίχρωμα υφασμάτινα σήματα, κατά το βυζαντινό φλάμουλο (εκ του λατινικού flammulum) που έφεραν σταυρό και είχαν τριγωνικό σχήμα δηλαδή της φλόγας. Μ΄ αυτά παρουσιάζονταν οι αρματωλοί στις διάφορες γιορτές και τα πανηγύρια, (στους κάμπους), σε αντίθεση με τα μπαϊράκια που αποτελούσαν τα κυρίως πολεμικά σήματα αναγνώρισης των διαφόρων μονάδων, (αρματολίκια), στις κορυφές των βουνών.

Παπά Τσαΐρ

Γραμμουστιάνοι είναι οι Βλάχοι που κατάγονται από τη Γράμμουστα, η οποία βρίσκεται στην κορυφή του Γράμμου. Σήμερα είναι ακατοίκητη και ανήκει στο νομό Καστοριάς στα σύνορα με την Ήπειρο και τη Β. Ήπειρο. 

Κατά τον 17ο και 18ο αιώνα σπουδαία κέντρα του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας που έπαιζαν μεγάλο ρόλο στην αφύπνιση της Ελληνικής συνείδησης και τη διατήρηση της Ελληνικής γλώσσας, παράλληλα με τη βλάχικη διαλεκτό τους, ήταν η Μοσχόπολη (είχε την εποχή εκείνη το ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα "ΝΕΑ ΑΚΑΔΗΜΙΑ", μοναδικό σε ολόκληρο τον Ελλαδικό χώρο και το επίσης τυπογραφείο το 1727 στα Βαλκάνια ), το Μπιθούκι, η Γκάλα, η Γράμμαστα, η Νικολίτσα, το Λινοτόπι.

Τα κέντρα αυτά στο τέλος του 18ου αιώνα λεηλατήθηκαν και καταστράφηκαν από τους Τουρκαλβανούς του Αλή Πασά με αποτέλεσμα οι κάτοικοι τους να σκορπίσουν προς όλες τις κατευθύνσεις. 
Μία ομάδα από τη Γράμμουστα (Γραμμουστιάνοι) και μία ομάδα από τα ορεινά των Τρικάλων (Μότσιανοι) κατευθύνθηκε στην περιοχή του Ανω Νευροκοπίου (σημερινό Gotse Deltsev) και δημιούργησε ένα καινούριο χωριό, το Παπά-Τσαϊρ. Πρώτη φροντίδα των κατοίκων του ήταν η ίδρυση εκκλησίας και σχολείου, όπου όλα τα βλαχόπουλα μάθαιναν ανάγνωση και γραφή και λίγη ιστορία και αριθμητική. 

Το 1913, λίγο πριν διαμορφωθούν τα σημερινά σύνορα (αρχές Αυγούστου), οι Βούλγαροι λεηλάτησαν και έκαψαν το Παπά-Τσαϊρ. Έτσι και πάλι οι κάτοικοι του, οι Γραμμουστιάνοι και Μότσιανοι, αναγκάσθηκαν να ξεριζωθούν για δεύτερη φορά και να σκορπίσουν στα χωριά της Δράμας και των Σερρών, Προσοτσάνη, Μικρόπολη, Ροδολείβος, Πρώτη και αλλού. 

Σήμερα το Παπά-Τσαϊρ (χωρίς κατοίκους, διατηρείται μόνο σε άσχημη κατάσταση η εκκλησία), όπως και το Ανω Νευροκόπι, ανήκουν στη Βουλγαρία.

Κρούσοβο Πελαγονίας - Το Προπύργιο του ελληνισμού.

Θεωρείται ότι το όνομά της έχει κοινή ρίζα με τα «Κρούσια» και προέρχεται από το μακεδονικό όνομα «Κρούσσος». Η ελληνική κοινότητα του Κρουσόβου, βλαχόφωνη στην πλειονότητά της, ήταν μια από τις ανθούσες του βορειομακεδονικού χώρου. 

Πληθυσμιακά γνωρίζουμε ότι το 1856 το Κρούσοβο είχε 18.000 κατοίκους, κυρίως βλαχόφωνους Έλληνες και λίγους Αλβανούς και Βούλγαρους. Το 1885 ο πληθυσμός μειώθηκε λόγω μετανάστευσης και έφτασε τις 14.000. Το 1903, λίγο πριν την καταστροφήτου, στο Κρούσοβο κατοικούσαν 8.000 βλαχόφωνοι Έλληνες.

Το Κρούσοβο καταστράφηκε ως αντίποινα για τη βουλγαρική εθνικιστική εξέγερση του Ίλιντεν. Την εξέγερση αυτή προκάλεσε η Εσωτερική Μακεδονοαδριανουπολιτική Επαναστατική Οργάνωση (Ε.Μ.Ε.Ο.), που ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1893 και ήταν ο βασικότερος και μαχητικότερος φορέας των βουλγαρικών συμφερόντων στη Μακεδονία. Το Γενικό Επιτελείο Στρατού εξέδωσε ένα βιβλίο υπό τον τίτλο «Ο Μακεδονικός Αγών και τα εις Θράκην γεγονότα», όπου αναφέρονται οι συνθήκες της καταστροφής της πόλης: «…Ἀπεκόπησαν εἰς μεγάλην ἔκτασιν τά τηλεγραφικά καλώδια, τά ἑνώνοντα τό Μοναστήριον μέ τήν Θεσσαλονίκην, τόν Περλεπέν καί τήν Ἀχρίδα καί ἐξετελέσθησαν πολλαί δολιοφθοραί εἰς γεφύρας καί σιδηροδρομικάς γραμμάς. Οἱ πράκτορες τῆς Ε.Μ.Ε.Ο. ἤρχισαν ἀμέσως νά ἐπισκέπτωνται τά χωρία, νά συγκεντρώνουν τούς κατοίκους εἰς τάς ἐκκλησίας καί νά κηρύσσουν τήν ἐπανάστασιν. Κατά τούς ἐκφωνουμένους λόγους ἔλεγον πρός τούς χωρικούς ὅτι αἱ μεταρρυθμίσεις εἶχον ἀποτύχει καί ὅτι μόνον ἡ ἐπανάστασις θά τούς ἐξησφάλιζεν τήν ποθητήν ἐλευθερίαν, θά τούς ἀπήλασσεν ἀπό τούς φόρους καί τήν δεκάτην, θά διένειμεν εἰς αὐτούς τούς ἀγρούς τῶν μεγάλων τσιφλικίων. Τούς προέτρεπον νά λάβουν τά ὅπλα καί νά ἐνισχύσουν τήν ἐπανάστασιν ἐξερχόμενοι εἰς τά ὄρη. Ὑπέσχοντο ἐπίσης ὅτι θά ἐβοηθοῦντο ὑπό τῆς Βουλγαρίας καί τῆς Ρωσίας, ὡς καί ὑπό τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ….”

30 Ιουλίου 1900, Είδηση-ντοκουμέντο για τις προσπάθειες ίδρυσης ρουμανικού σχολείου στο Λιβάδι Ολύμπου.

Στα χέρια της σύνταξης του ‘Λόγου’ έφθασε, χάρις στην ευγενή παραχώρηση εγκρίτου δημοσιογράφου-ερευνητού της ΕΡΤ3, τεύχος της αθηναϊκής εφημερίδας ‘ΤΟ ΣΚΡΙΠ’, με ημερομηνία Κυριακή 30 Ιουλίου 1900, όπου αναφέρεται είδηση που αφορά την προσπάθεια δημιουργίας ρουμανικού σχολείου στο Λιβάδι.

Παραθέτουμε φωτοτυπημένη τη σελίδα με την είδηση και σε μεγέθυνση το κρίσιμο σημείο της αναφοράς, όπου αναγράφονται τα εξής :

Η ΡΟΥΜΑΝΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ.

Κατ’ αυθεντικήν είδησιν εξ Ελασσώνος, η Ρουμανική Προπαγάνδα απεπειράθη να ιδρύση ρουμανικόν σχολείον εις το ελληνοφρονέστατον χωρίον Βλαχολείβαδον, αποστείλασα εκεί διδάσκαλον. Αλλ’ οι κάτοικοι απεδίωξαν ούτον κακώς έχοντα, τον παρέλαβε δε, όπως τον σώση, στρατιωτική δύναμις και τον ωδήγησεν εις Σέρβια.

Η σύνταξη του ‘Λόγου’, χωρίς ίχνος εθνικιστικής έπαρσης, δηλώνει περήφανη για το υψηλό εθνικό φρόνημα των Λιβαδιωτών προγόνων μας, σε εποχές όπου η επιβίωση ήταν πολύ δύσκολη και τα οικονομικά κίνητρα για την αποδοχή της δημιουργίας ρουμανικού σχολείου ήταν άκρως δελεαστικά για κάθε οικογένεια. Επειδή δε, τυγχάνει να έχει στα χέρια της τον πλήρη κατάλογο με τα μαθητολόγια και καθηγητολόγια των ρουμανικών σχολείων της εποχής στα κατεχόμενα ελληνικά εδάφη, νοιώθει ακόμη περισσότερο θαυμασμό για τη φωτεινή εξαίρεση του Λιβαδίου και την αντίστασή του στον «γλωσσικό και μορφωτικό εκμαυλισμό» που η ρουμανική κυβέρνηση και προπαγάνδα επιχείρησε και εν πολλοίς κατάφερε για κάποιο διάστημα να πετύχει στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και όχι μόνον.

1914 Η Αυτονομία της Βορείου Ηπείρου - Σάββατο 18 Ιουνίου 2011 με την Ελευθεροτυπία

Η ανακήρυξη της Αυτονόμου Πολιτείας Βορείου Ηπείρου στις 17 Φεβρουαρίου 1914. 

Μια παραστατική επιστημονική αποτύπωση του αγώνα των Βορειοηπειρωτών που ευοδώθηκε για 8 μήνες και συνεθλίβη στις συμπληγάδες του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, των συμφερόντων των Μεγάλων Δυνάμεων, αλλά και της άρνησης του Ελληνικού Κράτους.

Με τη σφραγίδα του "Ε" - ΙΣΤΟΡΙΚΑ 

196 σελίδες

Κουτσούφλιανη (Παναγία Τρικάλων)

Η Κουτσούφλιανη (Παναγία Τρικάλων), βλαχοχώρι της ορεινής Καλαμπάκας του νομού Τρικάλων, βρίσκεται στα σύνορα Θεσσαλίας-Ηπείρου-Μακεδονίας, στις πηγές του Πηνειού, σαράντα χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Καλαμπάκας και τριανταπέντε χιλιόμετρα ανατολικά του Μετσόβου. Έχει πλούσιο δάσος, οξιάς και πεύκης με όλες τις αποχρώσεις του πρασίνου, σπαρμένο με ξωκλήσια. 

Το χωριό αυτό απελευθερώθηκε από τους Τούρκους το 1881 μετά τη συνθήκη του Βερολίνου μαζί με όλη τη Θεσσαλία.

Τον Μάρτιο-Απρίλιο του 1897 η Κουτσούφλιανη έγινε το ορμητήριο και το καταφύγιο των 2600 αγωνιστών της Εθνικής Εταιρείας οι οποίοι εισέβαλαν στην Τουρκοκρατούμενη τότε Μακεδονία και έδωσαν σκληρές μάχες με τους Τούρκους.

Το γεγονός αυτό ήταν η αφορμή (αιτία ήταν η Κρητική επανάσταση) να επιτεθούν και να καταλάβουν οι Τούρκοι ολόκληρη τη Θεσσαλία τον Απρίλιο του 1897. Κατά την διάρκεια του πολέμου αυτού η Κουτσούφλιανη δεν καταλήφθηκε από τους Τούρκους. Έγιναν βέβαια επιθέσεις τουρκικών στρατιωτικών αποσπασμάτων το καλοκαίρι του 1897 με σκοπό να καταλάβουν το χωριό αλλά οι κάτοικοι αντιστάθηκαν πολεμώντας γενναία διατηρώντας την ελευθερία τους.

Με την συνθήκη της Κωνσταντινούπολης τον Νοέμβριο του 1897 και την νέα διαρρύθμιση των Ελληνοτουρκικών συνόρων, η Ευρωπαϊκή διπλωματία τιμωρεί την Κουτσούφλιανη (την μοναδική κατοικημένη περιοχή της Θεσσαλίας) και την ρίχνει πάλι στην Τούρκικη σκλαβιά. Σ' αυτό συνέβαλε και η στρατηγική θέση του χωριού αλλά και η Ρουμάνικη προπαγάνδα που οργίαζε την εποχή εκείνη αμφισβητώντας την ελληνικότητα των Βλάχων της Πίνδου.

Όμως οι ηρωικοί Κουτσουφλιανιώτες (700 ψυχές) στις 13 Μαΐου 1898, παρουσία της διεθνούς επιτροπής για την οριοθέτηση των συνόρων, πυρπόλησαν τις πατρογονικές εστίες, έκαψαν τις σωρούς των πρόσφατα ταφέντων για να μη βεβηλωθούν από τους Τούρκους, πήραν τα οστά των προγόνων, τις ιερές εικόνες, τα ζωντανά και ότι άλλο πολύτιμο, και αφήνοντας πίσω ερείπια και στάχτες, πήραν το δρόμο της Ελευθερίας δίνοντας μάθημα φιλοπατρίας, ηρωισμού και αυταπάρνησης. Αναπτέρωσαν έτσι το ηθικό όλων των Ελλήνων και προσέφεραν στην Πατρίδα μας την μεγαλύτερη των αποδείξεων για την Ελληνικότητα των Βλάχων.

Πέντε μήνες έξι αδράχτια - Βλάχα πλένει στο ποτάμι.

   

Θα συνιστούσαμε ψυχραιμία και πάλι. Εμείς θα συνεχίσουμε να ασχολούμαστε με τον πολιτισμό, την ιστορία, τα ήθη και έθιμα του εκλεκτού, πληθυσμιακού και επίλεκτου κομματιού της Ελλάδας μας, των βλάχων μας. Θα κριθούμε από τα λεγόμενα μας και τις πράξεις μας στον χώρο που όλοι μαζί ζούμε ως συμπολίτες. 
Στο σημερινό σημείωμα θα ασχοληθούμε με την κουρά των προβάτων και την επεξεργασία του μαλλιού στα χρόνια του μεσοπολέμου στην Βέροια. Μόνιμη και διαρκής ασχολία ήταν για τις Βλάχες η επεξεργασία του λαναρισμένου μαλλιού. To μήνα Μάη κουρεύανε τα πρόβατα, οι γυναίκες παίρνανε το μαλλί, το δένανε σε ‘μπροκάρια’ (‘μπάσκες’= ποσότητα μαλλιού ενός πρόβατου’), το πλένανε και αφού το διαλέγανε το ‘ανοίγανε’. Βέβαια το κούρεμα των προβάτων αποτελούσε σημαντική διαδικασία όπου οι άντρες είχανε έτοιμο και ψημένο το αρνί και γλεντούσανε.  Στην διαλογή των μαλλιών αλλού έβαζαν τα πιο μακριά που ήταν για στημόνι =‘τρι ουστούρ' και αλλού τα πιο κοντά = ‘αρούντα’ και μαλακά που ήταν για υφάδι =‘τρι τράμι’. Τα βάζανε σε τσουβάλια (=’χαράϊα’) και συνήθως τα γνέθανε στο βουνό αφού πρώτα τα λαναρίζανε σε ειδικό μαγαζί με μηχανή. 

Ακόμα θυμάμαι μικρός που πηγαίναμε το μαλλί μαζί με την τη μητέρα μου στον λαναρά στην οδό Κεντρικής στην Βέροια στις αρχές της δεκαετίας του 60.  Παλιότερα που δε υπήρχαν λαναράδες οι βλάχες λαναρίζανε το μαλλί σε ειδικό εργαλείο, το ‘σκάμνο’. Στα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούσανε και το ‘σκάμνο’ για δύσκολες περιπτώσεις λαναρίσματος σκληρού μαλλιού ή μαλλιού ή γιδόμαλου (= κ’πρίνα).

Οι Βλαχόφωνοι της περιοχής Δράμας (1902-1904)

                                   του Βασ. Πασχαλίδη

Ιστορικές έρευνες

Στην περιοχή Δράµας υπήρχαν κατά την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα Βλάχοι που χωριζόταν σε δύο κατηγορίες. Βλάχοι που κατοικούσαν µόνιµα στην Δράµα και σε ορισµένα χωριά της περιφέρειας και Βλάχοι που ήταν νοµάδες κτηνοτρόφοι. 

Οι δεύτεροι, άλλαζαν τόπο διαµονής κάθε χειµώνα και καλοκαίρι. Στον νοµό Δράµας (µε τα σηµερινά όριά του) οι Βλάχοι που ανήκαν στην δεύτερη κατηγορία ξεπερνούσαν τις 400 οικογένειες και µάλιστα πολυµελείς.

Οι Βλάχοι της κατηγορίας αυτής είχαν χειµαδιά (τουρκικά κιολάδες) στο Μποσινός (Καλαµώνας, τότε τσιφλίκι), Ντικιλί - Τας (όρθια πέτρα, αρχαία ερείπια), στο Καλαµπάκι (χωριό), στο Γεδι - περέ (Νεροφράκτης, χωριό), στο Καρά - Καβακ (Μαυρολεύκη, χωριό), στην Μούζγα (Κουδούνια, χωριό), στην Μπόργιανι (Άγιος Αθανάσιος, χωριό), στο Δοξάτο, στο Φωτολίβος (χωριό), στο Εγρι - Δερέ (Καλλιθέα, χωριό), στην Μπόροβα (Ποταµοί, χωριό), στην Γκόρνιτσα (Καλή Βρύση, χωριό), στην Καρλίκοβα (Μικρόπολη, χωριό), όπου κατοικούσαν το 1906, 50 Βλαχόφωνοι αφοσιωµένοι στο πατριαρχείο.[1] 

Επίσης στην Πλεύνα (Πετρούσα χωριό), στην Προσοτσάνη, στο Τουρκοχώρι (Μuλοπόταµο, τσιφλίκι), στο Μlναρέ (Σιταγροί, τσιφλίκι), στην Εφτελία (Φτελιά, τσιφλίκι) και σε πολλά άλλα χωριά των νοµών Καβάλας και Σερρών.[2] Οι Βλάχοι της ίδιας κατηγορίας είχαν θέρετρα στην Μονή Εικοσιφοινίσσης, στην Καρλίκοβα (Μικρόπολη), στην Ρεσίλοβα (Χαριτωµένη), στο Καλαπότι (Πανόραµα), στην Πλεύνα (Πετρούσα), στο Βουβλίτσι (Πύργοι), στο Βολάκην (Βώλακα), στην Βησσοτσάνη (Ξηροπόταµο), στη Δράνοβα (Μοναστηράκι), στο Φωτολίβος, στο Μιναρέ (Σιταγροί), στο Καρα - Καβακι (Μαυρολεύκη), στο Γεδί - Περέ (Νεροφράκτης), στην Στάρτσιστα (Περιθώρι) όπου υπήρχαν 20 οικογένειες Βλάχων και σε άλλα χωριά των νοµών Δράµας, Καβάλας και Σερρών. Στο Παπα - Τσαϊρ χωριό Θέρετρο, που βρίσκεται στα όρια του βουλγαρικού κράτους υπήρχαν 150 οικογένειες βλαχοποιµένων που διέµεναν εδώ για έξι (6) µήνες από την εορτή του Αγίου Γεωργίου µέχρι την εορτή του Αγίου Δηµητρίου. Είχαν δικές τους καλύβες, 6000 πρόβατα και 1000 άλογα και γαϊδούρια. [3]

Σε έξαρση οι διώξεις των γηγενών Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου από το αλβανικό κράτος.

                                     ΣΦΕΒΑ, 16-6-2011

Τις τελευταίες ημέρες σημειώνονται συνεχή περιστατικά διώξεων και προκλήσεων κατά των γηγενών Ελλήνων Βορειοηπειρωτών από το αλβανικό κράτος. Πριν λίγες εβδομάδες, είχαμε την αφαίρεση της αναγραφής της εθνικότητας από τα πιστοποιητικά των αλβανικών ληξιαρχείων. Παράλληλα, συνεχίζονται αμείωτα τα περιστατικά κλοπών και λεηλασιών των ναών και γενικότερα της πολιτιστικής κληρονομιάς στη Βόρειο Ήπειρο.

Επίσης, την προηγούμενη εβδομάδα, ο Ελληνοβλάχος Ναούμ Ντίσιο καταδικάστηκε σε φυλάκιση ενός έτους για την γνωστή περίπτωση του μνημείου των Ελλήνων στρατιωτών στη Μπομποστίτσα Κορυτσάς. Η κατηγορία που ασπάστηκε το δικαστήριο, βασίστηκε σε προβοκάτσια τσάμηδων η οποία μάλιστα είχε ως ορμητήριο την Αυλώνα.

Δυστυχώς, πριν λίγες μέρες υπήρξε νέο κρούσμα ανθελληνισμού. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η ομογενής Λορένα Κόντρα απολύθηκε από το ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο, εξαιτίας του γνωστού μισέλληνα κ. Σπαχίου, όταν αρνήθηκε να υπογράψει το έγγραφο το οποίο διακινείται στην Αλβανία από την «Ερυθρόμαυρη Συμμαχία» κατά της αναγραφής εθνικότητας και θρησκεύματος στην προσεχή απογραφή. Η ομογενής δήλωσε θαρραλέα ότι δεν μπορεί να υπογράψει το κείμενο γιατί είναι ελληνικής καταγωγής.

Η κλιμάκωση των διώξεων κατά των Ελλήνων και η απειλή της απόλυσης όσων εργάζονται στο αλβανικό δημόσιο αποδεικνύουν περίτρανα ότι δεν έχει μεταβληθεί η πάγια ανθελληνική στάση των Αλβανών έναντι των αδερφών μας Βορειοηπειρωτών, την οποία και καταγγέλουμε.

Αδελφοί Μανάκια

“Εθνογράφησαν” τα Βαλκάνια.

Οι πρώτες κινηματογραφικές 

λήψεις στην Ελλάδα.

Οι καταγώμενοι εκ Αβδέλλας Γρεβενών αδελφοί Ιωάννης και Μίλτος Μανάκιας,
ως πρωτοπόροι Έλληνες κινηματογραφιστές των Βαλκανίων 
στις αρχές του 20ού αιώνα!

Η οικογένεια Μανάκια, ελληνοβλαχικής καταγωγής, θεωρείται από τις παλιότερες του βλαχόφωνου κτηνοτροφικού χωριού, Αβδέλλα του Νομού Γρεβενών, οικογένεια κτηνοτροφική και εμπορική με ιστορία καταγραμμένη μέχρι και τις αρχές του 19ου αι. Τα δύο αδέλφια, Γιάννης και Μίλτος Μανάκια, τα μοναδικά αγόρια της οικογένειας (τα υπόλοιπα παιδιά ήταν κορίτσια) αποτελούν ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο της ιστορίας του χωριού αυτού, της Ελλάδας γενικότερα αλλά και ευρύτερα των Βαλκανίων.

Το έργο τους υπήρξε πρωτοποριακό και καινοτόμο ως προς τη σύλληψη και εκτέλεσή του για την εποχή τους, ανεκτίμητης αξίας και ιδιαίτερα σημαντικό για τις μετέπειτα επιστημονικές ιστορικές έρευνες. Παρόλ’ αυτά, είναι ακόμα άγνωστοι στο ευρύ κοινό. Υπήρξαν πρόδρομοι της φωτογραφίας και του κινηματογράφου και ταυτόχρονα χρονικογράφοι, με δραστηριότητα περίπου 66 χρόνων. 

Διατρέχοντας την ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας και των Βαλκανίων στις αρχές του 20ού αι., κατέγραψαν με τις φωτογραφικές και κινηματογραφικές μηχανές τους την αναμφισβήτητα ενδιαφέρουσα «ιστορία» του τόπου και τις συνθήκες που χάθηκαν, και που μέχρι πρόσφατα ήταν άγνωστες στο σύγχρονο Έλληνα ερευνητή, ιστορικό και εθνολόγο. Στάθηκαν με το φακό τους αδιάψευστοι μάρτυρες πολύ σημαντικών γεγονότων, όπως ήταν η επανάσταση των Νεότουρκων, η πτώση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, οι Βαλκανικοί και οι Παγκόσμιοι Πόλεμοι, η δολοφονία του μητροπολίτη Αιμιλιανού, η επίσκεψη του Σουλτάνου στη Θεσ/νίκη, η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Μοναστηρίου – Θεσσαλονίκης κ.ά. Δυστυχώς, ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και τα παραλειπόμενά του, υπήρξαν καθοριστικά για τη συνέχιση της επαγγελματικής τους πορείας.

Ο Νεομάρτυς Άγιος Δημήτριος από την Σαμαρίνα.

Στις 18 Αυγούστου η Ιερά Μητρόπολις Γρεβενών και ολόκληρο το Ελληνορθόδοξο Γένος μας θα τιμήσει την μνήμη του Οσιομάρτυρος Αγίου Δημητρίου του Νέου από την Σαμαρίνα. Είναι χρέος μας να θυμηθούμε εν ολίγοις τον βίο του και την προσφορά του στην Εκκλησία και στην εθνική μας αυτοσυνειδησία.

Θανών ο Δημήτριος ένδον του τοίχου

    Τείχος απροσμάχητον πιστοίς εδείχθη.

Η Σαμαρίνα είναι ένα ορεινό Βλαχοχώρι της Πίνδου, το οποίο ανήκει εκκλησιαστικώς και διοικητικώς στα Γρεβενά. Βρίσκεται σε υψόμετρο 1400 μέτρων επί του όρους Σμόλικα. Οι Βλαχόφωνοι Έλληνες είναι απόγονοι των γηγενών κατοίκων της Βορείου Ελλάδος, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής κατακτήσεως υπέστησαν μία αλλοίωση στο γλωσσικό τους ιδίωμα και συνήθισαν να μιλούν τα βλάχικα, δηλαδή μία διάλεκτο ελληνολατινική. Η γλωσσική αυτή ιδιομορφία δεν τους απεμάκρυνε από τον Ελληνισμό και την Ορθόδοξη Ρωμηοσύνη. Παρά τις προσπάθειες διαφόρων εθνικιστών και εκκλησιαστικών προπαγανδών η συντριπτική πλειοψηφία των Βλάχων παρέμεινε ριζωμένη στην ελληνικότητα και στην Ορθοδοξία. Οι Βλάχοι, δηλαδή οι Βλαχόφωνοι Έλληνες, μας έδωσαν μεγάλους Εθνικούς ευεργέτες, οι οποίοι πλούτισαν μεν εκτός Ελλάδος, αλλά έστειλαν τα χρήματά τους για να κτισθούν ναοί, σχολεία και περικαλλή ιδρύματα στην Ελλάδα. Ο Ευ. Ζάππας έκτισε το Ζάππειο, ο Γ. Αβέρωφ χρηματοδότησε το θωρηκτό Αβέρωφ, που κατενίκησε τους Τούρκους στους Βαλκανικούς πολέμους, ο Σίμων Σίνας έστειλε τα χρήματα για την Ακαδημία Αθηνών, Ελληνόβλαχοι από το Μέτσοβο έκαναν την δωρεά για την ανέγερση του Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου κλπ. Ακόμη κι αν μιλούσαν το βλάχικο ιδίωμα στο σπίτι τους εν τούτοις στην Θεία Λειτουργία οι Βλάχοι χρησιμοποιούσαν μόνο την ελληνική γλώσσα.

ΔΕΕΕΜ «ΟΜΟΝΟΙΑ»: Καταγγέλουμε την ποινή φυλάκισης του συμπατριώτη και στελέχους της οργάνωσης κ. Ντίσιο

Δημοκρατική Ένωση Εθνικής 

Ελληνικής Μειονότητας

«ΟΜΟΝΟΙΑ»

Γραφείο Τύπου και Επικοινωνίας

                                                                                          

                          

Ανακοίνωση Τύπου

Eκφράζουμε την έντονη ανησυχία μας για την απόφαση του Πρωτοδικείου Κορυτσάς για την ποινή φυλάκισης ενός χρόνου εις βάρος του ομογενούς του Ομογενούς και στελέχους της Οργάνωσης Ναούμ Ντίσιο. 

Το αδίκημα που διέπραξε, κατά την άποψη της Εισαγγελίας Κορυτσάς και του δικαστηρίου δεν ήταν άλλο παρά το ενδιαφέρον και η καθόλα πρέπουσα φροντίδα που επέδειξε για τους Έλληνες Πεσόντες στον Ελληνο – Ιταλικό Πόλεμο.

Η ανησυχία μας εστιάζεται σε δύο σημεία: Πρώτον, καθώς λαμβάνεται κάτω απ’ την ασφυκτική προπαγανδιστική πίεση κέντρων που έχουν πρόσβαση στα ΜΜΕ, δεν αποκλείεται να εμπεριέχει εθνικιστικά και ρατσιστικά κίνητρα καθώς έρχεται μετά απ’ την ταραχώδη περιοδεία στα δικαστήρια της χώρας του Αντιπροέδρου του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου Κρεσνίκ Σπαχίου όπου απροκάλυπτα σ’ αυτές τις περιοδείες του και βαρύγδουπες ρητορείες έδωσε εντολές σε πρωτοδίκες και εφέτες να είναι «ιδιαίτερα προσεκτικοί» με τους Ελληνικής καταγωγής πολίτες.

Δεύτερον και εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι πίσω απ’ τη δίωξη και του Ντίσιο, όπως και στην περίπτωση της Κοσίνας, βρίσκονται κύκλοι που θέλουν να γελοιοποιήσουν τη μνήμη των ηρωικώς πεσόντων κατά των ιταλών φασιστών στα πεδία των μαχών.

Στις φυλακές της Αλβανίας, επειδή τίμησαν τους νεκρούς του ’40 (!!!)

Οι Βορειοηπειρώτες της Μπομποστίτσα (οκτώ χιλιόμετρα νότια της Κορυτσάς, στους βόρειους πρόποδες της οροσειράς του Μοράβα) είχαν ενταφιάσει στο νεκροταφείο του χωριού τους, τις σωρούς τριών Ελλήνων ηρώων του ’40 (ενός ανθυπολοχαγού και ενός λοχία, και εκ των υστέρων ενός στρατιώτη, που τον περιέθαλψαν λόγω των κρυοπαγημάτων, αλλά δεν επέζησε). Στους τάφους τοποθέτησαν έναν μεγάλο σταυρό και στη βάση του μια ενημερωτική πλάκα, και εδώ και 14 χρόνια διοργανώνεται εκεί μια σεμνή τελετή μνήμης. 

Προ έτους, στρώθηκε με τσιμέντο ένα μικρό μονοπάτι στο νεκροταφείο, για καλύτερη πρόσβαση και τελέσθηκε με μεγαλύτερη μεγαλοπρέπεια η τελετή για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου. Αυτό ενόχλησε ακραία στοιχεία του αλβανικού πληθυσμού (που δρουν ανενόχλητοι υπό την κάλυψη της πολιτείας) και έκαψαν τα στεφάνια που είχαν κατατεθεί κατά τη διάρκεια του εορτασμού, μετά τη λήξη της τελετής. Ταυτόχρονα, Αλβανοί «ιστορικοί» υποστήριζαν ότι προσεβλήθησαν οι νεκροί τους, διότι στο χώρο υπάρχει μόνο ένας Έλληνας στρατιώτης και πως οι άλλοι είναι Αλβανοί. 

Βρέθηκε αφορμή από την αλβανική «δικαιοσύνη» και παρέπεμψε τους τοπικούς παράγοντες της «Ομόνοια», με το κατηγορητήριο ότι έσκαψαν χωρίς άδεια και πέταξαν τα οστά των Αλβανών. Αποδείχθηκε όμως ότι δεν ήσαν αληθείς οι κατηγορίες, αλλά παρ’ όλα αυτά οι Αλβανοί Τσάμηδες επέμεναν πιέζοντας και προχθές το Πρωτοδικείο Κορυτσάς, καταδίκασε τον Ναούμ Ντίσιο, με ένα χρόνο φυλάκιση, ενώ οι άλλοι δύο κατηγορούμενοι Άλκης Κοροβέσης και Λουάν Ζάτσε καταδικάστηκαν σε 18 μήνες με αναστολή. 

Το Μακεδονικό πριν από τον Μακεδονικό Αγώνα

18/10/2004

Ομιλία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών εις Ημερίδα της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος με την ευκαιρία των 100 χρόνων από τον ηρωικό θάνατο του Παύλου Μελά.

Εύλογα η Εκκλησία της Ελλάδος συμμετέχει ενεργότατα στις ενδεδειγμένες εκδηλώσεις μνήμης, τιμής και ευγνωμοσύνης προς τους Μακεδονομάχους όλων των περιόδων. Ομολογουμένως η διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα δεν εξαντλείται στην τετραετία 1904 – 1908. Η εκκίνηση του ταυτίζεται με τις αρχές του Ανατολικού Ζητήματος.¹ Η δε Ορθοδοξία τον είχε τέλεια συλλάβει σε χρόνους σκοτεινούς.

Συγκεκριμένα ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Μελέτιος Πηγάς ο Α΄ διακήρυσσε στεντόρεια στους υποδούλους ομογενείς του: «Εσείς είσθε το γένος εκείνο το περιφρονημένον των ρωμαίων, το οποίον εκυρίευσεν όλην την οικουμένην με την δύναμιν των αρμάτων. Η πρώτη μοναρχία των Περσών μετετέθη εις Αιγυπτίους, από τους Αιγυπτίους εις Μακεδόνας, οι οποίοι ήσαν Έλληνες, το γνήσιον γένος σας. Από εκείνους δε εις τους Ρωμαίους, από τους οποίους εσείς και κρατάτε και λέγεσθε. Εσείς είσθε εκείνοι, των οποίων οι πατέρες εφώτισαν την οικουμένην, την ορθοδοξίαν της Χριστού πίστεως. Τα λείψανα είσθε εσείς της βασιλείας των Ρωμαίων, εσείς τα λείψανα της ορθοδοξίας».²

Προφητικά προϊδεάζει πράγματι τους πιστούς ο επιφανής Μελέτιος Πηγάς για την Ορθοδοξία και την Ελληνικότητα της Μακεδονίας, την οποία επί αιώνες καταπατούσαν αλλογενείς και αλλόθρησκοι, συνάμα δε αδιάλειπτα εποφθαλμιούσαν τσάροι³ και αυτοκράτορες, Μεγάλες λεγόμενες Δυνάμεις, καθώς και νεοφανείς διεκδικητές, Ρουμάνοι και Βούλγαροι. Το δε περιεργότερο είναι ότι αξιώσεις προβάλλουν και στερούμενοι εθνικής συνειδήσεως⁴ και στοιχειώδους κρατικής υποστάσεως, όπως «οι αυστροκίνητοι και ιταλοκίνητοι πλεονάζοντες εκ των Αλβανών μουσουλμάνοι, ως και οι μειοψηφούντες περί την Σκόδραν Αλβανοί Χριστιανοί της Δυτικής Εκκλησίας».⁵

Βλάχικος γάμος στο Ξηρολίβαδο κατά την διάρκεια του μεσοπολέμου.

Στο σημερινό μας σημείωμα θα κάνουμε μια σύντομη περιγραφή της τελετουργίας του γάμου στο Ξηρολίβαδο κατά την διάρκεια του μεσοπολέμου. Οι πληροφορίες, που μας δόθηκαν, είναι από ανθρώπους, οι οποίοι βίωσαν αυτήν την διαδικασία στην συγκεκριμένη περίοδο. 

Οι γάμοι συνήθως δεν γινότανε με έρωτα και η δουλειά ξεκίναγε από το σόι του γαμπρού με προξενήτρα.. Η γειτονιά έβλεπε το ερχομό της προξενήτρας κι έλεγε : Ιιι!! Τρι ιου βα κάφτ' φιάτα = πωπω!! Για ποιόν θα ζητήσουν το κορίτσι! Η προξενήτρα είχε στο χέρι ή μια χτένα του αργαλειού ή κάτι από το τσικρίκι, δήθεν να ζητήσει κάτι για να μην καταλάβει ο περίγυρος τον πραγματικό σκοπό της επίσκεψης της. Αυτό γίνονταν γιατί καμιά φορά χαλούσανε τα προξενιά. Γιαυτό τα προξενιά γινότανε στα κρυφά. Η χρονική διάρκεια ανάμεσα στον αρραβώνα και στον γάμο ήτανε σχετικά μικρή (εξάμηνο, χρόνος). Η μητέρα ετοίμαζε την προίκα, όχι βέβαια σπουδαία πράγματα όπως τώρα έπιπλα κ.α, αλλά περισσότερο ρουχισμός, φούστες κλπ σκεπάσματα, φλοκάτες και ότι γίνονταν στον αργαλειό. 

Όταν δίνανε τον ‘λόγο’, οι δύο συμπέθεροι κανόνιζαν τι θα δώσει το σόι της νύφης στον γαμπρό (χρήματα ή πρόβατα ή κατσίκια ή χωράφια κλπ). Αν δεν γινότανε προξενιό οι δύο συμπέθεροι το κανονίζανε στο καφενείο μεταξύ τους. Στην συμφωνία αλλάζανε τα κομπολόγια τους ως δείγμα του ‘λόγου’. Αυτό γίνονταν περισσότερο για σιγουριά γιατί με το προξενιό μπορούσε να προκύψει άλλο δυσάρεστο αποτέλεσμα. 

Αχ. Λαζάρου: "Ελληνισμός και λαοί της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Διαχρονικές και Διεπιστημονικές διαδρομές"

Της Θωμαϊδος Παριανού

Ο Οργανισμός για τη Διάδοση της Ελληνικής Γλώσσας (ΟΔΕΓ Αθηνών) πραγματοποίησε την παρουσίαση του τετράτομου συγγράμματος (2.900 σελ.) του Ρομανιστή-Βαλκανολόγου, Αχιλλέως Γ. Λαζάρου, με τίτλο:

«Ελληνισμός και Λαοί της 

Νοτιοανατολικής Ευρώπης - Διαχρονικές και Διεπιστημονικές Διαδρομές».

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 4 Μαΐου 2011 και ώρα 19.30 στην αίθουσα «Δελφοί» του Πνευματικού Κέντρου Ρουμελιωτών (Σίνα και Δαφνομήλη 1Α). 

Το έργο παρουσίασαν (κατά σειράν) οι: 

- Θεόδωρος Τζώνος (τ. Αντιπρύτανης Παντείου Πανεπιστημίου) 

- Βασίλης Σηφακάκης (Φιλόλογος - Θεολόγος - τ. Λυκειάρχης) 

- Βασίλης Φίλιας (τ.Πρύτανης Παντείου Πανεπιστημίου)

- και ο συγγραφέας του έργου Αχιλλεύς Γ. Λαζάρου

Την εκδήλωση συντόνισε ο Πρόεδρος του ΟΔΕΓ Κωνσταντίνος Καρκανιάς

Μετά την εισαγωγή του κ. Κ. Καρκανιά, o οποίος εξήγησε ότι ο ΟΔΕΓ αποφάσισε να παρουσιάσει το σύγγραμμα του κ. Α. Λαζάρου επειδή, μεταξύ των άλλων, υπάρχει κοινή αναφορά στην γλώσσα, ο λόγος δόθηκε στους κύριους ομιλητές.

Διώκονται οι Βλάχοι της Κορυτσάς, επειδή δηλώνουν Έλληνες !!!

Μ'αυτόν τον, απόλυτα επιθετικό και εχθρικό, τρόπο σέβεται η Αλβανία τις δημοκρατικές αρχές και τα δικαιώματα των μειονοτήτων!!

Διώκονται από τις Αλβανικές αρχές οι Βλάχοι της Κορυτσάς, επειδή δηλώνουν Έλληνες! Οι Αλβανοί τους θέλουν Ρουμανικής καταγωγής και αντιδρούν σε κάθε δήλωση της ελληνικότητας τους.

Στο πλαίσιο αυτό το Πρωτοδικείο Κορυτσάς καταδίκασε τον Ελληνοβλάχο πρόεδρο Ναούμ Ντίτσο της «ΟΜΟΝΟΙΑΣ» Κορυτσάς (η οργάνωση αυτή είναι ανεξάρτητη από την «ΟΜΟΝΟΙΑ» των Βορειοηπειρωτών) μ’ ένα χρόνο φυλάκιση. 

Ο λόγος; Το ότι συμπεριφέρθηκε ελληνικά, φροντίζοντας για το μνημείο των Ελλήνων πεσόντων στρατιωτών στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940.

Ο κ. Ντίτσος δήλωσε σχετικά: «Η απόφαση είναι πολιτική, λόγω της ελληνικής μου καταγωγής και την επέβαλε η πίεση εθνικιστικών κύκλων στην Αλβανία. Οι προθέσεις της δικαστικού, που χειρίστηκε την υπόθεση, φάνηκαν από την πρώτη συνεδρίαση, όταν μου είπε «από πού και ως πού εσύ είσαι Έλληνας;». Είναι κάτι που με προσέβαλε, αφού είμαι Βλάχος Έλληνας και είναι τιμή και καμάρι μου. Είμαι περήφανος για τους προγόνους μου. Αυτός είναι ο μοναδικός λόγος που καταδικάστηκα».

Πηγή: http://trikalagr.blogspot.com/

Μετοικεσίες Ζαγορισίων στη Θράκη

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ
  

Στα τελευταία χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, με τους τιμαριούχους άρχοντες, υπήρχε γενική δυσαρέσκεια στην Ήπειρο. Έτσι, όταν εμφανίστηκαν στον ηπειρωτικό χώρο οι Οθωμανοί, το 1430 και συγκεκριμένα ο αντιπρόσωπος του Σουλτάνου Μουράτ του Β’, ο Καρά Σινάν πασάς, τον επισκέφθηκε πρεσβεία από το κεντρικό Ζαγόρι και του παρέσχε τη δυνατότητα διέλευσης προς τα Ιωάννινα με αντάλλαγμα την αυτονομία τους, την αυτοδιοίκηση, την απαλλαγή από τους φόρους και την κατάργηση του τιμαριωτικού καθεστώτος. 

Ο Καρά Σινάν συναινεί με την εξής προϋπόθεση: να στέλνουν οι Ζαγορίσιοι ετησίως ορισμένο αριθμό ανδρών, για να περιποιούνται τα άλογα και να επισκευάζουν τις άμαξες του αυτοκρατορικού στρατού στην Κωνσταντινούπολη. Τα άτομα αυτά λέγονταν ΒΟΪΝΙΚΕΣ, από το βοϊνίκ που σημαίνει ιπποκόμος. 

Στο θεσμό αυτό εντάσσονται το 1479 και τα χωριά του Βλαχοζάγορου, σύμφωνα δε με το θεσμό αυτό, τα χωριά αυτά ήταν ενταγμένα σ’ ένα προνομιακό φορολογικό καθεστώς που υπαγόταν στο Ταμείο της εκάστοτε μητέρας του Σουλτάνου της Βαλιντέ Σουλτάνας. Τα προνόμια αυτά απολάμβαναν το Μέτσοβο. το Περιβόλι και τα άλλα χωριά της περιοχής. 

Στις αρχές του Ι7 αιώνα ο θεσμός αυτός, της αποστολής δηλαδή των Βοϊνίκων, ατονεί, καταργείται και αντικαθίσταται από το θεσμό του “κεφαλικού φόρου” που καταβάλλουν οι Ζαγορίσιοι στους Οθωμανούς, ενώ ουσιαστικά τα προνόμια παραμένουν καίτοι άλλαζαν κατά περιόδους μέχρι το 1868. 

Οι ετήσιες αυτές μετακινήσεις αποτέλεσαν το προδρομικό στάδιο για το μετέπειτα μεταναστευτικό ρεύμα προς αναζήτηση εμποροβιοτεχνικού βιοπορισμού, όπως αναφέρει ο Αστέριος Κουκούδης στο δεύτερο τόμο της εξαίρετης μελέτης του σχετικά με τις μητροπόλεις και τη διασπορά των Βλάχων. 

Άλλες αφορμές είναι ενδεικτικά: Το 1600-1611, στη Θεσσαλία και την Ήπειρο, οι ορεινοί πληθυσμοί, κυρίως βλάχοι., ανταποκρίνονται στο κάλεσμα του Μητροπολίτη Τρίκκης Διονυσίου του Φιλοσόφου, να καταλάβουν τα Ιωάννινα, με άδοξο όμως αποτέλεσμα, ώστε τελικά οι επαναστάτες κυνηγημένοι τρέπονται σε φυγή προς τη Μοσχόπολη, Θεσσαλία και Ανατολική Μακεδονία. Ακολουθεί η γενική πολεμική και επαναστατική αναστάτωση με τη σύγκρουση Ρωσίας και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, από το 1768 μέχρι το 1774, με αποκορύφωμα τα Ορλωφικά γεγονότα και την καταστροφή της Μοσχόπολης το 1769.